The article has as its guiding thread the history of citizenship in the city of Brasília (Federal District), taking into consideration the civic component, the ties of identity inserted into the lives of the inhabitants of the administrative regions. Methodologically it is a documental research, where the main theory is focused on Milton Santos's civic-territorial analysis. The article considers that the pendulum movement from the central region to the peripheral regions: Plano Piloto - RA (Administrative Region) generates an absence of belonging to the city and exclusion, the population does not perceive itself as resident of RA because they did not develop a spirit of citizenship in the region where they live. ; O artigo tem como fio condutor a história da cidadania na cidade de Brasília (Distrito Federal, Brasil), a partir do componente cívico que são laços de identidade do habitante das regiões administrativas, e do componente territorial, que é o espaço que o cidadão em suas demandas necessita em uma democracia aberta e inclusiva. Metodologicamente, ao se trabalhar com pesquisa documental, centraliza-se na teoria de Milton Santos acerca do componente cívico-territorial. O trabalho concluiu que o movimento pendular da região central às regiões periféricas — Plano Piloto-Região Administrativa (RA) — gera uma ausência de pertencimento e a sensação de exclusão. Nesse contexto, a população não se apercebe enquanto residente de uma RA, por não ter construído um espírito cidadão na região em que habita.
Una educación democrática, en el doble sentido de educar para la democracia y en democracia, es a la vez un fin y un medio de la educación. La educación pública debe capacitar a los futuros ciudadanos para poder participar activamente en la esfera pública sin riesgo de exclusión, lo que supone asegurar que toda la población adquiera aquellas virtudes, conocimientos y habilidades necesarios para la participación política y la inserción social. El artículo realiza un análisis y una revisión actual de lo que significa una ciudadanía activa y su construcción tanto en la enseñanza como en la trama organizativa de la escuela. Finalmente, se resalta que educar democráticamente es una tarea comunitaria, por lo que se ha de inscribir local y socialmente ; Democratic education has a double meaning: educating for democracy by exercising democracy, it is –at the same time– a goal and context of education. Public education should train future citizens to actively participating in the public sphere, without risk of exclusion. This includes ensuring that all people acquire virtues, values and skills required in order to become participating citizens, and to insert socially. The article is an analysis and current review of what active citizenship and its construction means both in teaching and in the organizational culture of the school. Finally, it is emphasized that it is a matter to build local and social community ; Educação democrática, é tanto um fim como um meio de educação no duplo sentido de educar para a democracia e democracia. A educação pública deve treinar futuros cidadãos a participar ativamente na esfera pública, sem risco de exclusão, o que significa garantir que todas as pessoas adquirem as virtudes, o conhecimento e as habilidades necessárias para a participação política e inclusão social. O artigo analisa e uma avaliação atual do que ativa os meios de cidadania e construção tanto no ensino e tecido organizacional da escola. Finalmente, destaca-se que a educação democrática é uma tarefa da comunidade, por isso tem de registar-se localmente e socialmente
This research examines beliefs about citizenship in students of tenth and eleventh grades in district schools, identifying citizen participation, public relations, and citizenship building in relation to other subjects. Using a mixed approach, quantitative and qualitative data were collected, analyzed and integrated through survey and focus group interviews. The questionnaire was analyzed from a statistical perspective (Excel matrix), and the focus group interview was subject to content analysis in order to perform a methodological triangulation. Considering that educational institutions are privileged settings to enhance a full exercise of democracy, the article inquires about what education does or does not do to consolidate the society it has and desires. The results allowed to infer, among other beliefs, that "there are practices that do not contribute to the construction of citizenship, but it is good to be a citizen.". ; La investigación caracterizó las creencias sobre ciudadanía en estudiantes de grados décimo y undécimo en colegios distritales, identificando la participación ciudadana, las relaciones con lo público y la construcción de ciudadanía en relación con otros sujetos. Mediante un enfoque mixto, se recolectaron, analizaron e integraron datos cuantitativos y cualitativos a través de una encuesta y una entrevista a un grupo focal. El cuestionario se analizó desde un trabajo estadístico mediante una matriz de Excel y la entrevista a un grupo focal con el método de análisis de contenido para efectuar una triangulación metodológica. Considerando que las instituciones educativas son el escenario privilegiado que potencia un ejercicio pleno de democracia y que las creencias, además de influir en las dinámicas de las relaciones, inciden en la construcción del sujeto como ciudadano y lo disponen a actuar como tal, indagamos sobre lo que la educación hace o deja de hacer para consolidar la sociedad que tiene y desea. Los resultados permitieron inferir, entre otras creencias, que "hay prácticas que no aportan a la construcción de ciudadanía pero que es bueno ser ciudadano". ; A pesquisa caracterizou as crenças sobre cidadania em estudantes de 2° e 3° anos do ensino médio em colégios distritais, identificando participação cidadã, relações com o público e construção de cidadania em relação com outros sujeitos. Mediante um enfoque misto se coletaram, analisaram e integraram dados quantitativos e qualitativos com uma enquete e uma entrevista a um grupo focal. O questionário se analisou desde um trabalho estatístico (matriz de Excel), e a entrevista a um grupo focal, com o método de análise de conteúdo para efetuar uma triangulação metodológica. Considerando que as instituições educativas são o cenário privilegiado que potencia um exercício pleno de democracia indagamos sobre o que a educação faz ou deixa de fazer para consolidar a sociedade que tem e deseja. Os resultados permitiram inferir, entre outras crenças, que "há práticas que não contribuem com a construção de cidadania, mas que é bom ser cidadão".
