Energy security is indisputably one of the pillars of national security and it is of paramount importance for both the political stability and the economy. Dissolution of the USSR in 1989 left many states in Central and Eastern Europe dependent on Russia in terms of energy. All of these countries commenced difficult and time consuming process of building their own energy security. After more than thirty years since the beginning of this process it is worth analyzing how these countries have coped with this challenge and what strategies of shaping energy security have been applied. For the purpose of this article three countries were analyzed: Poland, Lithuania and Belarus. The selection of these three particular states is justified by the fact that they vary in terms of population, economic potential and geopolitical situation. They have been implementing different models of energy security and this gives a solid base for assessment of their effectiveness. ; Bezpieczeństwo energetyczne państwa jest bezsprzecznie jednym z filarów bezpieczeństwa narodowego i ma fundamentalne znaczenie zarówno polityczne, jak i gospodarcze. Rozpad ZSRR w 1989 r. postawił szereg państw Europy Środkowo-Wschodniej w obliczu uzależnienia energetycznego od Rosji. Każde z nich rozpoczęło trudny i czasochłonny proces budowania bezpieczeństwa energetycznego. Po ponad 30 latach trwania tego procesu warto dokonać analizy, jak kraje poradziły sobie z tym wyzwaniem oraz jaką strategię kształtowania bezpieczeństwa energetycznego przyjęły. Na potrzeby niniejszego artykułu dokonano analizy trzech krajów regionu: Polski, Litwy oraz Białorusi. Wybór był nieprzypadkowy, gdyż państwa te są zróżnicowane pod względem liczby ludności, potencjału ekonomicznego i sytuacji geopolitycznej. Realizują różne modele bezpieczeństwa energetycznego, co daje podstawę do oceny ich efektywności.
The aim of the article is to analyse the possibility of establishing a regional gas transmission and trade center in Poland, the so-called gas hub. The gas hub is described in many strategic documents adopted by the Polish authorities in recent years. For its creation, several key elements must be met. First of all, a strong, competitive, and diversified (energy sector, heating sector, industry, individual customers) natural gas market should be established in Poland. The natural gas distribution and transmission network should be able to balance supply and demand. Domestic production of natural gas should be supplemented by stable and diversified supplies. The domestic gas markets in the region should be integrated and the connection between the systems (interconnectors) should enable the gas transmission in both directions (import/export). The purpose of this article is to verify the possibility of establishing a regional natural gas transmission and trade center in Poland and to define the potential for cooperation with selected countries of our region. Keywords: natural gas, gas hub, gas infrastructure, regional cooperation Streszczenie: Celem artykułu jest analiza możliwości utworzenia w Polsce regionalnego centrum przesyłu i handlu gazem ziemnym, tak zwanego hubu gazowego. Aby koncepcja, która opisana jest w szeregu strategicznych dokumentów przyjmowanych przez polskie władze w ostatnich latach, mogła zostać zrealizowana, musi wystąpić kilka kluczowych elementów. Przede wszystkim powinien powstać w Polsce silny, konkurencyjny, zróżnicowany (energetyka zawodowa, sektor ciepłownictwa, przemysł, klienci indywidualni) rynek handlu gazem ziemnym. Sieć dystrybucji i przesyłu surowca powinna móc równoważyć popyt z podażą surowca. Krajowe wydobycie gazu ziemnego powinno być uzupełnione przez stabilne i zdywersyfikowane dostawy. Krajowe rynki gazu w regionie powinny być zintegrowane, a połączenia między systemami (interkonektory) powinny umożliwić przesył surowca w obie strony (import/export).
