Suchergebnisse

Sivil toplum kavramı uzun yıllardır tartışılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bakıldığında sivil toplum insanların kendi kendine bir araya gelerek toplumsal fayda üretebilmek adına yapılan çalışmaların bütünüdür. Söz konusu toplumsal fayda devletten bağımsız bir şekilde üretilir. Türkiye'deki sivil toplum tartışmaları her ne kadar çok partili dönem sonrasında başladıysa da sivil toplumun somut örgütlenme biçimlerinin son otuz yılda arttığını görmek mümkündür. Bu tez, sivil toplum kavramını, bu kavramın Batı'da ve Türkiye'deki tartışma biçimleri içerisinde ele almaktadır. Bu tarihsel kabın içerisinde Türkiye'nin tarihsel gelişimini "din" ve "inanç" yönünde toplumsal fayda üreten sivil toplum kuruluşlarının seyri, dönemlerin politik, siyasi, ekonomik ve toplumsal yönüyle tartışılmaya çalışılmıştır. Türk modernleşmesinde inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının seyri ve hareket alanlarının sınırları, özellikle 1980 sonrasındaki Türkiye'deki hızlı değişim ve dönüşüm ile birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının bu değişime nasıl entegre oldukları incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde odaklanılan nokta ekonomik anlamda liberalleşme ile birlikte kamusal alandaki sivil toplum kuruluşlarının hareket alanlarının çoğalması dikkat çekicidir. Özellikle 2002 sonrası siyasi aktörlerinde sunmuş olduğu imkânlarla birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının sayılarında ve faaliyet alanlarındaki artış kurumların faaliyet raporları üzerinden görülmektedir. Topluma dönük çalışmaların yoğunlaştığı bir dönem olan 1980 sonrası ve 2002 sonrası İslami kesimin her alanda oldukça etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebeple İslami ve dindar çevrenin sivil toplum kuruluşları bazında topluma yönelik yapmış oldukları çalışmaları incelemek bir zorunluluk halini almıştır. Fakat araştırmanın başında da görüldüğü üzere inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da kendi içerisinde belirli ayrımlara sahiptir. Dinî eğitim odaklı ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları mevcut iken bundan farklı olarak cemaat eksenli ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da ülkemizde mevcuttur. Bu anlamda çalışmada, inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları kapsamında cemaat ve cemiyet temelli iki ayrı sivil toplum kuruluşu İslam- sivil toplum ekseninde araştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda cemiyet temelli bir bakış açısına sahip olan İlim Yayma Cemiyeti ile cemaat temelli ve eksenli Hakyol Vakfı adlı iki sivil toplum kuruluşu incelenmiştir. Bu kuruluşların faaliyet alanları, topluma katkıları ve modern dönemdeki dinamizmlerinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Her iki kurumun çalışma ve projeleri incelendiğinde, ulusal ve uluslararası mercekte topluma fayda üretilmesi anlamında olumlu katkılarda bulundukları kanaatine varılmıştır. --- The civil society is a concept that has been discussed for many years. When examined, civil society is the whole of the work done for people to come together and produce social benefits. The social benefit here is produced independently of the state. It is possible to see that the concrete form of organization of civil society in Turkey has increased over the last thirty years although it began after the multiparty era. This thesis deals the concept of civil society as it is addressed in the discussion of this concept forms in the West and Turkey. The course of the non-governmental organizations that produce social benefits in the direction of "religion" and "faith", has been tried to be discussed with the political, economic and social aspects of the periods among the development of Turkey in this historical process. The progress and movement areas' limits of the faith-based NGOs in Turkish modernization; especially with therapid change after 1980 and the integration of faith-based NGOS to the transformation have been tried to analyzed. The focus point is the increase in the fields of action of NGOs among the public area with the economic libelarization after 1980 in Turkey. In particular, the increase in the number of non-governmental organizations based on beliefs and their fields of activity, together with the opportunities offered by political actors after 2002, can be seen in the annual reports of the institutions. It is an indisputable fact that Islamic groups, post-1980 and post-2002 when social studies were increased, were highly effective in every field.For this reason, it is a necessity to examine the activities of the Islamic and religious circles towards the society on the basis of non-governmental organizations. However, as can be seen at the beginning of the research, faith-based non-governmental organizations also have certain distinctions within themselves. While there are advancing faith-based non-governmental organizations focused on religious education, there are also community-based advancing faith-based non-governmental organizations in our country. In this sense, within the scope of faith-based non-governmental organizations, two separate non-governmental organizations based on the community and society were tried to be searched on the axis of Islam-civil society. In this context, two non-governmental organizations, İlim Yayma Society which has a society-based perspective and Hakyol Foundation which has a community-based perspective, have been examined.The activity fields of these organizations, their contributions to society and their dynamism in the modern period have been tried to be analyzed. When the studies and projects of both institutions were examined, it was concluded that they contributed positively in terms of producing benefit to society in national and international lenses.

Din olgusunun kişisel ve toplumsal etkilerinin büyük olması, tarihsel süreç içerisinde değişen koşullara da eklemlenmesini beraberinde getirmiştir. Bu eklemlenmeyi Orta Doğu'da özellikle İslam dininde görmek mümkün olmuştur. Küreselleşen ve modernlik kazanan dünya düzeninde meydana gelen siyasi-politik düzlemde, entegrasyon ve liderlik düsturuyla bölgedeki içsel dinamikler, yarı değişken yapılarla harekete geçirilmiştir. Bu yarı değişkenliğin değişmeyen tarafı dogmatik ve tarihi kültürel bağlar olurken, değişken tarafı ise entegrasyon yolunda oluşturulan doktrin ve yapılanmalar olarak vuku bulmuştur. Özellikle Sünni ve Şii mezheplerinin siyasi tasavvurunda, bu manada bölgede etkinlik içerisinde olduğu görülmüştür. Türkiye ve İran'ın bölge politikaları, bu iki mezhep dahilinde, din olgusuna uygun şekillendiği iki örnek olarak öne çıkmıştır. Dolayısıyla 2000'li yıllarda İslam dini, mezheplerin yarı değişken yapısıyla Türkiye ve İran tarafından politik bir hüviyet olarak kullanılmıştır. Bu sayede hem bölgedeki içkin kültürden doğan bazı gruplara -Hizbullah, Hamas, Müslüman Kardeşler, Özgür Suriye Ordusu vb.- hitap etme işlevinin hem de siyasi ihtirasın ifa edilmesi amaçları gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Türkiye ve İran, bölgesel vizyonda Filistin Sorunu ile dini-kültürel yaklaşımını sürdürmede ısrarcı davranırken, Orta Doğu'da başlayan Arap Baharı sürecinde bu ısrarcı davranışlarını politik eksende arttırmaya koyulmuşlardır. Özellikle İran, Arap Baharı sürecinin hemen başında net bir tavır ortaya koyarken; Türkiye, Avrupalı devletlerle beraber hareket etme kararı doğrultusunda, "tedbirli hareket etme" tarzında bir politik yaklaşım içerisinde olmuştur. Türkiye'nin bu yaklaşımı, bölgeye yönelik politikasında bazı "git-gel"lere neden olduğu gibi, birtakım olguların da beklenerek görülmesini sağlamıştır. Suriye İç Olayları, Soğuk Savaş Dönemi'ni andırır tarzda uluslararası sistemde güç mücadelesinin doruğa çıkmasına ve ülkesel bazda her aktörün pragmatik bir bakış açısıyla kendi güç unsurlarını tekrardan gözden geçirmesine neden olmuştur. Suriye'deki bu olayların başlaması; Türkiye'yi Arap Baharı'yla yakından ilgilenen baş aktörlerden biri haline getirirken, İran'ın Batı'ya ve bölge sınırlarında kendisine karşı savaşanlara yönelik mücadele ritmini arttırmıştır. Bu iki ülke kendi güç unsurlarını, mezhepsel anlayışları da kapsayacak şekilde "ortak din, ortak kültür, ortak tarih" üzerinden belirlemeye devam etmiştir. Ilımlı-radikal, modernist-anti modernist gibi birbirinden farklı format ve anlayışları barındıran bu unsurlarla politik eksenini oluşturan Türkiye ve İran, "avantaj" kıstası çerçevesinde, Batılı devletler nazarında ilişkilerin seyri konusunda önemli yer tutmuşlardır. ; The fact that the personal and social effects of the phenomenon of religion have been great have brought about the articulation of the changing conditions in the historical process. It was possible to see this articulation in the Middle East, especially in the Islamic religion. The internal dynamics in the region have been mobilized with semi-variable structures in the political-political plane that took place in a globalizing and modernized world order with the principle of integration and leadership. While the unchanging side of this semi-variability is dogmatic and historical cultural links, the variable side has emerged as the doctrine and structures formed in the integration path. Especially in the political imagination of Sunni and Shiite sects, it was observed that this activity was in the region. Policies of Turkey and Iran,within these two sects, has emerged as the two examples is shaped according to the phenomenon of religion. Thus, in the 2000s, Islam was used by the sect of semi-variable structure with Turkey and Iran as a political identity. In this way, the aim is to realize the function of addressing some groups born from the inner culture in the region - Hezbollah, Hamas , Muslim Brotherhood, Free Syrian Army etc. - as well as political ambition. Turkey and Iran, regional vision on the Palestinian question with persistent religious-acting maintain the cultural approach in the process of starting the Arab Spring in the Middle East have set out to improve this persistent behavior of the political axis. Iran, in particular, showed a clear attitude at the beginning of the Arab Spring process; Turkey, in line with the European countries decided to act together, "cautious movement" has been in a political approach to style. Turkey's approach, on the basis of policy towards the region "go to work for it" s as to cause, by waiting in enabling seen a number of cases. Syrian Internal Events have led to the climax of the power struggle in the international system in the style of the Cold War, and every actor on a national basis has revisited its own elements of power through a pragmatic perspective. The beginning of these events in Syria; Turkey closely when making the Arab Spring is one of the main actors concerned, in Iran's western border and increased the rhythm ofthe fight against those who fight against him. These two countries continued to identify their own elements of power on the basis of acak common religion, common culture, common history, including sectarian approaches. Moderate-radical modernist antennae of different formats and understanding of each other as modernist forms the political axis with hosting these elements Turkey and Iran, "advantage" in the framework of criteria, the Western powers have occupied an important place in the course of the relationship in the eyes.

