Suchergebnisse

Chapter 1: Introduction (Oliviu Felecan and Alina Bugheșiu) -- Part 1: Naming Policies, Trends and Practices in the Context of Multiculturalism -- Chapter 2: Multicultural Aspects of Names and Naming in the USA (Frank Nuessel) -- Chapter 3: Hamburguesas and Enchiritos: How Multicultural Are American Fast-Food Names? (Laurel Sutton) -- Chapter 4: Policy of Name and Naming: Multicultural Aspects (Justyna B. Walkowiak) -- Chapter 5: Multicultural Aspects of Names and Naming in the Ukrainian Greek Catholic Church: The Thematic Group 'The Names of New Saints' (Halyna Matsyuk) -- Chapter 6: Multicultural Aspects of Name and Naming in Russian Post-Soviet Streetscapes (Marina Golomidova) -- Chapter 7: Multicultural and National Anthroponymicon: Orthodox Name vs Neo-Pagan Pseudonym (Sergey Goryaev and Olga Olshvang) -- Chapter 8: Multicultural Influences on Russian Nicknaming Practices (Anna Tsepkova) -- Chapter 9: Multicultural Patronymic Landscapes of Naming in Russia, France, Germany, Great Britain and Romania (Eugen Schochenmaier) -- Chapter 10: Transylvania: An Anthroponymic Perspective (Oliviu Felecan) -- Chapter 11: Multicultural Aspects of Names and Naming in Hungarian Anthroponymy (Mariann Slíz) -- Chapter 12: Multicultural Aspects of Name and Naming in Pre-Conquest Times and Catholic and Protestant Churches from Hungary: A Comparative Perspective (Andrea Bölcskei) -- Chapter 13: Multicultural Features in Scandinavian Toponymy (Staffan Nyström) -- Chapter 14: Multicultural Aspects of Name and Naming in Contemporary Italian Anthroponymy (Davide Astori) -- Chapter 15: Multicultural Aspects of Name and Naming in a Postcolonial World (Marie A. Rieger) -- Chapter 16: Onomastic Multiculturalism: Anthroponymy and Toponymy in South Africa (Bertie Neethling) -- Chapter 17: Multicultural Aspects of Names and Naming in the Arab World (Wafa Abu Hatab) -- Chapter 18: The Formation of a Multicultural Society in Japan: An Observation of the Names of Shops and Signboards (Kazuko Tanabe and Yuan Jiang) -- Part 2: Naming as a Form of Identity Construction in Multicultural Societies -- Chapter 19: Names and Naming in the Iberian Peninsula: Joan Coromines' Intercultural Approach in Onomastics (Joan Tort-Donada) -- Chapter 20: Between Cultural Heritage and Marketing: German Place Names in Post-Communist Czechia (Jaroslav David, Tereza Klemensová) -- Chapter 21: Multiculturalism in Polish Toponymy (Barbara Czopek-Kopciuch) -- Chapter 22: Multicultural Aspects of Name and Naming Reflected in German Brands (Angelika Bergien) -- Chapter 23: Italian Brand Names as Mirrors of Multicultural Aspects (Paola Cotticelli-Kurras) -- Chapter 24: Names of Street Food Vendors in Romania: Between Locality and Globality (Alina Bugheșiu) -- Chapter 25: The Contribution of the Greek Catholic Church to the Multicultural Diversification of Transylvanian Anthroponymy (Daiana Felecan and Nicolae Felecan) -- Chapter 26: Multicultural Aspects of Names and Naming in Russian Toponymy (Vladislav Alpatov) -- Chapter 27: Multicultural Aspects of Name and Naming in African Cultures: The Case of Kenya and Zimbabwe (Tendai Mangena and Solomon Waliaula) -- Chapter 28: Multicultural Aspects of Name and Naming in Nigeria: A Sociolinguistic Study (Idowu Odebode) -- Chapter 29: Multicultural Aspects of Names And Naming in American Literature (Alleen Pace Nilsen and Don L. F. Nilsen) -- Chapter 30: Multiculturalism in Shakespeare's Names (Grant W. Smith).

The concept of the ethnographic principle is rarely found in the literature, and there is hardly a legal qualification for it. However, historical material (in cases of the Lithuanian, Czech, Bulgarian and Polish peoples) indicates that the ethnographic principle is a significant political and geopolitical phenomenon. This phenomen is especialy characteristic of the development of the peoples of the region of Central and Eastern Europe. First, the ethnographic principle was closely related to the national principle, although it did not coincide with it. The concept of the ethnographic principle points to the special anatomy of nation states, where the basis is ethnic / linguistic culture. Secondly, the advancement of culture to the fore indicated the recognition of its significance, which had not happened before. Consequently, it was a question of freeing this culture from the restrictions imposed on it and even compensating for the damage caused to it. Thirdly, the culture, raised to the state level, needed appropriate guarantees for the future. The article reveals the tendency of great states at the level of their policies and propaganda to act according to the ethnographic principle, thereby encouraging the formation of national states. However, when the latter became a fact, another tendency arose: the Western world began to apply the criteria of a liberal civil society to new states (according to the principle of jus civis romanus sum). This was too hard for the new states. In this context, the alternative was the Soviet ethno-federalist protectorate, which, although under the conditions of a repressive system, actually continued to implement the projections of the ethnographic principle. A fixed paradox: the ethnographic principle, which originated in the West as a variant of democratization, gained strength thanks to Russia, while the West remained, as it were, in aristocratic opposition to this course. The ethnographic principle has not yet acquired a clearer legal legitimacy. But as a historical category, it can serve as a study of the history of Modern times, and especially the Soviet period. ; Etnografinio principo sąvoka, aptinkama politinėje ir mokslinėje literatūroje, regis, neturi aiškios visuotinai priimtos to principo juridinės kvalifikacijos. Bet istoristinis požiūris į procesus rytinėje Europos dalyje XIXa. antroje pusėje–XXa. pirmoje pusėje leistų teigti, kad etnografinis principas– tai esminė Vidurio Rytų Europos regiono formavimosi ypatybė. Straipsnyje atlikta lietuvių, čekų, bulgarų ir lenkų tautų– kaip atvejų, sudarančių prielaidą regiono tipologizacijai,– raidos apžvalga liudytų, kad etnografinis principas orientavo į šio regiono tautinės valstybės teritorijos nustatymą, siekiant tai valstybei sudaryti sąlygas saugiai bei efektyviai egzistuoti. Kartu straipsnyje pasirinktas tyrimo rakursas leidžia naujai pažvelgti į minimo regiono valstybių probleminę raidą Vakarų ir Rusijos priešpriešos kontekste. Straipsnyje konstatuojama, kad etnografinis principas neįgijo juridinio principo statuso, bet jis gali būti naudingas kaip istorinė kategorija tyrinėjant naujųjų laikų istoriją ir ypač sovietmetį.

