Amerika Birleşik Devletleri-Afganistan ilişkileri 11 Eylül 2001 terör saldırıları öncesi-sonrası ; United States of America-Afghanistan relations, befor-after 11 September 2001 Attacks

Abstract

Bu çalışmada, ABD-Afganistan ilişkileri, Ortadoğu'da ABD'nin etkisi, terörizme karşı mücadelesi, saldırıların sorumlusu doğrudan Afganistan olmamasına rağmen ABD ve müttefiklerinin Afganistan'a yaptığı operasyon ve operasyonun meşru müdafa mı? kuvvet kullanma mı? olduğu tartışması, ABD'nin bölgede varlığının nedenleri, ABD'nin demokratik değerler çerçevesinde yapılandırılmış bir devlet kurma konusundaki başarısı, Afganistan'ın jeopolitik konumu da göz önüne alınarak değerlendirilmektedir. İki ülke arasında zamanla değişen ve dönüşen ilişkiler bu çalışma kapsamında 11 Eylül 2001 terör saldırıları öncesi ve sonrası dönemler esas alınarak incelenmektedir. Bu kapsamda, birinci bölümde 11 Eylül 2001 terör saldırıları öncesi dönem; ikinci bölümde 11 Eylül 2001 terör saldırıları ve etkileri; üçüncü bölümde ise 11 Eylül 2001 terör saldırıları sonrası dönemdeki ilişkiler analiz edilmiştir. Sonuç olarak ise, 11 Eylül 2001 terör saldırıları öncesi ve sonrası dönemlerde ABD ile Afganistan ilişkilerinde dönemsel inişler ve çıkışlar olmasına rağmen; mevcut durumda ABD-Afganistan ilişkilerine bakıldığında, ABD'nin Afganistan'ın siyasi ve askeri hayatın devamını garanti eden stratejik bir dostu olduğu; ülkenin tüm kalkınma bütçesini de ABD'nin karşıladığı; son dönemde ABD'nin Afganistan'ın yeniden yapılanma sürecine olumlu katkıda bulunduğu ve aralarındaki stratejik ilişkinin güçlenerek devam ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, yapılan çalışma ile elde edilen bulgular ışığında özellikle Afganistan-ABD ilişkileri ve teröre karşı yürütülen mücadeleyle ilgili bazı önerilerde bulunulmuştur. ; In this study, the USA-Afghanistan relations, the influence of USA in Middle East, its struggle against terrorizm, the debate whether the military operations of USA and its allies in Afghanistan-despite Afghanistan is not responsible directly from the terrorist attacks- can be considered as self-defense or the use of force, the reasons of the presence of the USA in the region, the success of the USA in establishing a state structured with democratic values, are evaluated. The relations which have been changed and transformed over time are examined on the basis of the terms- pre-11 September 2001 and post-11 September 2001 In this respect, in the first chapter, the period before 11 September 2001; in the second chapter, 11 September 2001 terror attacks and their impacts; and in the third chapter, the relations after 11 September 2001 terror attacks are analyzed. Finally, it is concluded that although there are ups and downs in the relations both before and after the 11 September attack; given the current situation in the relations between the USA-Afghanistan, the USA is a strategic partner guaranteeing Afghanistan to survive politically and militarily, paying the entire development budget of the country; contributing to Afghanistan's reconstruction positively and the strategic relationship in between two states continues becoming stronger. Additionally, through the findings found by this study, some suggestions are made particularly on Afghanistan-USA relations and ongoing fights against terrorism.