O objetivo deste estudo é apresentar uma síntese da cartossemiótica - ramo da semiótica aplicada ao estudo dos mapas e da cartografia. Vamos enfatizar a cartossemiótica de origem peirciana, tomando como referência o trabalho de Winfried Nöth. Entendida como sinônimo de lógica, a semiótica de Peirce parte de categorias fenomenológicas primordiais para propor uma gramática que explica o funcionamento geral dos signos. Defendemos que a tríade signo, objeto e interpretante, proposta por Peirce, contempla os elementos fundamentais que envolvem o processo de representação e interpretação dos mapas. Neste estudo, os fundamentos da semiótica serão utilizados para esclarecer os seguintes aspectos da cartografia: (a) os mapas e seus dois objetos; (b) o mapa como representação; (c) o aspecto comunicacional dos mapas; (d) as propriedades icônicas, indiciais e simbólicas dos mapas; (e) o mapa como um diagrama.
1375 p. ; La tesis plantea el análisis de las aportaciones a la cartografía contemporánea en la provincia de León. Se establecen cuatro ámbitos temáticos (Apartado III: 6, El estado de la cartografía a comienzos de la Edad Contemporánea; 7, Los conflictos bélicos y la cartografía militar; 8, Los grandes entes nacionales de producción cartográfica; 9, Montaña: exploración, montañismo, cartografía). La aproximación se realiza desde cuatro perspectivas: --Realización de un catálogo de referencias o cartobibliografía. --Análisis del proceso de producción cartográfica. --Relación entre el espacio de referencia y la producción cartográfica --Especificación de las posibilidades de uso de la cartografía como fuentes para estudios diversos A partir de las perspectivas y los temas se extraen una serie de conclusiones para cada ámbito temático y se responde a las hipótesis generales planteadas: --1. Es necesario valorar en su justa medida, a partir de la cartobibliografía, la dimensión e importancia del acervo cartográfico del periodo cronológico analizado. --2. Es posible matizar la consideración general, altamente negativa, sobre la cartografía precontemporánea y contemporánea española. --3. Los conceptos de cientificidad y contemporaneidad aplicados en ocasiones al análisis de la transición entre las cartografías moderna y contemporánea son inexactos o, al menos, claramente mejorables. --4. El estado de los estudios de historia de la cartografía presenta ciertas carencias en el análisis de los entornos de la producción cartográfica. --5. Las posibilidades de los planteamientos de tipo harliano permanecen a menudo en el ámbito de los planteamientos teóricos, siendo escasos los ejemplos de aplicación práctica; ello quizás responda a las dificultades de adaptación de los mismos a los mapas de media/gran escala. --6. Tanto la historia de la cartografía como la propia naturaleza de la cartografía antigua de época contemporánea presenta numerosas interferencias con el ámbito de lo identitario. --7. La indudable utilidad de la cartografía antigua como fuente de información para estudios de diversas disciplinas debe ser valorada desde el punto de vista del aporte de datos geolocalizados (con unos parámetros de precisión/exactitud que los hagan útiles) que trascienda los contenidos en las fuentes literales referidas al mismo ámbito temático.
From a transversal reading of Indigenous Buenos Aires. Social mapping of the invisible emerges the demand for historical reparation to the original peoples, a sector that is vulnerable, excluded, and persecuted in our country. This book, written by geographer Inés Rosso (CIG-IGEHCS-UNCPBA) and prefaced by human rights activist Adolfo Pérez Esquivel,seeks to make visible the indigenous communities that inhabit and create territory in the current province of Buenos Aires. Through the use of theoretical and methodological tools of social geography, a social-participatory cartography is collectively constructed on the present existence of these peoples in relation to the historical, political, material and symbolic reasons on which the state's invisibility is based. ; De una lectura transversal de Buenos Aires Indígena. Cartografía Social de lo invisible emerge la demanda por la reparación histórica hacia los pueblos originarios, un sector vulnerado, excluido y perseguido en nuestro país. Este libro, escrito por la geógrafa Inés Rosso (CIG-IGEHCS- UNCPBA) y prologado por el activista por los derechos humanos Adolfo Pérez Esquivel,busca visibilizar a las comunidades indígenas que habitan y crean territorio en la actual provincia de Buenos Aires. Mediante el uso de herramientas teóricas y metodológicas de la geografía social, se construye colectivamente una cartografía social-participativa sobre el existir presente de estos pueblos en relación con las razones históricas, políticas, materiales y simbólicas sobre las que se asienta la invisibilización estatal. ; A partir de uma leitura transversal de Buenos Aires indígena. O mapeamento social do invisível emerge a demanda de reparação histórica aos povos originais, um setor vulnerável, excluído e perseguido em nosso país. Este livro, escrito pela geógrafa Inés Rosso (CIG-IGEHCS-UNCPBA) e prólogo do ativista de direitos humanos Adolfo Pérez Esquivel,procura tornar visíveis as comunidades indígenas que habitam e criam território na atual província de Buenos Aires. Através do uso de ferramentas teóricas e metodológicas de geografia social, uma cartografia sócio-participativa é construída coletivamente sobre a existência atual desses povos em relação às razões históricas, políticas, materiais e simbólicas sobre as quais se baseia a invisibilidade do Estado.
