Suchergebnisse

Artykuł ma na celu zbadanie, w jakim stopniu wydarzenia międzynarodowe z lat 1885–1887 znalazły odzwierciedlenie na kartach gazety narodowej "Bukowina". Wraz z pojawieniem się tego czasopisma zapoczątkowany został nowy etap w rozwoju ukraińskiej prasy periodycznej tego regionu. Pismo publikowano w Czerniowcach od 1 stycznia 1885 do 13 stycznia 1910 roku, a następnie, po kilkuletniej przerwie – od 1 stycznia do 10 czerwca 1915 roku. Po tej dacie, do 3 maja 1918, tytuł ukazywał się w Wiedniu. 15 maja 1918 wraz z ustąpieniem wojsk rosyjskich redakcję gazety przeniesiono ponownie do Czerniowiec. Stan ten trwał do 10 grudnia, kiedy to pismo zniknęło z rynku wydawniczego. U schyłku XIX wieku periodyk ten stanowił główne źródło informacji dla ludności Bukowiny Północnej (z wyraźnym naciskiem na Ukrainę Naddniestrzańską). Na jego łamach poruszano istotne w tamtym czasie tematy o charakterze społecznym i politycznym. Tytuł pozostawił znaczący ślad w dziedzinie literatury pięknej, krytyki i publicystyki, a także księgarstwa. Przyczynił się nadto do popularyzacji zachodnioukraińskiej prasy periodycznej. "Bukowina" przesycona była rozmaitymi informacjami prezentowanymi z wielu perspektyw. Redaktorzy oraz autorzy współpracujący z czasopismem próbowali wszechstronnie i kompleksowo ukazywać wydarzenia mające miejsce nie tylko na Ukrainie, ale również za granicą. Spośród 70 numerów, które ukazały się w ciągu pierwszych lat historii pisma, wyekscerpowano 35, w których opisane zostało życie międzynarodowe – najczęściej w ramach rubryki Що нового въсвƀтƀ (Co nowego w świecie?). Ogólnie biorąc, w latach 1885–1887 w dziale tym daje się odnaleźć 178 drobnych wiadomości o charakterze międzynarodowym. Wszystkie mają podłoże polityczne i należą do następujących obszarów tematycznych: – stosunki bułgarsko-tureckie; – stosunki grecko-tureckie; – kwestia polska; – wiadomości europejskie oraz innych krajów; – rosyjska wizja wydarzeń świata oraz sytuacja polityczna w samej Rosji. Jak wskazuje autorka artykułu, rok 1885 nie był bogaty w wiadomości ze świata, prawdopodobnie ze względu na brak stałych korespondentów mogących dostarczać świeżych informacji na ten temat. Najbardziej owocnym pod względem wieści międzynarodowych okazał się natomiast rok następny (1886). Wówczas rubryka Що нового въсвƀтƀ? pojawiała się niemal w każdym numerze gazety, a zamieszczone w niej materiały podawano w odrębnych akapitach, przyporządkowanych do każdego kraju. Można zatem konstatować, że w tym czasie wydarzenia międzynarodowe znacząco umocniły swoją pozycję na stronach "Bukowiny". Każde kolejne wydanie zawierało kilka takich drobnych informacji, rozpoczynających się od nazwy kraju, o którym wiadomości publikowano. W 1887 roku rubryka uległa przekształceniu – od krótkich nowin do nieszczegółowego przeglądu sytuacji politycznej, głównie w krajach Europy. W artykule szczegółowo przedstawiona została jej merytoryczna (problemowo-tematyczna) oraz strukturalna analiza. ; The article aims to examinate in what degree international events from 1885-1887 period were reflected in pages of national newspaper "Bukowina". With the appearance of this periodical the new phase of development of Ukrainian press of this region was begun. The journal was published in Chernivtsi from January, 1-st 1885 till January, 13-th 1910, then – after break of several years – from January, 1-st till June, 10-th 1915. After this date, till May, 3-rd 1918, the title was issued in Vienna. May, 15-th 1918, with the withdrawal of Russian army, the editorial office was moved again to Chernivtsi. This lasted until December, 10-th when journal disappeared from the publishing market. At the end of 19-th century periodical was main source of