Suchergebnisse

Monografia jest rezultatem wysiłku intelektualnego, którego podjęli się wspólnie naukowcy z Mołdawii, Niemiec, Polski, Rumunii, Stanów Zjednoczonych Ameryki i Ukrainy podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Wspólne dziedzictwo kulturowe i językowe" w Jastrowiu w czerwcu 2019 roku. Na publikację składają się poszerzone wersje wypowiedzi zaprezentowanych podczas tego spotkania. Tom, który oddajemy do rąk Czytelnika, pomyślany jest jako zbiór zróżnicowanych spojrzeń na problematykę dziedzictwa. Języki i kultury Bukowiny stały się inspiracją dla analiz wychodzących poza tematykę tego regionu. Autorzy tekstów reprezentują różne perspektywy i dyscypliny naukowe: językoznawstwo, kulturoznawstwo, literaturoznawstwo, historię, politologię, socjologię, etnologię i historię sztuki. Do tomu zaproszono doświadczonych naukowców i młodych badaczy zajmujących się bogactwem językowym i kulturowym historycznej Bukowiny, obszaru karpackiego oraz Europy Środkowej. Książka składa się z trzech części. Część pierwsza obejmuje teksty poświęcone językowi rozumianemu jako dziedzictwo kulturowe. Część druga poświęcona jest pamięci dziedzictwa. Kolejna część prezentuje dziedzictwo kulturowe w działaniach społecznych i aktywności twórczej. ; This collective monograph comes as a result of intellectual work undertaken jointly by the American, German, Moldovan, Polish, Romanian and Ukrainian scholars who participated in the international conference entitled "Bukowina: Wspólne dziedzictwo kulturowe i językowe" (Bukovina: Common Cultural and Linguistic Heritage), held in Jastrowie, Poland, in June 2019. The present volume, which contains extended versions of their papers, is conceived as a collection providing different perspectives on the issue of cultural heritage. The cultures and languages of Bukovina have also inspired contributions which go beyond the issues of the region but are related to it in the geographical or cultural sense. The invited authors represent various perspectives and fields of study: linguistics, cultural studies, literary studies, history, political studies, sociology, ethnology and art history. The list of contributors includes experienced scholars and young promising researchers studying the cultural and linguistic richness of the historical Bukovina, the Carpathian region and Central Europe. The volume consists of three parts. The first one includes contributions on language as cultural heritage. The second part is devoted to the memory of heritage. Part three presents cultural heritage in social and creative activity. ; Publikacja przygotowana w ramach zadania: "Międzynarodowa konferencja naukowa Wspólne dziedzictwo kulturowe i językowe" – zadanie finansowane w ramach umowy 570/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. ; The work has been prepared in fulfilment of the task "Common Cultural and Linguistic Heritage – an international conference", financed under contract no. 570/P-DUN/2019 from the funds of the Minister of Science and Higher Education allocated for the dissemination of science.

Valentina Bagozzi: Gulag Argot as a Site of Memory in Julija Voznesenskaja's The Women's Decameron, s. 7-15 Marta Belia: An Original Perspective on Czech Translation Studies: A Comparison between the Theory of Otokar Fischer and that of Jiří Levý, s. 17-23 Sabrina Canestrella: Locus Amoenus: A Lexicon of Contrasts in Adam und Evelyn, s. 25-34 Alicja Cimała: Visual Rhetoric and Architecture, s. 35-42 Aneta Daniel: Wroclaw as the Leading Neurolinguistics Centerat the Turn of the 19th and 20th Centuries, s. 43-64 Maciej Dymczyk: Possible impact of Virtual Reality and Augmented Reality on Media Societ, s. 65-72 Maria Diletta Giordano: Severin the Walker and his Dark Path:Declinations of the Act of Walking in Paul Leppin's Severins Gang in die Finsternis, s. 73-82 Jakub Kubś: Historical Narratives in Different Language Versions of Wikipedia, s. 83-94 Natalia Lazreg: Monomodal and Multimodal Humour as a Challenge in Audiovisual Translation: On the Example of the Polish Translation of the French Film Le Petit Nicolas (Little Nicolas), s. 95-106 Marlena Oleksiuk: North and South Korean Issues in 20th-Century Literature, s. 107-114 Ciro Porcaro: Messermänner and Parasiten: An Analysis of the Role of Metonymic and Metaphoric Patterns in Shaping "Immigrants" Stereotypes in German Political Discourse, s. 115-124 Agata Rębkowska: Négation et le non-dit. Vers le sens social de la Russie dans la presse écrite française, s. 125-135 Nataliia Romanyshyn: Artistic Conceptualization of Native Land in William Wordsworth's Poetry, s. 137-146 Anna Skibińska: The Image of Ukrainians in Press Headlines: A Case Study of Polska Times Website, s. 147-166 Kamila Sroślak: Obrazy 'Nowych Wojen' i terroru z perspektywy reportera wojennego w literaturze niemieckiej, s. 167-178 Marta Strukowska: On the Irony-Affect Interface in Political Discourse, s. 179-194 Maria Stryszewska: Przymiotniki odrzeczownikowe z podstawowymi formantami sufiksalnymi w języku macedońskim, s. 195-205 Dorota Ucherek: Piśmienne przejawy Strajku Kobiet w świetle koncepcji ...