Badając, jak wzajemne postrzeganie Europy Środkowej i Rosji zmieniało się na tle złożonych relacji między Wschodem a Zachodem, artykuł czerpie z elementów teorii komunikacji i studiów międzykulturowych (C. Gullién, H. Dyserinck, D. H. Pageaux, D. Ďurišin, etc.) znanych jako imagologia. Jako obszar geograficzny kulturowych przecięć, gdzie weszły ze sobą w kontakt niesłowiański Zachód i słowiański Wschód, Europa Środkowa zawsze wyróżniała sięzmienną pozycją przejściowych centrów i peryferii ze specyficzną mieszanką grup etnicznych, kultur, religii i ideologii. Fakt, że leży ona pomiędzy dwoma tak potężnymi narodami, jak Niemcy i Rosja, wywarł fundamentalny wpływ nie tylko na polityczną, ale i estetyczną komunikację pomiędzy narodami słowiańskimi i Zachodem, który często ujmowany był za pomocą mitów, tzn. fikcjonalnych i subiektywnych obrazów służących do interpretowania rzeczywistości. Wzajemne schodzenie się i rozchodzenie Rosji i Zachodu wynikało z różnic religijnych i "rozdarcia" narodów słowiańskich (przede wszystkim Słowian zachodnich), którzy oprócz trzymania się zachodniej religii i reguł politycznych, pielęgnowali niechęć w stosunku do plemiennej wspólnoty z Rosją. Najsilniejsze więzy z Rosją demonstrowały więc małe narody słowiańskie, żyjące w imperium habsburskim, podczas gdy rosyjskie interesy w Europie skierowane były raczej na Niemcy, Francję lub Anglię, a obszar środkowoeuropejski uznano za strefęprzejściową, traktowaną przez carską Rosję lub Związek Radziecki jako siłę polityczną do prowadzenia własnej polityki względem Zachodu. W przeciwieństwie do tego stanowiska, narody środkowoeuropejskie, nie wyłączając z nich Czechów, nawiązywały relacje z Rosją jako inspirującym liderem i symbolem słowiańskiej niezależności, szczególnie w czasach kłopotów, zagrożenia narodowego i politycznej niestabilności. Ich oczekiwania opierały się na powszechnym przekonaniu, że "nieeuropejska" Rosja i jej inność zdemokratyzuje się poprzez podążanie drogąlokalnej tradycji i popieranie czeskich interesów w geopolitycznej konfrontacji z niesłowiańskim Zachodem. Jak się wydaje, relacja pomiędzy Europą Środkową i Rosją pozostanie centrum permanentnej refleksji metakrytycznej nawet na początku XXI wieku i pozostaje mieć nadzieję, że będzie to model harmonijnej współegzystencji, wzajemnego zrozumienia i szacunku. ; While examining mutual perception of Central Europe and Russia as it has changed against the background of the complex East-West relation, the paper employs the motives of the theory of communication and intercultural studies (C. Guillén, H. Dyserinck, D. H. Pageaux, D. Ďurišin, etc.) known as imagology. As a cultural crossroads and geographicalarea where the non-Slavonic West and the Slavonic East come into contact, Central Europe has always featured a changeable position of transitional centres and peripheries with the specific mingling of ethnics, cultures, religions and ideologies. The fact that it is situated between two powerful nations, such as Germany and Russia, has fundamentally influenced not only political but also aesthetical communication between the Slavonic peoples and the West, which has often been maintained through myths, i.e. fictional and subjective images to interpret the reality. The mutual converging or diverging of Russia and the West has resulted from the religious oscillation and "splitting" of Slavonic peoples (namely the West Slavs) who, despite adhering to Western religion and policies, have fostered awareness of tribal affinity with Russia. The strongest ties with Russia were thus maintained by small Slavonic nations living in the Hapsburg Empire, whereas the Russian interest in Europe was rather aimed at Germany, France or England, andCentral European area was deemed to be a zone of transition employed by Tsarist Russia or the Soviet Union as political powers to pursue their goals in the West. In contrast to it, Central European nations, the Czechs not excluding, forged ties with Russia as the inspiring leader and symbol of Slavonic independence, the more so in times of troubles, national danger and political instability. Their expectations were based on the common belief that "non-European" Russia and its otherness would become democratised through following the local tradition and supporting Czech interests in the geopolitical confrontation with the non-Slavonic West. As it seems, the relation between Central Europe and Russia will remain the focus of permanent metacritical discourse even in the early 21st century and one can only cherish hope that it will be a model of harmonious coexistence, mutual understanding and respect.