U radu se razmatraju promene koje su nastale poslednjih decenija u obrazovnoj politici Rusije, a koje se tiču razvijanja informatizacije obrazovne sredine. Prelazak na novi postsovjetski model sistema visokog obrazovanja, zasnovan na evropskim standardima, doveo je do promena u odnosu nastavnik–student, što se odnosi i na veću samostalnost u radu studenata i smanjenje angažovanja nastavnika i vremena koje je određeno za komunikaciju studenata sa nastavnicima. Značajan deo u sistemu ocenjivanja znanja sprovodi se putem testiranja. Ukazuje se na negativne posledice ovih promena koje se reflektuju na kvalitet budućih stručnjaka, s obzirom da interakciju u komunikaciji sa nastavnicima zamenjuju kompjuteri, odnosno formalno popunjavanje zadataka bez adekvatne refleksije. Uspon informatizacije obrazovne sredine u Rusiji preti značajnim nestankom celog niza profesija, kao i povećanjem broja nazaposlenih. Imajući u vidu značaj koji digitalne tehnologije imaju na razvoj ekonomije i privrede zemlјe, njenu odbrambenu sposobnost i političke procese, ukazuje se na potrebu za usklađivanjem obrazovanja sa potrebama na tržištu rada, kao i na potrebu da se obrazuju novi profili stručnjaka koji će biti sposobni da upravlјaju kompleksnom savremenom tehnikom, uređajima i robotima kako bi država sačuvala svoje pozicije na svetskom nivou. Naglašava se nedostatak interakcije i saradnje između strukovnih univerziteta sa poslodavcima i naučnim institucijama, što dovodi do smanjenja kvaliteta obrazovnih procesa, koji se najpre odnose na praktičnu osposoblјenost stručnjaka. Na osnovu analize problema u informaciono-obrazovnoj sredini koji su prikazani u ovom radu možemo da zaklјučimo da je neophodno razmotriti načine primene informaciono-komunikacione tehnologije u funkciji unapređivanja obrazovnog sistema. Naime, savremena obrazovna sredina mora da obuhvata sistem organizaciono-metodičkih, softverskih i drugih tehničkih sredstava za čuvanje, obradu i prenošenje informacija koja obezbeđuju brži pristup materijalima, među kojima je i stručna literatura. Takva sredina je pogodna za interaktivnu komunikaciju nastavnika sa studentima i time doprinosi efikasnijem učenju i pobolјšanju uvida nastavnika u samostalan rad studenta. Informaciono-obrazovna sredina se izgrađuje kao integrisani multikomponentni sistem pomoću koga se može napraviti selekcija na različitim nivoima. Razumevanje odlučujuće uloge informacija u evolucijskim procesima prirode i društva dovodi do otkrića potpuno nove, informacione slike sveta koja se značajno razlikuje od tradicionalnog tehnokratskog pristupa koji dominira u nauci. ; The work deliberates the changes that occurred in Russian educational policy in the last decades, concerning development of informatization of educational environment. Transition to the new post-soviet model of high education based on European standards led to changes in the teacherstudent relationship. These changes involve a greater independence in work for students and reduced engagement of a teacher and the amount of time intended for communication between students and teachers. A major part of knowledge assessment is performed via tests. It points to negative consequences of these changes that are reflected in the quality of future experts, as the interaction in communication with teachers is replaced by computers i.e. formal fulfilment of tasks without adequate reflection. The rise of informatization in Russian educational environment may jeopardise a significant number of professions and increase number of unemployed. Having in mind the significance of digital technologies for the development of the country's economy and industry, its defence capability and political processes, it points to the need for harmonization of education with the labour market needs as well as the necessity to educate new profiles of experts who will be capable of managing complex modern technical solutions, devices and robots so as to enable the country to preserve its global position. It stresses the lack of interaction and cooperation between vocational universities and employers and scientific institutions, which leads to decline in quality of educational processes, primarily regarding the know-how of experts. Upon analysing the problems in information-educational environment as presented in this paper, we can conclude that it is necessary to look into the ways of implementing the information and communications technologies for the sake of improving the educational system. Namely, modern educational environment has to include the system of organizational and methodical, software and other technical methods for storing, processing and transmitting the information which provide faster approach to resources, professional literature included. Such environment is suitable for interactive communication between teachers and students and contributes to a more efficient learning and a better teacher's insight into the student's independent work. Information-educational environment needs to be formed as an integrated multicomponent system, acting as a means for making selection at different levels. Comprehension of decisive role of information in evolution processes of the nature and society leads to discovery of a completely new, informational concept of the world, which differs a great deal from the traditional technocratic approach prevailing in science. ; Zbornik rezimea / 24. Međunarodna naučna konferencija "Pedagoška istraživanja i školska praksa ; Book of abstracts / 24th International Scientific Conference "Educational Research and School Practice"

Standardi kompetencija direktora ustanova obrazovanja i vaspitanja u Srbiji (2013), kao i zakonska regulativa koja se odnosi na direktore, propisuju kompleksne i raznovrsne uloge i zadatke. Novija istraživanja u oblasti obrazovnog liderstva pokazuju da su direktori veoma opterećeni, zbog čega im je posebno teško da uspostave ravnotežu između dve najvažnije uloge: pedagoškog lidera i menadžera škole. Cilj ovog rada je da utvrdimo da li je pomenuti problem, na koji direktori ukazuju, nov ili je postojao i u prošlosti. S tim u vezi, analizirale smo radove o direktorima škola koji su objavljeni u časopisu Nastava i vaspitanje u periodu od početka izlaženja časopisa (1951. godine) do osamdesetih godina 20. veka. U tekstovima smo tragale za opisima uloga direktora, za sadržajem zadataka putem kojih se ove uloge ostvaruju, kao i za iskazima autora koji potencijalno ukazuju na problem balansa između dve najvažnije uloge. Na osnovu analize sadržaja 14 tekstova utvrdile smo da su autori značajno više pažnje posvetili razmatranju pedagoško-instruktivne uloge direktora, nego razmatranju uloge direktora kao menadžera škole. Pedagoško-instruktivnu ulogu opisuju kroz sledeće zadatke: planiranje i programiranje nastavnog procesa, posete časovima, praćenje rada nastavnika i pružanje neophodne pomoći posebno mlađim nastavnicima, praćenje učeničkog znanja i napredovanja, planiranje i organizacija individualnog i kolektivnog stručnog usavršavanja nastavnika, stvaranje uslova za efikasnu saradnju sa školskim pedagogom i tako dalje. Na osnovu istraživanja i iskustava iz školske prakse autori su ukazivali na to da je pedagoška uloga direktora zapostavljena, zbog njihove opterećenosti poslovima koji pripadaju menadžerskoj ulozi. Pored toga, ukazivali su i na nedostatak istraživanja u oblasti pedagoškog liderstva, kao i na potrebu za organizovanjem seminara koji bi se programski zasnivali na stvarnim interesovanjima i potrebama direktora škola. Dakle, rezultati naše analize upućuju na relativno dug vremenski period postojanja sličnih problema u oblasti obrazovnog liderstva u Srbiji, što bi trebalo da predstavlja dodatni podsticaj za istraživače i kreatore obrazovnih politika u pronalaženju adekvatnih strategija podrške direktorima škola u balansiranju ključnih uloga. U radu se diskutuje o rešenjima – kao što su distributivno liderstvo, mentorstvo i facilitacija prilikom uvođenja novih direktora u posao – koja su se u drugim obrazovnim sistemima pokazala kao efektivna za unapređivanje kvaliteta rada škole. ; Standards of competencies for principals of educational institutions in Serbia (2013), as well as the legislation related to principals, stipulate complex and diverse roles and tasks. Recent research in the field of educational leadership shows that principals are overburdened, and therefore have difficulties in balancing out the two most important roles: of educational leader and school manager. The objective of this paper is to determine whether this problem, signalled by the principals, is new or has existed in the past as well. In this regard, we analysed the articles on principals published in the journal Teaching and education from the beginning of its publication (1951) till 1980s. In the articles, we searched for descriptions of the principals' roles, the content of their professional tasks, as well as for authors' statements that potentially point to the problem of balancing the two most important roles. Based on the content analysis of 14 articles, we found that the authors paid much more attention to educational and instructive role of the principal than to the principal's role of a school manager. They describe the educational and instructive role through the following tasks: planning and programming of the teaching process, visits to classes, monitoring the work of teachers and providing necessary assistance particularly to younger teachers, monitoring of students' knowledge and progress, planning and organization of individual and collective in-service teacher trainings, creating conditions for efficient cooperation with a school counsellor and so on. Based on the research and experience from the school practice, the authors indicated that the educational role of principals was neglected due to burden of tasks belonging to managerial role. In addition, they pointed to the lack of research in the field of educational leadership, as well as to the need for organizing seminars which would be topically based on real interests and needs of principals. Therefore, the results of our analysis point to a relatively long period of similar problems in the field of educational leadership in Serbia, which is supposed to provide additional motivation to researchers and educational policy makers for finding adequate strategies for supporting the principals in balancing their key roles. The paper discusses solutions - such as distributed leadership, mentoring, and facilitation in introducing new principals into job - that have proven effective in other education systems in improving quality of school's operation. ; Zbornik rezimea / 24. Međunarodna naučna konferencija "Pedagoška istraživanja i školska praksa ; Book of abstracts / 24th International Scientific Conference "Educational Research and School Practice"

Sivil toplum kavramı uzun yıllardır tartışılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bakıldığında sivil toplum insanların kendi kendine bir araya gelerek toplumsal fayda üretebilmek adına yapılan çalışmaların bütünüdür. Söz konusu toplumsal fayda devletten bağımsız bir şekilde üretilir. Türkiye'deki sivil toplum tartışmaları her ne kadar çok partili dönem sonrasında başladıysa da sivil toplumun somut örgütlenme biçimlerinin son otuz yılda arttığını görmek mümkündür.Bu tez, sivil toplum kavramını, bu kavramın Batı'da ve Türkiye'deki tartışma biçimleri içerisinde ele almaktadır. Bu tarihsel kabın içerisinde Türkiye'nin tarihsel gelişimini "din" ve "inanç" yönünde toplumsal fayda üreten sivil toplum kuruluşlarının seyri, dönemlerin politik, siyasi, ekonomik ve toplumsal yönüyle tartışılmaya çalışılmıştır. Türk modernleşmesinde inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının seyri ve hareket alanlarının sınırları, özellikle 1980 sonrasındaki Türkiye'deki hızlı değişim ve dönüşüm ile birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının bu değişime nasıl entegre oldukları incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde odaklanılan nokta ekonomik anlamda liberalleşme ile birlikte kamusal alandaki sivil toplum kuruluşlarının hareket alanlarının çoğalması dikkat çekicidir. Özellikle 2002 sonrası siyasi aktörlerinde sunmuş olduğu imkânlarla birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının sayılarında ve faaliyet alanlarındaki artış kurumların faaliyet raporları üzerinden görülmektedir. Topluma dönük çalışmaların yoğunlaştığı bir dönem olan 1980 sonrası ve 2002 sonrası İslami kesimin her alanda oldukça etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebeple İslami ve dindar çevrenin sivil toplum kuruluşları bazında topluma yönelik yapmış oldukları çalışmaları incelemek bir zorunluluk halini almıştır. Fakat araştırmanın başında da görüldüğü üzere inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da kendi içerisinde belirli ayrımlara sahiptir. Dinî eğitim odaklı ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları mevcut iken bundan farklı olarak cemaat eksenli ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da ülkemizde mevcuttur. Bu anlamda çalışmada, inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları kapsamında cemaat ve cemiyet temelli iki ayrı sivil toplum kuruluşu İslam- sivil toplum ekseninde araştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda cemiyet temelli bir bakış açısına sahip olan İlim Yayma Cemiyeti ile cemaat temelli ve eksenli Hakyol Vakfı adlı iki sivil toplum kuruluşu incelenmiştir. Bu kuruluşların faaliyet alanları, topluma katkıları ve modern dönemdeki dinamizmlerinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Her iki kurumun çalışma ve projeleri incelendiğinde, ulusal ve uluslararası mercekte topluma fayda üretilmesi anlamında olumlu katkılarda bulundukları kanaatine varılmıştır. --- The civil society is a concept that has been discussed for many years. When examined, civil society is the whole of the work done for people to come together and produce social benefits. The social benefit here is produced independently of the state. It is possible to see that the concrete form of organization of civil society in Turkey has increased over the last thirty years although it began after the multiparty era. This thesis deals the concept of civil society as it is addressed in the discussion of this concept forms in the West and Turkey. The course of the non-governmental organizations that produce social benefits in the direction of "religion" and "faith", has been tried to be discussed with the political, economic and social aspects of the periods among the development of Turkey in this historical process. The progress and movement areas' limits of the faith-based NGOs in Turkish modernization; especially with therapid change after 1980 and the integration of faith-based NGOS to the transformation have been tried to analyzed. The focus point is the increase in the fields of action of NGOs among the public area with the economic libelarization after 1980 in Turkey. In particular, the increase in the number of non-governmental organizations based on beliefs and their fields of activity, together with the opportunities offered by political actors after 2002, can be seen in the annual reports of the institutions. It is an indisputable fact that Islamic groups, post-1980 and post-2002 when social studies were increased, were highly effective in every field.For this reason, it is a necessity to examine the activities of the Islamic and religious circles towards the society on the basis of non-governmental organizations. However, as can be seen at the beginning of the research, faith-based non-governmental organizations also have certain distinctions within themselves. While there are advancing faith-based non-governmental organizations focused on religious education, there are also community-based advancing faith-based non-governmental organizations in our country. In this sense, within the scope of faith-based non-governmental organizations, two separate non-governmental organizations based on the community and society were tried to be searched on the axis of Islam-civil society. In this context, two non-governmental organizations, İlim Yayma Society which has a society-based perspective and Hakyol Foundation which has a community-based perspective, have been examined.The activity fields of these organizations, their contributions to society and their dynamism in the modern period have been tried to be analyzed. When the studies and projects of both institutions were examined, it was concluded that they contributed positively in terms of producing benefit to society in national and international lenses.