Magdalena Bator: On the Development of the English Culinary Recipe, s. 7-16 Maria Bloch-Trojnar: Linguistic Contact and the Complementation of Regular Action Nominals in Irish, s. 17-30 Anna Drogosz: Darwin's Metaphors. A Cognitive Semantics Analysis of the Theory of Evolution, s. 31-46 Katarzyna Klimkowska: Transition to the Translation Market as a Challenge for Translators-to-Be, s. 47-58 Konrad Klimkowski: A Language Specialist as an Entrepreneur: An Educational Perspective, s. 59-74 Paulina Królikowska: The Mechanism of Activating and Realizing the Context of the Middle East Conflict in the Israeli Political Discourse, s. 75-90 Anna Malicka-Kleparska: Czech and Polish Analytic and Synthetic Anticausatives in Generative Morpho-Syntax, s. 91-102 Jacek Mianowski: Epigraficzna pozajęzykowość, czyli czego głazy nam nie powiedzą, s. 103-110 Anna Pałczyńska: The Official Journal of the European Union and Gender Inequality, s. 111-120 Margita Petrović: The 4-M Model and Convergence in Modern Nahuatl, s. 121-134 Emil Potec: Muhammad's Night Journey to Heaven or the Initiatic Path to a Temporal and Spiritual Leadership, s. 135-140 Robert Skoczek: Adaptacja foniczna obcojęzycznych nazw własnych w języku polskim i niemieckim jako problem ortoepiczny, s. 141-156 Brygida Sobótka: Die nihilistischen Protagonisten im Roman Peace von Alexa Hennig von Lange, s. 157-166 Dora Văetuș: Lexical-Semantic Dynamics in Romanian Biblical Versions. Case Study: The "Parable of the Prodigal Son", s. 167-180 Piotr Zazula: Intimate but Not Private: Deep Image and the Telluric Sublime in W. S. Merwin's Poems, s. 181-190 ESSAYS, REVIEWS AND POLEMICS Franciszek Grucza: Akademickie akty immatrykulacji i inauguracji ze stanowiska komunikologii ogólnej, s. 191-226 ; Wrocław ; Magdalena Bator: On the Development of the English Culinary Recipe, s. 7-16 Maria Bloch-Trojnar: Linguistic Contact and the Complementation of Regular Action Nominals in Irish, s. 17-30 Anna Drogosz: Darwin's Metaphors. A Cognitive Semantics Analysis of the Theory of ...

"Na Lubelszczyźnie słowem-kluczem staje się graniczność: znajdujemy się przy Białorusi i Ukrainie, między Wisłą a Bugiem. Różnorodność tego obszaru (m.in. wpisane w jego krajobraz cerkwie, synagogi, ślady Ormian i Tatarów) wpływa na wielość podejmowanych w opracowaniu tematów. Regionalistyka kulturowa potraktowana została przez autorów i redaktorów tomu (etnologów, antropologów, filologów, geografów, ekonomistów) jako wehikuł pozwalający czytelnikowi wyobrazić sobie przestrzeń Lubelszczyzny. Badający zasoby historyczno-kulturowe na styku między Wschodem i Zachodem wbili cyrkiel zainteresowań w Lublinie, by zakreślić łamane koło od Białej Podlaskiej, przez Włodawę, Hrubieszów, Zamość, Zwierzyniec, Biłgoraj, Janów Lubelski, Kraśnik, Opole Lubelskie, Kazimierz Dolny, Puławy po Łuków. Margines Lubelszczyzny stał się dla autorów, by użyć formuły bell hooks, miejscem radykalnego otwarcia" (ze wstępu). ; "In the Lublin Region, the key word is the border: we are right next to Belarus and Ukraine, between the Vistula and the Bug. The diversity of this area (manifested by Orthodox churches and synagogues as well as Armenian and Tatar traces) finds its reflection in the multiplicity of topics considered in the volume. The authors and editors of the volume (comprising ethnologists, anthropologists, philologists, geographers and economists) treat cultural area studies presented as a vehicle allowing the reader to imagine the space of the Lublin Region, where the West meets the East. Analysing the Region's historical and cultural resources, the authors drew a broken circle, going from Biała Podlaska, through Włodawa, Hrubieszów, Zamość, Zwierzyniec, Biłgoraj, Janów Lubelski, Kraśnik, Opole Lubelskie, Kazimierz Dolny, Puławy to Łuków. These margins of the Lublin Region have become for them, to use bell hooks's formulation, a place of radical opening" (from the introduction).