This article aims to present the possibilities of making simplifications to accounting, particularly in the recognition of fixed assets and other carrying value items, according to the principle of relevance and fair presentation. In order to achieve this aim, the authors used deductive and inductive research methods, such as a literature review, analyses of the content of financial statements, and statistical verifications of the findings.
Simplifications may be made to accounting provided that this does not distort a given entity's true financial picture, and thereby does not mislead the users of the financial statement; making it irrelevant. Establishing the levels at which some type of information should be deemed relevant is difficult but crucial in reporting and financial audit. The authors of the article propose a model to enable establishing the levels of relevance (with regard to both the financial statement as a whole and its components) in each economic entity, regardless of its size and industry in which it operates. This model was created based on the reporting data of Polish companies, constituting a correction of similar models applied in Western Europe. It facilitates the definition of an objectified level of partial relevance basically for all reporting items.
The authors used this model to research 148 companies by analysing their financial reports of 2007–2014, thereby reviewing the data of 1,184 financial statements, and other 337 smaller entities by analysing their financial reports of 2010–2017, thereby reviewing the data of 2,696 financial statements. In total, the authors analysed data from 3,880 financial statements. As a result, they drew conclusions as to the possibility of making simplifications in the recognition of fixed assets by entities. This research made it possible to establish the levels of relevance for the entities listed on WIG30, mWIG40, and sWIG80 as well as for the stock exchange companies not listed on any of the indices named, par ticularly the partial relevance considered for depreciation (amortisation). The analysis of the research results, including the application of the Chi square test, has led to the question whether from the financial accounting point of view making one‑off depreciations in the amounts of approx. PLN 10,000 (which the entities may want to practice in relation to the amendment to tax regulations) does not distort a given entity's financial picture in the view of its financial statement. The research hypothesis of the study assumes that not all entities maintaining accounting books may apply tax regulations in the field of recognition of low‑value fixed assets. The analysis of the data contained in 3,880 financial statements of both larger and smaller entities has shown that the following research hypothesis should be adopted: not all entities maintaining accounting records may apply tax regulations for the recognition of low‑value fixed assets.

The article is devoted to the issue of cooperation between power institutions and civil society organizations in Poland. Due to the analysis of scientific literature, legislation, normative regulations it was completed basic research tasks. Contemporary conditions for the development of civil society in Poland are identified, the legal basis of cooperation between government and the notion of the third sector in Poland in regulation of social problems are determined. Special attention is paid to the principles of partnership between the public administration and non-governmental organizations in Poland in social politics. During our investigation activity we came to the conclusion that the basic legal instrument of collaboration and financial and non-financial cooperation forms between the state administration and non-governmental organizations is the Act of Law on Public Benefit and Volunteer Work. These mechanisms define interaction practice and legal framework for subsidies in the whole range of performance from public activities to the NGO. During the process of analysis are generalized the positive elements of Polish experience in creation of mechanisms of cooperation between NGO and power institutions in regulation of social politics. ; В статье исследуется проблема сотрудничества между органами государственного управления и общественными организациями в Польше. На основе анализа научной литературы и законодательных норм решены основные задачи исследования. Определены условия развития гражданского общества в Польше, определены правовые основы сотрудничества между администрацией и общественными организациями в Польше в урегулировании социальных проблем. Особое внимание уделено определению основных принципов партнерства и форм финансового и внефинансового сотрудничества между органами государственного управления и неправительственными организациями в Польше в решении вопросов социальной политики. В результате исследования определено, что основным правовым инструментом сотрудничества между органами государственного, местного управления и неправительственными организациями является Закон о деятельности общественной пользы и волонтариат, который определяет прежде всего механизмы взаимодействия и правовую базу для дотирования общественно полезной деятельности, осуществляемой общественными организациями. В процессе анализа обобщены эффективные элементы польского опыта в создании механизмов сотрудничества между общественными организациями и институтами в сфере регулирования социальной политики. ; У статті досліджується проблема співпраці між органами державного управління та громадськими організаціями в Польщі. На основі аналізу наукової літератури та законодавчих норм вирішено основні завдання дослідження. Окреслено умови розвитку громадянського суспільства в Польщі, визначено правові основи співпраці між владною адміністрацією та громадськими організаціями в Польщі у регулюванні соціальних проблем. Особливу увагу приділено визначенню основних засад партнерства та форм фінансової і позафінансової співпраці між органами державного управління і неурядовими організаціями в Польщі у вирішенні питань соціальної політики. У результаті дослідження з'ясовано, що основним правовим інструментом співпраці між органами державного і місцевого управління та неурядовими організаціями є Закон про діяльність суспільної користі і волонтаріат, що визначає насамперед механізми взаємодії та правову базу для дотування суспільно корисної діяльності, яку здійснюють громадські організації. У процесі аналізу узагальнено ефективні елементи польського досвіду в створенні механізмів співпраці між громадськими організаціями та владними інститутами в сфері регулювання завдань соціальної політики.