O presente artigo pretende apresentar alguns resultados de uma pesquisa ainda em curso sobre os efeitos políticos e morais do atual programa de transferência de renda –Programa Bolsa Família– realizado pelo Estado brasileiro, no governo Lula, destinado às famílias muito pobres, tendo a titularidade do benefício conferida às mulheres. Para expor os traços mais marcantes de semelhante processo político de inclusão social de parte significativa do país, divido a narrativa em três partes. Na primeira delas, apresento breves considerações de ordem histórica para demarcar melhor a complexidade social, política e econô- mica que presidiram a formação da sociedade brasileira. Na segunda parte do trabalho esboço o quadro teórico conceitual que inspira, preside e orienta a pesquisa e que servirá de referência à análise sociológica dos dados empíricos do referido programa. Na terceira parte, discuto alguns aspectos da natureza da política estatal de transferência de renda, como seus dilemas e tensões constitutivos deste campo problemático que se encontra em processo de construção ; This article aims to present some results of a study still in progress on the political and moral effects of the current program of income transfer –Family Allowance Program– conducted by the Brazilian government, under President Lula, for the very poor families, taking ownership of benefit given to women. To expose the most striking features of such a political process of inclusion of a significant part of the country, divided the narrative into three parts. In the first, I present brief historical considerations to demarcate better the complex social, political and economic presided over the formation of Brazilian society. In the second part of the conceptual outline the theoretical framework that inspires, underpins and guides the research and to serve as a reference to the sociological analysis of empirical data of the program. The third part, I discuss some aspects of the nature of the state policy of income transfer, as its constitutive ...
Objective: This study offers a historical overview of the classical and modern models and approaches to citizenship in an effort to clarify its origin, development, deeper meaning and validity. Methodology: Based on a review of the different theoretical approaches to citizenship, its evolution, transformations and implications are traced in comparison to the overriding debates and questions surrounding citizenship in today's context. Findings: The study indicates contemporary citizenship is very different from classical citizenship, not only with respect to entitlements and rights, but also as a manifestation of inequality, social crisis and the emergence of other interests that govern modern societies, especially economic interests. A citizen is a political being, with a social and moral dimension. This suggests the formation of citizenship is not the rote learning of rules (judicial, legal and political), but the actual realization of a way of life and coexistence among human beings in society. ; Objetivo: este estudio realiza un repaso histórico sobre los modelos y enfoques clásicos y modernos acerca de la ciudadanía, con el fin de esclarecer su origen, desarrollo, sentido profundo y vigencia. Metodología: a partir de la revisión de los diversos enfoques teóricos sobre ciudadanía, se hizo un seguimiento a su evolución, transformaciones e implicaciones, en contraste con los principales debates y cuestionamientos que se le hacen en el contexto actual. Resultados: el trabajo plantea que la ciudadanía contemporánea difiere sustancialmente de la clásica, no solamente en lo relativo a titularidades y derechos, sino como una manifestación de desigualdad, crisis social y emergencia de otros intereses, sobre todo económicos, que gobiernan a las sociedades modernas. El ciudadano es un ser político, con una dimensión social y moral; lo cual indica que la construcción de la ciudadanía no es el aprendizaje mecánico de unas normas (jurídicas, legales y políticas), sino la realización efectiva de una forma de vida y de convivencia entre los seres humanos en sociedad. DOI:10.5294/edu.2015.18.1.5 ; Objetivo: este estudo realiza uma revisão histórica sobre os modelos e os enfoques clássicos e modernos acerca da cidadania, com o objetivo de esclarecer sua origem, desenvolvimento, sentido profundo e vigência. Metodologia: a partir da revisão dos diversos enfoques teóricos sobre cidadania, acompanhou-se a sua evolução, transformações e implicações, em contraste com os principais debates e questionamentos que se fazem no contexto atual. Resultados: o trabalho sugere que a cidadania contemporánea difere substancialmente da clássica, não somente em termos de titularidades e direitos, mas também como uma manifestação de desigualdade, crise social e emergência de outros interesses, sobretudo econômicos, que governam as sociedades modernas. O cidadão é um ser político, com uma dimensão social e moral, o que indica que a construção da cidadania não é a aprendizagem mecánica de umas normas (jurídicas, legais e políticas), mas a realização efetiva de uma forma de vida e de convivência entre os seres humanos em sociedade.
