Open Axiology in Judicial Interpretation of Law and Possible Misuse of Discretion ; Otwarta aksjologia w sądowej wykładni prawa a możliwe nadużycia swobody decyzyjnej

Abstract

The subject of the article is to determine the extent to which the judicial interpretation of the law is affected by the use of an open axiology argument in the course of adjudication. Assuming that the use of open criteria is based primarily on the application of the legislative construction of general reference clauses, it is important to link these references to a legislative policy in which they constitute a means of deliberately extending the scope of discretionary power, derived from natural (independent of the legislator) sources. The essential function of the references is the axiological opening of findings made in all essential phases of judicial interpretation – validation, reconstruction and construction, resulting, among other things, in a change in the relationship between the roles of particular interpretation rules. This may lead to various manifestations of abuse of the interpretative discretion of judges, which in turn necessitates the search for certain remedies, among which the formation of permanent lines of jurisdiction and precedential practice, as well as the transparency of the reasoning of judgements, seems to be of the utmost importance. ; Przedmiotem artykułu jest określenie zakresu wpływu, jaki na procesy sądowej wykładni prawa ma wykorzystanie w toku orzekania argumentu z otwartej aksjologii. Zakładając, iż sięganie po kryteria otwarte opiera się przede wszystkim na zastosowaniu legislacyjnej konstrukcji generalnych klauzul odsyłających, istotną kwestią jest powiązanie tych odesłań z polityką prawodawczą, w ramach której stanowią środek celowego rozszerzania zakresu swobody decyzyjnej, pochodzącej z naturalnych (niezależnych od prawodawcy) źródeł. Zasadniczą funkcją odesłań jest aksjologiczne otwieranie ustaleń dokonywanych we wszystkich zasadniczych fazach wykładni sądowej – walidacyjnej, rekonstrukcyjnej i konstrukcyjnej, mające skutek m.in. w zmianie relacji pomiędzy rolami poszczególnych reguł wykładni. Może to prowadzić do różnych przejawów nadużywania interpretacyjnej dyskrecjonalności sędziowskiej, co z kolei wymusza poszukiwanie pewnych środków zaradczych, spośród których kształtowanie się trwałych linii orzeczniczych i praktyki precedensowej oraz przejrzystość argumentacyjna uzasadnień orzeczeń wydają się mieć największe znaczenie.