Relativamente à mobilidade transcultural, afirmava James Clifford, há vinte anos, em Routes. Travel and Translation in the late Twentieth Century que, a longo prazo, nenhuma cultura pode sobreviver sem contactos interculturais. Assim, qualquer conceito cultural baseado em visões puristas e idealizações essencialistas deveria ser abandonado em favor de uma visão das culturas como consequências de processos transitórios e complexos de mistura e hibridização. O principal objetivo da conferência, de que resultou este livro, foi o de contribuir para uma cartografia global dos lugares de memória marcados pelos seres humanos que, quer forçados, quer por escolha própria, se viram na contingência de ter de atravessar fronteiras, em diferentes períodos históricos, contextos políticos, sociais e económicos, e cujas experiências raramente são/foram recordadas, e muito menos comemoradas, pelas culturas locais.
Este foto ensayo sintetiza una cartografía social realizada en la Universidad de las Artes de Cuba a partir de la creación de grupos de chat en la Facultad de Arte danzario en el mes de marzo del (2020) como alternativa para impartir docencia ante la situación de confinamiento que se vive en el mundo, en el mismo se analizan los simulacros culturalesgenerados por la propia dinámica de los grupos, se exponen los acuerdos efímeros, capacidad de representación, entrecruzamientos de planos mentales y conductuales en el chat con una noción performativa, así como, los ejercicios de poder para en alguna medida develar las cotidianidades de los grupos creados y su contenido de valor simbólico y criterios de distinción
[spa] Partint dels formalismes del gènere cartogràfic basat en la visió clàssica i geogràfica del mapa, fins arribar a l'actualitat, reivindicant la figura del mapa com a dispositiu capaç d'aportar propostes noves a partir de l'art contemporani. La cartografia artística ens permet desdir la representació única del món, esborrant els límits i fronteres dels territoris, convertint-se, d'aquesta manera, en una eina fortament vinculada a la subjectivitat de la seva executor capaç de transformar la realitat. En la present investigació, el context i la seva elecció marquen la seva potencialitat emancipadora. Situant la ciutat com un escenari perfecte per a tàctiques, usos i pràctiques, on l'artístic abandona la idea de mapa com un element unívoc i estàtic, oferint una cartografia caracteritzada per ser oberta, versàtil i dinàmica, en la qual el binomi social i polític és indiscernible. Al llarg de la present investigació, s'aborden les diferents formes en que la cartografia és utilitzada pels artistes i no artistes. Tractada com un dispositiu capaç de crear debats en que es discuteixen simbologies múltiples, capaç d'interpretar i traduir mitjançant formes visuals un discurs plural, resposta de les demandes de les noves relacions socials que interfereixen sobre el territori. L'artista que fa servir la cartografia com a mitjà assumeix rols lligats a la figura de l'etnògraf, traspassant els límits imposats i sent capaç de visibilitzar una realitat fins ara oculta o suprimida. Finalment, s'analitza com la cartografia s'ha diversificat en diferents tipologies, catalogant segons l'objecte d'estudi i les diferents formalitzacions d'aquesta. Fent major èmfasi en les cartografies de trajectòries i recorregut, l'inici ve de la mà dels situacionistes i la deriva. Basant-nos en aquesta tipologia vam realitzar l'anàlisi d'un barri caracteritzat pels seus conflictes i que es troba en procés de "sanejament". Tractem el Raval (Barcelona) a partir de diferents actuacions basades en la deriva. Analitzant la nova agencia política del territori, que sustenta, entre d'altres implicacions, la pèrdua de la memòria i història del barri i els que l'habiten. A partir de la investigació anterior sorgeixen un seguit de pràctiques espacials i poètiques que, mitjançant la cartografia, prefiguren les condicions d'acció col.lectiva i constitueixen un senyal d'identitat en el discurs artístic contemporani ; [eng] he following begins with the traditional cartographic norms, based on classical and geographic interpretations of maps and extends into modern times, in which the figure of the map is reclaimed as a tool to be interpreted as a means of contemporary art. Artistic cartography challenges the common representation of the world in a single way by erasing the limits and boundaries of territories, thus becoming a tool strongly linked to the subjectivity of its executor, whom can transform reality at his or her discretion. The general context leading up this emancipatory shift in cartographic history is explored in the following research. The city is evaluated as the ideal setting in which artists abandon the idea of the map as a universal and largely static element. In turn, cartography becomes quickly characterized as being versatile and dynamic, where social and political biases are less discernable. Additionally, the different ways in which the artist and non-artist utilize cartography are also addressed herein. Cartography is treated as a platform from which the traditional interpretation of systems of symbols are debated and discussed, resulting in a plural discourse about how visual expressions of territory respond in relation to new social norms and cultural influences. The artist, who uses cartography much akin to the role of the ethnographer, in overcoming the imposed limits of traditional cartography, can visualize a reality that was hidden or deleted up until very recently. Finally, an analysis of how cartography has diversified in different typologies by cataloguing them by object of study and its different formalizations is also explored herein. The research focuses on the cartography of trajectories and paths, whose origins come from the "Situacionists" movement. Via this methodology, an analysis of "El Raval", a neighborhood in Barcelona characterized by conflict and the process of "sanitation" is also explored. Specifically, the new political agency of territory, which involves, among other implications, the loss of memory and history of the neighborhood and of those in habiting it, is also reviewed. Concluding this research, a series of spatial and poetic practices arise, from which a prefigure of collective action conditions arise through cartography, ultimately building new signs of identity in the common discourse of contemporary art. From this research, a series of spatial and poetic practices arise which, through cartography, prefigure the conditions of collective action and build a sign of identity in the contemporary artistic discourse.
