Ofiary czy bohaterowie? Dzieci w narracji wystawy o Holokauście w Muzeum Żydowskim w Wilnie

In: Kultura i społeczeństwo: kwartalnik, Band 66, Heft 1, S. 101-121

Abstract

Autor analizuje stałą wystawę poświęconą Holokaustowi, prezentowaną w Muzeum Żydowskim w Wilnie (Vilniaus Gaono žydų Istorijos muziejus/Vilna Gaon State Jewish Museum). Sprawdza, jakie miejsce zajmują najmłodsze ofiary Zagłady w linii narracyjnej tej ekspozycji? Pyta, czy poświęcone są im odrębne elementy stałej wystawy, czy raczej dziecięce losy są "wpisane" w ogólny przekaz dotyczący dokumentowych tutaj wydarzeń? Czy twórcy placówki skupili się na tragicznym wymiarze dziecięcych losów czy raczej zaprezentowali je przez pryzmat bohaterskich czynów i dokonujących ich postaci? A zatem – czy w centrum przekazu znalazła się śmierć ofiar czy śmierć bohaterów? I wreszcie – czy jest tu miejsce na prezentowanie Ocalonych? Badania, których efekty prezentowane są w artkule, dotyczą również tego, czy narracja w muzeum jest poświęcona konkretnym, indywidualnym postaciom czy raczej społeczności anonimowych uczestników wojennych wydarzeń. W centrum zainteresowania znajduje się również pytanie o to, czy muzealny przekaz zatrzymuje się na poziomie prezentacji faktów, czy wychodzi poza ten obszar i obejmuje również przestrzeń promowania określonych wartości. Innymi słowy – czy obok sfery kognitywnej jest tu także miejsce dla elementów aksjologicznych? Czy celem jest jedynie edukacja skupiona na przekazywaniu rzetelnej wiedzy – czy raczej proces kształcenia społeczno-politycznego, którego celem staje się kreowanie określonych postaw moralnych?