Można postawić tezę, że wybory z 4 czerwca 1989 r. miały dla przyszłości Polski znaczenie zasadnicze. Porozumienie zawarte przy Okrągłym Stole umożliwiało opozycji demokratycznej jedynie obecność w parlamencie i tym samym kontrolę aparatu władzy. Miało też przerzucić na opozycję część odpowiedzialności za państwo. Wynik wyborów spowodował, że obóz komunistyczny musiał władzę oddać w ręce dotychczasowej opozycji. W artykule przedstawiono wysiłki przedstawicieli Komitetu Obywatelskiego w Państwowej Komisji Wyborczej zmierzające do zabezpieczenia rzetelności wyborów. Jest to jednocześnie obraz powstawania w Polsce prawa wyborczego charakteryzującego demokratyczne państwo oraz tworzenia się kultury prawnej społeczeństwa. ; It might be argued that the election of 4 June 1989 was of essential importance for the future of Poland. The agreement reached at the 'Round Table' merely provided for the presence of democratic opposition in Parliament, allowing it to exercise some control of the apparatus of power. The intention of that concession was to pass onto the opposition a share of responsibility for the state. However, as a result of the election that followed, the ruling communists had to actually hand down power to their opponents. This paper describes the efforts that the Citizens' Committee in the State Election Commission made to protect the integrity of the election. It also describes the process of electoral law formation in Poland, as well as the development of the legal culture of society.
The text presents a comparative analysis of participation of Poles residing abroad in national elections in Poland (both parliamentary and presidential) over the last two decades (1990-2011). There were seven parliamentary and five presidential elections in Poland during this period. The text contains a detailed analysis of particular elections based on the State Electoral Commission database, including the number of registered voters and votes cast abroad, the turnout level and the number of polling stations established out of Poland. Taking into account the long-term trends, there is a noticeable increase in the number of votes cast abroad in state elections after 2004. This is a direct effect of the growing number of Poles living abroad after Poland's accession to the EU, but it is also due to the fact that diaspora became an important target group for political elites and media during the electoral campaigns. Thus, the changing number of votes cast abroad has been influenced by various factors related on the one hand to the socio-political situation and, on the other - to the elections organization process, including the voter's registration scheme, the number of polling stations established abroad and the system of voting. The political preferences of Polish voters abroad are different from the population voting in the country. Additionally, when the political parties' support is examined, there are visible differences between Poles residing in American and European countries. The text consists of three main parts. The first presents general trends in electoral participation of Poles abroad in national elections. In the second part, there is a detailed data analysis (both qualitative and quantitative) of all elections (presidential and parliamentary) in the years 1990-2011. The concluding part summarizes the internal and external factors which determine the dynamics of the participation level of Poles abroad in national elections.
Celem tekstu jest szczegółowa analiza partycypacji wyborczej Polaków przebywających i głosujących za granicą w wyborach krajowych w Polsce (parlamentarnych i prezydenckich) w dwóch ostatnich dekadach (lata 1990-2011). W tym okresie odbyły się siedmiokrotnie wybory do Parlamentu i pięciokrotnie wybory Prezydenta. Celem poniższego tekstu jest przedstawienie wyników poszczególnych wyborów w oparciu o dane Państwowej Komisji Wyborczej, w tym liczby zarejestrowanych wyborców, oddanych głosów, frekwencji oraz liczby utworzonych obwodów głosowania za granicą. Analizując długofalowe trendy, zaobserwować można znaczący wzrost liczby oddanych głosów za granicą w wyborach krajowych po roku 2004, co bez wątpienia jest bezpośrednim rezultatem fali wyjazdów Polaków po wstąpieniu kraju do Unii Europejskiej (UE), ale także zwiększonym zainteresowaniem mediów i partii politycznych tematem emigracji i emigrantów w okresie kampanii wyborczych. Na zmienną dynamikę poziomu głosów oddanych przez wyborców za granicą mają zatem wpływ czynniki związane z sytuacją społeczno-polityczną Polski, ale także wynikające z procesu organizacji samych wyborów. Do tych ostatnich zaliczyć należy warunki rejestracji do spisu wyborców za granicą, liczbę tworzonych poza krajem obwodów głosowania oraz tryb oddania głosu. Preferencje polityczne Polaków głosujących za granicą nie są identyczne z tymi, jakie reprezentują wyborcy w kraju, dodatkowo wyraźnie widoczne są różnice pomiędzy polskimi wyborcami głosującymi na kontynencie amerykańskim i europejskim w poparciu partii politycznych. Tekst składa się z trzech głównych części. W pierwszej omówione są ogólne trendy partycypacji wyborczej Polaków za granicą w wyborach krajowych. Kolejna zawiera szczegółowe dane (ilościowe i jakościowe) dotyczące wszystkich wyborów (prezydenckich i parlamentarnych) mających miejsce w latach 1990-2011. W części podsumowującej wskazane są najważniejsze czynniki wewnętrzne i zewnętrzne determinujące dynamikę poziomu uczestnictwa Polaków głosujących za granicą w wyborach krajowych. ; The text presents a comparative analysis of participation of Poles residing abroad in national elections in Poland (both parliamentary and presidential) over the last two decades (1990-2011). There were seven parliamentary and five presidential elections in Poland during this period. The text contains a detailed analysis of particular elections based on the State Electoral Commission database, including the number of registered voters and votes cast abroad, the turnout level and the number of polling stations established out of Poland. Taking into account the long-term trends, there is a noticeable increase in the number of votes cast abroad in state elections after 2004. This is a direct effect of the growing number of Poles living abroad after Poland's accession to the EU, but it is also due to the fact that diaspora became an important target group for political elites and media during the electoral campaigns. Thus, the changing number of votes cast abroad has been influenced by various factors related on the one hand to the socio-political situation and, on the other - to the elections organization process, including the voter's registration scheme, the number of polling stations established abroad and the system of voting. The political preferences of Polish voters abroad are different from the population voting in the country. Additionally, when the political parties' support is examined, there are visible differences between Poles residing in American and European countries. The text consists of three main parts. The first presents general trends in electoral participation of Poles abroad in national elections. In the second part, there is a detailed data analysis (both qualitative and quantitative) of all elections (presidential and parliamentary) in the years 1990-2011. The concluding part summarizes the internal and external factors which determine the dynamics of the participation level of Poles abroad in national elections. ; Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytet Warszawski
