Devlet orman işletmeleri tarafından gerçekleştirilen orman emvali satışları ; Forestry product sales performed by state forestry administrations

Abstract

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı ; Türkiye'de orman işletmeciliği Tanzimat döneminden sonra başlamıştır. Bu tezin amacı orman işletmeciliğinin tarihsel gelişim sürecini, Devlet orman işletmelerinin kuruluşunu ve orman ürünleri ticaretini incelemektir. Orman işletmeciliğinin önemli tartışma konularından biri Devlet eliyle ormanların işletilmesidir. Bu çalışmada orman işletmeciliğinin ve Devlet orman işletmelerinin hukuksal altyapısı ve orman ürünleri ticareti incelenmiştir. Türkiye ormanları yaklaşık seksen yıllık bir dönemde özel kişi ve kuruluşlarca işletilmiştir. Ancak bu uygulama Türkiye ormanlarının tahribine, orman ekosisteminin bozulmasına neden olmuştur. Türkiye'de Devlet orman işletmeciliğine geçişin birçok nedeni mevcuttur. Bunlardan en önemlisi ormanlardan aşırı faydalanmadır. Diğer bir önemli neden ise ormanların mülkiyetinin Devlete ait olmasıdır. Osmanlı İmparatorluğu tarımsal ekonomiye dayalı bir Devlet olarak gelişti ve genişledi. Devletin ekonomik gücü elinde tutabilmesi için de tarımsal üretimi kontrol etmesi gerekiyordu. Osmanlı İmparatorluğu bu gücü, toprak mülkiyetine sahip olmakla elde ediyordu. Devlet orman işletmeciliğine geçişin diğer bir nedeni de özel kişi ve kuruluşlar aracılığıyla ormanlardan elde edilen gelirlerin yetersizliğidir. Tanzimat Fermanından 1937 yılına kadar olan orman işletmeciliği uygulamalarında temel amaç doğal bir servet olarak görülen ormanlardan en yüksek miktarda gelir elde etmekti. Seksen yıllık bir özel kişi ve kuruluşlar ile orman işletmeciliği uygulamaları ile yeterli gelir elde edilemediği gibi ormanlar da tahrip edilmiştir. Devlet orman işletmeciliğine geçişte 1929 Dünya ekonomik buhranından sonra yaşanan ekonomik gelişmelerin de etkisi olmuştur. Sonuç olarak mülkiyeti Devlete ait olan ormanları güvence altına almak ve işletmek amacıyla Devlet orman işletmeleri kurulmuştur. Seksen iki yıllık Devlet orman işletmeciliği deneyimi Türkiye ormanlarının artırılmasında ve işletilmesinde başarılı olduğunu göstermektedir. ; Forestry administration has started after the Tanzimat reform era in Turkey. The aim of this thesis is to examine the historical development process of forestry administration, the establishment of state forestry directorates and the trade of forestry products. One of the important topics of discussion regarding forestry administration is the management of forests by favour of the state. In this study, the legal infrastructure of forestry administration, state forestry managements and the trade of forestry products were examined. The forests of Turkey have been operated by natural persons and institutions for a period of almost eighty years. However, this implementation has caused the destruction of the forests in Turkey and the degradation of the ecosystem. There are many reasons of the transition to state forestry administration in Turkey. The most important among these is the exploitation of forests and another important reason is that the forests are owned by the state. The Ottoman Empire developed and expanded as a state based on agricultural economy. The state had to control agricultural production in order to be able to keep the economic power. The Ottoman Empire obtained this power through the ownership of land. Another reason of the transition to state forest administration is the insufficiency of the income earned from forests through natural persons and institutions. Throughout the period between the Imperial Edict of Reorganization and 1937, the main objective in forest management implementation was to obtain the highest amount of income possible from forests being regarded as natural resources. Within a period of eighty years led by natural persons and institutions, adequate income could not be obtained through forest administrations and forests were destroyed. The economic developments experienced after the 1929 World economic depression also affected the transition to state forest administration. Consequently, State forestry directorates were established in order to secure and operate the forests belonging to the state. Eighty-two years of experience in State forestry administration shows that it has been successful in increasing the number of and operating of forests in Turkey.