O presente artigo pretende apresentar alguns resultados de uma pesquisa ainda em curso sobre os efeitos políticos e morais do atual programa de transferência de renda –Programa Bolsa Família– realizado pelo Estado brasileiro, no governo Lula, destinado às famílias muito pobres, tendo a titularidade do benefício conferida às mulheres.Para expor os traços mais marcantes de semelhante processo político de inclusão social de parte signifcativa do país, divido a narrativa em três partes. Na primeira delas, apresento breves considerações de ordem histórica para demarcar melhor a complexidade social, política e econômica que presidiram a formação da sociedade brasileira.Na segunda parte do trabalho esboço o quadro teórico conceitual que inspira, preside e orienta a pesquisa e que servirá de referência à análise sociológica dos dados empíricos do referido programa.Na terceira parte, discuto alguns aspectos da natureza da política estatal de transferência de renda, como seus dilemas e tensões constitutivos deste campo problemático que se encontra em processo de construção.
Este trabajo está destinado a reconocer la noción de ciudadanía que posee el estudiantado universitario de Pedagogía en Historia y Geografía de la Universidad del Bío-Bío (Chile) en el año 2015. Se basa en los modos de formación para la ciudadanía política, social, activa y desde una postura crítica. El abordaje es descriptivo de enfoque cuantitativo, con un estudio de caso único, y se utiliza a la totalidad de la población (censal). De esta forma, se conluye que el futuro profesorado parece adherir modos de formación para la ciudadanía social, correspondiendo con nociones marshallianas de ciudadanía. Sin embargo, esta noción no es del todo pura, pues como se plasma en los resultados, existe una presencia importante en la formación para la ciudadanía activa y crítica. ; This research aims to recognize the notion of citizenship owned by university students enrolled in the career of History and Geography Teaching at Bío-Bío University (Chile), in 2015. It is based on the methods of education for political, social, and active citizenship from a critical position. It is a descriptive, quantitative approach, with a single study case. A survey aimed at the entire population (census) was used. Thus, it is concluded that the future teaching staff seems to adhere to training methods for social citizenship, corresponding with Marshallian notions of citizenship. However, this notion is not entirely pure, because as reflected in the results, it is importantly present in training for active and critical citizenship. ; Este trabalho destina-se a reconhecer a noção de cidadania possuído pelos estudantes universitários de Pedagogia em História e Geografia da Universidade do Bío Bío em 2015. Baseia-se em modos de formação para,, a cidadania activa social, política e de uma postura crítica. A abordagem é a abordagem descritiva quantitativa com um único estudo de caso, e o levantamento de toda a população (censo) é usado. Desta forma, os futuros professores conluye parece aderir modos de formação para cidadania social, o que corresponde a noções Marshallianas de cidadania. No entanto, esta noção não é totalmente pura, porque, como refletido nos resultados, há uma presença significativa na formação para a cidadania ativa e crítica.