Dyskusja wokół kwestii konfliktu interesów między funkcją realizacji polityki pieniężnej a funkcją nadzoru bankowego wpływa na rozwiązanie instytucjonalne polegające na włączeniu lub niewłączaniu funkcji nadzoru do zadań banku centralnego. Z tego też względu przez wiele lat Europejski Bank Centralny (EBC) nie sprawował nadzoru w stosunku do instytucji kredytowych. Przy konstrukcji Europejskiego Systemu Banków Centralnych zwyciężyła koncepcja niemiecka całkowitego wydzielenia nadzoru z EBC. Gdyby nie kryzys finansowy lat 2008-2013, prawdopodobnie do dziś EBC nie sprawowałby nadzoru nad instytucjami kredytowymi. Pomimo utworzenia w 2011 r. Europejskiego Urzędu Nadzoru Finansowego dwa lata później zdecydowano się powierzyć EBC nadzór bankowy nad najważniejszymi instytucjami finansowymi na obszarze Unii Europejskiej. Trudno dziś rozstrzygnąć, czy połączenie polityki pieniężnej i nadzoru pod jednym dachem EBC było posunięciem korzystnym, dopiero za kilka lat będzie można ocenić, czy zwiększyła się efektywność nadzoru. ; The discussion involving the conflict of interest between the implementation of monetary policy and banking supervision influences the institutional solution to the question of the inclusion or non-inclusion of the supervisory function among the tasks of the central bank. Consequently, credit institutions were, for many years, left unsupervised. This situation would have probably continued until today, had it not been for the financial crisis of 2008-2013. Despite the appointment of the European Financial Supervision Office in 2011, supervision of the main EU financial institutions has recently been vested in the European Central Bank. Whether this decision was the right move will only be known in (the) years to come, when the effectiveness of this supervisionhas been assessed.
The article discusses the roles played by multilateral diplomacy of the Central European states. These roles have changed following historical developments. In the interwar period Central European states had to establish their diplomatic services. Important role played at that time multilateral diplomacy within the League of Nations. After the II World War the Central European states were part of the Soviet sphere of influence and multilateral diplomats were active in communist organisations such as the Warsaw Pact and the Council for Mutual Economic Assistance (CMEA). However, multilateral principles such as indivisibility, diffused reciprocity and generalized principles of conduct were not applied. In the UN system and the CSCE Central European diplomats represented interests of Soviet Block. After regaining independence in 1989 Central European states founded regional organisations such as the Visegrad Group and the Central European Free Trade Agreement (CEFTA), as well as acceded Western organizations, such as the Council of Europe, economic and financial organizations (World Bank, IMF, OECD), NATO and the European Union. Today multilateral diplomacy plays important role in foreign services of Central European states. ; W artykule przedstawiona została rola wielostronnej dyplomacji państw środkowoeuropejskich. Rola ta zmieniała się wraz z rozwojem historycznym. W okresie międzywojennym nowo powstałe państwa środkowoeuropejskie musiały utworzyć własną służbę dyplomatyczną. Duże znaczenie miała wówczas dyplomacja wielostronna, prowadzona w ramach Ligi Narodów. Po II wojnie światowej, kiedy to państwa środkowoeuropejskie znalazły się w sowieckiej strefie wpływów, dyplomaci wielostronni byli aktywni w komunistycznych organizacjach międzynarodowych, takich jak Pakt Warszawski i Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG). Jednak multilateralne zasady, takie jak niepodzielność, rozszerzona wzajemność i powszechne zasady postępowania, nie były w tych organizacjach przestrzegane. W systemie ONZ i w KBWE środkowoeuropejscy dyplomaci reprezentowali interes bloku sowieckiego. Po uzyskaniu niepodległości w 1989 roku państwa środkowoeuropejskie utworzyły organizacje regionalne, takie jak Grupa Wyszehradzka i Środkowoeuropejskie Porozumienie Wolnego Handlu, oraz przystąpiły do organizacji zachodnich – Rady Europy, organizacji finansowych i gospodarczych (Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej. Dyplomacja wielostronna w służbach zagranicznych państw środkowoeuropejskich odgrywa dziś ważną rolę.
The assessment of the implementation of the environmental policy in China is usually made in the context of the application of environmental law. The author proposes a different approach, assuming that the policy outcomes depend not only on such or other prerogatives at individual levels of management but on the mutual interaction of individual actors. The article indicates to what extent the central authority is able to define policy goals along with an adequate system of supervision of implementation, what is the perception of local authorities, and in what conditions local authorities are willing to accept the objectives of the ecological policy. It has been identified in which conditions sub-national authorities may distort centrally planned activities related to environmental protection.