ÖZETII. Dünya Savaşı'ndan sonra çok sayıda işbirliği hareketinin meydana geldiği görülmektedir. Bu hareketlerin gelişmesinde, Avrupa Topluluğu'nun başarısı ve 1980'li yıllardaki büyük değişimler etkili olmuştur. Sovyet Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinde ekonomik, politik, sosyal ve kültürel alanlardaki köklü değişmeler, gelişmiş ülkelerin sanayi ve teknoloji toplumundan bilgi toplumuna yönelmeleri, savaştan sonraki dengeleri değiştirmiş ve dünyada yeniden yapılanma süreci başlamıştır. Değişen dünya düzenindeki yeni oluşumların dışında kalmamak için Türkiye, kendi girişimi ile 1990 yılı Ocak ayında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi Projesi'ni ortaya atmıştır. 3 Şubat 1992 tarihinde Türkiye, Romanya, Bulgaristan, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan, Moldova, Ukrayna ve Rusya Federasyonu olmak üzere dokuz ülkenin katılımı ile parafe edilen KEİB Anlaşması, 25 Haziran 1992'de Yunanistan ve Arnavutluk'unda kurucu üye olarak katılımlarıyla on bir ülkenin devlet ve hükümet başkanları düzeyinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir. Uluslararası bir ekonomik bütünleşme girişimi olan KEİB, Türkiye'yi bölgede önemli bir konuma getirmiş ve özel bir sorumluluk yüklemiştir. KEİB Projesi ile üye ülkelerin coğrafi yakınlıklarından ve ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı özelliğinden yararlanarak, aralarındaki ticari, ekonomik, bilimsel ve teknolojik işbirliğini geliştirmeleri ve bölgenin barış ve refah bölgesi haline gelmesi öngörülmektedir. Bu temel ilke doğrultusunda KEİB'nin amacı; kısa dönemde bölge ülkelerinin işbirliğine gidebilmeleri için uygun ortamın yaratılması ve taraflar arasında mal ve hizmet ticaretinin arttırılması, uzun dönemde ise, üye ülkeler arasında ekonomik ilişkileri daha fazla geliştirebilmek maksadıyla kişilerin, malların, sermayenin ve hizmetlerin serbestçe dolaşımını sağlayarak, aşamalı olarak bir serbest ticaret bölgesi kurulmasıdır. KEİB Projesi'nin, üye ülkelerin üretim, tüketim, istihdam ve yatırım düzeylerinin olumlu yönde değişmesine ve kalkınma çabalarına büyük katkısı olacaktır. Bölgedeki ekonomik potansiyelin harekete geçirilmesiyle, ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik işbirliği artabileceği gibi, Batı açısından da önemli bir pazar ortaya çıkacaktır. Ayrıca, bölgede ekonomik ve sosyal patlamaları önleyerek barış ve güvenliğin oluşturulmasına katkı sağlayabilir. Ancak, üye ülkelerin içinde bulundukları koşullar itibarı ile kısa zamanda giderilmesi gereken birçok sorunlarla karşı karşıya bulunulduğu unutulmamalıdır. KEİB'nin gelişmesi ve başarılı bir bütünleşme modeli oluşturulması her şeyden önce üye ülkelerin girişime inanmaları, geçici olarak bakmamaları ve mevcut sorunların çözümlenmesine bağlıdır. Sonuç olarak, KEİB'nin sadece Türkiye için değil tüm üye ülkeler için yeni bir ufuk açarak dünya ülkeleriyle entegrasyonu kolaylaştırıcı nitelikte bölgesel bir işbirliği hareketi olduğu söylenebilir. ABSTRACTIt can be observed that numerous cooperation movements occured after the World War II. In the development of such movements the success of the European Community and the big changes in the 1980's played an important role. Radical changes in economical, political, social and cultural areas in the Soviet Union and Eastern Europe, and the trend of developed countries from an industrial and technological community towards an information community changed the post-war balances; thus a re¬structuring process launched on the World. Turkey introduced the Black Sea Economical Cooperation Project, in January 1990 with its own efforts, in order to catch the new changes in the changing world order. The BSEC Agreement was initialed by nine participant countries including Turkey, Romania, Bulgaria, Azerbaijan, Georgia, Armenia, Moldavia, Ukraine and Russian Federation in 3 February 1992, and was signed by Presidents and Prime-ministers of eleven member countries, with the participation of Greece and Albania as founding members, and came into force in 25 June 1992. BSEC, as an international integration enterprise, brought Turkey to an important situation in the Area, and gave it a special responsibility. It is planned by the BSEC Project, to develop the commercial, economical, scientific and technological cooperation between member states and to create a region of wealth in the Area, by making use of their geographical relationship and the integrational feature of their economies. The main objective of BSEC, considering this essential principle is; in short term to create an appropriate climate for cooperation among member states and to increase the volume of goods and service trade among them, and in long term to build a free trade region, by providing free circulation of people, goods, capital and services, in order to develop the economical relation among these countries. The BSEC Project will play an important role in development efforts and provide a positive change in the production, consumption, employment and investment levels of the member states. By stimulating the economical potential of the region, an important market will come into existence for the West, as well as an increase in the commercial and economical cooperation among countries. The BSEC can also contribute the peace and security in the region, by preventing economical and social explosions. However, it has to be taken into consideration that the member states are faced with many problems, which have to be solved in the shortest time, because of the conditions. The development of BSEC and the creation of an integration model depends first on the belief of the states in this subject, on consideration of the project as a long term project and solving the present problems. As a result, the BSEC can be observed as a regional cooperation movement, facilitating the integration with other countries, by creating a new horizon for all members, including Turkey.

ÖZETOrtadoğu, ortak din, ortak tarih ve kültüre sahip olduğumuz, köklü bir medeniyetin beşiğidir. Osmanlı bakiyesi olan Türkiye Orta Doğu politikalarında edilgen bir strateji uygulamakla tarihi, kültürel ve dini geleneğinden doğan ağırlığını hissetirememektedir. Kuşkusuz Orta Doğu'yu konu alacak bir çalışmanın her şeyden önce önüne açılan geniş alan ve sayısız yollardan birini tercih etmesi, alanını özelleştirmesi gerekiyor. Orta Doğu hakkında, tarihsel bir yaklaşımla çalışmaya karar verirken, genel bir çalışmadan veya dokümantasyondan ziyade Orta Doğu ile Türkiye arasındaki ilişkilere yön vermiş olan belli bir dönem üzerinde yoğunlaşmanın daha doğru olacağını düşündüm.Bu bağlamda, hem Türkiye'de önemli değişimlerin yaşanmasının işaretlerini vermesi açısından hem de 12 Eylül askeri yönetiminin hakim olması bakımından bu dönem tez çalışması yapmak için bana oldukça uygun gelmiştir. . Tabii bu dönem üzerinde çalışmak bu dönemden önceki uluslararası konjonktürün Türkiye'nin Orta Doğu ülkeleriyle ilişkilerine etkilerini de değerlendirmeye dahil etmeyi gerektiriyordu. Çünkü şu bir gerçek ki, her iki tarafın ilişkileri dünya sisteminin güçlü temsilcilerinden bağımsız gelişmemektedir. Arapları birleştirici bir rol oynadığı görüntüsü veren İsrail sorunu ise bölge ülkelerinin ilişkilerini daha da karmaşıklaştırmaktadır. 1980-1983 dönemi özellikle kendisinden sonraki dönemlerin dış politika araç ve parametrelerini belirlemesi açısından ne kadar önemli olduğu günümüzdeki gelişmelerden de anlaşılmaktadır. Örneğin bu dönemde İKÖ'yle girilen yakın ilişkiler ve bölge devletleriyle olan yakınlaşmalar 80'ler boyunca Türk Dış Politikasına yön verdiği gibi 90'ların iç politik ortam ve tartışmalarını hazırlamıştır. Kısaca belirtmek gerekirse Camp David barış antlaşması ve İsrail ile Arap ülkelerinin ilişkileri bu evrede yeni bir sürece girmiştir. S.S.C.B' nin Afganistan'ı işgali bu dönemde meydana geldi. Bu da Orta Doğu ülkelerinin S.S.C.B.'ye bakışlarını etkiledi. İran'daki İslam Devrimi, Orta Doğu ülkelerinin hakim rejimlerini korku ve tedirginliğe sevketmiş; bu dönemde başlatılan İran-Irak savaşı da bölge ülkelerinde farklı kaygı ve beklentiler doğurmuştur. Gene bu dönemde İsrail, Kudüs'ün Arap kesimini ilhak edecek ve bu da yeni bir gerginliğe neden olacaktır. Türkiye'de bir darbe olması, Enver Sedat'ın öldürülmesi gibi ilk elde sayabileceğimiz pek çok önemli olay meydana gelmiştir. Bütün bu saymaya çalıştığımız olaylar hem Türkiye'nin hem de bölge ülkelerinin dış ve iç politikalarını etkilemiştir. Yukarıda anlatmaya çalıştığım gibi o dönemi hem dış politika hem de iç politikaya etkileri açısından değerlendirmeye çalışırken; aynı zamanda bu etkilerin sonraki dönemlere uzanan sonuçlarını da değerlendirmeye çalışacağım. Bu bağlamda, devlet politikası olarak o döneme ne tür eleştirel yaklaşımlar sergilenmiş olduğunu da tahlil etmeye çalışacağım.ABSTRACTTURKEY'S FOREIGN POLICY AND THE MIDDLE EAST BETWEEN 1980 AND 1983Middle East is a kind of cradle which shares and accommodates common cultural and historical values with Turkey. Turkey, unfortunately, carry out more passive political strategies in the region whereas it is a country with a past of Ottoman Empire which was the central political, cultural and social actor of the region along centuries. But Turkey can not take the advantage of his rich experiences.In this thesis, the concentration point is the coup of September 12th in 1980. This military intervention is, at the same time, a turning point of Turkey's social and political life. Working on this period necessitates developing a different perspective through the near past of this area and the multilateral relations of regional actors. Indeed, it is a fact that Turkey and his regional partners' acts and operations in the region can not be independent from the real actors and representatives of world system. Even some critical events, like the problem of Israel, seemingly lead to the convergence of Arab countries, but in reality, confuse the relations of related countries in the region. Especially the period of 1980-1983 is a very important phase in terms of defining the political preferences and the directions of following years. For example, in that period, Turkey developed close relations with Organization of Islamic Conference and the countries of the region. These relations also affected the intra-political agenda of Turkey. On the one side, Turkish foreign policy (along 1980s), and the on the other side, intra-political agenda and discussions (specifically after1990s) have been shaped by these interactions with other Middle Eastern countries. If it is mentioned briefly, in this period, the process the Peace of Camp David and the relations between Arab countries and Israel have evolved towards new dimensions. The occupation of Afghanistan by USSR has happened at the same time and this new situation reshaped the views of Arab countries over the communist regime and USSR. Another radical event in the region was Iran-Islamic Revolution and this development also leads the regional countries to alarm and anxiety about the future of their prosperities. Additionally, at the same time again, Israel has occupied the Arabian side of the Jerusalem and caused a new international and regional tension. These years have also witnessed the assassination of Enver Sedat, the president of Egypt and military intervention in Turkey. All of these developments have influenced both of foreign and domestic policies of Turkey and other countries in the region. This thesis tries to analysis the state policies of Turkey through this chaotic term between 1980 and 1983.