Il lavoro prende in esame il tema delle rappresentazioni e del mare in un'ottica di interazione per la creazione di nuove forme di sviluppo, a partire dall'esigenza di definire geograficamente le relazioni terra-mare e azioni finalizzate alla creazione di occasioni di crescita economica. Si evidenzia il ruolo della cartografia nella ricerca scientifica, nella conoscenza, nella programmazione delle attività connesse con il mare, individuando nelle nuove politiche legate alla Crescita Blu altrettante possibilità di sperimentazione e di realizzazione cartografica. ; The work explores the issue of the thematic mapping's interaction related to the sea in order to create new development forms, starting from the geographical need to define relationships between land-sea and actions aiming at creating opportunities for economic growth. It highlights the role of cartography in scientific field, knowledge and programming activities related to the land-sea. By identifying new policies related to the Blue Growth many possibilities for the Cartographic experimentation and implementation provide.
Il lavoro intende discutere del ruolo indispensabile che la cartografia può fornire per dare senso alle azioni delle più recenti e innovative politiche per la città, per le quali deve naturalmente essere contemplato il ricorso alla loro definizione geografica. Nel rapporto tra nuove città e azioni legate al digitale, si vuole infatti osservare come la rappresentazione assuma la funzione, per essa innata ma in questo caso non scontata, di ancorare geograficamente quella molteplicità di azioni, fisiche e immateriali, dette intelligenti, attivate per migliorare la gestione degli spazi e la qualità della vita dei cittadini, la produttività delle imprese e la partecipazione collettiva alle scelte di politica urbana. Oltre che la naturale funzione di rappresentare, ubicare e mettere in relazione spazio e azione, la carta con le sue varie definizioni operative (ad esempio le piattaforme web GIS dedicate) è vista in un'ottica innovata di elemento chiave del processo smart della nuova città, intelligente e sostenibile. ; This paper intends to examine the fundamental role played by cartography in giving meaning to the actions of the most recent and innovative policies for the city, for which the use of their geographical definition must be contemplated. Within the relationship between new ways of conceiving the city and digital actions, we wish to observe how the cartographic representation takes on the function, innate but in this case not predictable, of geographically anchoring a multiplicity of actions, both tangible and intangible, considered smart, activated to improve the management of space and the quality of life of citizens, the productivity of businesses and the collective participation in the choices of urban policy. The geographical representation, with its various operational definitions (e.g. the dedicated Web-GIS platforms), as well as covering its natural functions, from an innovative point of view is seen as an element key to the defining process of the new city, smart and sustainable.
Questo numero monografico del Semestrale, dedicato alla cartografia ealla cartografia storica in particolare, con contributi di grandi maestricome Massimo Quaini, e con significativi apporti di giovani studiosi,evidenzia la vitalità della cartografia e di conseguenza anche della geografia,in questo momento di crisi che condanna entrambe, ingiustamente, a una disistimae sottovalutazione da parte della politica e della pubblica opinione.
Tra i primi progetti italiani di digitalizzazione del patrimonio cartografico, librario e strumentale si pone l'esperienza dell'Istituto Geografico Militare,che, nell'ambito del "Progetto mediateca" ed a partire dal 2000, ha avviato una regolare opera di scansione dei propri beni storici. Tale opera ha riguardato i documenti cartografici custoditi nella cartoteca (annessa alla Biblioteca "Attilio Mori") e nell'Archivio cartografico, i fotogrammi aerei e terrestri, la ricca collezione strumentaria scientifica, che alimenta il museo strumenti; inoltre, ha previsto la catalogazione informatica dell'intero patrimonio librario e periodico della biblioteca.
Por ocasião de uma exposição de fotos de três cidades (Le Havre, Berlim e Jerusalém), o artigo discute as culturas urbanas e os modos de representação e exposição de fatos urbanos modernos. Como vincular séries de imagens para que se tornem legíveis os enunciados políticos e a memória das cidades diante desses fatos? A análise das imagens de cidades no contexto da guerra (Jerusalém) e da reconstrução (Berlim, Le Havre) remete à produção de culturas urbanas e de arquiteturas entre uma memória local e os fluxos internacionais.