Suchergebnisse

A grounded theory is one that is inductively derived from the study of the phenomenon it represents. That is, it is discovered, developed, and provisionally verified through systematic data collection and analysis of data pertaining to the phenomenon. Therefore, data collection, analysis, and theory stand in reciprocal relationship with each other. One does not begin with a theory, then prove it. Rather, one begins with an area of study and what is relevant to that area is allowed to emerge.
Strauss & Corbin, 1990: 23

In deze rubriek worden zowel methodologieboeken besproken als onderzoeksrapportages, bij voorkeur van Nederlandstalige auteurs. Auteurs krijgen de gelegenheid om op een recensie te reageren. Op de website www.kwalon.nl worden regelmatig boeken ter recensie aangeboden. Wie een boek wil bespreken (al dan niet uit dat aanbod), kan zich richten tot redacteur Miranda Snoeren: m.snoeren@fontys.nl.

Met dank aan Merel Visse (Afdeling Metamedica, VUmc) en Reinoud Bosch (KWALON-redactie) voor commentaar op eerdere versies.

Zsfassung in niederländ. Sprache

De Grounded Theory Approach van Glaser en Strauss (1967) heeft vanaf het begin als methode van kwalitatief onderzoek de aandacht getrokken, met name in de sociale wetenschappen, maar ook in de verplegingswetenschap en gezondheidswetenschap. De belangstelling vanuit deze laatste disciplines heeft wellicht te maken met de onderzoeksthema's van Strauss, die vanaf begin 1960 wetenschappelijk onderdak vond bij de School of Nursing van de University of California in San Franscisco. Hij zette daar een succesvol onderzoeksprogramma op, waarin hij de methode verder ontwikkelde in uiteenlopende gezondheidszorgonderzoeken. Maar het leidde ook tot meer. Rond Strauss verzamelde zich een kring van kwalitatieve onderzoekers, waaronder Kathy Charmaz, Adele Clarke en Juliet Corbin, die elk in zijn voetsporen een eigen methode van kwalitatief onderzoek ontwikkelden (zie Charmaz, 2006; Clarke, 2005; Corbin, 2008). De methode die Strauss in Qualitative analysis for social scientists (1987) beschrijft, lijkt aan hun werkwijzen ten grondslag te liggen. Dat geldt bij uitstek voor Juliet Corbin, want zij schreef samen met Strauss een bewerking van dat boek onder de titel Basics of qualitative research. techniques and procedures for developing grounded theory, dat in 1990 verscheen. Een tweede editie volgde in 1998, waarover ik eerder een recensie schreef in KWALON (De Boer, 1999). Nu is een derde editie verschenen met Corbin als eerste auteur. Strauss, die in 1996 is overleden, wordt nog wel opgevoerd als tweede auteur. Deze derde editie van Basics of qualitative research verschilt in veel opzichten van de eerste en de tweede. De 'hand' of beter 'de geest' van Strauss lijkt steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. Corbin ontwikkelt in deze editie een geheel eigen interpretatie van de Grounded Theory Approach (GTA). Corbins aanpak kan kernachtig omschreven worden als een 'conceptbenadering': 'Concepts/themes are the foundation for the analytic method described in this book' (p. 53). Met het 'concept' als grondbeginsel bouwt Corbin haar benadering op, waarbij zij hier en daar op eclectische wijze elementen van de 'vroegere' Grounded Theory Approach inpast.

Op 24 maart hield Kwalitatief Sterk, het netwerk voor kwalitatief onderzoek in Vlaanderen, zijn derde jaarlijkse symposium in Antwerpen. Fred Wester, Radboud Universiteit Nijmegen, opende het symposium met een plenaire lezing over de gefundeerde theoriebenadering en wat daar veertig jaar na het baanbrekende boek van Glaser en Strauss van over is. Daarna waren er twee rondes met vier workshops zodat elke deelnemer aan twee workshops kon deelnemen. De vier workshops, waarvan wij de eerste drie konden bijwonen, waren:

J. K. De Vree's "A Theory of Human Behaviour and of the Political Process" (see SA 26:2/78J2195) is criticized. The behavior model offered is faulted on the grounds that it is inconsistent & that it is difficult if not impossible to interpret. That the model is inconsistent is easy to see, thanks to its formal presentation. This criticism might not be very serious, due to the fact that it may be remedied through some small adjustments. The author's own interpretation of his model is not congruent with it. In particular, formulae containing variables that range over both cardinal & ordinal numbers seem impossible to interpret. It is concluded that the problems noted are due to too high a level of generality being sought. In Een reactie op De Vree's 'A Theory of Human Behaviour and of the Political Process' (A Reaction to De Vree's 'A Theory of Human Behavior and of the Political Process'), G. P. de Bruin argues that De Vree's theory is empty of empirical significance, & the theory's weakness can be traced to its mathematical axiomatic foundation. It is argued that the set theoretical concepts of ordinal & cardinal numbers have been misinterpreted, & that the whole problem of measurement in social sciences is merely 'axiomatized away'. In Een ordinale algebra en empirische theorie: een antwoord op Kritiek (An Ordinal Algebra and Empirical Theory: An Answer to Criticism), J. K. De Vree concedes that the theory is so far empty, & that the nature of its relationship to empirical data remains an unsolved problem. This is the case with all general theories & does not constitute a valid objection. It is further argued that the proposed axiomatization is nothing more than a systematization of the system of numbers & relations used in actual empirical research, & that far from axiomatizing away the measurement problem, a systematic account is given of the number system without which measurement would not be possible. A. Orianne.