The article is devoted to the issue of cooperation between power institutions and civil society organizations in Poland. Due to the analysis of scientific literature, legislation, normative regulations it was completed basic research tasks. Contemporary conditions for the development of civil society in Poland are identified, the legal basis of cooperation between government and the notion of the third sector in Poland in regulation of social problems are determined. Special attention is paid to the principles of partnership between the public administration and non-governmental organizations in Poland in social politics. During our investigation activity we came to the conclusion that the basic legal instrument of collaboration and financial and non-financial cooperation forms between the state administration and non-governmental organizations is the Act of Law on Public Benefit and Volunteer Work. These mechanisms define interaction practice and legal framework for subsidies in the whole range of performance from public activities to the NGO. During the process of analysis are generalized the positive elements of Polish experience in creation of mechanisms of cooperation between NGO and power institutions in regulation of social politics. ; В статье исследуется проблема сотрудничества между органами государственного управления и общественными организациями в Польше. На основе анализа научной литературы и законодательных норм решены основные задачи исследования. Определены условия развития гражданского общества в Польше, определены правовые основы сотрудничества между администрацией и общественными организациями в Польше в урегулировании социальных проблем. Особое внимание уделено определению основных принципов партнерства и форм финансового и внефинансового сотрудничества между органами государственного управления и неправительственными организациями в Польше в решении вопросов социальной политики. В результате исследования определено, что основным правовым инструментом сотрудничества между органами государственного, местного управления и неправительственными организациями является Закон о деятельности общественной пользы и волонтариат, который определяет прежде всего механизмы взаимодействия и правовую базу для дотирования общественно полезной деятельности, осуществляемой общественными организациями. В процессе анализа обобщены эффективные элементы польского опыта в создании механизмов сотрудничества между общественными организациями и институтами в сфере регулирования социальной политики. ; У статті досліджується проблема співпраці між органами державного управління та громадськими організаціями в Польщі. На основі аналізу наукової літератури та законодавчих норм вирішено основні завдання дослідження. Окреслено умови розвитку громадянського суспільства в Польщі, визначено правові основи співпраці між владною адміністрацією та громадськими організаціями в Польщі у регулюванні соціальних проблем. Особливу увагу приділено визначенню основних засад партнерства та форм фінансової і позафінансової співпраці між органами державного управління і неурядовими організаціями в Польщі у вирішенні питань соціальної політики. У результаті дослідження з'ясовано, що основним правовим інструментом співпраці між органами державного і місцевого управління та неурядовими організаціями є Закон про діяльність суспільної користі і волонтаріат, що визначає насамперед механізми взаємодії та правову базу для дотування суспільно корисної діяльності, яку здійснюють громадські організації. У процесі аналізу узагальнено ефективні елементи польського досвіду в створенні механізмів співпраці між громадськими організаціями та владними інститутами в сфері регулювання завдань соціальної політики.

The paper deals with biographical, ideological and artistic links between Julian Tuwim, Alfred Döblin and Kurt Tucholsky. On the one hand, the basis of comparison are biographical similarities, the Jewish origin of those three writers, their family dramas, the experience of politically opressive school, the trauma of revolution or war, and the exile to name just a few. On the other hand, the article demonstrates the ways the modernity has influenced the attitudes and texts of Döblin, Tucholsky and Tuwim. While talking about modernity, the author focuses on such phenomena as secularisation and urbanisation processes, mass political movements, and new cultural challenges.Tuwim, Döblin and Tucholsky were born into assimilated Jewish families. Their perspective on the stereotypical Jews (the orthodox Jews as well as Jewish bankers or manufacturers) is marked with antipathy, or even contempt. The writers' ambivalence towards the diapora and towards their own origin illustrate "Jewish self-hatred"; however, all three authors change their opinion on Jewry in the face of the growing anti-Semitic and Nazi danger, and especially the Holocaust. Döblin is proud of being Jewish after his visit to Poland in 1924, Tucholsky warns German Jews against the consequences of their passivitivy, and Tuwim publishes in 1944 his agitating manifesto We, Polish Jews. Last but not least, the three authors go into exile because of their Jewish ancestry and sociocultural activities. Therefore, it is no coincidence thatone cannot help having associations with Heinrich Heine: his biography can be interpreted as a prefiguration of a Jewish artist's biography.Furthermore, Tuwim, Döblin and Tucholsky are notably sensitive to social questions, and their sensitivity to such issues results to some extent from their difficult childhood and youth. Especially significant seem in that respect family conflicts and the moving from city to city, since such experiences increase the feeling of loneliness and the vulnerability to depression. Nevertheless, Döblin, Tucholsky and Tuwim come with impetus into the cultural life of Germany and Poland and work in the areas of literature, cabaret (satire) as well as journalism. They share sympathy for the political left and fears of the orthodox communism. They are simultaneously advocates and ardent critics of great cities. They pay attention to new phenomena (the popularity of cars, the role of the press, the new morality) and react to them. Their aim is creating a culture which appeals to the masses and educates them in a non-intrusive way. However, the awareness of their own intellectual superiority imposes distance towards lower social groups. The distance stems, firstly, from the universal ambivalence artists feel towards the masses, and secondly, from the ideological moderation characteristic of petit bourgoisie and of the political centre. In general, Döblin, Tucholsky and Tuwim are idealists who hope for a humanitarian world which is impossible in the era of extrem political violence leading to the Holocaust.

Революции 1848 г. сыграли большую роль в становлении национального самосознания многих народов Европы. В статье рассматриваются события революции 1848 г. в Восточной Галиции и Буковине. Автор уделяет особое внимание анализу хода и результатов революции. В работе также дается краткий очерк предреволюционной ситуации в регионе, в котором показаны социальные и национальные предпосылки революции. Для исследования революционных событий была использована концепция израильского ученого Ш. Эйзенштада. ; The article discusses the events of the revolution of 1848 in Eastern Galicia. The main attention is paid to the consideration of the progress and results of the revolution. The paper also presents a brief overview of the pre-revolutionary situation in the region, which highlighted the social and national background of the revolution. In the analysis of the revolutionary events in the region, the authors used the concept of the American and Israeli sociologist S. Eisenstadt proposed in his Revolution and Transformation of Societies. In his work, Eisenstadt divided the revolution into "clean" and "unclean" after giving a convincing justification of this classification and showing in detail the features typical in his view of the revolution of the both denoted types. The use of the above concepts allows a better assessment of the scale of the studied events. Insufficient coverage of the 1848 revolution in Galicia in the Russian historiography makes the research topic relevant. The events of 1848 became one of the key milestones in the history of the Rusyn revival in the first half of the 19th century. It stepped up until then a purely cultural Rusyn national movement and translated it to the political plane. In this period the first political organization of Rusyns, Golovna Ruska Rada, was created. However, the opposition of the Rusyn movement to Polish nationalism made it impossible to create a national autonomy that would unite all Rusyn lands. A change of the political elite, characteristic for "clean" revolutions, did not occur. Besides, the few political successes of the Rusyns were short-lived. They were all revised after the abolition of the Constitution of 1849 and the advent of "neoabsolutism". In addition to politics, the revolution initiated changes in the cultural sphere. Since that time, the development of the Rusyn language accelerated. The Rusyn language was actively used in newspapers, theatres and in the education system. The most important achievements of the Rusyn movement in the cultural sphere began: the founding of the Galician-Rusyn Matica, the construction of the People's House in Lviv, the opening of the Department of the Rusyn Language and Literature at Lviv University. According to the study, the authors come to a conclusion that the revolution in Galicia should be categorized as an "unclean" revolution. This conclusion is based on the fact that the absence of a significant and lasting political change is typical for revolutions of this type.

