Alternatif bir para otoritesi olarak Para Kurulu dünya örnekleri ve Türkiye 'de uygulanabilirliği

Abstract

Ekonomik istikrarın sağlanmasının ilk koşulu fiyat istikrarının sağlanması ve sürdürülmesidir.Günümüzde bu görev merkez bankalarınca yerine getirilmektedir. Merkez bankalarının bu görevi yerine getirebilmeleri ve ekonominin tüm taraflarına güvenilir ve öngörülebilir bir ortam sağlaması için sahip olması gereken en önemli özellik, "merkez bankası bağımsızlığı" olarak tanımlanabilecek bir dizi kurumsal, yasal ve araçsal güvenceler içeren siyasi iktidar ekisinden önemli ölçüde uzaklaşmayı ifade eden bir hukuki ve fiili statüdür. Fiyat istikrarını sağlayamayan ve ekonomik hayatta ciddi sıkıntılar yaşayan ülkelerde ise krizden çıkışın bir anahtarı olarak daha sıkı ve kredibilitesi yüksek olduğu düşünülen alternatif parasal otorite arayışları doğmuş ve bu ihtiyaca cevaben Para Kurulu uygulaması geniş bir alanda hayat bulmuştur. Uygulandığı ülkelerde ciddi başarılar kazanmış olan Para Kurulu sistemi bu sebeple her finansal kriz yaşayan ülkede ilk alternatif kurum olarak her zaman telaffuz edile gelmiştir. Bu çalışmada merkez bankasının bağımsızlığı, fiyat istikrarının sağlanmasındaki rolü ve buna alternatif bir kurum olarak düşünülen Para Kurulu'nun tarihsel gelişimi ile dünyadaki uygulamalar ışığında yapısı ve başarılı olma koşulları incelenmiştir. Özellikle yakın tarihteki örnekler incelenerek Türkiye'de geçmişte ve şimdi uygulama alanı bakımından uygun bir alternatif olup olmayacağı sorusuna cevap aranmaya çalışılmıştır. Çalışmadan çıkan sonuç, Para Kurulu sisteminin ancak yapısal reformlarla desteklendiği durumlarda istenen başarıyı yakaladığı, fakat içerdiği katı düzenlemeler nedeniyle özellikle küreselleşen ekonominin en önemli özelliği olan sermayenin sınırsız serbestliği olgusu altında bu sistemin son derece kırılgan ve saldırılara açık olduğu ve yıllar süren bir mücadeleden sonra kazanılan başarıların, sistemdeki yapısal zayıflık nedeniyle bir anda kaybedileceğidir. ; The first condition of providing economic stability is to gain the price stability and to sustain it. Currently, this task is performed by the ...