Urban land planning in Serbia ; Planiranje urbanog zemljišta u Srbiji

Abstract

In this paper, the capitalization, urban land management and planning routine have been explored. The focus dwells on the praxis and urban planning perspectives as a link and means for realizing the public interest in space and the role of 'urban transplants' as a lever of urban development. It has also been pointed to a certain discrimination of the property status and property rights through the category of 'public interest', which is articulated by way of urban planning. The unfairness of the existing planning system towards private property and 'taxation' of entrepreneurial activities is evident, especially in urban land use i.e. installing the height of the land rent. It is expected that urban planning is competent upon the background of societal democratization, privatization and introduction of market institutions where the perspectives shift towards democratic transformation, the regulatory role and protection of property rights and different actors' interests in using urban land. The conclusion is that changes in the management of urban land are required with recommendations to consider public-private sector partnerships. ; U radu se razmatra kapitalizacija, način upravljanja i planiranja urbanog zemljišta u Srbiji. Ukazuje se na praksu i perspektive urbanističkog planiranja, kao spone i sredstva za sprovođenje "opšteg interesa" u prostoru i ulogu "urbanističkih transplantata" kao poluge urbanog razvoja. Ukazuje se i na izvesnu diskriminaciju statusa svojine i vlasničkih prava preko kategorije "opšteg interesa", koja se artikuliše uz pomoć urbanističkog planiranja. Konstatuje se nepravičnost postojećeg sistema planiranja prema privatnoj svojini i "oporezivanju" preduzetničkih poslovnih aktivnosti u korišćenju građevinskog zemljišta tj. određivanju visine gradske rente. Ocenjuje se da je urbanističko planiranje kompetentno u uslovima demokratizacije društva, privatizacije i izgradnje tržišnih institucija, i da su njegove perspektive u demokratskoj, transformaciji, ka regulatornoj ulozi i zaštiti svojinskih prava i interesa različitih aktera u korišćenju gradskog zemljišta. Zaključuje se da su potrebne promene u načinu upravljanja građevinskim zemljištem u gradovima uz preporuke za partnerstvo javnog i privatnog sektora.