Problemi odnosa Evropske unije i država kandidata za članstvo i fleksibilno pristupanje kao moguć način oživljavanja politike proširenja
Rad razmatra problem zastoja u procesu pridruživanja, odnosno pristupanja zemalja Zapadnog Balkana Evropskoj uniji. Osnovne uzroke ovog problema autorka vidi u samoj prirodi asimetričnog odnosa Evropske unije i pomenutih zemalja u čijem središtu se nalazi Proces stabilizacije i pridruživanja, odnosno pristupanja. Njemu su doprinele obe strane: Evropska unija preambiciozno postavljenom politikom prema regionu, nedovoljno definisanim i stalno promenljivim kriterijumima, ali i zemlje u procesu svojim nekritičkim odnosom prema mogućem članstvu, nejasno definisanim interesima i ciljevima, sporim reformama i slabom demokratskom tradicijom. Kako bi proces mogao uspešno da se nastavi, autorka tvrdi da je potrebno njegovo suštinsko preoblikovanje ka fleksibilnom procesu. U svetlu sve češćih rasprava o mogućem kretanju evropske integracije ka većoj diferencijaciji, proces fleksibilnog pristupanja bi omogućio članstvo samo u odabranim oblastima delovanja Evropske unije, koje bi bile odabrane shodno prethodno jasno definisanim i analiziranim interesima i mogućnostima zemalja kandidata i potencijalnih kandidata. Autorka zaključuje da je potrebno proces što više odvojiti od uslovljavanja u političkim oblastima kako bi se umanjila mogućnost arbitrarnog odlučivanja o napretku ovih zemalja u procesu. Osim što bi za države kandidate i potencijalne kandidate ovakav manje zahtevan proces bio jednostavniji i omogućio veću autonomiju u izboru oblasti integracije i tempu prilagođavanja, za države članice EU bi predstavljao način da se vrati kredibilitet jednoj od svojih nekada najuspešnijih spoljopolitičkih aktivnosti. Ključne reči: pristupanje, zastoj, Evropska unija, Zapadni Balkan, fleksibilnost, diferencirana integracija. ; The article deals with the problem of the Western Balkans countries' accession and association process impasse. The author finds the key causes of this problem in the very nature of an asymmetric relationship between the EU and these countries with the Stabilization and Association Process laying in its core. ...