Introduction. A review of nursing literature in Poland confirms that studies concerning decision making by nurses are scarce. Knowledge pertaining to decision making is of great importance in the preparation of future nurses for an independent and effective making of clinical decisions.The objective of the presented study was identification of the models of decision making applied by charge nurses, and the investigation of the relationship between the referential level of the hospital and the model of decision making applied.Material and method. The research instrument was the Finnish 56-item questionnaire form examining decision making by nurses. This questionnaire was translated and adjusted to Polish conditions, and its psychometric properties were confirmed concerning validity and reliability. The study covered a group of 1631 charge nurses employed in 280 surgical and conservative treatment wards, and intensive care units in 45 hospitals of three referential levels in the Regions of Lublin, Warsaw, and Krakow.Results. Analysis of the data shows that nurses employed in hospitals of various referential levels apply four models of decision making: analytical, intuitive, analyticalintuitive, and intuitive-analytical. A statistically significant relationship was observed between the model of decision making and the referential level of hospital. The analyticalintuitive model was dominant in the hospitals in the study. The intuitive model was most frequently applied by nurses employed in hospitals of the third referential level, while the analytical model was most often used in hospitals of the third and second referential level.Conclusions. Nurses employed in hospitals of various referential levels apply both analytical and intuitive models of decision making. The referential level of hospital is among the factors differentiating the decision making models. ; Wstęp. Przegląd piśmiennictwa pielęgniarskiego w Polsce dowodzi, że badanie podejmowania decyzji przez pielęgniarki jest ograniczona. Wiedza na temat podejmowania decyzji odgrywa zatem ogromne znaczenie w przygotowaniu przyszłej kadry pielęgniarskiej do samodzielnego i efektywnego podejmowania decyzji.Celem niniejszych badań była identyfikacja modeli podejmowania decyzji stosowanych przez pielęgniarki oraz zbadanie zależności miedzy stopniem referencyjnym szpitala a stosowanym modelem podejmowania decyzji.Materiał i metoda. Narzędzie badawcze stanowił fiński 56-punktowy kwestionariusz ankiety badający pielęgniarskie podejmowanie decyzji. Kwestionariusz ten został przetłumaczony i dostosowany do warunków polskich oraz potwierdzono jego własności psychometryczne co do trafności i rzetelności.Badania przeprowadzono na grupie 1631 pielęgniarek odcinkowych pracujących na 280 oddziałach zabiegowych, zachowawczych i intensywnej terapii w 45 szpitalach o trzech poziomach referencyjnych w województwach: lubelskim, mazowieckim i małopolskim.Wyniki. Z analizy danych wynika, że pielęgniarki pracujące w szpitalach o różnym stopniu referencyjności stosują cztery modele podejmowania decyzji: analityczny, intuicyjny, analityczno-intuicyjny i intuicyjno-analityczny. Stwierdzono istotną statystycznie zależność modelu podejmowania decyzji od stopnia referencyjnego szpitali. Model analityczno-intuicyjny przeważał we wszystkich przebadanych szpitalach. Model intuicyjny był najczęściej charakterystyczny dla pielęgniarek pracujących w szpitalach o trzecim stopniu referencyjności. Model analityczny najczęściej stosowano w szpitalach o trzecim i drugim stopniu referencyjności.\Wnioski. Pielęgniarki pracujące w szpitalach o rożnym stopniu referencyjności stosują zarówno analityczne jak i intuicyjne modele podejmowania decyzji. Jednym z czynników różnicujących modele podejmowania decyzji pielęgniarskich jest stopień referencyjny szpitala.