The Treaty of Trianon (hereinafter Trianon), the enormous losses of territory and co-ethnics, and the shaking of Hungary's status as a dominant power in the Carpathian Basin imputed a tragic understanding of contemporary Hungarian history on the Hungarian society, invoking the idea of a trauma lasting even today. Trianon's understanding became a divisive issue for political parties after 1989, highlighting the ever-deeper divisions between right and left-liberals, since 2010. Its "overcoming" is a flagship project of the government's politics of identity, with modest success so far. Thus, the 100th anniversary was a crucial moment as a test case for a self-professed nationalist, traditionalist, conservative political force for manifesting a comprehensive politics of memory. In the light of the newly built monument at the heart of Budapest, with the Hungarian names of all localities on the territory of pre-1918 Hungary inscribed on its wall, a cautious shifting back to territorial revisionism was expected. In this article, I will argue that even with such tendencies being, obviously, present, the official commemorations were crafted with a surprising message, that attempts to turn the canonical understanding of Trianon upside down and reframe it into a common catastrophe of Central Europe. Doing so places the consequences in the context of the decolonization of history, the present decline of empires, and the emergence of nation-states while combining it with important tropes of the traditional, anti-liberal and revisionist Trianon discourse. Nevertheless, the result is a transparently political message that is not only driven by easily visible actual political goals (V4 and Central European), but one that detaches the politics of memory from historical references and legacies and creates a set of shallow symbols for utter instrumentalization, to recombine at will, in a vulgarised sense of post-modernism.
The aim of the article is to present the specific nature of research on the issues of national relations in a totalitarian state based on the example of the lands of Central and Eastern Europe under the Soviet occupation from 1939-1941. In order to achieve this, the literature on the subject (in English and Polish) was reviewed as well as the most important methodological problems encountered by researchers. The research program was also outlined, along with a proposal for their conceptualization in the form of signalling the main aspects of the above-mentioned issues, including the specificity of the Soviet occupation of 1939-1941, social and ethnic relations in this area, and the Soviet nationalities policy. Several research methods and postulates were proposed, as well as perspectives and theoretical approaches that could facilitate the study of this complex and controversial subject, e.g., the interdisciplinary nature of research, methods of bottom-up formation of political attitudes of the population (the so-called "bottom-up" method), application of theories of the totalitarian state, and different theories of ethnicity. As a result, an interdisciplinary program of comparative studies of ethnic relations in Central and Eastern Europe under Soviet rule (1939-1941) was outlined, taking into account the transnational character of historical processes and the need to conduct micro historic analyses and case studies that would allow capturing of the diversity of ethnic relations and verify the effectiveness of the policy of the central Soviet authorities. The article argues that it seems obvious that the specificity of the analysed problematics can be properly grasped only by consideration it in the historical and theoretical context, adopting a comparative and transnational approach, from a micro-historical as well as everyday-life perspective that highlights the most important social factors which facilitated changes in interethnic relations.
Analiza obejmuje procesy transformacyjne w regionie Europy Środkowej i Wschodniej zainaugurowane 25 lat temu. Obejmują one zróżnicowane sfery - polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturowe oraz międzynarodowe. Pomimo wcześniejszego optymizmu w badaniach politologicznych, dłuższa analiza procesów zmian pozwala na dostrzeżenie wielu scenariuszy realizowanych w poszczególnych państwach. Termin "tranzycja" jako przejście od systemu niedemokratycznego do systemu liberalnej demokracji okazał się mało przydatny do bardziej szczegółowych analiz politologicznych. Część państw bałkańskich czy poradzieckich wybrało model "hybrydowy" zawieszony pomiędzy rozwiązaniami demokratycznymi i rynkowymi a porządkami obowiązującymi w państwie socjalistycznym do końca lat 80. Powyższe tło wydarzeń i zachodzących procesów w omawianym regionie Europy uzupełnia "europeizacja" - traktowana jako rozpowszechnianie rozwiązań Europy Zachodniej na cały kontynent oraz ujednolicanie porządków politycznego, społeczno-gospodarczego czy kulturowego. ; The analysis embraces the transformation processes Central and Eastern Europe embarked upontwenty five years ago. They occurred in different fields - politics, society, economy, culture, and internationalrelations. Despite initial optimism in political science research, the prolonged analysis of thetransformations reveals a number of scenarios implemented in different countries. The notion of 'transition'(tranzycja in Polish), defined as the transformation of non-democracy into a system of liberal democracy,turns out to be of little value in a more detailed analysis in political science. A portion ofBalkan or post-Soviet states has gone for a 'hybrid' model, lying somewhere between democratic andmarket solutions on the one hand, and the routine of a socialist state at the end of the 1980s on the other.This background of events and processes is completed by 'Europeanization', treated as the promulgationof West European solutions to the whole continent and the unification of political, socio-economic andcultural systems.