information for people of North Bukovina (with the emphasis on Pridnestrovian Ukraine). In it there were dealt important political and social topics of that time. The title left significant mark in field of literature, criticism, opinion journalism and bookselling. Moreover it has contributed to popularisation of Western-Ukrainian periodical-press. During its existence "Bukowina" was consistently suffused with the various information, presented from many perspectives. Publishers and authors cooperating with journal have tried to present comprehensively the events not only from Ukraine but also from abroad. Among the 70 issues which were launched durring the firs years of journal`s history, 35 were extracted which reffers to international affairs – mainly from section entitled Що нового въсвƀтƀ (What`s new in the world?) Generally, in this section it is possible to find 178 news related with international subject. All of tchem have international background and reffers to following fields: – Bulgarian-Turkish relations; – Greek-Turkish relations; – Polish issue; – news from Europe and world; – international affairs from Russian perpective and political situation in Russia. As the Author shows, the year 1855 was not so rich in news reffered to international events, probably because of lack of permanent correspondent who would be able to provide proper information. However the most fruitful in terms of international news was the next year (1886). Then section Що нового въсвƀтƀ (What`s new in the world?) appeared in almost every issue of newspaper and materials were located into separate paragraphs, assigned to each country. It can therefore be ascertained, that in that time international events significantly cosolidated their position on "Bukowina" pages. Each succeeding issue contained several such minor information, started from the name of country, which they reffer to. In 1887 the section has been reconfigured – from short news into general rewiev of political situation, mainly in European countries. In article is presented in detail the substantial (problems and subject) and formal analysis of the section.

Okoliczności społeczno-historyczne zrodziły silne więzi pomiędzy życiem religijnym Bukowiny a sytuacją polityczną w Austro-Węgrzech na początku XX wieku. Wskazaną analogię potwierdzają materiały publikowane w czasopismach regionalnych, między innymi w "Nowej Bukowinie" («Нова Буковина»), 1912–1914. Analiza większości kwestii religijnych odbywała się przez pryzmat sytuacji społeczno-politycznej w regionie, co potwierdza aktualność kwestii badawczej. Wśród ukraińskich badaczy zagadnień religijnych w kontekście procesów historycznych można wymienić Ałłę Bojko (Алла Бойко), Stepana Kostię (Степан Костя), Marię Rozhiłę (Марія Рожило), Mariana Łozynskiego (Мар'ян Лозинський), Elenę Kanczałabę (Олена Канчалаба), Alionę Ignatuszę (Альона Ігнатуша) oraz innych. Tym niemniej określone wyżej kwestie badawcze potrzebują bardziej dokładnych badań. Problem utworzenia na Bukowinie odrębnej ukraińskiej Cerkwi prawosławnej, niezależnej od Cerkwi rumuńskiej, można określić jednym z najbardziej aktualnych dla mieszkańców Czerniowiec na początku XX wieku. Pozycja miejscowej inteligencji regionalnej otrzymała wsparcie ze strony niektórych miejscowych mediów. W roku 1885 w Czerniowcach powstała ukraińska gazeta "Bukowina". Przez cały okres istnienia (do 1910 roku) wydanie to popierało ideę stworzenia Cerkwi ukraińskiej. Politycy regionu w znacznym stopniu przyczynili się do popularyzacji idei Cerkwi dla Ukraińców, mimo że niektórzy z nich byli grekokatolikami. Między innymi Omelian Popowycz (Омелян Попович), Jerotej Pigulak (Єротей Пігуляк) oraz Stepan Smal-Stocki (Степан Смаль-Стоцький) na