ÖZET"1991-2003 arası Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası" başlıklı tez, belirtilen tarih aralığında Kuzey Irak'ta yaşanan siyasal değişimler ile Türkiye'nin siyasal ve askeri kurumlarının etkileşimini analiz etmeyi amaçlamaktadır.Tez de ilk olarak 1991 öncesi Kuzey Irak Kürtleri'nin tarihi anlatılmıştır. Bu bölümde Kuzey Irak'ta Irak merkezi otoritesi ile Kuzey Irak Kürtleri'nin siyasal kurumlarının çatışması analiz edilmiştir. Bu çatışma içerisinde 1991-2003 arasında Kuzey Irak'ta etkin olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği(KYB)'nin oluşum ve gelişim süreci açıklanmıştır. Kuzey Irak'ı bugün resmi olarak temsil eden siyasal yapının anlaşılması hedeflenmiştir.Ardından Körfez Savaşı ve Kuzey Irak'a yansımaları ele alınmıştır. Körfez Krizi olarak bilinen ve Çöl Fırtınası operasyonu ile sonlanan tarihsel süreç anlatılmıştır. Körfez Savaşı'nın siyasal sonuçlarının analiz edilmesi hedeflenmiş, tezin ana bölümünün zeminini oluşturan siyasal olaylar gösterilmiştir.Tezde esas olarak ise 1991-2003 arası Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası analiz edilmiştir. İlk olarak belirtilen periyotta Kuzey Irak Politikası'nda önemli etkileri olan Turgut Özal Dönemi incelenmiştir. Turgut Özal'ın Kuzey Iraklı gruplar ile görüşmeleri başlatması süreci incelenmiş, bu süreçte Turgut Özal'ın Kuzey Irak'a ilişkin perspektifi tartışılmıştır. Türk Ordusu ile KDP İttifakının kurulması ve bu yolla Kuzey Irak'a askeri operasyon düzenlenmesi süreci anlatılmıştır.Buna ek olarak Özal sonrası süreç anlatılmıştır. Kuzey Irak'ta büyük dönüşümü haber veren Washington Anlaşması'na kadar süreç incelenmiş, Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası'nda yaşanan dönüşüm anlatılmıştır. Kuzey Irak'ta bu dönem devletleşme politikalarının Türkiye'nin dış politikasında yol açtığı tepki gösterilmiştir. Ayrıca Türkiye'nin Kuzey Iraklı Türkmenler ile kurmuş olduğu ilişkiler anlatılmış, bu ilişkinin oluşumuna yol açan siyasal durum tasvir edilmiştir.Tarihsel öneme sahip Washington Anlaşması ile beraber Kuzey Irak'ta ABD'nin Kürt merkezli bir siyasal oluşuma dair hazırlığı anlatılmıştır. Bu kısımda Kuzey Irak'ta ekonomik ve siyasal aktörlerde bağımsız bir yapılanmaya doğru giden süreç incelenmiştir. ABD'nin Irak müdahalesinin oluştuğu süreçte Kuzey Iraklı aktörler ile Türkiye'nin ilişkisi değerlendirilmiştir.Nihayetinde ele alınan periyodun ana fikri incelendikten sonra Kuzey Irak'a ilişkin Türk dış politikasının eleştirisi yapılmıştır. Kendi ulusal çıkarlarına aykırı olduğu halde ele alınan periyotta siyasal eylemlerinin Türkiye'nin Kuzey Irak'ta bir devlet oluşumunu hızlandıran eylemleri gerçekleştirdiği savunulmuştur. Buna neden olarak ise, Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası'nı belirleme sürecinde uluslararası ittifakları ile ulusal çıkarları arasında çelişki gösterilmiş, bu çelişkinin Kuzey Irak'ta Türkiye'nin ulusal çıkarlarına aykırı bir politikanın oluşmasına neden olduğu ifade edilmiştir.ABSTRACTThe thesis titled as "The Northern Iraq Policy of Turkey between 1991-2003" aims to analyze the interaction between the political changes in Northern Iraq and the political and military institutions of Turkey between these stated dates.The thesis begins with the explanation of the history of the Northern Iraq Kurds in the pre-1991 period. This section analyzes the conflict between Iraq's central authority and the political institutions of the Northern Iraqi Kurds. In this context, the emergence and the development of two influential institutions in the 1991-2003 era, namely Kurdistan Democratic Party (KDP) and Patriotic Union of Kurdistan (PUK) are explained. The objective is to provide an understanding of the current political structure that officially represents Northern Iraq. Next, The Gulf War and its reflections on Northern Iraq are analyzed. The historical process which came to an end with the Operation Desert Storm, and is known as the Gulf War is summarized. In this section, the political events that constitute the base for the core of the thesis are presented with the aim of analyzing the political consequences of The Gulf War. The thesis primarily analyzes Turkey's Northern Iraq policy between 1991-2003. Firstly, Turgut Ozal's period which has been greatly influential on the Northern Iraq policy during these years is investigated. In this respect, the process of Turgut Ozal's initiation of meetings is explored and Turgut Ozal's perspective on Northern Iraq is discussed. The establishment of the alliance between the KDP and the Turkish Army and the process of military operations in Northern Iraq as a consequence of this alliance are explained. Subsequently the thesis focuses on the post-Ozal era. This section analyzes the developments until The Washington Agreement which announces the big transformation in Northern Iraq and the transformation of Turkey's Northern Iraq policy. The policies towards the establishment of a state in Northern Iraq and the reactions to this in Turkish foreign policy are analyzed. This section also explains the relationship between Turkey and the Turcomans in Northern Iraq as well as the political setting which led to this relationship.The study also evaluates the U.S. policy after Washington Agreement in Northern Iraq which focused on a new political establishment based on the Kurds. This section provides a presentation of the course of developments towards an economically and politically independent structure in Northern Iraq. In this context the study also explores the relationship between Turkey and Northern Iraqi actors during U.S.'s intervention in Iraq. The thesis concludes by explaining the main arguments with regards to the studied period and provides a critique of the Turkish Foreign Policy in Northern Iraq. It is argued that Turkey's political actions have been in conflict with Turkey's national interests and Turkey's actions have also contributed to the process of the establishment of the state in the Northern Iraq. The reason for this is argued to be the conflict between Turkey's international alliances and national interests.

У теорији постоји сагласност да тероризам представља политички мотивисано насиље и да у том смислу представља један од облика насилне политичке борбе. Специфична разлика тероризма у односу на друге облике политичког насиља је примарна усмереност ка стварању, одржавању и експлоатацији страха ради застрашивања противника и јачања подршке међу присталицама. Суштинска одступања од теоријских и правних критеријума при одређивању тероризма постоје у пракси Савета безбедности. Општа оцена деловања Савета безбедности приликом доношења резолуција о тероризму јесте да прати владајући политички дискурс у коме су најпре државе биле одговорне за тероризам, да би потом "слабе", "неодговорне" и "репресивне" државе биле одговорне за омогућавање деловања међународних терористичких организација на својој територији. Савет безбедности усвајао је резолуције у којима је терористичке акте одређивао спрам природе акта, али и спрам извршиоца чиме су сви акти претходно одређене терористичке организације квалификовани као терористички акти. Истраживањем је утврђено и да је приликом усвајања појединих резолуција политичка сврсисходност утицала да се истоврсна понашања не квалификују увек као терористички акти. На основу изведених закључака утврђено је да сложеност борбе против тероризма представља последицу првенства политичке сврсисходности при квалификовању акта насиља као терористичког акта, а не због тешкоћа у дефинисању тероризма. Промене у концепцији тероризма у резолуцијама Савета безбедности и њихова усклађеност са владајућим јавним дискурсом одвијају се истовремено са настојањем САД и других западних држава да преобликују међународну заједницу и успоставе нови светски поредак. У таквим околностима тероризам почиње да егзистира као офанзивно политичко средство хибридног ратовања, при чему се негативна конотација тероризма експлоатише на два начина. Прво, тероризам постаје политичка оцена нечијег деловања без обзира на природу тако означене активности. Друго, тероризам се употребљава као насилно политичко средство које, у зависности од интереса онога ко цени одређено понашање, неће у свакој ситуацији бити означено као тероризам, већ понекад и као легитиман облик политичке акције. Офанзивни карактер одлуке истовремено води занемаривању научних критеријума у корист политичке сврсисходности при квалификацији неког понашања као терористичког акта. Доминација политичког критеријума при квалификовању терористичког акта утиче на инструментализацију тероризма и његово претварање у ефикасно средство хибридног ратовања. Садржај хибридног ратовања није последица неограниченог избора средстава односно оружја нити њихове софистицираности, већ способности безбедносног менаџмента да у свакој конкретној ситуацији независно од организационог нивоа примени такву комбинацију различитих, али међусобно компатибилних појединачних начина ратовања којом се остварује синергијски ефекат ради реализације претходно постављеног циља. Управо због тога тероризам као облик сложеног политичког насиља постаје предмет експлоатације у сврху хибридног ратовања. На основу резултата истраживања описана су три модела експлотације тероризма у сврху хибридног ратовања. Први модел експлоатације тероризма изведен је из политичке праксе САД да државе за које САД сматрају да користе тероризам као политичко средство ставе на Листу спонзора тероризма. Имајући у виду политички и сваки други утицај који САД имају, овакава пракса и њене последице формално или неформално су прихваћене широм света. Основне последице стављања на Листу спонзора тероризма су санкције, дискредитација у међународној јавности и легитимисање мера против таквих држава, док се у исто време таквом праксом врши притисак на државе које нису на Листи да ускладе своју политику са интересима великих сила. Други модел експлоатације тероризма у сврху хибридног ратовања манифестује се кроз организовање, финансирање, опремање, обуку и усмеравање сурогат снага против влада држава са којима није остварена компатибилност интереса, при чему су сурогат снаге представљене у јавном дискурсу као борци за слободу. Предмет експлоатације у Другом моделу јесте насиље које испуњава теоријске критеријуме да буде означено као тероризам, али је због политичке сврсисходности квалификовано као борба за слободу, отпор против угњетавања и сл. Експлоатација насиља у Другом моделу врши се у циљу промене носилаца политичке власти, стварање аутономних регија односно држава које би биле кооперативне са политиком државе која примењује Други модел или као део шире стратегије управљања безбедносним процесима. Трећи модел експлоатације тероризма у сврху хибридног ратовања подразумева организовање и управљање сурогат снагама које су квалификоване као терористичке организације или се врши инфилтрација појединаца у изворне и самосталне народне побуне ради преузимања руководећих места и управљања њиховим деловањем у складу са интересима државе која предузима Трећи модел. Предмет експлоатације у Трећем моделу јесте насиље које је квалификовано као тероризам, при чему је циљ експлоатације вишеструк: 1. Путем насиља и страха који настаје као последица вршења терористичких аката управља се безбедносном ситуацијом у држави која је мета агресије или у региону који је потребно политички и територијално контролисати, са или без физичког присуства оружаних снага државе која примењује Трећи модел; 2. Стварање страха код одређеног или унапред неодређеног броја држава од потенцијалних напада терористичких организација ради вршења латентног политичког притиска на државе да буде кооперативне, и 3. Стварање разлога за војну интервенцију ради присуства и политичке контроле одређене државе или региона. На основу претходно изнетих резултата истраживања изведен је закључак да први корак у спречавању експлоатације тероризма против наше државе представља отклањање или смањивање потенцијала за друштвене сукобе који настаје услед стварања или продубљивања друштвених противречности. Из тог разлога извршена је анализа нормативно – политичког и институционалног оквира у релевантним областима друштвеног живота. Истраживањем је утврђено да у Републици Србији постоји добар основ за ангажовање и интегрисање свих ресурса друштвене моћи на плану остваривања националне безбедности, али и да постоји потреба да се актуелни политички и безбедносни институционални оквир усклади са таквим могућностима. Као резултат истраживања предложене су три групе мера чија примена треба за резултат да има: отклањање и смањивање опасности од стварања потенцијала за друштвене сукобе; успостављање ефикасног и интегрисаног институционалног оквира за супротстављање политичком насиљу које евентуално проистекне из постојећих противречности и отклањање и смањивање штетних последица таквог политичког насиља. ; U teoriji postoji saglasnost da terorizam predstavlja politički motivisano nasilje i da u tom smislu predstavlja jedan od oblika nasilne političke borbe. Specifična razlika terorizma u odnosu na druge oblike političkog nasilja je primarna usmerenost ka stvaranju, održavanju i eksploataciji straha radi zastrašivanja protivnika i jačanja podrške među pristalicama. Suštinska odstupanja od teorijskih i pravnih kriterijuma pri određivanju terorizma postoje u praksi Saveta bezbednosti. Opšta