Avrupalılaşmanın Türkiye – Avrupa Birliği ilişkilerine dini kimlik bağlamında etkisi ; The Impact of Europeanization on Turkey – European Union relations in the context of religious identity

Abstract

Yüksek Lisans Tezi ; Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkiler her daim inişli-çıkışlı bir karaktere sahip olmuştur. Türklerin Avrupa algısı ile Avrupalıların Türkiye algısı arasındaki farklılıklar, söz konusu istikrarsız ve değişken sürecin temelini oluşturmuştur. Tarihsel olarak bakıldığında ise, bu algı farklılıklarının din olgusuna bağlı olarak inşa edildiği görülmektedir. Din merkezli ortaklaşa düşünceler tarafından oluşturulan kimlikler ve çıkarlar neticesinde yaratılan Hıristiyan Avrupa ve Müslüman Türkiye imgeleri, taraflar arasındaki etkileşimi belirginleştirirken aynı zamanda da keskinleştirmiştir. Avrupa Ekonomik Topluluğu'ndan bugünkü AB'ye kadar uzanan süreç içerisinde Türkiye'nin yaşamış olduğu Avrupalılaşma dönüşümü; beşeri, hukuksal, ekonomik ve kültürel alanlarda pek çok reformu da beraberinde getirmiştir. Yaşanan bu yoğun ve yenilikçi dönüşüme rağmen Türkiye halen AB'ye tam üye olamamıştır. Soğuk Savaş sonrasında dünya konjonktüründe değişen güvenlik anlayışı, 9/11 Terör Olayları sonrasında küresel terörizm başlığı altında İslam medeniyetinin olumsuzlaştırılması ve yeni öteki olarak kabul edilmesi, İslamofobinin dünya genelinde hızla yayılması ve Avrupa içerisinde artan İslami köktendinci terör saldırıları gibi pek çok etken AB içerisinde İslam kimliğine yönelik endişenin daha da yükselmesine neden olmuştur. İdeolojik olarak İslami muhafazakâr ve neo-Osmanlıcı çizgiye sahip Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2002 yılından bugüne değin Türkiye'de iktidar olması ise, İslam medeniyetine yönelik her daim kuşkucu olmuş ve son dönemde bunu daha da net olarak yansıtmaya başlamış olan AB ile Türkiye arasındaki süregelen ilişkilere enteresan bir boyut kazandırmıştır. ; abstract ; Turkey and the European Union relations has always been in a bumpy character. The differences between Turks' perception of Europe and Europeans' perception of Turkey could be considered as the basis of this unstable and changeable process. Historically, these perceptive differences seem to have been built on the religious phenomena. The images of Christian Europe and Muslim Turkey as a result of identities and interests created jointly by religion-based collective ideas affected and also sharpened the interaction among these parties. The Europeanization transformation of Turkey within the period from the European Economic Community to the EU has brought many reforms in various fields like as social, judicial, economic and cultural. Despite all of these intensive and innovative transformation process, Turkey is still not a full member of the EU. Further concerns about the Islamic identity within the EU have ascended because of many factors, such as; changing security perceptions of the world conjucture after the Cold War period, rising negative image of İslamic civilization starting with the 9/11 Terrorist Attacks in 2001 and accepted as a new threat or as the other under the title of global terrorism, spreading Islamophobia rapidly throughout the world, and increasing Islamic fundamentalist terrorist attacks in Europe. On the other hand, Justice and Development Party which is the ruling power of Turkey since 2002 has affected ongoing relations between Turkey and the EU differently because of her Islamic conservatism and neo-Ottoman ideological roots. Therefore, it's more likely to assume that today's relations between Turkey and the EU become more interesting and paradoxical.