Baza źródłowa do badań nad administracją pośredniego szczebla w Królestwie Polskim do 1866 roku ; Source base for research on the intermediate level administration in Kingdom of Poland before 1866

Abstract

Artykuł recenzowany / peer-reviewed article ; The research on district (county) administration in 1816–66 requires aggregation of archival materials. Th ere are digital databases and traditional educational inventories available to researchers. Researches are also welcome to make use of digital libraries that contain many printed sources. The main sources database for the research on the intermediate level of administration are district and county fi les kept in State Archives. Th e operation of commissioners delegated to districts (1816–42) and counties (1843–1866) is suffi ciently documented in 32 sets of fi les. Th e query can by extended to cover regional (voivodship, and aft er 1837 – governorship) and governmental fi les. As the volume and variety of archival material is impressive, it is worthwhile to stage the queries. Any conclusions and detailed evaluation will only be possible aft er a large share of the fi les have been investigated. ; Podjęte badania nad administracją obwodową (powiatową) w Królestwie Polskim w latach 1816–1866 wymagają zestawienia odpowiednich zasobów zgromadzonych w archiwach państwowych. Dostępne są cyfrowe bazy danych i tradycyjne inwentarze. Udogodnienia spotykamy również przy badaniu źródeł drukowanych, których duża część udostępniona jest przez biblioteki cyfrowe. Główną bazą źródłową do prowadzenia badań nad administracją pośredniego szczebla są akta obwodowe i powiatowe. 32 zespoły dokumentują w sposób wystarczający funkcjonowanie komisarzy delegowanych w obwód (1816–1842) i naczelników powiatu (1843–1866). Można rozważyć poszerzenie kwerendy o zachowane akta wojewódzkie (od 1837 r. – gubernialne) i rządowe. Ze względu na obszerność i różnorodność materiału archiwalnego warto wykonywać pracę etapami. Dopiero po przejrzeniu większej części akt będzie możliwa ich szczegółowa ocena i formułowanie wniosków.