Adalet ve Kalkınma Partisi Döneminde Afganistan-Türkiye ilişkilerinde ABD etkisi ; The US Impact on Turkey-Afghanistan Relations During Justice and Development Party Rule

Abstract

Bilindiği üzere 11 Eylül 2001'de dünya kamuoyu ABD'ye gerçekleştirilen terör saldırıları ile sarsılmıştır. Saldırılar sonrasında yapılan istihbarat çalışmaları neticesinde olayların Afganistan'da yönetimde yer alan Taliban ve El Kaide mensuplarınca yapıldığı ortaya çıkmıştır. Bu gelişmelerle birlikte ABD ve NATO'nun Afganistan'daki terör unsurlarını yok etmek üzere askeri operasyonları başlamıştır. Tamda bu dönemde Türkiye'de siyasi çalkantılar yaşanmaktayken 2002 yılında siyasi iktidar değişmiş ve günümüze kadar süren Ak Parti iktidarı dönemi başlamıştır. Bu kapsamda araştırmanın amacı Ak Parti dönemi Türkiye-Afganistan ilişkileri ve bu ilişkilerde ABD'nin etkisi şeklinde belirlenmiştir. Yapılan literatür araştırması neticesinde oldukça köklü bir geçmişe dayanan Türkiye Afganistan ilişkilerinin günümüze kadar olumlu fakat çalkantılı geçtiği söylenebilir. Özellikle Taliban yönetimi döneminde Türkiye Afganistan ile ilişkilerini askıya almıştır. Fakat 11 Eylül saldırıları sonrasında Türkiye'nin Afganistan'a askeri personel göndermesi sonrasında, gerek ekonomik, gerek askeri gerekse sosyo-politik ilişkilere önem verdiği bir dönem olmuştur. Taliban rejiminin devrilmesi ile farklı boyut kazanan Türk Afgan ilişkilerinde ABD'nin etkisine değinecek olursak genelde ABD'nin bu ilişkilerde olumlu yaklaşımının olduğunu söylemek mümkündür. ; On 11 September 2001, the terror attacks on USA was shaked the openion of public in the world. After the events of terror attacks and according to investigations of intelligence revealed that the events were conducted by al-Qaeda and Taliban members in Afghanistan. Therefore, The USA and NATO have begun their military operations in Afghanistan in order to destroying the teror element in Afganistan. So, it was the time that Turkey govenrnment was turmoil with its political crises and changing of the polıtical administration systim by AKP (Justic and development party) in 2002 which is still in power. The purpose of this research is the relationship between Turkey and Afghanistan during the ruling of AKP (Justic and development party) and the ingluence of USA regarding to this relationship. Accordıng to researches and conducted literature reviews; there is a positive relationship base of on a long relation between two countries. Except some turbulent especially during the rule of Taliban in Afghanistan which the Turkey has suspended theirrelation. After the 11 september events, the relation between Afghanistan and Turkey get an importance step which start by sending army troops, improving in many areas such as econumy socio- politics of the countries. İf we have a look to Turkish- Afgan relations and the US influence, its possible to say that the USA has a positive role after overthrowing of the Taliban regime in Afghanistan. Key words: Afghanistan, Turkey, United States of America, 11 September