Introduction. A review of nursing literature in Poland confirms that studies concerning decision making by nurses are scarce. Knowledge pertaining to decision making is of great importance in the preparation of future nurses for an independent and effective making of clinical decisions.The objective of the presented study was identification of the models of decision making applied by charge nurses, and the investigation of the relationship between the referential level of the hospital and the model of decision making applied.Material and method. The research instrument was the Finnish 56-item questionnaire form examining decision making by nurses. This questionnaire was translated and adjusted to Polish conditions, and its psychometric properties were confirmed concerning validity and reliability. The study covered a group of 1631 charge nurses employed in 280 surgical and conservative treatment wards, and intensive care units in 45 hospitals of three referential levels in the Regions of Lublin, Warsaw, and Krakow.Results. Analysis of the data shows that nurses employed in hospitals of various referential levels apply four models of decision making: analytical, intuitive, analyticalintuitive, and intuitive-analytical. A statistically significant relationship was observed between the model of decision making and the referential level of hospital. The analyticalintuitive model was dominant in the hospitals in the study. The intuitive model was most frequently applied by nurses employed in hospitals of the third referential level, while the analytical model was most often used in hospitals of the third and second referential level.Conclusions. Nurses employed in hospitals of various referential levels apply both analytical and intuitive models of decision making. The referential level of hospital is among the factors differentiating the decision making models. ; Wstęp. Przegląd piśmiennictwa pielęgniarskiego w Polsce dowodzi, że badanie podejmowania decyzji przez pielęgniarki jest ograniczona. Wiedza na temat podejmowania decyzji odgrywa zatem ogromne znaczenie w przygotowaniu przyszłej kadry pielęgniarskiej do samodzielnego i efektywnego podejmowania decyzji.Celem niniejszych badań była identyfikacja modeli podejmowania decyzji stosowanych przez pielęgniarki oraz zbadanie zależności miedzy stopniem referencyjnym szpitala a stosowanym modelem podejmowania decyzji.Materiał i metoda. Narzędzie badawcze stanowił fiński 56-punktowy kwestionariusz ankiety badający pielęgniarskie podejmowanie decyzji. Kwestionariusz ten został przetłumaczony i dostosowany do warunków polskich oraz potwierdzono jego własności psychometryczne co do trafności i rzetelności.Badania przeprowadzono na grupie 1631 pielęgniarek odcinkowych pracujących na 280 oddziałach zabiegowych, zachowawczych i intensywnej terapii w 45 szpitalach o trzech poziomach referencyjnych w województwach: lubelskim, mazowieckim i małopolskim.Wyniki. Z analizy danych wynika, że pielęgniarki pracujące w szpitalach o różnym stopniu referencyjności stosują cztery modele podejmowania decyzji: analityczny, intuicyjny, analityczno-intuicyjny i intuicyjno-analityczny. Stwierdzono istotną statystycznie zależność modelu podejmowania decyzji od stopnia referencyjnego szpitali. Model analityczno-intuicyjny przeważał we wszystkich przebadanych szpitalach. Model intuicyjny był najczęściej charakterystyczny dla pielęgniarek pracujących w szpitalach o trzecim stopniu referencyjności. Model analityczny najczęściej stosowano w szpitalach o trzecim i drugim stopniu referencyjności.\Wnioski. Pielęgniarki pracujące w szpitalach o rożnym stopniu referencyjności stosują zarówno analityczne jak i intuicyjne modele podejmowania decyzji. Jednym z czynników różnicujących modele podejmowania decyzji pielęgniarskich jest stopień referencyjny szpitala.

Please visit: http://krzysztoffirlej.pl/ ; The article presents the extent to which knowledge management, and most of all human capital, has raising effect on the competitiveness of Polish enterprises of food industry, which was observed especially during our country's full accession to the European Union. The main aim of the study was to analyze how knowledge resources and especially the quality of human capital in food enterprises can affect their development, organization, how it is used in the management unit, and whether the management of resources is proper. Also the issue of external conditions constraining influence on the functioning of these enterprises in the Malopolska province in the last three years was raised. Conclusions of the research have been recognized and supported by previously synthetically conducted: query of literature sources, analysis of statistical data, a questionnaire survey in selected enterprises of food industry, and the results were presented in graphical form and tables. Research conducted and presented results have helped to develop the following conclusions: Company management is still considered to be sufficient, by both managers and workers who say they see no need for changes in this area; Current strategies and visions of enterprises are well known to the managers and employees, what should lead to an increase in companies competitiveness, not only in local markets, but also international; In food enterprises of the Malopolska province, modernization of machinery, placing and management of new products and services are rare actions. ; W artykule przedstawiono w jakim stopniu zarządzanie wiedzą, a przede wszystkim posiadany kapitał ludzki wpływają na podnoszenie poziomu konkurencyjności polskich przedsiębiorstw przemysłu spożywczego, co szczególnie zostało zauważone w okresie pełnej akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej. Głównym celem przeprowadzonych badań była analiza, w jaki sposób zasoby wiedzy, a przede wszystkim jakość kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach spożywczych mogą wpływać na ich rozwój, organizację, jak wykorzystuje się go w zarządzaniu jednostką oraz czy prawidłowe jest zarządzanie posiadanymi zasobami. Wnioskowanie z przeprowadzonych badań zostało ujęte syntetycznie, ale zostało podparte wcześniej przeprowadzonymi: kwerendą źródłową literatury, analizą danych statystycznych, badaniem kwestionariuszowym w wybranych przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego, a wyniki zaprezentowane w formie graficznej i tabelarycznej. Przeprowadzone badania pomogły opracować następujące wnioski: 1. sposób zarządzania firmą jest wciąż uważany za wystarczający, zarówno przez kadrę zarządzającą, jak i pracowników, którzy deklarują, że nie widzą potrzeby zmian w tym obszarze; 2. obecne strategie i wizje funkcjonowania przedsiębiorstw są dobrze znane przez kadrę zarządzającą i pracowników, co powinno prowadzić do wzrostu ich konkurencyjności, nie tylko na rynkach lokalnych, ale i międzynarodowych; 3. w przedsiębiorstwach przemysłu rolno – spożywczego w województwie małopolskim rzadko występują działania w obszarze modernizacji parku maszynowego, wprowadzania na rynek nowych produktów i usług; 4. respondenci bardzo wysoko ocenili poziom jakości kwalifikacji i umiejętności zatrudnionych pracowników, co miało miejsce zarówno w pierwszym, jak i drugim etapie badania. ; Krzysztof Firlej