ocena delovanja Saveta bezbednosti prilikom donošenja rezolucija o terorizmu jeste da prati vladajući politički diskurs u kome su najpre države bile odgovorne za terorizam, da bi potom "slabe", "neodgovorne" i "represivne" države bile odgovorne za omogućavanje delovanja međunarodnih terorističkih organizacija na svojoj teritoriji. Savet bezbednosti usvajao je rezolucije u kojima je terorističke akte određivao spram prirode akta, ali i spram izvršioca čime su svi akti prethodno određene terorističke organizacije kvalifikovani kao teroristički akti. Istraživanjem je utvrđeno i da je prilikom usvajanja pojedinih rezolucija politička svrsishodnost uticala da se istovrsna ponašanja ne kvalifikuju uvek kao teroristički akti. Na osnovu izvedenih zaključaka utvrđeno je da složenost borbe protiv terorizma predstavlja posledicu prvenstva političke svrsishodnosti pri kvalifikovanju akta nasilja kao terorističkog akta, a ne zbog teškoća u definisanju terorizma. Promene u koncepciji terorizma u rezolucijama Saveta bezbednosti i njihova usklađenost sa vladajućim javnim diskursom odvijaju se istovremeno sa nastojanjem SAD i drugih zapadnih država da preoblikuju međunarodnu zajednicu i uspostave novi svetski poredak. U takvim okolnostima terorizam počinje da egzistira kao ofanzivno političko sredstvo hibridnog ratovanja, pri čemu se negativna konotacija terorizma eksploatiše na dva načina. Prvo, terorizam postaje politička ocena nečijeg delovanja bez obzira na prirodu tako označene aktivnosti. Drugo, terorizam se upotrebljava kao nasilno političko sredstvo koje, u zavisnosti od interesa onoga ko ceni određeno ponašanje, neće u svakoj situaciji biti označeno kao terorizam, već ponekad i kao legitiman oblik političke akcije. Ofanzivni karakter odluke istovremeno vodi zanemarivanju naučnih kriterijuma u korist političke svrsishodnosti pri kvalifikaciji nekog ponašanja kao terorističkog akta. Dominacija političkog kriterijuma pri kvalifikovanju terorističkog akta utiče na instrumentalizaciju terorizma i njegovo pretvaranje u efikasno sredstvo hibridnog ratovanja. Sadržaj hibridnog ratovanja nije posledica neograničenog izbora sredstava odnosno oružja niti njihove sofisticiranosti, već sposobnosti bezbednosnog menadžmenta da u svakoj konkretnoj situaciji nezavisno od organizacionog nivoa primeni takvu kombinaciju različitih, ali međusobno kompatibilnih pojedinačnih načina ratovanja kojom se ostvaruje sinergijski efekat radi realizacije prethodno postavljenog cilja. Upravo zbog toga terorizam kao oblik složenog političkog nasilja postaje predmet eksploatacije u svrhu hibridnog ratovanja. Na osnovu rezultata istraživanja opisana su tri modela eksplotacije terorizma u svrhu hibridnog ratovanja. Prvi model eksploatacije terorizma izveden je iz političke prakse SAD da države za koje SAD smatraju da koriste terorizam kao političko sredstvo stave na Listu sponzora terorizma. Imajući u vidu politički i svaki drugi uticaj koji SAD imaju, ovakava praksa i njene posledice formalno ili neformalno su prihvaćene širom sveta. Osnovne posledice stavljanja na Listu sponzora terorizma su sankcije, diskreditacija u međunarodnoj javnosti i legitimisanje mera protiv takvih država, dok se u isto vreme takvom praksom vrši pritisak na države koje nisu na Listi da usklade svoju politiku sa interesima velikih sila. Drugi model eksploatacije terorizma u svrhu hibridnog ratovanja manifestuje se kroz organizovanje, finansiranje, opremanje, obuku i usmeravanje surogat snaga protiv vlada država sa kojima nije ostvarena kompatibilnost interesa, pri čemu su surogat snage predstavljene u javnom diskursu kao borci za slobodu. Predmet eksploatacije u Drugom modelu jeste nasilje koje ispunjava teorijske kriterijume da bude označeno kao terorizam, ali je zbog političke svrsishodnosti kvalifikovano kao borba za slobodu, otpor protiv ugnjetavanja i sl. Eksploatacija nasilja u Drugom modelu vrši se u cilju promene nosilaca političke vlasti, stvaranje autonomnih regija odnosno država koje bi bile kooperativne sa politikom države koja primenjuje Drugi model ili kao deo šire strategije upravljanja bezbednosnim procesima. Treći model eksploatacije terorizma u svrhu hibridnog ratovanja podrazumeva organizovanje i upravljanje surogat snagama koje su kvalifikovane kao terorističke organizacije ili se vrši infiltracija pojedinaca u izvorne i samostalne narodne pobune radi preuzimanja rukovodećih mesta i upravljanja njihovim delovanjem u skladu sa interesima države koja preduzima Treći model. Predmet eksploatacije u Trećem modelu jeste nasilje koje je kvalifikovano kao terorizam, pri čemu je cilj eksploatacije višestruk: 1. Putem nasilja i straha koji nastaje kao posledica vršenja terorističkih akata upravlja se bezbednosnom situacijom u državi koja je meta agresije ili u regionu koji je potrebno politički i teritorijalno kontrolisati, sa ili bez fizičkog prisustva oružanih snaga države koja primenjuje Treći model; 2. Stvaranje straha kod određenog ili unapred neodređenog broja država od potencijalnih napada terorističkih organizacija radi vršenja latentnog političkog pritiska na države da bude kooperativne, i 3. Stvaranje razloga za vojnu intervenciju radi prisustva i političke kontrole određene države ili regiona. Na osnovu prethodno iznetih rezultata istraživanja izveden je zaključak da prvi korak u sprečavanju eksploatacije terorizma protiv naše države predstavlja otklanjanje ili smanjivanje potencijala za društvene sukobe koji nastaje usled stvaranja ili produbljivanja društvenih protivrečnosti. Iz tog razloga izvršena je analiza normativno – političkog i institucionalnog okvira u relevantnim oblastima društvenog života. Istraživanjem je utvrđeno da u Republici Srbiji postoji dobar osnov za angažovanje i integrisanje svih resursa društvene moći na planu ostvarivanja nacionalne bezbednosti, ali i da postoji potreba da se aktuelni politički i bezbednosni institucionalni okvir uskladi sa takvim mogućnostima. Kao rezultat istraživanja predložene su tri grupe mera čija primena treba za rezultat da ima: otklanjanje i smanjivanje opasnosti od stvaranja potencijala za društvene sukobe; uspostavljanje efikasnog i integrisanog institucionalnog okvira za suprotstavljanje političkom nasilju koje eventualno proistekne iz postojećih protivrečnosti i otklanjanje i smanjivanje štetnih posledica takvog političkog nasilja. ; There is a consensus in security studies that terrorism is a politically motivated violence and, therefore, it represents one of the forms of violent political struggle. What distinguishes terrorism from other forms of political violence is its primary focus on creating, maintaining and exploiting fear in order to intimidate opponents and strengthen support among allies. Fundamental deviations from theoretical and legal criteria in determination of terrorism are identified in the pratice of the Security Council. The general assessment of the Security Council's actions related to terrorism is that the Council has been following the prevailing political discourse in which, initially, states in their entirety were responsible for terrorism, and later the blame was put on "weak", "irresponsible" and "repressive" states for enabling international terrorist organizations to operate on their territories. The Security Council passed resolutions in which it classified terrorist acts according to the nature of the act but also to the nature of the perpetrator, which resulted in treating all acts of a previously designated terrorist organization as terrorist acts. The research also determined that during the adoption of certain resolutions, political expediency influenced the fact that similar behaviors do not always qualify as terrorist acts. Based on the previously derived conclusions, it could be said that the complexity of fight against terrorism is a consequence of the primacy of the political criterion in designation of an act of violence as a terrorist act, and not because of the difficulties in defining the notion of terrorism. Changes in the concept of terrorism in the Security Council Resolutions and their harmonization with the prevailing public discourse coincides with the efforts of the United States and other Western countries to reshape the international community and establish a new world order. In such circumstances, terrorism becomes an offensive political tool of hybrid warfare, with the negative connotation of terrorism being exploited in two ways. First, terrorism has become a political assessment of one's actions, regardless of the nature of the such activities. Second, terrorism has become a violent political tool which, depending on the interests of those in the position to evaluate certain behaviors, will not be labeled as terrorism in each situation, but rather as a legitimate form of political action at times. Offensive character of the decision leads to the neglect of scientific criteria in favor of political expediency in the process of terrorist act designation. Dominance of the political criterion in designation of a terrorist act influences the instrumentalisation of terrorism and its transformation into an effective means of hybrid warfare. Content of hybrid warfare is not a consequence of an unlimited variety of weapons used, nor their sophistication, but the ability of security management to apply such combinations of different, yet mutually compatible types of warfare in order to achieve a previously determined aim. These are reasons why terrorism, as a form of complex political violence, is exploited in hybrid warfare. Based on the results of the research, three models of exploitation of terrorism for the purposes of hybrid warfare are described. The First Model of exploitation is derived from the political practice of the United States to put countries on the U.S list of state sponsors of terrorism. In accordance with the political and any other influence that the United States has, this practice and its consequences are formally or informally accepted around the world. The main consequences of being placed on the List are sanctions, discredit on the international level and legitimization of measures against such states, while at the same time putting pressure on countries that are not on the List to harmonize their policies with the interests of great powers. The Second Model of exploitation of terrorism for the purpose of hybrid warfare consists of organizing, financing, equipping, training and directing surrogate forces against the governments of countries with whom compatibility of interests has not been achieved, where surrogate forces are presented in the public discourse as freedom fighters. The subject of exploitation in the Second Model is violence that meets the theoretical criteria to be designated as terrorism. However, due to its political expediency it is qualified as a fight for freedom, resistance against oppression etc. The exploitation of violence used in the second model is done with the intention of shifting political power in order to create autonomous regions or states that would be cooperative with the policy of the state that applies the Second Model or as a part of a broader strategy for managing security processes. The Third Model of exploitation of terrorism for the purposes of hybrid warfare implies organization and managing of surrogate forces that are qualified as terrorist organizations or infiltrating individuals into original and independent popular uprisings in order to take leadership positions and manage their actions in accordance with the interests of the state which apply the Third Model. The subject of exploitation in the Third Model is violence that is qualified as terrorism, with multiple goals: 1. Violence and fear that arises as a result of terrorist acts allows crisis management in the country targeted by aggression or in the region in need of political and territorial control, with or without the physical presence of the armed forces of the State applying the Third Model; 2. Creating fear of potential terrorist attacks in order to exert latent political pressure on states to be cooperative, and 3. Creating reasons for a military intervention which results in physical presence and political control of a certain state or region. Based on the previously presented research results, it may be concluded that the first step to prevent terrorist exploitation against our country should be to eliminate or reduce the potential for social conflicts driven by social contradictions. For this reason, an analysis of the normative - political and institutional framework in the relevant areas of social life was conducted. The research has determined that in the Republic of Serbia there is a good basis for engaging and integrating all resources of national power in terms of achieving national security. In addition, there is a need to harmonize the current political and institutional framework for national security with such possibilities. As a result of the research, three groups of measures have been proposed: elimination or reduction of the potential for social conflicts; establishment of an effective and integrated institutional framework for countering political violence that may arise from the aforementioned contradictions, and elimination and reduction of harmful consequences of such political violence.