La irrupcion de la crisis en las economias occidentales tuvo como consecuencia una paulatina reduccion de derechos que, justificados como reajustes , provocaron la catalizacion de numerosos movimientos sociales que se organizaron en torno a la premisa del cambio hacia una sociedad mejor. En el caso concreto de España, el movimiento del 15M aglutino a gran parte de las respuestas sociales altermundistas que ya existian, y dio forma a muchas otras que encontraron en ese contexto un punto de partida. Paralelamente, el Estado de Bienestar, sacudido por los recortes y reajustes financieros, fue desprovisto de muchas de sus coberturas, dejando en manos de una poblacion sacudida por la crisis la gestion de los riesgos sociales. Sobre el escenario propiciado por las asambleas del 15M, comenzaron a erigirse nuevos actores sociales que propugnaban el cambio politico, social y economico, auspiciados por la regeneracion de las democracias que todo el mundo parecia demandar. Estos nuevos actores rompian con el paradigma institucional y cuestionaban por primera vez la forma de hacer polÃtica, integrando en sus idearios conceptos de la etica hacker y la sociedad de la informacion. Asi, la transparencia, la horizontalidad y la inclusion se convirtieron en los pilares de estas nuevas formaciones, abrazando la idea de procomun como garantia de un futuro mas justo para todos. Todas estas manifestaciones tuvieron sus representaciones comarcales y locales que, contagiadas por un espiritu global, comenzaron a transformar el entorno en el que interactuaban, tomando las riendas del cambio y abrazando el empoderamiento colectivo. Escogiendo como representantes de estos movimientos sociales dos de los mas prolificos de la comarca de Vigo, se procede a la investigacion de los mismos con el fin de descubrir hasta que punto han permeabilizado estos conceptos en la configuracion de su ideario y cuanto porcentaje de su exito se ha debido a sus estrategias comunicativas. De haber permeabilizado todas estas ideas en el tejido de lo social, nos encontrariamos ante una serie de movimientos sociales cuyas caracteristicas integraraan los conceptos de inclusion, horizontalidad, transparencia y procomun, acercandose al concepto de extitucion. Estas formaciones supondrian un cambio de paradigma en la forma de concebir y gestionar los riesgos sociales y promulgarian una sociedad mas justa, lo cual entraria rapidamente en conflicto con la sociedad propuesta por el orden establecido. Este, en reaccion, no tardaria en tratar de acallar estas propuestas a traves de la censura y el ostracismo de los medios de comunicacion que estan a su servicio, por lo que estos movimientos deberían volcar sus esfuerzos en conseguir una cierta especialización en comunicación en medios alternativos que les permitiese la consecución de sus objetivos. Siendo los movimientos seleccionados para el analisis la Plataforma de Afectados por la Hipoteca de Vigo y ECOAR, agrupaciones con métodos discursivos diferentes pero unidos por su lucha en distintos ambitos de lo social, se identifican los atributos que confirman que efectivamente constituyen movimientos sociales, a pesar de que durante el analisis de comunicacion se detecta que reproducen vicios comunicativos como personalismos, falta de horizontalidad y opacidad en la designacion de puestos. Con respecto a su comunicacion externa, su oposicion al poder establecido efectivamente los convierte en el blanco de la censura de los medios tradicionales, por lo que la especializacion en medios digitales y una correcta gestion de su comunicacion resulta indispensable para su supervivencia. ; A irrupcion da crise nas economias occidentais tivo como consecuencia unha paulatina reducion de dereitos que, xustificados como reaxustes , provocaron a catalizacion de numerosos movementos sociais que se organizaron en torno a premisa do cambio cara unha sociedade mellor. No caso concreto de España, o movemento do 15M aglutinou a gran parte das respostas sociais altermundistas que xa existian, e deu forma a moitas outras que atoparon nese contexto un punto de partida. Paralelamente, o Estado de Benestar, sacudido polos recortes e reaxustes financieiros, foi desprovisto de moitas das suas coberturas, deixando en mans dunha poboacion sacudida pola crise a xestion dos riscos sociais. Sobre o escenario propiciado polas asambleas do 15M, comezaron a erixirse novos actores sociais que propugnaban o cambio politico, social e economico, auspiciados pola rexeneracion das democracias que todo o mundo semellaba demandar. Estes novos