De kwaliteit van de WMCZ als medezeggenschapswet

Abstract

In dit proefschrift is onderzoek verricht naar de kwaliteit van de in 1996 in werking getreden Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). Deze wet kent medezeggenschapsrechten toe aan cliënten van collectief gefinancierde zorginstellingen. In dat kader verplicht zij zorgaan-bieders tot het instellen van een cliëntenraad bij iedere zorginstelling die zij in stand houden. Reeds ten tijde van haar totstandkoming riep de WMCZ echter nogal wat vragen op. Bestaat er in deze tijd onder de cliënten bijvoor-beeld nog wel behoefte aan een wettelijke medezeggenschapsregeling? Past het 'cliëntenraadsmodel' voorts wel bij algemene ziekenhuizen en extramu-rale zorginstellingen waarmee cliënten maar weinig contact hebben? En laat de WMCZ tot slot niet teveel aan zelfregulering over, of regelt de WMCZ juist teveel en werkt zij daardoor bureaucratie in de hand? Om deze vragen te kunnen beantwoorden is de WMCZ getoetst aan de kwaliteitseisen voor de regelgeving, zoals die zijn opgenomen in de nota Zicht op wetgeving en de 'Aanwijzingen voor de regelgeving (Ar.)'. In het kader van deze toetsing is gekeken naar de werking van de WMCZ in de praktijk en is bovendien de vergelijking getrokken met de Wet op de ondernemingsraden (WOR) en de Wet Medezeggenschap Onderwijs (WMO). Het proefschrift is afgesloten met een aantal aanbevelingen. ; The thesis is about an act named the 'WMCZ'. This act, which became law on 1 June 1996, contains co-determination rights for clients of collectively financed organizations in the fields of social care and health care. During its period as a bill, as well as after it became law, there was a lot of criticism of the WMCZ. The criticism concerned in general: (a) the necessity of the WMCZ (b) the scope of the WMCZ and (c) the contents of the WMCZ. This gave cause to examine if the realization of the WMCZ has been in agreement with the Dutch criteria for the quality of regulation and, if so, to what extent. The results of several evaluation researches regarding the WMCZ were used for this particular examination, as well as the experiences that had already been acquired with two other laws on co-determination rights, namely the 'WOR' (which creates co-determination rights for employees and their works councils) and the 'WMO' (which creates co-determination rights for teachers, pupils and/or their parents). The assessment led to the conclusion that most criticism of the WMCZ is well-founded. Although a legal prescription for clients' participation appears to be necessary, the form of participation that is prescribed by the WMCZ – that of co-determination through a clients' council – does not in any case appear to be an effective and efficient way to achieve the goals of the WMCZ, i.e. strengthening the legal position of the clients on a collective level and improving the match between the supply and the demand of care. The legislator also did not succeed in finding the right balance in the WMCZ between the things that need to be regulated by law and the things that can be left to self-regulation.