łamach "Bukowiny" często podkreślali potrzebę uregulowania kwestii religijnej. Zawirowania polityczne rozproszyły jednak proukraińskie siły patriotyczne. Konflikt między Stepanem Smal-Stockim a Mykołą Wasylko (Микола Василько) doprowadził do zamknięcia "Bukowiny", zaś redakcja podzieliła się. Niektórzy badacze, między innymi Arkadij Żywotko (Аркадій Животко) oraz Myrosław Romaniuk (Мирослав Романюк), określają "Nową Bukowinę" (1912–1914) spadkobiercą idei "Bukowiny". W rzeczywistości była to podjęta przez M. Wasylkę, który opiekował się czasopismem, próba odnowienia poprzedniej gazety, która ze względu na nowy zespół autorów oraz pogorszenie relacji ze Stapanem Smal-Stockim nie przyniosła sukcesu. Pierwszy numer "Nowej Bukowiny" ukazał się 13 stycznia 1912 r. Gazeta została wydrukowana w drukarni Iwana Zacharki (Іван Захарко), wydawcą został Jerotej Pigulak (Єротей Пігуляк), redaktorem odpowiedzialnym Osyp Dik (Осип Дік). Gazeta przetrwała do połowy 1914 r. Niezbyt trwały sukces "Nowej Bukowiny" w zakresie tematyki religijnej wynikał zarówno z naśladowania polityki redakcyjnej "Bukowiny" (1885–1910), jak i ze starań Jeroteja Pigulaka. Wiadomości na tematy religijne w "Nowej Bukowinie", a nawet bohaterowie publikacji wyraźnie przywodzili na myśl materiały i bohaterów z odpowiednich rubryk poprzedniej gazety. W publikacjach czasopisma z lat 1912–1914 odnotowaliśmy 66 różnych informacji o tematyce religijnej. W porównaniu z "Bukowiną" liderem pozostały tematy rumunizacji Cerkwi (25 materiałów), kwestia podziału diecezji prawosławnej (17 publikacji, aktualność wzrosła), "kwestia ukraińska" w kościele (8 materiałów), moskalofilstwo (5 materiałów), religia oraz państwo i polityka (4 materiały), religia na skali światowej (4 materiały), dyskusyjne aspekty religii w mediach (3 materiały). Kwestie religijne na pierwszych stronach "Nowej Bukowiny" były dosyć zróżnicowane tematycznie. Przyczynił się do tego cały szereg czynników społeczno-politycznych, w tym relacje narodowościowe i religijne w kraju, sytuacja polityczna oraz pozycja prawosławnego konsystorza. Analiza koncepcji "Nowej Bukowiny" świadczy o wyraźnym wpływie prekursora, czyli gazety "Bukowina", co można zauważyć także w materiałach na tematy religijne, m.in. w publikacjach o rumunizacji Kościoła prawosławnego. Podstawowy problem dotyczył nie tyle różnorodności wyznaniowej, ile przymusowego wprowadzania przez konsystorz obcego języka i kultury. To w sposób naturalny wywoływało kolejne kwestie, a mianowicie podział diecezji (jako warunek rozwoju Ukraińców na Bukowinie) oraz określenie roli Ukraińców w procesie powstania odrębnego kościoła. Oczywiste jest, że podobne materiały wyglądały jak swoisty apel autorów piszących o ukraińskiej tożsamości narodowej, ponieważ w tym okresie Kościół był traktowany jako jeden z wyznaczników tej tożsamości. ; Social and historical circumstances created close ties between the religious life of Bukovina and the political situation in Austro-Hungary at the beginning of the 20th century. The indicated analogy is confirmed by materials published in regional magazines, including "Nowa Bukovina" ("Нова Буковина"), 1912–1914. Most religious issues were analyzed through the prism of the socio-political situation in the region, which confirms the topicality of the research issue. Ukrainian researchers of religious issues in the context of historical processes include Alla Boyko (Алла Бойко), Stepan Kostia (Степан Костя), Maria Rozhiła (Марія Рожило), Marian Łozynski (Мар'ланян Лаланане Лаланянасалалане (Альона Ігнатуша) and others. Nevertheless, the research issues defined above require more detailed research. The problem of establishing a separate Ukrainian Orthodox Church in Bukovina, independent