Organizasyonlarda ikililiklerin ve paradoksların yönetimi

Abstract

Organizasyonlar, içinde bulundukları çevre koşullarında, hayatta kalabilmek ve gelişmelerini sürdürebilmek için etkinliklerini arttırmak gereğini duymaktadırlar. Etkinliğin sağlanabilmesi için de organizasyonlar çok sayıda ikililikle başa çıkmak zorundadırlar. Araştırmanın temel amacı organizasyonların bu ikililiklerle etkileşimlerine yeni bir kavrayış sağlamaktır. Sözü edilen kavrayışı elde etmek için çalışma boyunca iki soruya cevap aranmıştır. Bunlardan birincisi ikililiklerin organizasyonlardaki sürecinin nasıl işlediğidir. Bu sorunun cevabını bulabilmek için ikililiklerin organizasyonlarda nasıl varoldukları, organizasyonun bu ikililiklere nasıl yaklaştığı, ikililiklerin hangi organizasyonel davranışlardan etkilendiği ve bunların organizasyonel sonuçlarla olan ilişkilerinin açıklanması üzerinde durulmuştur. Araştırmanın cevabını aradığı diğer soru ise etkin organizasyonların ikililikleri nasıl yönettikleri ve ikililiklerdeki dengeyi nasıl sağladıklarıdır. Bu konuda ise başarılı organizasyonların ikililik sürecinde izlediği farklı yaklaşımlar incelenmiştir. Çalışmada sınanan temel sav, ikililikler sürecinde dengeyi yöneten organizasyonların etkinliği sağladıkları, ikililik yönetiminde başarılı olamayan organizasyonların ise etkinliklerini yitirdikleridir. Araştırmada ikililik sürecinin teorik çerçeveye oturtulması için yazın taraması, temel savın sınanması için de, kısa vade-uzun vade ikililiği üzerinde bir saha çalışması yürütülmüştür. Saha çalışmasında elde edilen veriler korelasyon, çoklu regresyon, yapısal denklemler modellemesi ve t-testi analizleriyle değerlendirilmiştir. Buna göre organizasyonların ikililikleri amaçları doğrultusunda kullanmasında, ikililik stratejileri, ikililik uygulamaları ve yetkinlikler etkin rol oynamaktadır. Diğer yandan savunma mekanizmaları ve paradoksal süreçler ikililiklerin olumsuz dinamiklerinin hissedilmesine yol açmaktadır. Sonuç olarak ikililik yönetimini etkin şekilde gerçekleştirirken savunma mekanizmaları ve paradoksal süreci azaltan organizasyonlar, performanslarını yükseltmekte, değişimi kolaylaştırmakta ve çatışmayı azaltmaktadırlar. In order to survive and maintain their development in their environment organizations feel the necessity to increase their effectiveness. However, for increasing effectiveness organizations have to cope with many dualities emerging from organizational life. The main purpose of this research is to bring a new understanding to the ways organizations interact with these dualities in order to explore organizational effectiveness from duality perspective. With this purpose, answers to two main research questions were sought throughout the study. The first question was related to the ways in which the process of dualities functioned in organizations. To answer this question, the emphasis was put on the following topics: how did dualities emerge, how did organizations approach these dualities, which set of organizational behaviours was affected from these dualities and how dualities were related to organizational outcomes. As for the second question of the research, the focus was on the ways effective organizations managed their organizational dualities and how they maintained a balance within the dualities they encounter. In this respect, different approaches employed by the successful organizations in the duality process were scrutinized in order to trace their achievement in terms of their duality management practices. The underlying assumption to this particular question was that throughout the duality process organizations that managed the balance within dualities have succeeded in increasing their effectiveness and the organizations that failed to manage such a balance have eventually lost their organizational effectiveness. In this research, in order to put the duality process into a theoretical framework an extensive literature review was executed. To test the research questions a field research was carried out in short-term and long-term duality experienced by organizations. The data collected from the field research were analyzed through correlation, multiple regression, structural equation modelling (AMOS) and t-tests. The results showed that duality strategies, organizational applications and skills for managing dualities played an import role for organizations in order them to utilize dualities for attaining their organizational goals. On the other hand, coping mechanisms and paradoxical processes lead organizations to experience the negative aspect of the duality dynamics. As a result, organizations that managed dualities effectively while decreasing the negative effects of coping mechanisms and paradoxical processes are found to increase their effectiveness, eased change and decreased conflict within the organizations.