One of Zionism's stock tacics has been to conflate Zionism and Judaism. Just as there are Jewish opponents of the racist Israeli state today, there have always been opponents of the Zionist strategy for dealing with anti-semitism. Zionism, as a political movement was established during the late 1890s. It was fought, from the start, by another modern political movement which in the same period. Rather than examine this aspect of the politics of the largest organisation of Jewish workers, the Bund in the Russian empire, this paper considers the attitude of its sister organisation in the Austrian Empire, the Jewish Social Democratic Party of Galicia (JSDP). Jewish social democrats in Galicia were, as members of the Polish Social Democratic Party (PPSD), in competition with Zionists for the allegiance of workers during the 1890s. The PPSD did not, however, take the organisations of Jewish workers seriously and Zionism made headway in the Jewish working class. In 1904, an Austrian Poale Zion (PZ, Labour Zionist) organisation in 1904. Dissatisfied with the assimilationist policies of the PPSD and, especially, its neglect of Jewish workers' organisations and agitation and literature in Yiddish, dissident Jewish socialists, led by Henryk Grossman, announded the formation of the JSDP on Mayday 1905. From the its first public statements, the Party emphasised its fundamental commitment to the class organisation of the Jewish workers, solidarity with the international working class and a commitment to class struggle. On the basis of this position, the Party explicity rejected Zionism. The JSDP's campaign against Zionist was an ongoing, if subordinate feature of its political activity. The Jewish Social Democrats competed with PZ for members of its constituent unions, particularly amongst shop assistants and clerks. The two organisations supported rival candidates in the first election to the Austrian Imperial Parliament under universal suffrage, in 1907, and in provincial (which years were there elections to the Sjem, municipal, workers' insurance fund ballots. When they eventually suppported the same candidates, on some occasions, it was because PZ moved to the left and backed social democrats. In the campaign for universal suffrage, the JSDP's policies were in accord with those of the General Austrian Social Democratic Party, calling for equal, geographic constituencies, while PZ backed the Zionist demand for elections by national curia. The JSDP also exposed the inadequacies of Zionist policies through material in its weekly newspaper, Der sotsial-demokrat. It carried articles not only on the doings and faults of Zionists and PZ members in Galicia and Austria, but also an expose of the conditions facing Jewish workers in Palestine, and a review of one of the first expressions of Arab nationalism published in the west. Like the Bund, the JSDP after 1905 had considerable success in organising Jewish workers. It rapidly overtook the influence of PZ and built an organisation committed to the emancipation of the Jewish working class where it was, rather than flight in the face of anti-semitism and class collaboration in pursuit of the project of colonising Arab land.

J. Čiulda (1796–1861), the author of a work written in Polich language "Reflections on grammatical principles of the Samogithian language", the "Introduction" to which is the object of this paper, was a student on the faculty of moral and political sciences of the Vilnius University (1818–1822), he studied there at the same time as S. Daukantas, J. Domeika, A. Mickiewicz, T. Zan. From 1823 to 1835 he thought in Kaunas, later and till the end of his life he was a catholic priest. J. Čiulda was interested in Greek, Roman, Polish and Lithuanian literature, Lithuanian folklore, in investigation of the Lithuanian language. His work on the grammar of this language J. Čiulda completed 1854 m., but it was not published and remains only in manuscript."The Introduction" to the work of J. Čiulda is a valuable document of the Lithuanian culture. In his work the author depicts a vivid picture of the conditions of life of the age he lived, and explains his views on the Lithuanian language, its role in the education of people. The author affirms the antiquity, peculiarity, and richness of the Lithuanian language, which has been constantly preserved and perfected by the people. He requires a revision of the deeply rooted prejudice, that the Lithuanian language is fitted only for communication among common and ignorant people and is not able to express profound ideas. In author's opinion, the care for the beauty and perfection of the mother tongue is a duty of every educated Lithuanian.His work J. Čiulda qualifies as an attempt; creation of a scientific grammar of the Lithuanian language has to become a task of many scientists. ; Ю. Чюлда (1796–1861), автор написанного на польском языке сочинения «Размышления о грамматических правилах жямайтийского языка», «Предисловие» к которому является объектом настоящей публикации, был воспитанником Вильнюсского университета. Он с 1818 по 1822 г. был слушателем факультета моральных и политических наук, являясь по университету одногодником с С. Даукантасом, И. Домейкой, А. Мицкевичем, Т. Заном. В 1823–1835 гг. Ю. Чюлда был учителем в Каунасе, позднее и до конца жизни ксендзом. Ю. Чюлда интересовался античной, польской. литовской литературой, литовским фольклором, изучением литовского языка. Свое сочинение по грамматике литовского языка Ю. Чюлда закончил в 1854 г., но его труд издан не был, и имеется только в рукописях.«Предисловие» сочинения Ю. Чюлды является ценным документом истории культуры литовского народа. В нем автор рисует яркую картину условий своего времени, излагает свои взгляды на литовский язык, его место и значение для народного просвещения. Автор утверждает давность, своеобразие и богатство литовского языка, сохраненного и постоянно совершенствуемого самим народом, и требует пересмотра «укоренившегося предрассудка», якобы литовский язык годен лишь для общения в среде темного простонародья и недостаточен для выражения глубоких мыслей. Автор считает, что забота о чистоте и совершенствовании родного языка – долг каждого образованного литовца.Свой труд Ю. Чюлда называет попыткой, подчеркивая, что создание научной грамматики литовского языка должно стать делом многих ученых.