ÖZETTürkiye-Yunanistan ilişkileri tarihi süreçte güvensizlik temeline dayandırılmıştır. Bu güvensizlik 1950 yılında ortaya çıkan Kıbrıs sorunuyla pekişerek büyümüş, bu dönemde iki ülke arasındaki anlaşmazlıklar realist bakış açısıyla çözüme ulaştırılmaya çalışılmıştır. 1999 yılında düzenlenen Helsinki Zirvesi'nde Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne aday gösterilmesi ilişkileri farklı bir boyuta taşımıştır. Geçmişe bakıldığında tarihleri boyunca hem Türkiye hem de Yunanistan birçok ekonomik krizle mücadele etmek zorunda kalmıştır. Bu krizlerden en önemlisi; 21. yüzyıl itibariyle kendini hissettirmeye başlayarak 2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan ve 2009'un son çeyreği ile Avrupa Borç Krizi'ne dönüşen küresel ekonomik krizdir. Çok sayıda ülke bu krizden olumsuz etkilenirken özellikle Yunanistan AB bünyesinde en çok zarar gören ülke olmuştur. Kısa bir süre sonra ise Avrupa Borç Krizi Yunanistan borç krizine dönüşmüştür. Bu netice doğrultusunda, başta AB ülkeleri olmak üzere çok sayıda dünya ülkesini etkisi altına alan Avrupa Borç Krizi'nin Türkiye-Yunanistan ilişkilerine olası etkilerinden yola çıkılarak bu çalışma hazırlanmıştır. Bu bağlamda Avrupa Borç Krizi sonrası süreçte Türkiye-Yunanistan ilişkileri, AB-Yunanistan ilişkisini ortaya koyan bağımsız değişken ve yaşanan ekonomik krizin Türkiye-Yunanistan ilişkilerine etkisini gösteren bağımlı değişken ile birlikte neo-realist kuram çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda iki ülke arasında yaşanan Ege ve Kıbrıs gibi siyasi anlaşmazlıkların çözüme ulaştırılıp ulaştırılamayacağı noktasında bir analiz yapılması amaçlanmıştır. Bu gaye uyarınca çalışma üç ana bölümden oluşturulmuştur. İlk bölümünde realizm, neo-realizm ve çalışmanın alt problemlerinden ilkini oluşturan Türkiye-Yunanistan ilişkilerinin genel çerçevesi neo-realizm bakış açısıyla çizilmiştir. İkinci bölümde, çalışmanın ikinci alt problemini oluşturan Avrupa Borç Krizi'nin ortaya çıkış nedenleri ile Yunanistan ve Türkiye'ye etkilerine değinilmiştir. Çalışmanın ana araştırma sorusunu oluşturan Avrupa Borç Krizi sonrası Türkiye-Yunanistan ilişkileri ise üçüncü bölümde değerlendirilmiştir.Çalışmanın sonucunda uluslararası sistemin günümüzde "Çok Kutupluluğa" doğru dönüştüğü belirlenmiştir. Avrupa'da tecrübe edilen borç krizinin Avrupa Birliği'nin kendini sorgulamasına neden olduğu, Almanya'nın süreç ve kriz yönetiminde ön plana çıktığı, Yunanistan'ın ise ulusal çıkarları doğrultusunda yaşanan borç krizini fırsata çevirerek içinde bulunduğu durumu Türkiye ile olan siyasi sorunlarında bir taviz aracı olarak kullandığı sonucuna varılmıştır. Her ne kadar 1999 Helsinki Zirvesi'nin ardından Türkiye ile Yunanistan arasında ekonomik ve sosyal yönden çok sayıda işbirliği yolu açılmış olsa da, Avrupa Borç Krizi sonrasında AB-Yunanistan ilişkisinin sıkılaşarak devam ediyor olması da açık bir gerçektir. Bu durum, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde Ege ve Kıbrıs gibi geçmişten günümüze taşınan siyasi anlaşmazlıkların uzun bir süre daha Avrupa Birliği nezdinde çözüme kavuşturulamayacağını ortaya koymaktadır. ABSTRACTTurkey-Greece relations are based on the fundamental insecurity in the historical process. This insecurity grew by consolidating with the Cyprus problem that emerged in 1950, and the problems between the two countries were tried to be resolved by realist point of view. At the Helsinki Summit in 1999. Turkey's relations with the European Union, the nomination was moved to a different dimension. In retrospect, dates throughout Turkey and many have been forced to fight the economic crisis as well as Greece. The most important of these crises; It is the global economic crisis that began in the United States in 2008, beginning with self-empowerment in the 21st century and turning into the European Debt Crisis with the last quarter of 2009. While many countries are negatively affected by this crisis, Greece has been the most damaged country in the EU. Soon after, the European Debt Crisis became Greece's debt crisis. In line with this conclusion, especially European Union countries, including many countries of the world under the impact of the possible effects of the European debt crisis based on this study has been prepared on the Turkey-Greece relations. In this context, analyzed within the framework of neo-realist theory of the Turkey-Greece relations in the aftermath of the European debt crisis with the independent variable that reveals the EU-Greece relationship and the dependent variable that shows the impact of economic crisis in Turkey-Greece relations. As a result of this evaluation, it was aimed to make an analysis at the point where the experienced political disagreements between the two countries, Cyprus and Aegean, could not be delivered. In accordance with this objective, the study is composed of three main sections. The first section of realism, neo-realism, and forming the framework of the first Turkey-Greece relations problems of the sub-study were drawn from the point of view of neo-realism. In the second part, forming the second sub-study problems with the reasons for the emergence of the European debt crisis and it is addressed to the effects of Greece and Turkey. The study constitutes the main research question after the European Debt Crisis Turkey-Greece relations have been evaluated in the third section.At the end of the study, it was determined that the international system is now turning towards "Polarity". Europe's experience as the debt crisis in the European Union caused the self-questioning, Germany's process and that came to the fore in crisis management, while Greece national interests in accordance experienced were in turning the opportunities of the debt crisis compromise the vehicle's political problems with Turkey as the result that we use as. Although the 1999 Helsinki Summit the following economic and social aspects of many ways of cooperation from between Turkey and Greece opened, though, it is an obvious fact that EU and Greece relationships continues to tighten after the debt crisis. This case shows that the political disagreements moved from the past to the present in Turkey-Greece relations such as Aegean and Cyprus cannot be resolved for a long time within the European Union.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile 18.06.2018 tarihli "Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge" gereğince tam metin erişime açılmıştır. ; 1924 yılında etnik temele dayalı bir kimliğin kabul edilmesiyle birlikte başlayan Kürt sorunu, uzun bir zaman ?etnik ayrılıkçı eylemler? olarak tanımlanmış ve ?Kürt kimliği?, ?Kürt sorunu? gibi kavramlar ise kullanılmamıştır. 2010 Türkiyesi'nde, çözümün halen bulunamamış olması, kuşkusuz bu gecikme ile yakından ilişkilidir.Cumhuriyet Yönetimi ve Tek Parti Hükümeti, o dönemde çıkan Kürt isyanlarını, ?eşkıya direnci? olarak tanımlamış ve sert tedbirlerle Kürtlerin direnişini bastırmıştır. Adnan Menderes'in başbakanlığı döneminde, Kürtler ve Güneydoğu Bölgesi hakkında, sosyo-ekonomik ve demokratik bir politikadan söz edilse de, Kürt kimliğinin ve Kürt sorunun inkarı, 1990'lı yıllara kadar devam etmiştir. 1960'tan itibaren yükselen Kürt hareketi ve PKK terörü, yine bu çerçevede değerlendirilmiştir. Aslında bu dönemde Kürt grupları da, bir yandan kendi kimliklerinin tanınmasını isterken, diğer yandan özerklik talep etmişlerdir. Sol Kürt grupların ortaya çıkmasıyla birlikte, Kürtlerin taleplerinde sosyalist eğilimler belirmeye başlamıştır. 1984 yılında Kürt hareketlerini bünyesinde barındıran PKK ise, Türkiye, İran, Irak ve Suriye'deki Kürtleri tek çatı altında birleştiren bağımsız Kürdistan anlayışını benimsemiştir. Günümüze kadar, PKK'nın silahlı eylemleri devam etmiştir. Hatta PKK, Avrupa ülkelerinde de örgütlenerek, bu ülkelerden siyasi destek sağlamaya çalışmıştır.1990'lı yıllar, diğer bir ifadeyle Soğuk Savaş'ın bitimi, Kürt sorununun mahiyetinde önemli değişikliklere sahne olmuştur. Bu dönemde Kürt sorunu, başta dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal olmak üzere, siyasal aktörler tarafından kabul edilmiş ve soruna yönelik demokratik çözüm arayışları başlamıştır. Ancak yine de, Kürt sorunu konusundaki geleneksel yaklaşımları kırmak mümkün olmadığından, çözüm arayışları söylem olarak kalmıştır.2000'li yıllarda ise, önceki dönemin söylemlerinin somut adımlara dönüştüğü görülmektedir. Bunun en önemli nedeni, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ile başlayan, ?insan hakları? ve ?demokrasi? kavramlarının yükselişidir. Türkiye, uluslararası liberal sisteme uyum sağlayabilmek için, tüm demokrasi sorunlarını çözme zarureti ile karşı karşıya kalmıştır. Bu anlamda, Avrupa Birliği'ne tam üyelik hedefi itici güç olarak kabul edilebilir. Diğer yandan, Dağlıca ve Aktütün saldırıları, terörün bitirilmesi konusunda Hükümet'i baskı altına almış ve çözüm arayışlarını hızlandırmıştır.Nihayetinde Hükümet, Kürt sorununun çözümü için, Demokratik Açılım Projesi'ni önermiştir. Demokratik Açılım Projesi bugün, hararetle tartışılmaktadır. Ancak, gerek Kürtlerin talepleri, gerekse siyasal aktörlerin görüşleri incelendiğinde, projenin işlerliğinin olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Özellikle, Kürtlerin genel af, anadilde eğitim, ayrı bir ulus olarak tanınma ve bölgesel özerklik talepleri, siyasal aktörler tarafından ?bölücü emeller? olarak görülmektedir. Askeri kesim ve muhalefet partileri, bireysel hak ve özgürlüklerin tanınması dışındaki girişimlere şimdilik onay vermemektedir. ; By accepting the ethnic-based national identity in 1924, the Kurdish issue emerged. But for along time that issue was seen as the ethnic separatist movement by the state authorities. Not finding a final solution to the question until today has a direct link to that official approach.The Republican period and single-party government described the Kurdish rebellions as ?eşkıya resistance? and took strong measures in order to suppress them. In the Adnan Menderes Period, socio-economic and democratic policies for Kurdish and Southeastern Anatolia were expressed by the state officials, the Kurdish identity and question was rejected until 1990s. Since 1960 growing Kurdish movement and PKK terorism has been evaluated within the framework of that perspective. In reality in this period the Kurdish groups demanded the reception of their own national identity by the state officials and regional autonomy. With the emergence of leftist Kurdish groups, Kurdish people asked for some Marxist desires. In 1984 PKK, uniting other Kurdish movements under its administrative roof, envisaged establishment of in independent Kurdish state, including the Kurds living in Iran, Iraq, Syria and Turkey. Until today it used the force against the Turkish civilians and army. Even by opening its officies in some European countries, it tried to get their political support.End of the Cold War led to emergence of serious changes in the nature of the Kurdish question. In other words, 1990s one the years where the state officials began to change their perceptions about the issue. In this period the Kurdish issue was accepted by the state official, especially including former President Turgut Özal. They made attempts to find democratic solutions to it. But still they did not put aside their traditional approaches to it; therefore, they did not take some concrete attempts.In 2000s, it is seen that some concrete attempts were taken, because after the end of the Cold War human rights and democracy concepts began to dominate the world politics. In order to adapt itself to the liberal international system, Turkey has been faced with the question of finding solutions to its democratic issues deficiencies. In the meantime it can be accepted that ?the full membership to the European Union? subject is also play a pushing power. On the other hand, PKK?s Dağlıca and Aktütün attacks put the goverment under the suppression in order to stop the PKK terorism and speed up the solution attempts.Concequently the goverment has proposed the ?Democratic Openness Project? in order to find a solution to the Kurdish issue. Today there is a warming debate about the project. But when not only Kurdish demands, but also opinions of the political actors have been analyzed, it can be assumed that within a very short the project cannot be brought into life. Especially Kurdish demands, such as general pardon, education at Kurdish language, necognition of the Kurds as a separate nation, regional autonomy, have still be described by the state actors as the separatist objectives. Military elites and opposition parties do not approve any kind of attempts rather than accepting invidual rights and freedoms.

