1930'lu Yıllarda Türk Resim Sanatında Modernizm Algısı; Perception of Modernism in Turkish Painting in the 1930s

In: Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi

Abstract

Türk resim sanatı, Cumhuriyet'in ilanından sonra dinamik bir gelişim evresine girer. Sanatsal tartışmalar ve eleştirel yaklaşımlar bu gelişim doğrultusunda yeni boyutlar kazanır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal sanat yaratma çabaları ve cumhuriyet ideolojisini destekleyici mahiyetteki etkinlikler üzerine yapılan tartışmalar, dönemin sanatsal perspektifini açıklar niteliktedir. Öte yandan, 20.yy başlarında Avrupa'da doğan yeni akımlar da bu tartışmalar içerisinde sıkça konu edinilir. Türkiye'de modern sanata ilişkin düşünsel tartışmaların ivme kazanması ise 1930'lu yıllarda başlar. Bu dönemde, Türk resim sanatı tarihi içerisinde öncü roller üstlenmiş iki sanatçı topluluğu, Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği ve d Grubu, Cumhuriyet ilke ve devrimleri paralelinde önemli faaliyetlerde bulunur. Batılı biçimleri deneme ve yayma anlayışı bu sürecin doğal bir sonucu olarak sanatçıların tuvallerinde hissedilir. Sanatçılar, biçimsel açıdan yeni ve zengin denemelerinde, modern sanatın yapısal boyutlarını keşfeder. Kamuoyunda modern sanat algısı, bu süreci yönlendiren başat etkendir. Dolayısıyla, Türk resim sanatı ile ilişkili gelişmelerin kavranması açısından, 1930'lu yıllarda modernizme ilişkin eleştirel yaklaşımların değerlendirilmesi büyük bir öneme sahiptir. Türk kamuoyunda modernizm olgusunun ele alınışı, resim sanatında günümüze kadar gelen başat tartışmalara ışık tutmaktadır. Bu değerlendirme kapsamında dönemin düşünsel boyutu ve sanatsal etkinliklere karşı yöneltilen eleştiriler, süreci okumamız noktasında birincil kaynak durumundadır.