Medyadaki Sağlık İçeriklerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Model Önerisi

In: Sosyal Bilimler Dergisi, Band 21, Heft 2, S. 599-626

Abstract

Medyadaki sağlık konulu içerikler yaklaşık 20 yıldır gündemde öne çıkan tartışmalardan biridir. Konunun en önemli alt başlığı ise içeriklerdeki ticarileşme olgusudur. Bu noktadan hareketle bu çalışmada sağlık konulu içerikleri etkileyen unsurların neler olduğu sorusuna alanyazın taraması, uzman görüşleri ve faktör analiziyle oluşturulan model eşliğinde yanıt verilmeye çalışılmıştır. Alanyazında medya içeriklerini etkileyen unsurlara ilişkin olarak Shoemaker ve Reese'in (2013) bireysel, medya rutinleri, kurumsal düzey, kurum dışı düzey ve ideolojiyi en tepeye yerleştiren 'etkiler hiyerarşisi modeli' öne çıkmaktadır. Bu modelden hareketle çalışma kapsamında düzenlenen anket uygulamasıyla 200 sağlık ve medya profesyoneli ile akademisyenin görüşüne başvurulmuştur. Veriler açımlayıcı faktör analiziyle değerlendirilmiş, ulaşılan faktörler, ayrıca 117 farklı uzmanın görüşüyle AMOS programında doğrulanmıştır. Bu bağlamda geliştirilen modelin açıklanması için de 62 uzmanla görüşülerek modele son şekli verilmiştir. Model, özellikle ticari faktörlerin sağlık konulu yayın içeriklerini her düzeyde çeşitli biçimlerde etkilediğini ortaya koymaktadır. Ancak medya rutinleri, kurum dışı düzey ve ideolojik düzeyin en baskın düzeyler olduğu belirlenmiştir.