Suchergebnisse
Filter
World Affairs Online
Geschichte der preussischen Lande koeniglich-polnischen Antheils unter der Regierung Johannis Casimiri aus geschriebenen Nachrichten zusammen getragen und mit gehoerigen Urkunden versehen
Tom siódmy "Historii Prus" Gottfryda Lengnicha (do s. 336), w którym opisuje on panowanie króla Jana Kazimierza (1648–1668). Lengnich był zdania, że za konflikt z Kozakami odpowiedzialna była Polska. Za klęskę polskiej dyplomacji uznał dopuszcznie do otwartego konfliktu ze Szwecją i poświęca potopowi szwedzkiemu (1655-1660) sporo miejsca. Kronikarz z dumą opisuje gotowość zbrojną prowincji pruskiej, a zwłaszcza Gdańska, do wojny w przeciwieństwie (jego zdaniem) do innych terytoriów Polski. Lengnich zarzucał Polakom, że ich szczególną cechą był fakt, że w przeciwieństwie do innych narodów prowadzą częste konflikty zbrojne na własnym terytorium. Podkreśla także wierność Gdańska wobec Korony. Po s. 336 następuje dział "Documenta", w którym zamieszczono treść najważniejszych dokumentów z okresu panowania Jana Kazimierza oraz indeks (po s. 169).
BASE
Geschichte Der Preußischen Lande Königlich-Polnischen Antheils Unter der Regierung der Könige Michaels und Johann des dritten. Alles aus geschriebenen Nachrichten zusammen getragen und mit gehörigen Urkunden versehen
Tom ósmy "Historii Prus" Gottfrieda Lengnicha (do s. 328) zawiera opis dziejów ziemi pruskiej od okresu interregnum po śmierci króla Jana Kazimierza (1668), panowanie Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669–1673) oraz Jana III Sobieskiego (1674-1696). Narrację kończy śmierć króla Jana III w 1696 r. Wybór Michała Korybuta Wiśniowieckiego na króla Polski był dla Lengnicha zaskoczeniem, jego panowaniu nie poświęcił wiele uwagi. Skupił się natomiast na opisie działań wybitnego teologa Ägidiusa Straucha (1632–1682), doktora nauk, który przybył do Gdańska z Wittenbergi w 1669 r. Objął on funkcję pastora w kościele Trójcy Św. Lengnich w emocjonalny sposób opisuje jego konflikt z radą miasta, która kilkakrotnie odwoływała Straucha ze stanowiska za ostre krytykowanie katolików. Przy ocenie przyczyn tumultu z 28/29 sierpnia 1675 r. w Gdańsku stał po stronie rady miasta. Straucha obwiniał za sianie niepokojów społecznych w mieście. Panowanie Jana III Sobieskiego ocenił natomiast bardzo pozytywnie. Po s. 328 następuje dział "Documenta", w którym zamieszczono treść najważniejszych dokumentów z opisywanego okresu oraz indeks (od s. 65).
BASE
World Affairs Online
Ueber Friedrich Wilhelm I […]
Wydany w 1793 roku Ueber Friedrich Wilhelm I to dokument o życiu Fryderyka Wilhelma I (1688-1740) - króla Prus i twórcy militarnej potęgi tego kraju, autorstwa Salomona Jacoba Morgensterna (1706-1785) - pruskiego radcy dworu, wykładowcy i pisarza. Publikacja wydana już po śmierci autora oparta została na jego osobistych doświadczeniach i wspomnieniach. Dokument określany w niektórych źródłach jako pod wieloma względami mało wiarogodny, choć żywy był w owych czasach popularny i chętnie czytany. Fryderyk Wilhelm I, z dynastii Hohenzollernów, od 1713 roku król w Prusachi elektor Brandenburgii był jedynym synem Fryderyka I Hohenzollerna (1657–1713) i Zofii Charoltty Hanowerskiej (1668–1705). Po objęciu władzy monarcha przystąpił do przeprowadzenia systematycznych reform wewnętrznych państwa, które uczyniły z Królestwa Prus potęgę militarną. Z racji zachowania i charakteru nazywany był królem-sierżantem. W celu utrwalenia władzy absolutnej Fryderyk Wilhelm I stworzył niezwykle sprawny, scentralizowany system biurokratyczno-administracyjny. W ramach oszczędności zlikwidował kosztowny dwór królewski i zbędne stanowiska urzędnicze, a pozostałym urzędnikom zredukował pensje. W swym otoczeniu i całym aparacie państwowym król wprowadził koszarowe zwyczaje. Rygorystyczny regulamin określał metody pracy urzędników i zachowanie dworzan a nawet sposób spędzania przez nich wolnego czasu. Fryderyk Wilhelm I był władcą nie tolerującym sprzeciwu, od poddanych żądał bezwarunkowego posłuszeństwa. Miał w pogardzie dworską kulturę i robił wszystko, by ograniczać w kraju życie kulturalne i naukowe. Wielu profesorów pozbawił katedr na uniwersytetach i zmusił do wyjazdu za granicę. Reforma wojskowa Fryderyka Wilhelma I polegała na stworzeniu systemu powszechnej służby wojskowej. Zasadnicze zmiany w armii objęły całe spektrum spraw. Za jego panowania liczebność armii została zwiększona do ok. 85 tysięcy żołnierzy. W polityce gospodarczej król stosował zasadę merkantylizmu, popierał wzrost sił wytwórczych, rozwój przemysłu i rolnictwa oraz zwiększanie liczby ludności. W polityce zagranicznej unikał konfliktów międzynarodowych. Fryderyk Wilhelm I był władcą cynicznym, często odnoszącym się do swej rodziny i otoczenia w sposób brutalny. Popadł w ostry konflikt z synem, przyszłym królem Fryderykiem II, który bezskutecznie próbował zbiec z kraju. Fryderyk Wilhelm I zmarł w Poczdamie 31 maja 1740 roku. Pozostawiony przez niego kraj był już potęgą militarną, a w skarbcu królewskim znajdowały się wielomilionowe oszczędności. Jego następcą został syn Fryderyk II. Materiał poprzedzony zwięzłą informacją biograficzną dotyczącą życia Salomona Jacoba Morgensterna.
BASE