The author claims that the development of the discipline of policy analysis and the professionalization of state activities in policymaking (from public education, public administration or political activities) takes the high quality policy studies. The policy analysis craft has plays many public role. Generally, its main task is to achieve the maximum of rational judgments relating to the key components in policymaking. It helps to diagnose the policy problems which affect the society and must be resolved, including capturing their dynamics before the damages are done. It supports as well the agenda setting which is to reflect the hierarchy of public problems. It helps to crystallize the evidence base which are to prove the effectiveness of policy intervention which has been planned. The author describes the historical circumstances in Poland shaping the cultural bias in policy analysis. He points to some public life practices which limit the inclination for analyzing policies or affect their quality. At the same time he emphasizes the significance of the professional policy analysis to make sure the decision making process is effective. It enables to detect many sorts of risks hidden on the stage of policy formulation and policy implementation. The public administration, political class, and many analytical institutions like think tanks have troubles in policy analysis. ; Autor dowodzi, że rozwój dyscypliny wiedzy o polityce publicznej wymaga silnie rozwiniętej kultury analizy w państwie i społeczeństwie. Stawia tezę mówiącą o istnieniu wielu trudności w kształtowaniu wysokiej kultury analizy w Polsce. Wskazuje na uwarunkowania kulturowe i niektóre praktyki w życiu zbiorowym, które ograniczają skłonność do analizy. Problemy z jakością kultury analizy widoczne są w administracji publicznej i klasie politycznej, a także we wciąż niedorozwiniętej sieci instytucji analitycznych typu think tanki. Jednocześnie autor podkreśla znaczenie profesjonalnej i nowoczesnej analizy dla uzyskania wysokiej jakości procesu decyzyjnego w państwie. Umożliwia ona ograniczenie wielu rodzajów ryzyka, które kryją się w procesie formułowania i wdrażania polityki publicznej, głębsze diagnozowanie problemów, jakie społeczeństwo chce i musi rozwiązywać. Ma za zadanie uchwycenie ich dynamiki, nim zacznie ona mieć niszczące skutki. Proces analizy wspiera również zadanie tworzenia właściwej agendy problemów, czyli takiej, która odzwierciedla hierarchię ważności problemów. Analiza może pomóc również udowodnić trafność zaplanowanej interwencji publicznej.

"Praca jest nowa, oryginalna i pionierska nie tylko w literalnie rozumianym zakresie tematyczno-problemowym (jako studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim), ale także w szerszym aspekcie uczciwego, aideologicznego spojrzenia na tzw. nowe dialekty mieszane na tzw. Ziemiach Zachodnich i Północnych" (z recenzji prof. Bogdana Walczaka). "Anna Zielińska w badaniach nad kontaktami językowymi na pograniczach dopracowała się własnej, oryginalnej metodologii, łącząc elementy socjolingwistyczne, dialektologiczne i kulturologiczne. W monografii przedstawiła spójny opis rzeczywistych sposobów komunikowania się na terenie wielojęzycznym, z różnorodną, napływową ludnością, o zróżnicowanej hierarchii prestiżowej różnych języków i ich odmian. Takie podejście badawcze nie było dotychczas stosowane dla regionu lubuskiego, w którym starano się raczej wymodelować idealny stan zintegrowanej polszczyzny" (z recenzji prof. Ewy Wolnicz-Pawłowskiej). "Książka Anny Zielińskiej dekonstruuje polskie stereotypy narosłe wokół tzw. Ziem Odzyskanych wskutek uwarunkowań politycznych i ideologicznych ostatniego półwiecza. Jej znakomicie uargumentowany materiałowo i teoretycznie wywód nie tylko łączy w sposób nowatorski klasyczne podejście socjolingwistyczne z perspektywą antropologiczną, ale także prowokuje do dociekań nad mechanizmami nacjonalizmu w polskim dyskursie naukowym dotyczącym tego obszaru" (z recenzji dr hab. Anny Engelking). ; "The work is novel, original and pioneering not only in terms of its narrowly understood subject matter (a study of languages and identities in the Lubusz region) but likewise in wider terms as a sincere, aeideological look at so-called new mixed dialects in so-called Western and Northern Territories" (Professor Bogdan Walczak). "In her studies on language contact in the borderlands, Anna Zielińska has developed her own original methodology, combining elements of sociolinguistics, dialectology and cultural studies. In the monograph she present a comprehensive description of ways of communication actually at play in multilingual territories with diverse immigrant populations and a multifaceted hierarchy of languages and their varieties. Approach of this kind has hitherto not been applied to the Lubusz region, with existing studies usually attempting to model an ideal state of integrated Polish" (Professor Ewa Wolnicz-Pawłowska). "Anna Zielińska's book deconstructs the stereotypes which have accrued in Poland about the so-called Recovered Territories due to the political and ideological conditions of the last half century. This study, brilliantly underpinned in terms of material and theory, is a pioneering combination of classic sociolinguistic approach with an anthropological perspective which inspires deliberations about the nationalistic mechanisms in Polish scholarly discourse concerning this area" (Professor Anna Engelking). ; Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2010-2013 jako projekt badawczy nr N N104 079739

