Kurt Baschwitz: peetvader van journalistiek en communicatie

Abstract

Kurt Baschwitz is één van de grote pioniers van de psychosociale wetenschap. Hij stichtte de eerste naoorlogse van de journalistenopleiding, legde de basis voor 'communicatiewetenschap & mediastudies' aan de Universiteit van Amsterdam, en was medeoprichter van de roemruchte '7e' faculteit voor Politieke en Sociale Wetenschappen aan de universiteit van Amsterdam. In het begin van de 20e eeuw werkte hij als journalist in Hamburg en vanaf 1916 vanuit het neutrale Rotterdam. Na WO I werd hij hoofdredacteur van een gezaghebbende weekblad in Duitsland. Na de machtsovername door Hitler vluchtte hij naar Amsterdam. Hij werd medewerker van het nieuwe Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en 'privaatdocent' aan de universiteit. In de oorlog werd hij bij een razzia opgepakt, gedeporteerd naar Westerbork, maar kwam weer vrij. Na de oorlog werd hij de eerste hoogleraar Perswetenschap. Hij is de auteur van boeken over fascinerende onderwerpen als 'e massa' en de 4P's: Pers, Propaganda, Politiek en 'Persecuties' (vervolgingen), die stuk voor stuk geïnspireerd waren door zijn eigen dramatische ervaringen. Maar de 'aartsvader' dreigt ten onrechte te worden vergeten. Jaap van Ginneken vult deze leemte met de plaatsing van de unieke betekenis van het wetenschappelijk werk van Baschwitz in de geschiedschrijving van de sociale wetenschappen ingebed in een boeiend beschreven historische context