actores rompian co paradigma institucional e cuestionaban por primeira vez a forma de facer politica, integrando nos seus idearios conceptos da etica hacker e da sociedade da informacion. Asi, a transparencia, a horizontalidade e a inclusion converteronse nos pilares destas novas formacions, abrazando a idea de procomun como garantia dun futuro mais xusto para todos. Todas estas manifestacions tiveron as suas representacions comarcais e locais que, contaxiadas por un espirito global, comezaron a transformar o entorno no que interactuaban, tomando as rendas do cambio e abrazando o empoderamento colectivo. Escollendo como representantes destes movementos sociais dous dos mais prolificos da comarca de Vigo, procedese a investigacion dos mesmos co fin de descubrir ata que punto permeabilizaron estes conceptos na configuracion do seu ideario e canta porcentaxe do seu exito debeuse as suas estratexias comunicativas. De ter permeabilizado todas estas ideas no texido do social, atoparemonos ante unha serie de movementos sociais cuxas caracteristicas integrarian os conceptos de inclusion, horizontalidade, transparencia e procomun, achegandose ao concepto de extitucion. Estas formacions suporian un cambio de paradigma na forma de concebir e xestionar os riscos sociais e promulgarian unha sociedade mais xusta, o cal entraria rapidamente en conflito coa sociedade proposta polo orden establecido. Este, en reaccion, non tardaria en tratar de acalar estas propostas a traves da censura e o ostracismo dos medios de comunicacion que estan o seu servicio, polo que estes movementos deberian volcar os seus esforzos en conseguir unha certa especializacion en comunicacion en medios alternativos que lles permitse a consecucion dos seus obxectivos. Sendo os movementos seleccionados para a analise a Plataforma de Afectados pola Hipoteca de Vigo e ECOAR, agrupacions con metodos discursivos diferentes pero unidos pola suaa loita en distintos ambitos do social, identifacanse os atributos que confirman que efectivamente constituen movementos sociais, a pesar de que durante a analise da comunicacion detectase que reproducen vicios comunicativos como personalismos, falla de horizontalidade e opacidade na designacion de postos. Con respecto a sua comunicacion externa, a sua oposicion ao poder establecido efectivamente os convirte no branco da censura dos medios tradicionais, polo que a especializacion en medios dixitais e unha correcta xestion da comunicacion resulta indispensable para a sua supervivencia.
La irrupcion de la crisis en las economias occidentales tuvo como consecuencia una paulatina reduccion de derechos que, justificados como reajustes , provocaron la catalizacion de numerosos movimientos sociales que se organizaron en torno a la premisa del cambio hacia una sociedad mejor. En el caso concreto de España, el movimiento del 15M aglutino a gran parte de las respuestas sociales altermundistas que ya existian, y dio forma a muchas otras que encontraron en ese contexto un punto de partida. Paralelamente, el Estado de Bienestar, sacudido por los recortes y reajustes financieros, fue desprovisto de muchas de sus coberturas, dejando en manos de una poblacion sacudida por la crisis la gestion de los riesgos sociales. Sobre el escenario propiciado por las asambleas del 15M, comenzaron a erigirse nuevos actores sociales que propugnaban el cambio politico, social y economico, auspiciados por la regeneracion de las democracias que todo el mundo parecia demandar. Estos nuevos actores rompian con el paradigma institucional y cuestionaban por primera vez la forma de hacer polÃtica, integrando en sus idearios conceptos de la etica hacker y la sociedad de la informacion. Asi, la transparencia, la horizontalidad y la inclusion se convirtieron en los pilares de estas nuevas formaciones, abrazando la idea de procomun como garantia de un futuro mas justo para todos. Todas estas manifestaciones tuvieron sus representaciones comarcales y locales que, contagiadas por un espiritu global, comenzaron a transformar el entorno en el que interactuaban, tomando las riendas del cambio y abrazando el empoderamiento colectivo. Escogiendo como representantes de estos movimientos sociales dos de los mas prolificos de la comarca de Vigo, se procede a la investigacion de los mismos con el fin de descubrir hasta que punto han permeabilizado estos conceptos en la configuracion de su ideario y cuanto porcentaje de su exito se ha debido a sus estrategias comunicativas. De haber permeabilizado todas estas ideas en el tejido de lo social, nos ...