This article is the voice of Etnolingwityka's editor-in-chief on the current tasks of ethnolinguistics as a scholarly subdiscipline, as well as of the journal. According to the author, of the two foundations of Slavic ethnolinguistics mentioned by Nikita Tolstoy (i.e., its pan-Slavic character and the unity of language and culture) it is mainly the latter that has preserved its topicality: language is the source of knowledge about people and human communities, as well as the basis for building one's identity (individual, national, regional, professional). The agenda of cultural linguistics has been followed by the contributors to the present journal and its editorial team with a focus on various genres of folkore, the problems of the linguistic worldview, and in recent issues with studies on the semantics of selected cultural concepts (family, democracy, equality, otvetstvennost', etc.). Ethnolinguistic research of this sort, seeking "culture in language" (i.e. in the semantic layer of linguistic forms), render ethnolinguistics (especially in its cognitive variant) close to Western cultural or anthropological linguistics. When Slavic ethnolinguistics, being treated as a cultural linguistics, focuses on the semantics of value terms, it stands a good chance of engaging in a dialogue with Western anthropological linguistics and contributing original insights to the common body of research on values. A specific proposal in this direction is the international project EUROJOS. ; O aktualnych zadaniach etnolingwistyki jako subdyscypliny badawczej i rocznika o tej nazwie ("Etnolingwistyka" 1988–2015) wypowiada się redaktor naczelny pisma. Uważa, że z dwóch zasad, które u podstaw etnolingwistyki słowiańskiej stawiał Nikita Tołstoj – wymiar ogólnosłowiański i jedność języka i kultury – aktualność zachowała głównie ta druga zasada, tj. traktowanie języka jako źródła wiedzy o człowieku i społeczności i podstawy budowania własnej tożsamości (indywidualnej, narodowej, regionalnej, zawodowej). Program lingwistyki kulturowej był realizowany przez redakcję rocznika i autorów piszących na jego łamach w latach 1988–2015 z nastawieniem na różne gatunki folkloru, na problemy językowego obrazu świata, w ostatnich numerach pisma – na studia szczegółowe dotyczące semantyki wybranych konceptów kulturowych (rodzina, demokracja, równość, otvetstvennost' itp.). Tak uprawiane badania etnoligwistyczne – szukające "kultury w języku", w semantycznej warstwie form językowych – zbliżają etnolingwistykę (zwłaszcza w jej wariancie kognitywnym) do zachodniej lingwistyki kulturowej. Etnolingwistyka słowiańska traktowana jako lingwistyka kulturowa, obierając za wyróżniony przedmiot swoich zainteresowań semantykę nazw wartości, ma szanse wejść w partnerski dialog z zachodnią lingwistyką antropologiczną i wnieść do wspólnych badań nad wartościami swój oryginalny wkład. Propozycją ram dla takiego dialogu jest międzynarodowe konwersatorium etnolingwistyczne EUROJOS.

Wieloautorska monografia poddająca oglądowi XX wiek z perspektywy jego znaczenia dla procesu samoidentyfikacji jednostek i/lub społeczności oraz – w przypadku tych drugich – umiejscowienia dwudziestowiecznych wydarzeń w strukturze pojęć kluczowych dla samookreślenia się Słowian. U podstaw prezentowanych tekstów leży założenie, że przeszłość, postrzegana jako ciąg wydarzeń, jest jednym z czynników determinujących tożsamość i definiujących system narodowych wartości, znajdujących odzwierciedlenie w kulturze. Autorzy, odwołując się do narzędzi z warsztatu literaturoznawcy, semiotyka, historyka i kulturoznawcy, dążą do umiejscowienia wydarzeń XX wieku na mapie pamięci współczesnej Europy. Poddają oglądowi zarówno te wydarzenia, które napiętnowały dzieje najnowsze, stając się przyczyną narodowej (lub światowej) traumy (rewolucja lutowa, wybuch II wojny światowej i in.), jak i te, które są wartościowane pozytywnie (zakończenie II wojny światowej, upadek muru berlińskiego, pielgrzymki Jana Pawła II i in.), stając się powodem do dumy. W centrum uwagi znajdują się nie tylko wydarzenia określające obraz Europy w wymiarze polityczno-geograficznym, wyraźnie obecna jest również perspektywa mentalna, która sprzyja dotarciu do źródeł narodowych fascynacji oraz narodowych traum, a także pozwala zrozumieć mechanizmy rządzące tworzeniem mitów i wskazać narzędzia do ich odczytywania, którymi są – często pozornie ukryte – treści odwołujące się do przeszłości. ; This multi-author monograph looks at the 20th century from the perspective of its role in self-identification of individuals and/or communities as well as – in the latter case – of the place occupied by events of the 20th century in the structure of concepts that are key for the self-identification of Slavs. At the heart of each of the presented papers is the premise that the past, seen as a chain of events, is one of the factors determining identity and defining the system of national values which find their reflection in culture. Drawing on the tools of literary studies, semiotics, historiography and cultural studies, the authors undertake to put 20th century events on the map of contemporary European memory. They examine both the events that left a dreadful mark on contemporary history, causing a national (or global) trauma (like the February Revolution or outbreak of World War II) and those seen as positive (like the end of World War II, fall of the Berlin Wall or John Paul II's pilgrimages) and evoking the feeling of pride. At the centre of attention are not only events defining the image of Europe in terms of political geography. Also clearly present is the mental perspective, which fosters recognizing the sources of national fascinations and national traumas, helps understand the mechanisms of myth-making, and points to the tools for reading myths that are constituted by, often seemingly hidden, references to the past.