of the Romanian one, can be called one of the most relevant for the inhabitants of Chernivtsi at the beginning of the 20th century. The position of the local regional intelligentsia received support from some local media. In 1885, the Ukrainian newspaper "Bukovina" was established in Chernivtsi. Throughout its existence (until 1910), this edition supported the idea of creating a Ukrainian church. The politicians of the region largely contributed to the popularization of the idea of the church for Ukrainians, even though some of them were Greek Catholics. Among others, Omelian Popowycz (Омелян Попович), Jerotej Pigulak (Єротей Пігуляк) and Stepan Smal-Stocki (Степан Смаль-Стоцький) often stressed the need to regulate the religious issue in the pages of "Bukovina". However, the political turmoil scattered pro-Ukrainian patriotic forces. The conflict between Stepan Smal-Stocki and Mykola Wasylko (Микола Василько) led to the closure of "Bukovina", and the editors split. Some researchers, including Arkadij Żywotko (Аркадій Животко) and Myrosław Romaniuk (Мирослав Романюк) define "Nowa Bukovina" (1912–1914) as the heir to the idea of "Bukovina". In fact, it was an attempt by M. Wasylek, who looked after the magazine, to renew the previous newspaper, which, due to the new team of authors and the deterioration of relations with Stapan Smal-Stocki, did not bring success. The first issue of "Nowa Bukovina" was published on January 13, 1912. The news-paper was printed in the printing house of Ivan Zacharek (Іван Захарко), the publisher was Jerotej Pigulak (Єротей Пігуляк), and the responsible editor was Osyp Dik (Осип Дік). The newspaper survived until mid-1914. The not very lasting success of "Nowa Bukovina" in the field of religious topics resulted both from imitating the editorial policy of "Bukovina" (1885–1910), and thanks to the efforts of Jerotej Pigulak. The materials on religious topics in Nowa Bukowina, and even the heroes of the publication, were very similar to materials and characters from the relevant columns of the previous newspaper. In the publications of the journal from 1912–1914, we noted 66 different materials on religious topics. Compared to "Bukovina", the leader remained the topics of the Romanianization of the church (25 materials), the issue of the division of the Orthodox diocese (17 publications, the topicality increased), the "Ukrainian question" in the church (8 materials), Muscovy (5 materials), religion, state and politics (4 materials), religion on a global scale (4 materials), controversial aspects of religion in the media (3 materials). Religious issues on the front pages of "Nowa Bukowina" were quite varied thematically. A whole range of socio-political factors contributed to this, including national and religious relations in the country, the political situation and the position of the Orthodox consistory. The analysis of the concept of "Nowa Bukovina" shows a clear influence of the precursor, ie the predecessor – the newspaper "Bukowina", which can also be seen in materials on religious topics, including publications on the Romanianization of the Orthodox Church. The fundamental problem concerned not so much religious diversity as the situation when the consistory forcibly introduced a foreign language and culture. This naturally triggered other topics, namely the division of the diocese (as a necessary agreement for the development of Ukrainians in Bukovina) and the role of Ukrainians in the process of establishing a separate church. It is obvious that similar materials looked like a peculiar appeal of authors writing about Ukrainian national identity, because during this period the church was treated as one of the determinants of identity.