Today, schools, especially at the initial and basic education levels, are required to have a curriculum that guarantees citizenship training in a cross-cutting and meaningful manner. The central objective of this study is to understand how the curricular intentionality of citizenship training is undermined by training requirements, the lack of conceptual and didactic elements, and the poor preparation of teachers in this area of education. From a qualitative approach, teachers of early education from institutions in the city of Bucaramanga, Colombia, participated in structured interviews. It was noted that citizenship training is diluted in educational routines and in the absence of a correspondence between curricular principles and the possibilities for their realization in the family and social environment of children. ; Hoy se le exige a la escuela, especialmente en los niveles de educación inicial y básica, un currículo que garantice la formación en ciudadanía de manera transversal y significativa. No obstante, desde la propia expresión de los educadores, esta intencionalidad curricular se ve frustrada por la exigencia técnica de la educación, la falta de elementos conceptuales y didácticos y la escasa preparación de los profesores en el ámbito de formación ciudadana. Este artículo de reflexión propone, desde la mirada de los profesores, que los objetivos de la formación en ciudadanía se diluyen en las rutinas educativas y en la ausencia de una correspondencia entre los principios curriculares y las posibilidades para su concreción en el ámbito familiar y social de la niñez. ; Hoje, na escola é obrigatório, especialmente nos níveis de educação inicial e básica, um currículo que garanta a formação em cidadania de forma transversal e significativa. O principal objetivo deste estudo é entender como a intenção curricular da educação do cidadão é truncada pela exigência educacional, pela falta de elementos conceituais e didáticos e pela má preparação dos professores nesse campo educacional. A partir de uma abordagem qualitativa, a participação de professores de educação inicial de instituições da cidade de Bucaramanga, Colômbia, foi organizada por meio de entrevistas estruturadas. Ressalta-se que o treinamento para a cidadania se dilui nas rotinas educacionais e na ausência de correspondência entre os princípios curriculares e as possibilidades de concretização na esfera familiar e social das crianças.
Although democracy has become an endlessly widespread idea around the world in recent decades, is also verified in specialized literature and opinion research that the democratic regime is in crisis. This apparently paradoxical process stems from the fact that the new democracies that emerged at the end of the twentieth century are challenged by two important factors: economic globalization and increasing social complexity. With the decline of the nation- state brought by the restructuring of capitalism at a global scale, political and legal mechanisms of economic intervention, income distribution, national development and protection of the citizens' rights, undergo a radical weakening. On the other hand, globalization intensifies and facilitates population displacement and international migration. ; Embora a democracia tenha se transformado em uma idéia difundida à exaustão pelo mundo nas últimas décadas, também se verifica na literatura especializada e nas pesquisas de opinião que o regime democrático está em crise. Este processo aparentemente paradoxal decorre do fato de que as novas democracias surgidas no final do século XX são desafiadas por dois fatores importantes: a globalização econômica e a crescente complexidade social. Com o declínio do Estado-Nação trazido pelo processo de reestruturação do capitalismo em escala mundial, os mecanismos políticos e jurídicos de intervenção econômica, distribuição da renda, desenvolvimento nacional e proteção dos direitos do cidadão, sofrem um radical enfraquecimento. Por outro lado a globalização intensifica e facilita o deslocamento populacional e a migração internacional
16 páginas ; Objetivo: este estudio realiza un repaso histórico sobre los modelos y enfoques clásicos y modernos acerca de la ciudadanía, con el fin de esclarecer su origen, desarrollo, sentido profundo y vigencia. Metodología: a partir de la revisión de los diversos enfoques teóricos sobre ciudadanía, se hizo un seguimiento a su evolución, transformaciones e implicaciones, en contraste con los principales debates y cuestionamientos que se le hacen en el contexto actual. Resultados: el trabajo plantea que la ciudadanía contemporánea difiere sustancialmente de la clásica, no solamente en lo relativo a titularidades y derechos, sino como una manifestación de desigualdad, crisis social y emergencia de otros intereses, sobre todo económicos, que gobiernan a las sociedades modernas. El ciudadano es un ser político, con una dimensión social y moral; lo cual indica que la construcción de la ciudadanía no es el aprendizaje mecánico de unas normas (jurídicas, legales y políticas), sino la realización efectiva de una forma de vida y de convivencia entre los seres humanos en sociedad. ; Objective: This study offers a historical overview of the classical and modern models and approaches to citizenship in an effort to clarify its origin, development, deeper meaning and validity. Methodology: Based on a review of the different theoretical approaches to citizenship, its evolution, transformations and implications are traced in comparison to the overriding debates and questions surrounding citizenship in today's context. Findings: The study indicates contemporary citizenship is very different from classical citizenship, not only with respect to entitlements and rights, but also as a manifestation of inequality, social crisis and the emergence of other interests that govern modern societies, especially economic interests. A citizen is a political being, with a social and moral dimension. This suggests the formation of citizenship is not the rote learning of rules (judicial, legal and political), but the actual realization of a way of life and coexistence among human beings in society.
