"Pop-up" Urban Allotment Gardens - How Temporary Urbanism Embraces the Garden Concept ; Urbani vrtovi – privremeni urbanizam i koncept privremenog urbanog vrta

Abstract

In the contemporary urban context it can be argued that the concept and practices of urban gardens represent one of the key tools for achieving the universal urban goal - sustainability and smartness. Functions of contemporary urban gardens are part of a new urban paradigm: caring for the environment, rediscovering social interaction and reconnecting with nature. At the same time we are witnessing the emergence of temporary urbanism within urban space involving the provisional usage of unused spaces for a wide range of activities. It allows for the transformation of traditional categories (e.g. gardens, parks) into a hyper contemporary category of urban space that contains desirable characteristics such as availability, mobility, re-use and temporality, i.e. urban gardens that sprout or 'pop up' as part of civil society initiatives or festival events. Temporary urbanism and pop-up gardens are considered through allotment gardens in Croatia. They present the revival of urban agriculture and are explored in relation to their polyfunctional character that addresses economic, ecological and social questions. Returning to the statement thatcontemporary urban gardens are part of a new urban paradigm and bearing in mind the bipolarity of urban gardening, the research analyses the attitudes of students of architecture towards the concept, usage and design of urban gardens in several operational categories such as temporary-permanent, amateur- professional, bottom-up vs. top-down approach, space-place. Their roleoffuture designers and innovators who are expected to deliver sustainable urban forms is extremely important. ; U kontekstu suvremenog grada, koncept i praksa urbanih vrtova predstavljaju jedan od ključnih alata za postizanje gotovo univerzalnog cilja svakog urbanog prostora: održivost i "smartness". Osim toga poziv za reorganizacijom i otvaranjem napuštenih, neiskorištenih ili zapuštenih prostora u svrhu proširenja javnog prostora već je dugo dio istraživanja urbanih studija u potrazi za ravnotežom unutar urbanog prostora. Taj zahtjev i mainstream popularnost doveo je i do početka svojevrsne institucionalizacije urbanih vrtova koji su danas često dio prostornih planova i urbanih politika, mijenjajući ustaljeni koncept "parka" i "zelenila" kao top down pristupa urbanog planiranja. Istovremeno na urbanoj prostornoj sceni svjedoci smo pojave privremenog urbanizma čiji su osnovni ciljevi privremeno korištenje gore opisanih prostora za širok spektar aktivnosti koje variraju od formalnih do neformalnih. Privremenost urbanog vrta kao njegova ključna osobina naizgled ukida zahtjev prostornosti, ali istovremeno omogućava da se jedna tradicionalna kategorija kao što je vrt transformira u hiper suvremenu noseći u sebi ključne osobine urbanog prostora danas: privremenost, mobilnost, dostupnost. Danas u većini Hrvatskih gradova postoje urbanih vrtovi, a mnogi gradovi su i institucionalizirali njihovo postojanje. Kada je u pitanju prostorno uređenje i dizajniranje urbanih vrtova, posebnu pažnju zauzimaju upravo privremeni urbani vrtovi kao dio građanskih inicijativa ili festivalskih događanja čija je funkcija širenje popularnosti urbanih vrtova posebno među mlađom populacijom. Imajući na umu mnogobrojne, često bipolarne dimenzije urbanog vrta, u ovom istraživanju analizirali smo stavove studenata arhitekture o konceptu, korištenju i oblikovanju urbanih vrtova u Hrvatskoj kroz nekoliko operacionalnih kategorija kao što su prolazno-stalno, amaterski- profesionalno, bottom-up – top-down te prostor-mjesto.