The Administration Models in Deep South of Thailand by Citizens Jury Process ; รูปแบบการปกครองในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทยโดยกระบวนการลูกขุนพลเมือง
The unrest incident in Deep South of Thailand has plays an important problem issue in Thailand. There are many efforts to solve the problems in various ways. The special local administration in this area was presented in several forms. This study therefore aims to examine the existed local administrations and the special local models, which were proposed to help solving the conflict problem. The "Citizens Jury", which is a process of deliberative democracy, was applied to support a participatory process. The process to bring about the deliberative democracy in this research has comprised of two phases. The first phase is to design the whole processes under the supervision of the advisory committee, organized from experts who has significant roles from various sectors of the southernmost provinces. Then, the researchers randomly select jurors or representatives from the civil society organizations to deliberate the forms of local government. The second phase involved hearings and discussions of the jurors. The jury board listened and asked questions about the various local administration models from witnesses, who were experts in his/her own model. Later, the free debates and discusses had led to conclusions about the appropriate form of the local government in this conflict area. The interesting finding obtained from the recommendations of the citizens jury about the suitable form of the local government is a proposal to dissolve all regional administration except for the military, finance and foreign affairs. The rest remains only the local government. Moreover, the governor should be elected by the local people. The candidates are to be scanned by the committees, who are representing all sectors before the elections. This administration will be held in two levels: namely overall level and provincial level. The overall level is covering three provinces, Pattani Yala Narathiwat and 4 districts of Songkla. There is elected Meta-Governor. Additionally, there are still 4 provincial governors for the provincial level, in term of Pattani Yala Narathiwat including a new province, a collection of 4 districts of Songkla. ; เหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นปัญหาสำคัญหนึ่งของไทย มีความพยายามจากทุกภาคส่วนในการร่วมกันแก้ปัญหาในหลายวิธี รวมถึงการนำเสนอการปกครองท้องถิ่นแบบพิเศษในหลากหลายรูปแบบ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำรูปแบบการวิจัยที่มีชื่อว่า คณะลูกขุนพลเมือง หรือ Citizens Jury ซึ่งได้รับการพัฒนาขึ้นโดย Jefferson Center สหรัฐอเมริกา มาทดสอบกับภาคประชาสังคมและประชาชนทั่วไป กระบวนการนี้แบ่งเป็น 2 ระยะ ระยะที่หนึ่ง เป็นการออกแบบกระบวนการทั้งหมดภายใต้คำแนะนำของคณะกรรมการที่ปรึกษา ซึ่งคัดสรรจากผู้มีบทบาทสำคัญจากภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และสุ่มคัดเลือกคณะลูกขุนพลเมืองหรือตัวแทนภาคประชาชนที่จะพิจารณาตัวแบบการปกครอง ระยะที่สอง เป็นกระบวนการรับฟังและปรึกษาหารือ โดยคณะลูกขุนพลเมืองรับฟังและซักถามข้อมูลเกี่ยวกับการปกครองรูปแบบต่าง ๆ จากพยาน ก่อนจะอภิปรายอย่างอิสระกระทั่งหารือร่วมกันสู่ข้อสรุปเกี่ยวกับรูปแบบการปกครองที่เหมาะสมกับพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ผลการศึกษาพบว่า ข้อเสนอแนะของคณะลูกขุนพลเมืองที่มีต่อรูปแบบการปกครองที่เหมาะสม จากแถลงการณ์ของคณะลูกขุน มีข้อเสนอที่สำคัญ คือ ให้ยุบการปกครองส่วนภูมิภาค ยกเว้นด้านการทหาร การต่างประเทศ การเงิน และคงเหลือไว้เพียงการปกครองส่วนท้องถิ่น โดยให้ข้าราชการส่วนภูมิภาคมาขึ้นกับส่วนท้องถิ่นแทน ส่วนผู้บริหารการปกครองส่วนท้องถิ่นให้มาจากการเลือกตั้งของประชาชน โดยผ่านการคัดกรองจากคณะกรรมการที่เป็นตัวแทนทุกภาคส่วนก่อนที่จะลงสมัครรับเลือกตั้ง ซึ่งจะจัดขึ้นใน 2 ระดับ คือ ระดับมณฑล 1 คน เป็นผู้ว่าการมณฑล ครอบคลุมพื้นที่ 3 จังหวัด 4 อำเภอ และระดับจังหวัด 4 คน เป็นผู้ว่าจังหวัดละ 1 คน ส่วนอีก 4 อำเภอให้ยกฐานะเป็นจังหวัด