W artykule dokonano przeglądu prasy bukowińskiej z przełomu XIX i XX wieku. Przedmiotem analizy jest tu czasopiśmiennictwo różnych narodowości (w językach ukraińskim, niemieckim, rumuńskim i polskim) promujące idee tożsamości narodowej i konsolidacji ludności w warunkach współistnienia wielu kultur. Historia dziennikarstwa i drukarstwa na Bukowinie obejmuje okres ponad dwóch stuleci, na który składają się kolejne etapy szybkiego rozwoju, licznych przeobrażeń, a w końcu zaniku. W swoim długim trwaniu działalność ta przyczyniła się do rozwoju wielonarodowej kultury tej krainy; ówczesną prasę i książki cechuje językowa polifonia, pojawiają się publikacje w języku niemieckim, ukraińskim (ruskim, rusińskim), rumuńskim, polskim oraz jidysz. Liczne wydawnictwa i drukarnie miały na swoim koncie wielojęzyczne projekty, zdarzało się na przykład, że jeden tytuł ukazywał się równocześnie w kilku wersjach językowych. Okres austrowęgierski był dla tego rodzaju inicjatyw wyjątkowo sprzyjający, gdyż imperium to prowadziło politykę tolerancji i demokracji wobec ludów zamieszkujących jego terytorium. Spuścizna tego czasu, mimo że dość obfita, nie została jeszcze całkowicie zbadana. Choć istnieją prace poświęcone historii prasy i książki konkretnych narodowości, wciąż brakuje tu analizy kompleksowej, która objęłaby wielojęzyczną produkcję wydawniczą. Dlatego też głównym zamierzeniem artykułu uczyniono porównanie statystyczne i analizę wielojęzycznej prasy bukowińskiej w kontekście wzrostu tożsamości narodowej oraz ruchów oświatowych towarzystw narodowych z przełomu XIX i XX wieku. Za cel badań obrano: określenie roli towarzystw narodowo-oświatowych na Bukowinie w procesie kształtowania się tożsamości narodowej ludności lokalnej; wyodrębnienie periodyków, które pełniły rolę organów różnych idei narodowych i międzynarodowych; ogólną charakterystykę idei, tematów i rodzajów najbardziej znanych wydawnictw w różnych językach w świetle ich roli oświatowej. W literaturze podmiotowej i przedmiotowej znalazły się pochodzące ze wskazanego okresu wydawnictwa różnojęzyczne, wspomnienia uczestników ruchów narodowych, a także badania ówczesnych i współczesnych naukowców poświęcone historii prasy bukowińskiej oraz ogólnej historii drukarstwa. ; The article reviews the Bukovinian press at the turn of the 19th and 20th centuries. The subject of the analysis is the periodicals of various nationalities (in Ukrainian, German, Romanian and Polish), promoting the ideas of national identity and the consolidation of the population in the conditions of the coexistence of many cultures. The history of journalism and printing in Bukovina covers a period of over two centuries, which consists of successive stages of rapid development, numerous transformations, and finally decay. In its long duration it contributed to the development of the multinational culture of this land; the then press and books are characterized by linguistic polyphony, there are publications in German, Ukrainian (Ruthenian, Ruthenian), Romanian, Polish and Yiddish. Numerous publishing houses and printing houses had multilingual projects to their credit, for example, it happened that one title was published simultaneously in several language versions. The Austro-Hungarian period was exceptionally favorable for such initiatives, as the empire pursued a policy of tolerance and democracy towards the peoples inhabiting its territory. The legacy of this time, although quite extensive, has not yet been fully explored. Although there are works on the history of the press and books of specific nationalities, there is still no comprehensive analysis that would include multilingual publishing production. Therefore, the main aim of the article was a statistical comparison and analysis of the multilingual Bukovinian press in the context of the growth of national identity and educational movements of national societies at the turn of the 19th and 20th centuries. The research aims to: define the role of national and educational societies in Bukovina in the process of shaping the national identity of the local population; the selection of periodicals that acted as organs of various national and international ideas; general characteristics of the ideas, topics and types of the most famous publications in different languages in the light of their educational role. The subject and subject literature included multilingual publications from the indicated period, memories of participants in national movements, as well as research by contemporary and contemporary scientists on the history of the Bukovinian press and the general history of printing.

