Parliament–government–citizens. The place of the institution of direct democracy in the discussion on the shape of San Marino-European Union relations in the context of the referendum of 2013 ; Parlament–rząd–obywatele. Miejsce instytucji demokracji bezpośredniej w dyskusji nad kształtem stosunków San Marino–Unia Europejska w kontekście referendum z 2013 roku

Abstract

The subject of the article is the issue of using the institutions of direct democracy in the process of shaping the directions of a very specific element of foreign policy – relations with the European Union, of which San Marino is not a member. While most of the referenda related to the European Union concern the accession of countries to this organization, the vote in 2013 was of a slightly different nature. Therefore, the author attempts to indicate how the use of the instruments of direct democracy by citizens, in a way in opposition to the institution of indirect democracy (parliament and its dependent government), can contribute to the decision-makers making political decisions desired by citizens, even in seemingly rather unusual (apart from the aforementioned accession referenda) for direct democracy, spheres as the directions of foreign policy. ; Przedmiotem artykułu jest kwestia wykorzystania instytucji demokracji bezpośredniej w procesie kształtowania kierunków bardzo konkretnego elementu polityki zagranicznej – relacji z Unią Europejską, którego San Marino nie jest członkiem. O ile większość referendów związanych z Unią Europejską dotyczy akcesji państw do tej organizacji, to głosowanie z 2013 roku miało nieco inny charakter. Dlatego autor podejmuje się próby wskazania w jaki sposób wykorzystanie przez obywateli instrumentów demokracji bezpośredniej stojących niejako w kontrze do instytucji demokracji pośredniej (parlamentu i zależnego od niego rządu) może przyczynić się do podejmowania przez decydentów pożądanych przez obywateli decyzji politycznych nawet w tak z pozoru raczej nietypowych (poza wspomnianymi referendami akcesyjnymi) dla demokracji bezpośredniej sferach jak kierunki polityki zagranicznej.