Abstract. The Institute for Scientifi c-Analytical Study of Eastern Europe in Wilno existed from 1930 to 1939. An important part of its activities consisted of publications. The Institute published two periodicals; the "Year Book of the Institute for Scientifi c-Analytical Study of Eastern Europe in Wilno" and the "Balticoslavica" publication, along with various books. A wide variety of important works concerning various aspects of life in the Soviet Union appeared on the pages of these publications. Contemporary Polish Sovietologists hold in great regard the works of Institute scholars Stanislaw Swianiewicz, Boleslaw Cyrulinski and Witold Staniewicz, among others, on economic questions, as well as the studies of Wiktor Sukiennicki and Grzegorz Wirszubski on the legal and government systems of the USSR. In its fi nal years the Institute began to focus more attention on Soviet education and culture. During World War II the Institute was closed, and its research work suspended. However, in a relative short period of time, the scholars associated with the Institute managed to make a signifi cant contribution to the discovery of the political, economic and cultural life of the Soviet Union and neighboring countries.

Abstract. The Institute for Scientifi c-Analytical Study of Eastern Europe in Wilno existed from 1930 to 1939. An important part of its activities consisted of publications. The Institute published two periodicals; the "Year Book of the Institute for Scientifi c-Analytical Study of Eastern Europe in Wilno" and the "Balticoslavica" publication, along with various books. A wide variety of important works concerning various aspects of life in the Soviet Union appeared on the pages of these publications. Contemporary Polish Sovietologists hold in great regard the works of Institute scholars Stanislaw Swianiewicz, Boleslaw Cyrulinski and Witold Staniewicz, among others, on economic questions, as well as the studies of Wiktor Sukiennicki and Grzegorz Wirszubski on the legal and government systems of the USSR. In its fi nal years the Institute began to focus more attention on Soviet education and culture. During World War II the Institute was closed, and its research work suspended. However, in a relative short period of time, the scholars associated with the Institute managed to make a signifi cant contribution to the discovery of the political, economic and cultural life of the Soviet Union and neighboring countries.

Badając, jak wzajemne postrzeganie Europy Środkowej i Rosji zmieniało się na tle złożonych relacji między Wschodem a Zachodem, artykuł czerpie z elementów teorii komunikacji i studiów międzykulturowych (C. Gullién, H. Dyserinck, D. H. Pageaux, D. Ďurišin, etc.) znanych jako imagologia. Jako obszar geograficzny kulturowych przecięć, gdzie weszły ze sobą w kontakt niesłowiański Zachód i słowiański Wschód, Europa Środkowa zawsze wyróżniała sięzmienną pozycją przejściowych centrów i peryferii ze specyficzną mieszanką grup etnicznych, kultur, religii i ideologii. Fakt, że leży ona pomiędzy dwoma tak potężnymi narodami, jak Niemcy i Rosja, wywarł fundamentalny wpływ nie tylko na polityczną, ale i estetyczną komunikację pomiędzy narodami słowiańskimi i Zachodem, który często ujmowany był za pomocą mitów, tzn. fikcjonalnych i subiektywnych obrazów służących do interpretowania rzeczywistości. Wzajemne schodzenie się i rozchodzenie Rosji i Zachodu wynikało z różnic religijnych i "rozdarcia" narodów słowiańskich (przede wszystkim Słowian zachodnich), którzy oprócz trzymania się zachodniej religii i reguł politycznych, pielęgnowali niechęć w stosunku do plemiennej wspólnoty z Rosją. Najsilniejsze więzy z Rosją demonstrowały więc małe narody słowiańskie, żyjące w imperium habsburskim, podczas gdy rosyjskie interesy w Europie skierowane były raczej na Niemcy, Francję lub Anglię, a obszar środkowoeuropejski uznano za strefęprzejściową, traktowaną przez carską Rosję lub Związek Radziecki jako siłę polityczną do prowadzenia własnej polityki względem Zachodu. W przeciwieństwie do tego stanowiska, narody środkowoeuropejskie, nie wyłączając z nich Czechów, nawiązywały relacje z Rosją jako inspirującym liderem i symbolem słowiańskiej niezależności, szczególnie w czasach kłopotów, zagrożenia narodowego i politycznej niestabilności. Ich oczekiwania opierały się na powszechnym przekonaniu, że "nieeuropejska" Rosja i jej inność zdemokratyzuje się poprzez podążanie drogąlokalnej tradycji i popieranie czeskich interesów w geopolitycznej konfrontacji z niesłowiańskim Zachodem. Jak się wydaje, relacja pomiędzy Europą Środkową i Rosją pozostanie centrum permanentnej refleksji metakrytycznej nawet na początku XXI wieku i pozostaje mieć nadzieję, że będzie to model harmonijnej współegzystencji, wzajemnego zrozumienia i szacunku. ; While examining mutual perception of Central Europe and Russia as it has changed against the background of the complex East-West relation, the paper employs the motives of the theory of communication and intercultural studies (C. Guillén, H. Dyserinck, D. H. Pageaux, D. Ďurišin, etc.) known as imagology. As a cultural crossroads and geographicalarea where the non-Slavonic West and the Slavonic East come into contact, Central Europe has always featured a changeable position of transitional centres and peripheries with the specific mingling of ethnics, cultures, religions and ideologies. The fact that it is situated between two powerful nations, such as Germany and Russia, has fundamentally influenced not only political but also aesthetical communication