Mavi Vatan Doktrini bağlamında Türkiye'nin deniz jeopolitiği ; Turkey's maritime geopolitics in the context of Blue Homeland Doctrine

Abstract

Jeopolitik, devletlerin coğrafi özellikleri ile izledikleri siyaset ve dış politika arasındaki ilişkiyi inceler. Jeopolitik bilgisine sahip olmayan ve jeopolitiğe gereken önemi vermeyen ülkeler diğer ülkelerle olan ilişkilerinde dezavantajlı konuma düşeceklerdir. Jeopolitiği tanımlamaya ve açıklamaya çalışan bazı klasik ve modern teoriler vardır. Bu teorileri kullanarak jeopolitikten daha verimli bir şekilde yararlanmak mümkündür. Çalışmanın birinci bölümünde klasik ve çağdaş jeopolitik teoriler açıklanmış ve bu teorilerin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Türkiye'nin 2019 yılında uygulamaya koyduğu Mavi Vatan Doktrini, klasik bir jeopolitik teori olan deniz hâkimiyet teorisine dayanır. Karadeniz'e kıyıdaş olan ülkelerle ikili antlaşmalar yapan Türkiye, Karadeniz'de Münhasır Ekonomik Bölgesini ilan ederek Mavi Vatan'ının kuzeyini güvenceye almıştır. Marmara Denizi, hukuki statüsü itibariyle bir iç su olduğu için herhangi bir uyuşmazlığa veya antlaşmaya konu olmadan Türkiye'nin Mavi Vatan'ının kapsamına girmiştir. Uygulamaya konulan bu doktrinin en sorunlu kısmı Adalar(Ege) Denizi ve Doğu Akdeniz'i kapsayan kısmıdır. Çalışmanın ikinci bölümünde bu denizlere kıyıdaş olan devletlerle yaşanan sorunlar, fikir ayrılıkları ve ileri sürülen tezler incelenmiştir. Bu çalışmanın üçüncü bölümünde genel olarak diplomasi kavramından özel olarak ta gambot diplomasisi kavramından bahsedilerek Türkiye'nin gambot diplomasisi yaptığı yönündeki iddialar incelenmiştir. Konuyla ilgili elde edilen bilgiler çalışmanın içerisinde araştırmacıların dikkatine sunulmuştur. ; Geopolitics examines the relationship between the geographical features of states and their politics and foreign policy. Countries that do not have geopolitical knowledge and do not attach the necessary importance to geopolitics will fall into a disadvantageous position in their relations with other countries. There are some classical and modern theories that try to define and explain geopolitics. By using these theories, it is possible to benefit from geopolitics ...