ÖZETÖzellikle 1958 yılından itibaren Irak'ta, sürekli olarak hükümet darbeleri gerçekleştirilmiştir. Yabancı devletlerin Irak'ın içişlerine karışması (özellikle zengin petrol kaynaklarına kavuşabilmek için), bu darbelerin en önemli sebeplerinden biri olmuştur. Bu nokta da ülke üzerinde Nâsır'ın uygulamaya çalıştığı politikanın her zaman yön değiştirmesi (bir dönem dostu olan bir ülkeyle kısa süre sonra düşman haline gelmesi), Irak'ta kendisine olan sempatiyi ve güveni sarsmıştır. Ülke halkı huzur içinde yaşamak istemiştir, ancak Irak'ta zaten var olan karışıklıklar Nâsır nedeniyle daha da artırmıştır. İlerleyen süreçte Irak'ta bir diğer ülkenin yani Rusya'nın söz sahibi olması ve ülkeye askeri, siyasi, ekonomik ve kültürel olarak yerleşmesi, ülkeyi daha da karıştırmıştır. Irak yetkilileri tarafından her ne kadar kabul edilmemiş olsa da, Irak'ın bir Rus peyki haline geldiği açıkça görülmüştür. Irak-Rusya yakınlaşmasının en olumsuz etkisi, bir zamanlar Nuri Sait Paşa ve arkadaşlarının baskılarından kaçan komünist Kürtlerin Rus gemilere binerek ülkeye giriş yaptığı zaman anlaşılmıştır. Ülkedeki Kürtler ile geri dönen komünist Kürtler arasında yaşanan mücadeleden en çok etkilenen ülke Türkiye olmuştur. Sınırlarımızı aşarak ülkemize iltica eden ve buradan ayrılmak istemeyen (Barzaniler Irak'ı terk etmedikçe geri dönmeyeceklerini söylemişlerdir) Kürtler, Türkiye'yi hem iç siyaset hem de dış siyaset açısından zor durumda bırakmıştır. Darbeleri yakından takip eden Türkiye, bu dönemde hep dostluk mesajları vermiştir. Ancak, Kıbrıs meselesinde takındığı iddialı tavrı, birçok baskı ve zulümle karşılaşan Iraklı Türkler için tam anlamıyla gösterememiştir. İhtilallerin önemli olan diğer bir nedeni de darbe yaparak başa gelenlerin beceriksiz ve idareci yeteneğinden yoksun olmasıdır. İhtilalci liderler tarafından Irak halkına verilen sözler (huzur, refah, zenginleşme), eski hükümetler için yapılan eleştiriler unutulmuştur. Eski hatalar, yeni ihtilalci liderler tarafında tekrarlanmıştır ve böylece Irak'ta kısa aralıklarla birçok darbe gerçekleştirilmiştir. Yaşanan bu kaos ortamında Iraklı Türkler, belirttiğim gibi baskı ve zulümlerle karşılaşmıştır. Bir dönem komünist olmaya bile zorlanan Türkler, ölmeyi tercih ederek canları pahasına savaşmıştır. 1958-1979 yılları arasında Irak'ta yaşanan olaylar, akla hayale sığmaz bir hal almıştır. Bu olaylar nedeniyle Dış İşleri Bakanlığımız tarafından gerekli açıklamalar yapılmıştır ve özellikle sınırlarımızda askeri tedbirler alınmıştır. Türk gençlik dernekleri ve MTTB'nin gösterdiği tepki, takdir edilecek şekilde olmuştur. Birleşmiş Milletlere kadar başvuran bu dernekler, ne pahasına olursa olsun yurttaşlarımızın ezilmesine izin vermeyeceklerini açıklamıştır. 1979 yılında Irak'ta çatışmasız bir şekilde başa gelen Saddam Hüseyin ise, verdiği idam kararlarıyla tam bir diktatörlük sistemi uygulamıştır. Saddam Hüseyin'in başa gelmesi diğer ülkeleri tarafından olağan karşılanmıştır, çünkü Saddam arka planda olduğu dönemde de (Hassan el-Bekr dönemi) ülkeyi sessizce yönetmiştir. İhtilaller konusunda çok deneyimli olan Saddam, kendi mevkiini sağlamlaştırmak ve ülke halkını korkutarak bastırmak için birçok idam kararı almıştır. Böylece Irak, tarihte hep çatışmaların odak noktası olmuştur. ABD tarafından başlatılan Irak'taki son iç karışıklık, günümüzde de devam etmektedir. Akıllardaki asıl soru Irak'ta bulunan Türklerin geleceğinin ne olacağıdır. İşte buna kimse cevap verememektedir. SUMMARYCoup d'états (revolutions) have been realized continuously in Iraq, especially since 1958. The main reason of these revolutions was foreign interventions in the internal affairs of Iraq (the cause of the interventions was especially in order to gain rich oil sources of the country). Public sympathy and trust to Nâsır lost due to his floating policies. For example; Iraq was a friendly country but she became an enemy for Egypt in a short time. People of the country wanted to live in a peace. However, domestic chaos, which prevailed in the Country, was increased because of Nâsır. In the following years, another country (Russia) gained a considerable influence on Iraq. For example in military, political, economic and cultural issues. So this caused to new chaoses in Iraq. Although it was not accepted by Iraqi authorities, it was clearly seen that Iraq had been a Soviet satellite. The worst side of the convergence between Iraq-Russia was seen when communist Kurds escaped from pressures of General Nuri Sait and his friends. Turkey was the most affected country because of conflict between Iraqi Kurds and communist Kurds who had returned to their country. Problems related to Turkey's national and international policies arisen when Kurds sought refuge in. Turkey, who follows the revolutions very closely, sent friendship messages every time. Whereas Turkey adopted direct and systematic approach to Cyprus problem, she couldn't employ the same policy for Iraqi Turks who suffer oppression. Incapable and week leaders were another contributory factors in the coup d'états. Revolutionist leaders had given a wealth of promises to people who live in Iraq, about making the country rich and peaceful place. Nevertheless, promises were broken. New revolutionist leaders made repeated same mistakes which had made by their predecessors. So a lot of revolutions were serially realized in Iraq. Iraqi Turks faced oppression in this chaos. Once Turks had been forced to accepted communism. But they rejected and fought at the expense of their life. Between 1958-1979 dramatic and tragic events had took place in Iraq. Foreign Ministery of Turkey released necessary official statements about the events and the government took military measures along the border. Turks youth associations' reaction was laudable. These associations stated that they did not accept any pressures that exerted on our citizens and applied to United Nations. Saddam Hussein became leader of the Iraq with the help of a bloodless coup in 1979. He established a military dictatorship and ordered several executions. Becoming leader of Saddam was not a surprise for other countries as he had been the driving force behind Hassan el-Bekr. Saddam was an experienced person about revolutions. He ordered several executions in order to strengthen his position. So Iraq had always been the focus of conflicts during history. Unrest period that caused by USA intervention is still lasting today. A question mark hangs over the future of Turks living in Iraq. No one can answer to this question.