between the Slavonic peoples and the West, which has often been maintained through myths, i.e. fictional and subjective images to interpret the reality. The mutual converging or diverging of Russia and the West has resulted from the religious oscillation and "splitting" of Slavonic peoples (namely the West Slavs) who, despite adhering to Western religion and policies, have fostered awareness of tribal affinity with Russia. The strongest ties with Russia were thus maintained by small Slavonic nations living in the Hapsburg Empire, whereas the Russian interest in Europe was rather aimed at Germany, France or England, andCentral European area was deemed to be a zone of transition employed by Tsarist Russia or the Soviet Union as political powers to pursue their goals in the West. In contrast to it, Central European nations, the Czechs not excluding, forged ties with Russia as the inspiring leader and symbol of Slavonic independence, the more so in times of troubles, national danger and political instability. Their expectations were based on the common belief that "non-European" Russia and its otherness would become democratised through following the local tradition and supporting Czech interests in the geopolitical confrontation with the non-Slavonic West. As it seems, the relation between Central Europe and Russia will remain the focus of permanent metacritical discourse even in the early 21st century and one can only cherish hope that it will be a model of harmonious coexistence, mutual understanding and respect.

Książka stanowi tom studiów autorstwa polskich i zagranicznych językoznawców poświęcony zmianom we współczesnych językach słowiańskich, szczególnie widocznym w słownictwie i słowotwórstwie. Uwzględnienie aspektu stylowo-funkcjonalnego w rozwoju leksyki pozwala lepiej zrozumieć dynamikę zmian językowych i skuteczność działań komunikacyjnych. Celowościowy i pragmatyczny charakter zachowań komunikacyjnych ujawnia się szeroko w uwzględnionych przez Autorów kontekstach społecznych, politycznych i kulturowych. Prace zostały pogrupowane w trzy działy tematyczne: - Zjawiska, procesy i tendencje rozwojowe w słownictwie specjalistycznym (terminologii); - Dynamika mechanizmów słowotwórczych i leksykalnych; - Zmiany leksykalne we współczesnej komunikacji językowej i dyskursie. Wyodrębnione działy pomagają uporządkować przedstawioną w tomie problematykę, wskazując na dominantę tematyczną w poszczególnych tekstach. Zakresy tych grup nie są jednak ostre, złożona i wielowarstwowa problematyka tendencji i zmian we współczesnym słownictwie słowiańskim jest omawiana w różnym stopniu w każdym z wydzielonych działów. W większości prac zastosowano podejście konfrontatywne, pozostałe stanowią podstawę do takiego ujęcia. Do badań wykorzystany został bogaty materiał języków słowiańskich: polskiego, czeskiego, słowackiego, białoruskiego, rosyjskiego, ukraińskiego, bułgarskiego, słoweńskiego, a także innych języków, jak np. nowogreckiego. ; This volume of studies by Polish and international linguists is devoted to changes in modern Slavic languages, which are especially noticeable in the spheres of vocabulary and word formation. Taking into consideration the stylistic and functional aspect of lexis development allows for a better understanding of the dynamics of language change and the efficacy of communicational acts. The purposeful and pragmatic character of communicational behaviour manifests itself widely in the social, political and cultural contexts considered by the Authors. The works comprising the volume are divided into three thematic sections: - Phenomena, processes and tendencies in the development of specialist lexis (terminology); - Word formation and lexical mechanisms dynamics; - Lexical change in modern language communication and discourse. The sections help organize the volume by highlighting the dominant theme in particular texts. The scopes of the sections are, nevertheless, not sharply delineated – each section is to an equal extent devoted to the complex and multifaceted subject-matter of the tendencies and changes in modern Slavic vocabulary. Most of the works comprised in the volume adopt a contrastive approach, the remaining ones can serve as bases for contrastive studies. The text analyse the rich material of the Slavic languages – Polish, Czech, Slovak, Belarusian, Russian, Ukrainian, Bulgarian and Slovene – as well as of other languages, like Modern Greek. ; Publikacja finansowana ze środków Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Przedmiotem omówienia są ankiety do Niemieckiego atlasu językowego, opracowane przez bibliotekarza pracującego w Marburgu – Georga Wenkera (1852–1911). Publikacja zawiera analizę językową tych ankiet (z 80 miejscowości) z terenu Mazur wschodnich – powiatów ełckiego, gołdapskiego, oleckiego. Choć ankiety służyły do eksploracji gwar niemieckich, to jednak udało się wskazać polskie cechy gwarowe, dzięki czemu było możliwe częściowe odtworzenie stanu gwar mazurskich w XIX wieku na terenie wysuniętym najdalej na wschód ówczesnych Prus Wschodnich. Ankiety to jedyny zbiór danych z tego czasu, dający szeroki ogląd gwar Mazur wschodnich, położonych na obszarze peryferycznym, przez długie lata znacznie oderwanym od polszczyzny ogólnej, mającym nikłe związki z polskim życiem kulturalnym i politycznym, na co dzień naznaczonym infiltracją języka niemieckiego. ; This book is devoted to the discussion of questionnaires for the German Linguistic Atlas (Deutscher Sprachatlas), designed by Georg Wenker (1852–1911), a librarian