Martynas Jankus (1858–1946) is a famous worker of Lithuanian press in Prussia, aparticipant of national movement, a politician who supported bringing together two parts of theLithuanian nation separated by the borders between German and Russian empires. Over more than40 years he had published and printed 395 non-periodical and 27 periodical publications in Lithuanianand some in German and Byelorussian languages. Among the authors of these publications,there were many significant representatives of Lithuanian and other nations: writers, ethnologists,historians, Protestant theologians and politicians. Jankus' personality was formed by the life styleof a peasant family, social environment of his native Bitėnai village and the pressure of national discriminationaffecting the indigenous people. He attended only a primary school and later self-educatedhimself by reading voratiously literature about Lithuania and Lithuanians. Lithuanian newspapersand especially the works by Georg Sauerwein, a defender of the interests of small nations in the Germanempire, published in them have increased his motivation for social activity. The active politicalmovement of the end of the 19th century and the election campaigns to the Prussian Landtag andGerman Reichstag directly influenced his decision to participate in publishing. In 1879–1888 he publishedseveral leaflets in support of Lithuanian candidates, some books, pamphlets and calendars forthe cultural education of Lithuanians. Among these publications Jankus included his own collectionsof original and folk poetry as well as prose translated from German and Polish languages augmentedby polemic articles. When Jankus got acquainted with the members of the national movement inGreat Lithuania, he became an editor and administrator of the Lithuanian periodical "Auszra" establishedby them. Other editors stayed on his farm in Bitėnai. As there was a lack of popular literature,Jankus and his companion published the Lithuanian "Auszra" calendar ("Lietuviškas "Auszros"kalendorius") in 1883 and 1884. The texts of educational and applied character were published in thecalendar as well as literary texts, such as original and translated poetry and prose. They were written by Lithuanian authors Jonas Basanavičius, Andrius Jonas Vištelis, Petras Vileišis, and writers of other nations such as Sauerwein, Józef Ignac Kraszewski, Adam Mickiewicz, Ivan Krylov, Aleksandr Puškin, William Shakespeare and Guy de Maupasannt. For many Lithuanians these translations were the first acquaintance with the world literature.Martynas Jankus used to order printing of his books, calendars and "Auszra" in the printing houses of nearby towns, such as Ragnit (Lith.: Ragainė) and Tilsit (Lith.: Tilžė). Their production was disseminated in Lithuania Minor and smuggled to the Great Lithuania, which was under the strict ban on Latin printing introduced by the Russian tsarist regime. For this purpose, Jankus established a network of illegal disseminators of literature. It consisted of two sectors: secret book transporters over the border and disseminators in the Great Lithuania and legal storage owners near the border on the side of Prussia. This network was extended along the German-Russian border from Palanga till Dubeningken (Lith.: Dūbininkai; Dubeninki in present day Poland).The first stage of publishing activity was successful for Martynas Jankus. He acquired publishing expertise, knowledge of organizing illegal business, created long-term relations with the owners of printing houses, established the network for the dissemination of publications, developed skills to supply it with different printing materials and information. By March of 1889, the publisher from Bitėnai had established his own printing house in Ragnit and started printing business. This was the start of the second stage of Martynas Jankus' activity. ; Vilniaus universiteto Knygotyros ir dokumentotyros institutasUniversiteto g. 3, LT-01513 Vilnius, LietuvaEl. paštas: domas.kaunas@kf.vu.lt Martynas Jankus (1858–1946) ‒ žymus Mažosios Lietuvos lietuvių spaudosveikėjas, tautinio sąjūdžio dalyvis ir politikas, Vokietijos ir Rusijos imperijossienos perskirtų lietuvių tautos dalių suartinimo šalininkas. Jis per daugiaukaip 40 veiklos metų išleido ir išspausdino 395 neperiodinius ir 27 periodiniusleidinius lietuvių ir kitomis kalbomis. Tarp šių leidinių autorių buvonemaža reikšmingų XIX–XX a. rašytojų, etnologų, istorikų, protestantų teologų,politikų. M. Jankaus asmenybę suformavo valstietiška šeima, gimtojoBitėnų kaimo socialinė aplinka ir gyventojus autochtonus slegianti tautinėsdiskriminacijos atmosfera. Vokiškoje mokykloje gavęs tik pradinį išsilavinimą,lavinosi savišvietos būdu. Visuomeninei veiklai motyvavo lietuviškiejilaikraščiai, didelę įtaką padarė juose skelbta Vokietijos imperijos mažųjųtautų interesų gynėjo vokiečio Georgo Sauerweino kūryba. Imtis leidybospaskatino aktyvus XIX a. pabaigos politinis sąjūdis, ypač rinkimų į Prūsijoslandtagą ir Vokietijos reichstagą kampanijos. Lietuvių kandidatų palaikymotikslu jis 1879–1888 metais išleido keletą agitacinių proklamacijų, tautiečiųkultūriniam švietimui skirtų knygų, brošiūrų ir kalendorių. Tarp jų buvopaties Jankaus parengtų originaliosios ir tautosakinės poezijos, iš vokiečiųir lenkų kalbų verstos prozos rinkinių. Suartėjęs su Didžiosios Lietuvos tautiniosąjūdžio dalyviais, Jankus tapo jų įkurto periodinio leidinio "Auszra"atsakinguoju redaktoriumi. Šio straipsnio tikslas yra išanalizuoti pradinįJankaus leidybos etapą, pasibaigusį spaudos įmonės įsigijimu 1889 m. iraktyvaus dalyvavimo tautiniame bei kultūriniame sąjūdyje pradžia. Jislėmė Jankaus viso gyvenimo ir visuomeninės veiklos, peraugusios į politinę,kryptį.REIKŠMINIAI ŽODŽIAI: Bitėnai, Prūsija, Paprūsė, Mažoji Lietuva, lietuviškos spaudos draudimas,atsišaukimai, knygos, kalendoriai, periodika, "Auszra", leidyba,spausdinimas, spaustuvė, leidinių reklama, leidinių platinimas, knygnešiai.