U radu se razmatra ekološko obrazovanje u Srbiji, kroz analizu trenutnog stanja, ukazivanje na ključne probleme u ovoj oblasti i moguće pravce daljeg razvoja. U prvom delu rada dat je prikaz razvoja ekološkog obrazovanja u našoj zemlji sa naglaskom na ključne faze u ovom procesu. Put razvoja ekološkog obrazovanja u Srbiji kretao se od izrazitog antropocentrizma i antagonizma između čoveka i prirode, preko umerenog antropocentrizma sa primesama ekoncentrizma, do dominantnog ekocentrizma. Primetno je da razvoj ekološkog obrazovanja u našoj zemlji kasni bar jednu deceniju u odnosu na društvene okolnosti, što otvara brojne implikacije za obrazovni sistem i društvo u celini. Kada je u pitanju nastavni proces, analiza stanja pokazuje pomake koji su učinjeni implementiranjem novih sadržaja iz oblasti ekologije i održivog razvoja u postojeće predmete, kao i uvođenjem izbornih predmeta koji se odnose na ekološko obrazovanje. Pomaci su učinjeni i u domenu vannastavnih aktivnosti koje su obogaćene sadržajima iz oblasti ekologije, kao i u okviru obrazovnih politika škola, uvođenjem posebnih rubrika u školske programe kojima se definišu planirane aktivnosti iz ove oblasti. U drugom delu rada napravljen je osvrt na ključne probleme do kojih se došlo analizom postojećeg stanja u oblasti ekološkog obrazovanja. Kao največi problem izdvaja se primetni jaz između usvojenog znanja iz oblasti ekologije i individualnog delovanja pojedinca u svakodnevnom životu u pravcu očuvanja životne sredine. Pored toga, u nastavi se još uvek u nedovoljnoj meri primenjuju interdisciplinarni pristup i projektna nastava zasnovana na istraživanju čiji je doprinos u učenju ekoloških sadržaja potvrđen u nalazima brojnih istraživanja. U trećem delu rada date su preporuke za dalji razvoj ekološkog obrazovanja u našoj zemlji koje se prevashodno odnose na način učenja ekoloških sadržaja u okviru škole i koje imaju važne implikacije za kreatore obrazovnih politika, lidere u školama i praktičare. Na prvom mestu, škole bi trebalo da budu usmerene na stvaranje mogućnosti za istinski, receptivni i refleksivni odnos učenika sa prirodom. To bi značilo da se u procesu učenja ekoloških sadržaja primene pristupi čiji je uspeh već potvrđen, poput interdisciplinarnog pristupa i projektne nastave. Ostvarivanju ovog cilja pomoglo bi i intenziviranje vannastavnih aktivnosti kroz unapređivanje već postojećih (ekskurzije, nastava u prirodi) kao i uvođenjem novih, na primer ekoloških kampova i drugih organizovanih aktivnosti u prirodi koje podrazumevaju veću angažovanost učenika. Na taj način bi bilo omogućeno da se znanja stečena u nastavi povežu sa neposrednim iskustvom u prirodi. Time bi se podigao kvalitet dobijenih znanja iz ove oblasti, a ostvario bi se i pozitivan uticaj na voljni i emocionalni aspekt ličnosti učenika, što bi vodilo ka njihovoj većoj svesti o potrebi zaštite životne sredine, kao i njihovoj većoj participaciji u konkretnim aktivnostima koje se tiču očuvanja prirode i njenih resursa. Na kraju, ukazano je na važnost finansijskog aspekta, pa se kao preporuka za obrazovnu politiku ističe da su potrebna veća ulaganja kako bi škole mogle dobijena sredstva da iskoriste za podizanje svojih kapaciteta u oblasti ekološkog obrazovanja, obogaćivanje nastavnih resursa, kao i za obučavanje nastavnog kadra. ; The paper deliberates environmental education in Serbia by analysing the current situation, pointing to key problems in this area and potential trends of further development. The first part of the paper is an overview of environmental education development in our country with an emphasis on key stages in this process. The developmental path of environmental education in Serbia has unfolded from strong anthropocentrism and antagonism between the man and nature, through moderate anthropocentrism with hints of ecocentrism, to dominant ecocentrism. It is obvious that development of environmental education in our country is at least a decade late vis-à-vis social circumstances, which opens a number of implications for education system and overall society. With regard to teaching process, the current situation analysis reveals the progress made by implementing new contents from the fields of ecology and sustainable development in the existing subjects, as well as by introducing elective courses related to environmental education. The progress has also been made in terms of extracurricular activities that have been enriched with ecology contents, as well as within educational policies of schools by introducing special sections in the school curricula that define planned activities in this field. The second part of the paper focuses on the key issues arising from the analysis of current situation in environmental education. The greatest problem is an apparent gap between acquired ecology knowledge and the individual's actions in everyday life regarding environmental protection. In addition, the interdisciplinary approach and research-based project teaching whose contribution to learning the environmental contents has been acknowledged by results of numerous studies are still not adequately applied in teaching. The third part of the paper provides recommendations for further development of environmental education in our country. They primarily refer to the way environmental education is taught in school and have important implications for education policy makers, school leaders and practitioners. Primarily, the schools should aim at creating opportunities for genuine, receptive and reflective relationship of students with nature. This would mean using already validated approaches to learning of environmental contents, such as interdisciplinary approach and project-based teaching. Intensifying the extracurricular activities through improvement of already existing activities (excursions, outdoor classes) and introduction of new ones, for example eco-camps and other organized outdoor activities involving a greater student engagement, would also help in achieving this goal. In this way the correlation between the classroom-obtained knowledge and immediate experience in nature would be enabled. This would improve the quality of knowledge from this field, and have a positive effect on wilful and emotional aspect of students' personality. This would also lead to their greater awareness of the need for environmental protection, as well as their greater participation in particular activities related to conservation of nature and its resources. Finally, the importance of financial aspect is underlined and the recommendation for education policy refers to requirement for greater investments. In this way, the schools could use the received funds for increasing their environmental education capacities, improving the teaching resources and training the teaching staff. ; Zbornik rezimea / 24. Međunarodna naučna konferencija "Pedagoška istraživanja i školska praksa ; Book of abstracts / 24th International Scientific Conference "Educational Research and School Practice"

ÖZETSOVYETLER BİRLİĞİ'NİN DAĞILMASINDAN SONRA İRAN'IN AZERBAYCAN POLİTİKASISovyetler Birliği'nin 1991 yılında dağılması ve ardından bu birliğe bağlı Azerbaycan'ın, Azerbaycan Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığını ilan etmesi ile bu devletin komşusu olan İran ile ilişkileri yeni bir döneme girdi. Azerbaycan toprakları XIX. yüzyılın başlarındaki Rus İşgali ile kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrıldı. Kuzey Azerbaycan önce Rusya, sonra Sovyetler Birliği egemenlik alanına girerken Güney Azerbaycan İran'a bırakıldı. Azerbaycan Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığına kavuşan ülke Kuzey Azerbaycan'dır. Kuzey Azerbaycan'da Azerilerin yaklaşık nüfusu 7 milyon iken İran'a bağlı Güney Azerbaycan'da bu rakamın üç katı, 20-25 milyon Azeri yaşamaktadır.Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığa kavuşması İran içinde hem sevinç hem de endişe ile karşılandı. Kuzeyde bağımsız, batı tarzı ve gelişmiş bir Azeri devleti, güneydeki Azeriler için de bir cazibe merkezi olabilecektir. Bu ise İran'daki Azeri milliyetçiliği akımlarını güçlendirecek ve belki de İran'ın üniter yapısına zarar verebilecektir. Öte yandan yeni kurulan bu devlet, İran'a uluslararası arenada yanlızlıktan kurtulma şansı da getirmektedir. Azerbaycan ile kurulacak iyi ilişkiler, İran'ın dünya siyasetine yeniden adapte olmasını sağlayabilecektir. Bölgede yeni devletlerin ortaya çıkması ekonomik fırsatları da beraberinde getirmektedir. İran ekonomik alanda başarı sağlayabilmek için, Türkiye gibi diğer bölge içi, ABD gibi bölge dışı ülkelerle rekabet etmek zorundadır.Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazandığı günden bugüne kadar geçen zamanda İran-Azerbaycan ilişkileri inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. İki ülke arasında Güney Azerbaycan problemi en önemli sorundur. Bu sorun Elçibey'in Azerbaycan'daki kısa iktidarı sırasında doruk noktaya ulaşmıştır. İran, Azerbaycan'ın ekonomik ilerlemesini durdurmak ya da en azından yavaşlatmak için Azerbaycan'ın taraf olduğu meselelerde karşı tarafı desteklemektedir. Karabağ savaşında İran'ın Ermenilere verdiği destek ve Ermenistan ile kurulan iyi ilişkiler bunun bir örneğidir.Hazar Denizi'nin hidrokarbon ürünlerinin çıkartılması ve dünya pazarlarına iletilmesi konusunda da İran ile Azerbaycan karşı karşıya gelmektedir. İran, Hazar Denizi'nin kıyıdaş ülkeler tarafından ya eşit paylaşılmasını ya da belirli münhasır alan dışında ortak kullanılmasını istemektedir. Azerbaycan ise Hazar'ın orta hat yöntemi ile ulusal sektörlere bölünmesi taraftarıdır. Diğer taraftan bölgeden çıkartılan petrol ve doğal gazın uluslararası piyasalara ulaştırılması konusunda da İran ve Azerbaycan muhalif düşüncededir. İran, bölgeden çıkan tüm kaynakların kendi toprakları üzerinden geçecek bir hatla Basra Körfezi'ne ulaştırılmasını öngörmektedir. Bu hat bazı avantajları da bulunmasına rağmen ABD ve Batılı devletler tarafından kabul edilmemektedir.Azerbaycan ise bölgeden elde edilecek petrol ve doğal gazın Türkiye üzerinden Akdeniz'e ulaştırılmasını istemektedir. Maliyeti dolayısı ile özellikle petrol şirketleri tarafından cazip görülmeyen bu hattı ABD de desteklemektedir.İran ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler sayılan bütün güçlüklere rağmen gelişmeye devam etmektedir. Bu ilişkilerin olumlu yönde gelişmesi her iki devletin de yararına olcaktır.ABSTRACTIRAN'S POLICIES TOWARDS AZERBAIJAN REPUBLIC AFTER THE COLLAPSE OF SOVIET UNIONThe relations between Iran Islamic Republic and Azerbaijan Republic entered a new phase after the collapse of Soviet Union and declaration of independence by Azerbaijan in 1991. In the beginning of the 19th century, Azerbaijan territory was divided into two separate parts; the north and the south, by the Russian invasion of the region. While the former remained under the sovereignty of first Russia then the Soviet Union, the latter was a part of Iran. The country that gained its independence from the Soviet Union is the one in the north. While the population of the Azeris in this independent country in the north is about 7 million, that of the Azeris in the south which is a state in Iran is three times bigger; between 20-25 million.Iran met the declaration of independence in the Northern Azerbaijan with both excitement and anxiety. It is possible that an independent, developed and westernized Azeri state in the north may be a center of attraction for the Azeris living in the Southern Azerbaijan. Consequently, this may strengthen the nationalistic movements among the Azeris in the south and eventually give damage to the unity of Iran. This newly founded country in the north, on the other hand, can also bring the chance for Iran to break its isolation from the international arena. Good relations developed with Azerbaijan Republic could make it possible for Iran to adapt in the world political system. On the other hand, the emergence of newly independent states in the region can also create economic opportunities. Iran has to compete with countries inside the region like Turkey and countries outside the region such as the USA to succeed in economic area.Since Azerbaijan Republic gained its independence, the relations between Iran and Azerbaijan have not been stable. The most important problem between Iran and Azerbaijan is the Southern Azerbaijan issue. The compexity of the problem reached its peak during the brief Elchibey administration in Azerbaijan. To stop or at least slow down the development of Azerbaijan, Iran supports the opponents of Azerbaijan in the issues in which Azerbaijan is involved. The good relations between Iran and Armenia and the support given to Armenia by Iran during the war in Karabagh are examples of Iran's this policy. Iran and Azerbaijan stand on the opposite sides in the issue about the exploitation and export of the hydrocarbon products of the region. Iran demands that the Caspian Sea should be either equally shared by the coasting countries or used together (condominium). Azerbaijan, on the other hand, claims that the Caspian Sea ought to be divided into national sectors according to medium line borders. Transportation of the oil and natural gas of the region to the world markets is another issue that causes a conflict between Iran and Azerbaijan. Iran urges that all the oil and natural gas of the region ought to be carried to the Persian Gulf via Iranian territory by pipe lines. Although this route has some advantages, it is not accepted by the USA and western countries.Azerbaijan wants to carry the oil and natural gas to the Mediterranean Sea through pipelines from Baku to Ceyhan. Even tough this route is not considered economical by the oil companies, the USA has been supporting it since it was proposed. In spite of all above mentioned issues and problems between Iran and Azerbaijan, the mutual relations have been developing. It is for the benefit of both Iran and Azerbaijan that the good relations be built and maintained.