Formazioni scientifiche: primi materiali ; Besedna tvorba v znanstveni terminologiji v hrvaškem jeziku

Abstract

Obiettivi della ricerca sono individuare le caratteristiche linguistiche delle formazioni scientifiche nella lingua italiana, confrontarle poi con le formazioni equivalenti nella lingua croata, istituire la ricerca comparativa in questo campo, cercare e descrivere le caratteristiche linguistiche che differenziano le formazioni scientifiche italiane da quelle croate al fine di mettere in rilievo le caratteristiche linguistiche della formazione allogena nelle due lingue. L' approccio è contrastivo. ; Italijanščina se zdi v besedni tvorbi bolj odprta rabi tujih jezikovnih prvin kot hrvaščina. V nasprotju z italijanščino v hrvaščini prevladujejo domače jezikovne prvine. V prispevku so navedene sestavljenke, ki jih najdemo na pravrazličnih področjih znanosti in tehnologije. Spoznavamo términe iz medicine, kemije, fizike, jezikoslovja, pa tudi informatike, eko-nomske propagande, trgovine ter seveda tudi prava in političnega jezika. V prispevku se ugotavlja, da je značilnost sodobnega hrvaškega jezika ravno ta, da se - kolikor je le mogoče - izogiba tujkam in se v obeh delih sestavljene besede zateče k domačim, torej ustreznim hrvaškim leksikalnim prvinam. Kot primeri zazamenjavo tujega, mednarodnega izraza s hrvaškim so navedeni: agri- je poljo- v poljoprivreda, poljodeljstvo, poljodeljac; antropo- je čovjeko- v čovjekolik, čovjekoljublje, čovjekoljubac; auto- je samo- v samouk, samokontrola, samokritika, samoobrana, samoodgoj; bi-/bis- je dvo- v dvojezičan, dvopek, dvosjed, dvosedmični, dvotjedni; -metro je -mjer v brzinomjer, daljinomjer, dubinomjer, hr=idromjer, higromjer, taktomjer, toplomjer, vlagomjer; neo- je novo- v novokatolik, novokatolički, novogrčki; pan- je sve- v sveamerički, svearapski, svslavenski, sveslavenstvo; paleo- je staro- u starokršćanski, staroslavenski; pluri- in mulri- sta mnogo- oziroma više- v višjejezičan, mnogojezičan, višenacionalan, višestaničan, višestsran, mnogostran; silo- je drvo- v drvorez, drvorezac, drvorezbarstvo, drvositak; tri- je tro- v trobojan, trobojka, trobojnica, trožični; uni- je jedno- v jednodomni, jednolinijski, in vetero- je staro- v starozavjetni.