working in Marburg. The present study offers a linguistic analysis of replies to Wenker's questionnaire collected in eighty locations in eastern Mazuria – the Ełk, Gołdap and Olecko districts. Although the questionnaire had been designed to explore German dialects, it was possible to identify Polish dialectal features and to conduct a partial reconstruction of the state of Mazurian dialects of Polish in the easternmost part of the historical province of East Prussia in the nineteenth century. Wenker's survey material is a unique set of data from the period which provides a broad perspective on local dialects of eastern Mazuria, a peripheral area which had a limited contact with the general Polish language for a long time, did not have much connection with Polish cultural and political life, and was characterised by the penetration of the German language. ; Publikacja finansowana z subwencji na utrzymanie i rozwój potencjału badawczego Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. ; This work was financed from a subvention for maintaining and developing the research potential of the Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences.

Artykuł odwołuje się w swojej analizie do postrzegania wartości Unii Europejskiej z perspektywy człowieka jako dobra najwyższego w kontekście zmian medialnych oraz protestów kobiet w Polsce pod koniec 2020 roku oraz społecznej aktywności demonstrującej przywiązanie Polaków do UE. Na początku trzeciej dekady XXI wieku istotnymi wartościami, podkreślanymi w przestrzeni publicznej są: dobro jednostek, wolność wypowiadania swoich poglądów, równość polityczna, społeczna oraz ekonomiczna dotycząca wszystkich, niezależnie od rasy, płci, orientacji seksualnej, kultury, religii, sympatii politycznych. Są one podstawą funkcjonowania wspólnoty ludzkiej w tym UE. Przestrzenią do obrony tych wartości, stały się nowe media w tym niezwykle istotne media społecznościowe. Celem niniejszego artykułu jest praktyczna analiza, styku wartości o tradycyjnym, humanistycznym znaczeniu takich, jak kultura słowa oraz debaty publicznej z walką o wolność manifestowania swoich poglądów oraz obrony wartości przy użyciu nowych mediów. Co wbrew pozorom nie jest sprzeczne. Język protestu młodego pokolenia, nie jest poprawny, sięga do wulgaryzmów, ponieważ bardzo często jest to nie tylko zmiana pokoleniowa, lecz odpowiedź na język polityki i polityków. Polem do analizy jest spór polityczno-ideologiczny wywołany na polskiej scenie politycznej. Analiza na gruncie badań politologicznych oraz nauki o mediach, oparta została na badaniu źródeł zarówno literatury naukowej, jak i Internetu oraz mediów społecznościowych. Studium przypadku są wydarzenia związane z protestem kobiet w Polsce oraz innymi wystąpieniami przeciwko polityce rządu. Charakter mediów społecznościowych powoduje, iż nie funkcjonuje w nich cenzura, jakakolwiek kontrola form wyrazu oraz treści. Jest to praktyczna realizacja wolności i prawa do wyrażania swoich poglądów oraz protestu. Taka forma wolności prowadzi do wulgaryzacji życia publicznego. Niejednokrotnie wulgaryzacja, słowna, gesty, symbole i ich użycie mają swoje źródła w obserwacji życia politycznego. Zdaniem autorów, ta forma wyrażania myśli, w tym również służąca obronie podstawowych społecznych wartości wymaga przedefiniowania i zrozumienia kontekstów kulturowych. ; The article refers in its analysis to the perception of the values of the European Union from the human perspective as the highest good in the context of media changes and women's protests in Poland at the end of 2020 and social activity demonstrating Poles' attachment to the EU. At the beginning of the third decade of the 21st century, the important values emphasized in the public space are: the good of individuals, freedom of expression, political, social and economic equality concerning everyone, regardless of race, gender, sexual orientation, culture, religion, political sympathies. They are the basis for the functioning of the human community in this EU. New media, including extremely important social media, have become a space to defend these values. The aim of this article is a practical analysis of the intersection of values with a traditional humanistic meaning, such as the culture of speech and public debate, with the struggle for the freedom to express one's views and defend values using new media. Contrary to appearances, it is not contradictory. The language of protest of the young generation is not correct, it reaches to profanity, because very often it is not only a generational change, but a response to the language of politics and politicians. The field for analysis is the political and ideological dispute sparked on the Polish political scene. Analysis based on political science research and media science was based on researching the sources of both scientific literatures, the Internet and social media. The case studies are related to the women's protest in Poland and other protests against government policy. Due to the nature of social media, there is no censorship, no control of forms of expression and content. It is a practical realization of the freedom and the right to express one's views and protest. This form of freedom leads to a vulgarization of public life. Often, vulgarity, verbal, gestures, symbols and their use have their source in the observation of political life. According to the authors, this form of expressing thoughts, including the one serving to defend basic social values, requires redefining and understanding cultural contexts.