The aim of this study is to show the existence of two differentiated lines of action underlying the bases of citizenship according to how it takes place in the social context, or as a point of interest in education, in both cases promoting different organizational models that lead to divergent constructions of citizenship. Analysis of a set of selected elements shows a plural idea of citizenship that in some cases responds to political paradigms of educational governance that insist on reinforcing the governing capability of the actors by shaping a citizenry more competent in terms of employability and independence. In contrast, in social contexts we are witnessing a hollowing out of meaning of the concept of citizenship as defined by Marshall and Bottomore (1998), the result of policies that have delegated responsibilities to sectors that have gradually been losing their political function in the control and management of social capital. The diversification of the discourses underlying the conceptualization of the notion of autonomy is giving more power to educational institutions by unblocking projects of citizen participation to achieve a more active citizenship. At the same time that some educational policies are expanding towards democratic developments, others are becoming polarized towards a level of autonomy underlying which is a notion of citizenship ever more subjected to market dictates whose premises are fostering educational systems forged in the culture of entrepreneurship. In addition to the educational context, it is necessary to interpret the individualism and assistentialism (welfare) on which a new political subject would emerge in the social context, without disparaging the expectations that social movements are generating inasmuch as supports for community models of organization and construction. ; El presente trabajo trata de poner de manifiesto la existencia de dos líneas diferenciadas de actuaciones que sustentan los fundamentos de la ciudadanía según ésta se produzca en el ámbito social o tenga como punto de interés el escenario educativo, promoviendo en ambos casos distintos modelos de organización que conducen a construcciones divergentes de la ciudadanía. A través del análisis de un conjunto de elementos seleccionados en el trabajo se evidencia una representación plural de ciudadanía que en marcos educativos responde a paradigmas políticos empeñados en reforzar la capacidad de gobernabilidad de sus actores mediante la configuración de una ciudadanía más competente en términos de empleabilidad e independencia. Mientras que en contextos sociales asistimos a un vaciado de significado del concepto de ciudadanía tal y como fue definido por Marshall (Marshall Bottomore, 1998), fruto de políticas que han hecho una delegación de responsabilidades a sectores que han ido perdiendo su función política en el control y la gestión del capital social. Es precisamente la idea de la ciudadanía vehiculada con un concepto de autonomía revitalizado la que estaría recreando diferentes perfiles de la misma. Y es en la diversificación de discursos que conceptualizan la noción de autonomía donde radica el poder concedido a las instituciones educativas para desbloquear proyectos de participación política que permitan una ciudadanía más activa. Pero al mismo tiempo que algunas de las políticas educativas se expanden hacia desarrollos democráticos, otras actuaciones se polarizan hacia una autonomía bajo la que subyace una noción de ciudadanía cada vez más sometida a la dictadura del mercado cuyas premisas están favoreciendo sistemas de formación forjados en una cultura del emprendimiento ; O presente trabalho pretende destacar a existência de duas linhas diferenciadas de ações que sustentam os fundamentos da cidadania consoante a mesma se verifique no âmbito social ou tenha como ponto de interesse o cenário educativo, promovendo, em ambos os casos, diferentes modelos de organização que levam a construções divergentes da cidadania.Através da análise de um conjunto de elementos selecionados no trabalho, evidencia-se uma representação plural da cidadania, que, em âmbitos educativos, responde a paradigmas políticos que visam reforçar a capacidade de governabilidade dos seus atores através da configuração de uma cidadania mais competente em termos de empregabilidade e independência. Ao passo que, em contextos sociais, assistimos a um esvaziamento do significado do conceito de cidadania, tal como foi definido por Marshall (Marshall e Bottomore, 1998), fruto de políticas que delegaram responsabilidades a setores que foram perdendo a sua função política no controlo e na gestão do capital social. É, precisamente, a ideia da cidadania veiculada através de um conceito de autonomia revitalizado a que estaria a recriar diversos perfis da mesma. É na diversificação de discursos que concetualizam a noção de autonomia que reside o poder concedido às instituições educativas para desbloquear projetos de participação política, que permitam uma cidadania mais ativa. Mas, ao mesmo tempo que algumas políticas educativas se expandem para desenvolvimentos democráticos, outras ações convergem para uma autonomia sob a qual subjaz uma noção de cidadania cada vez mais sujeita à ditadura do mercado, cujas premissas estão a favorecer sistemas de formação forjados na cultura do empreendimento.