The literature on inter‑municipal cooperation (IMC) focusing on the characteristics of its members and factors driving a decision to start cooperating is abundant. Various studies indicate that small municipalities are particularly vulnerable to economies of scale and scope, hence they are more likely to start cooperating than bigger units. On the other hand, small municipalities face incentives to free‑ride on bigger local governments due to spillovers. However, it is unclear if there exists a nexus between the size of IMC entities (measured by population) and types of tasks performed jointly by their partners (often of a different number). This paper aims to fill the existing gap by testing whether a share of expenditures on one of the three categories of tasks ('economies of scale and scope tasks,' 'spillover tasks' and 'multi tasks') in total expenditures incurred jointly differs significantly depending on the size of an IMC entity. For that purpose, the Kruskal‑Wallis rank test was used. To pinpoint which specific medians are statistically different from the others in each year of analysis, Dunn's multiple comparison test with the Bonferroni adjustment was performed. The research is based on Polish inter‑municipal unions (IMC‑unions) and their financial statements over the period 2003–2018 and covers 2,541 observations. The results show that the vast majority of statistically significant differences were observed in the share of expenditures on 'economies of scale and scope tasks' in total expenditures, suggesting that very small IMC‑unions spent more of their budget on these tasks than medium‑sized IMC‑unions and small IMC‑unions (over several years). No significant differences were noted in the share of 'spillover' expenditures. Significant differences in 'multi' expenditures occurred only in 2017 and 2018, indicating that small IMC‑unions spent more than very small IMC‑unions. These first results add to the existing literature by driving a conclusion that smaller IMC‑unions concentrate more on reducing per capita spending. ; Literatura dotycząca współpracy międzygminnej (IMC), skupiająca się na charakterystyce jej członków i czynnikach decydujących o jej nawiązaniu, jest bogata. Różne badania wskazują, że korzyści skali i zakresu osiągają głównie małe gminy, w związku z czym są one bardziej chętne do podejmowania współpracy niż większe jednostki. Z drugiej strony małe gminy bywają niekiedy skłonne do korzystania z dóbr i usług świadczonych przez większe samorządy, co wiąże się z efektami zewnętrznymi. Nie jest jednak jasne, czy istnieje powiązanie między wielkością związków międzygminnych (mierzoną ich populacją) a rodzajami zadań wykonywanych wspólnie przez partnerów (często w różnej liczbie). Niniejszy artykuł ma na celu wypełnienie istniejącej luki poprzez zbadanie, czy udział wydatków na jedną z trzech kategorii zadań (zakwalifikowanych jako zadania cechujące się ekonomią skali i zakresu, generowaniem efektów zewnętrznych bądź mieszane) w wydatkach ponoszonych łącznie różni się istotnie w zależności od wielkości podmiotu IMC. Wykorzystano do tego test rang Kruskala‑Wallisa. Aby wskazać, które konkretne mediany różnią się statystycznie od pozostałych w każdym roku, przeprowadzono test wielokrotnych porównań Dunna z korektą Bonferroniego. Badanie dotyczy polskich związków międzygminnych oraz ich sprawozdań finansowych za lata 2003–2018 i obejmuje 2541 obserwacji. Wyniki pokazują, że zdecydowaną większość statystycznie istotnych różnic zaobserwowano w udziale wydatków na zadania cechujące się ekonomią skali i zakresu w wydatkach ogółem, co sugeruje, że bardzo małe związki międzygminne przeznaczały na te zadania większą część swojego budżetu niż średniej wielkości i małe związki międzygminne (przez kilka lat). Nie odnotowano istotnych różnic w udziale wydatków na zadania charakteryzujące się efektami zewnętrznymi. Znaczące różnice w wydatkach na zadania o charakterze mieszanym wystąpiły tylko w 2017 i 2018 roku. Świadczy to o tym, że małe związki międzygminne wydały więcej niż bardzo małe związki międzygminne. Wyniki badań uzupełniają literaturę przedmiotu, prowadząc do wniosku, że mniejsze związki międzygminne koncentrują się bardziej na redukcji wydatków w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

The literature on inter‑municipal cooperation (IMC) focusing on the characteristics of its members and factors driving a decision to start cooperating is abundant. Various studies indicate that small municipalities are particularly vulnerable to economies of scale and scope, hence they are more likely to start cooperating than bigger units. On the other hand, small municipalities face incentives to free‑ride on bigger local governments due to spillovers. However, it is unclear if there exists a nexus between the size of IMC entities (measured by population) and types of tasks performed jointly by their partners (often of a different number). This paper aims to fill the existing gap by testing whether a share of expenditures on one of the three categories of tasks ('economies of scale and scope tasks,' 'spillover tasks' and 'multi tasks') in total expenditures incurred jointly differs significantly depending on the size of an IMC entity. For that purpose, the Kruskal‑Wallis rank test was used. To pinpoint which specific medians are statistically different from the others in each year of analysis, Dunn's multiple comparison test with the Bonferroni adjustment was performed. The research is based on Polish inter‑municipal unions (IMC‑unions) and their financial statements over the period 2003–2018 and covers 2,541 observations. The results show that the vast majority of statistically significant differences were observed in the share of expenditures on 'economies of scale and scope tasks' in total expenditures, suggesting that very small IMC‑unions spent more of their budget on these tasks than medium‑sized IMC‑unions and small IMC‑unions (over several years). No significant differences were noted in the share of 'spillover' expenditures. Significant differences in 'multi' expenditures occurred only in 2017 and 2018, indicating that small IMC‑unions spent more than very small IMC‑unions. These first results add to the existing literature by driving a conclusion that smaller IMC‑unions concentrate more on reducing per capita spending. ; Literatura dotycząca współpracy międzygminnej (IMC), skupiająca się na charakterystyce jej członków i czynnikach decydujących o jej nawiązaniu, jest bogata. Różne badania wskazują, że korzyści skali i zakresu osiągają głównie małe gminy, w związku z czym są one bardziej chętne do podejmowania współpracy niż większe jednostki. Z drugiej strony małe gminy bywają niekiedy skłonne do korzystania z dóbr i usług świadczonych przez większe samorządy, co wiąże się z efektami zewnętrznymi. Nie jest jednak jasne, czy istnieje powiązanie między wielkością związków międzygminnych (mierzoną ich populacją) a rodzajami zadań wykonywanych wspólnie przez partnerów (często w różnej liczbie). Niniejszy artykuł ma na celu wypełnienie istniejącej luki poprzez zbadanie, czy udział wydatków na jedną z trzech kategorii zadań (zakwalifikowanych jako zadania cechujące się ekonomią skali i zakresu, generowaniem efektów zewnętrznych bądź mieszane) w wydatkach ponoszonych łącznie różni się istotnie w zależności od wielkości podmiotu IMC. Wykorzystano do tego test rang Kruskala‑Wallisa. Aby wskazać, które konkretne mediany różnią się statystycznie od pozostałych w każdym roku, przeprowadzono test wielokrotnych porównań Dunna z korektą Bonferroniego. Badanie dotyczy polskich związków międzygminnych oraz ich sprawozdań finansowych za lata 2003–2018 i obejmuje 2541 obserwacji. Wyniki pokazują, że zdecydowaną większość statystycznie istotnych różnic zaobserwowano w udziale wydatków na zadania cechujące się ekonomią skali i zakresu w wydatkach ogó­łem, co sugeruje, że bardzo małe związki międzygminne przeznaczały na te zadania większą część swojego budżetu niż średniej wielkości i małe związki międzygminne (przez kilka lat). Nie odnotowano istotnych różnic w udziale wydatków na zadania charakteryzujące się efektami zewnętrznymi. Znaczące różnice w wydatkach na zadania o charakterze mieszanym wystąpiły tylko w 2017 i 2018 roku. Świadczy to o tym, że małe związki międzygminne wydały więcej niż bardzo małe związki międzygminne. Wyniki badań uzupełniają literaturę przedmiotu, prowadząc do wniosku, że mniejsze związki międzygminne koncentrują się bardziej na redukcji wydatków w przeliczeniu na jednego mieszkańca.