Artykuł odwołuje się w swojej analizie do postrzegania wartości Unii Europejskiej z perspektywy człowieka jako dobra najwyższego w kontekście zmian medialnych oraz protestów kobiet w Polsce pod koniec 2020 roku oraz społecznej aktywności demonstrującej przywiązanie Polaków do UE. Na początku trzeciej dekady XXI wieku istotnymi wartościami, podkreślanymi w przestrzeni publicznej są: dobro jednostek, wolność wypowiadania swoich poglądów, równość polityczna, społeczna oraz ekonomiczna dotycząca wszystkich, niezależnie od rasy, płci, orientacji seksualnej, kultury, religii, sympatii politycznych. Są one podstawą funkcjonowania wspólnoty ludzkiej w tym UE. Przestrzenią do obrony tych wartości, stały się nowe media w tym niezwykle istotne media społecznościowe. Celem niniejszego artykułu jest praktyczna analiza, styku wartości o tradycyjnym, humanistycznym znaczeniu takich, jak kultura słowa oraz debaty publicznej z walką o wolność manifestowania swoich poglądów oraz obrony wartości przy użyciu nowych mediów. Co wbrew pozorom nie jest sprzeczne. Język protestu młodego pokolenia, nie jest poprawny, sięga do wulgaryzmów, ponieważ bardzo często jest to nie tylko zmiana pokoleniowa, lecz odpowiedź na język polityki i polityków. Polem do analizy jest spór polityczno-ideologiczny wywołany na polskiej scenie politycznej. Analiza na gruncie badań politologicznych oraz nauki o mediach, oparta została na badaniu źródeł zarówno literatury naukowej, jak i Internetu oraz mediów społecznościowych. Studium przypadku są wydarzenia związane z protestem kobiet w Polsce oraz innymi wystąpieniami przeciwko polityce rządu. Charakter mediów społecznościowych powoduje, iż nie funkcjonuje w nich cenzura, jakakolwiek kontrola form wyrazu oraz treści. Jest to praktyczna realizacja wolności i prawa do wyrażania swoich poglądów oraz protestu. Taka forma wolności prowadzi do wulgaryzacji życia publicznego. Niejednokrotnie wulgaryzacja, słowna, gesty, symbole i ich użycie mają swoje źródła w obserwacji życia politycznego. Zdaniem autorów, ta forma wyrażania myśli, w tym również służąca obronie podstawowych społecznych wartości wymaga przedefiniowania i zrozumienia kontekstów kulturowych. ; The article refers in its analysis to the perception of the values of the European Union from the human perspective as the highest good in the context of media changes and women's protests in Poland at the end of 2020 and social activity demonstrating Poles' attachment to the EU. At the beginning of the third decade of the 21st century, the important values emphasized in the public space are: the good of individuals, freedom of expression, political, social and economic equality concerning everyone, regardless of race, gender, sexual orientation, culture, religion, political sympathies. They are the basis for the functioning of the human community in this EU. New media, including extremely important social media, have become a space to defend these values. The aim of this article is a practical analysis of the intersection of values with a traditional humanistic meaning, such as the culture of speech and public debate, with the struggle for the freedom to express one's views and defend values using new media. Contrary to appearances, it is not contradictory. The language of protest of the young generation is not correct, it reaches to profanity, because very often it is not only a generational change, but a response to the language of politics and politicians. The field for analysis is the political and ideological dispute sparked on the Polish political scene. Analysis based on political science research and media science was based on researching the sources of both scientific literatures, the Internet and social media. The case studies are related to the women's protest in Poland and other protests against government policy. Due to the nature of social media, there is no censorship, no control of forms of expression and content. It is a practical realization of the freedom and the right to express one's views and protest. This form of freedom leads to a vulgarization of public life. Often, vulgarity, verbal, gestures, symbols and their use have their source in the observation of political life. According to the authors, this form of expressing thoughts, including the one serving to defend basic social values, requires redefining and understanding cultural contexts.