The main tendencies of the development of the Kingdom of Romania during the First World War were analysed in this article. The stages of the diplomatic negotiations of the Romanian government with the countries of the Central Bloc and the Entente during 1914–1918 years are considered. Bucharest managed to take advantage of its own diplomatic balancing during the war, which wassqueezed between the two military-political blocs. Thanks to its foreign policy strategy, the Romanian government had retained its sovereign right to the development and the acceptance of the most important decisions, and those which were touched of the upholding of the national interests of the state. Moreover, Romania managed to significantly expand its borders, which was possible due to the crisis and the destruction that was passed through Austria-Hungary and the Russian Empire during 1917-1918 years. In the context of the foreign policy strategy of the kingdom during the World War, the «Bessarabian question» is partially covered and which role it played in the realization of the project of the creation of «Great Romania» by Bucharest. In addition, the certain reasons of the signing, the content and the consequences of the Bucharest peace treaty of 1918 year for the alignment of the forces in the Central European region at the final stage of the war were characterized. Ultimately, the authors state that the diplomatic balancing of the Romanian political leadership during the World War gave it the opportunity to gradually but steadily realize the project of the expansion of the state borders at the expense of the contiguous territories. ; Artykuł analizuje główne tendencje w procesie negocjacyjnym między rządem Królestwa Rumunii a przedstawicielami dyplomatycznymi krajów Bloku Centralnego i Ententy w czasie I wojny światowej. Znajdując się między dwoma blokami militarno-politycznymi, Bukareszt zdołał jednakw ykorzystać swoje dyplomatyczne balansowanie w czasie wojny. Dzięki strategii polityki zagranicznej rumuński rząd zachował suwerenne prawo do rozwoju i podejmowania ważnych decyzji, m.in.dotyczące obrony interesów narodowych państwa. Ponadto Rumunii udało się znacznie rozszerzyć swoje granice, co stało się możliwe dzięki kryzysowi i zniszczeniom, które objęły Austro-Węgry i Imperium Rosyjskie w latach 1917–1918. W kontekście strategii polityki zagranicznej królestwa w czasie I wojny światowej częściowo podkreślono "kwestię besarabską" oraz jej rolę w realizacji przez Bukareszt projektu stworzenia "Wielkiej Rumunii". Ponadto określono przyczyny podpisania, scharakteryzowano treść i konsekwencje bukareszckiego traktatu pokojowego w 1918 r. dla układu sił w regionie środkowoeuropejskim w końcowej fazie wojny. Ostatecznie wyrównanie dyplomatyczne rumuńskiego przywództwa politycznego w czasie I wojny światowej dało mu możliwość powiększenia terytorium Rumunii przez aneksję sąsiednich terytoriów (Siedmiogród, Besarabia, Bukowina i część Banatu). Wahając się nieustannie w swoich "sympatiach" między Ententą a Blokiem Centralnym, Rumunia w końcumogła wziąć bezpośredni udział w tworzeniu nowej mapy Europy na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku. Korzystając z sytuacji, Rumunia z pomocą Ententy zaczęła uważać się za swego rodzaju "strażnika" Europy przed przenikaniem ideologii bolszewickiej dalej na zachód. ; В статье проанализированы основные тенденции переговорного процесса между правительством Королевства Румынии и дипломатическими представителями стран Центрального блока и Антанты во время первой мировой войны. Оказавшись между двумя военно-политическими блоками Бухарест, тем не менее, сумел в период войны воспользоваться преимуществами своего дипломатического балансирования. Благодаря своей внешнеполитической стратегии, правительство Румынии сохранило своё суверенное право на наработку и принятие важнейших решений, в т.ч. и касающихся отстаивания национальных интересов государства. Более того, Румынии удалось существенно расширить свои границы, что стало возможным благодаря кризису и деструкции, которые переживали Австро-Венгрия и Российская империя в течение 1917-1918 гг. В контексте внешнеполитической стратегии королевства в период мировой войны был частично освещен «бессарабский вопрос», а также его роль в реализации Бухарестом проекта создания «Великой Румынии». Кроме того, определены причины подписания, охарактеризовано содержание и последствия Бухарестского мирного договора 1918 г. для расстановки сил в центрально-европейском регионе на завершающем этапе войны. В конечном итоге дипломатическое балансирование румынского политического руководства в период мировой войны дало ему возможность увеличить территорию Румынии путем присоединения сопредельных территорий (Трансильвании, Бессарабии, Буковины и часть Баната). Постоянно колеблясь в своих «симпатиях» между Антантой и Центральным блоком, Румыния в итоге смогла принять непосредственное участие в создании новой карты Европы на Парижской мирной конференции 1919 г. Воспользовавшись ситуацией, Румыния, с помощью Антанты, стала считать себя своеобразным «хранителем» Европы от проникновения большевистской идеологии дальше на запад.