Legal-Sociological Research of the Prestige of Law ; Socjologiczno-prawne badania prestiżu prawa

Abstract

The prestige of law is one of the most crucial issues addressed in the sociology of law. The awareness of the degree of acceptance of the law by its addressees is a fundamental factor in the introduction of possible changes in the legal system.The notion of "prestige of law" was introduced to empirical sociology by Adam Podgórecki in the research he conducted in Poland in 1964.A new perspective in the study was to go beyond classical socio-demographic variables and put an emphasis on personality variables. It was also one of the first such studies internationally. In the fifty years that have passed since A. Podgórecki's research, similar studies, even using exactly the same questions, have been repeated many times in both nation-wide and local studies. It should be assumed that the changes taking place in Poland and in the consciousness of its citizens during that time, such as the change of the system, increasing civil rights and freedoms, Poland's accession to international organizations, etc., might be reflected in the increasing level of the prestige of law. But did it happen? Unfortunately not. The analysis of empirical research devoted to the prestige of law in the following article, especially after the political transformation that took place in 1989, but also nowadays, is an attempt to explain the reasons for its persistently low level. ; Prestiż prawa to jedno z najważniejszych zagadnień podejmowanych w socjologii prawa. Wiedza na temat stopnia akceptacji prawa przez jego adresatów jest czynnikiem podstawowym dla wprowadzenia ewentualnych zmian w porządku prawnym. Pojęcie prestiżu prawa zostało wprowadzone do socjologii empirycznej przez Adama Podgóreckiego w badaniach pod tym tytułem, które przeprowadził w Polsce w 1964 r. Nowym ujęciem w przeprowadzonych badaniach było wyjście poza klasyczne zmienne socjodemograficzne i położenie nacisku na zmienne osobowościowe. Było to też jedno z pierwszych takich badań w skali międzynarodowej. W ciągu pięćdziesięciu lat, które minęły od badań A. Podgóreckiego, podobne badania, nawet przy użyciu dokładnie tak samo sformułowanych pytań, powtarzane były wiele razy, zarówno w badaniach ogólnokrajowych, jak i lokalnych. Należy założyć, że zmiany zachodzące w Polsce i w świadomości jej obywateli przez ten czas, takie jak zmiana ustroju, zwiększenie praw i swobód obywatelskich, wstąpienie Polski do organizacji międzynarodowych itp., mogą mieć odzwierciedlenie w zwiększającym się poziomie prestiżu prawa. Czy jednak tak się stało? Niestety nie. Przeprowadzona w niniejszym artykule analiza badań empirycznych poświęconych prestiżowi prawa, zwłaszcza po transformacji ustrojowej, jaka miała miejsce w 1989 r., ale również w czasach obecnych, stanowi próbę wyjaśnienia przyczyn stale utrzymującego się jego niskiego poziomu.