Suchergebnisse

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı ; Avrupalılaşma, modernleşme ile özdeş tutulmaktadır. Modernleşmek, ayrıca din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve laik yönetim anlayışının uygulanmasını gerektirir. Avrupalılaşma, "aydınlanma" anlamına gelmemektedir. Avrupalılaşma, bu çalışma kapsamında, Avrupa yaşam standartlarını, Avrupa hukukunu, Avrupa'nın demokratikleşme düzeyini, Avrupa alt yapısını, rasyonel dış politika düşüncelerini, istihdam politikalarını ve insan haklarını kendi iç politikalarımız haline getirmemiz anlamına gelmektedir. Türkiye, bölgesel bütünleşme hareketleri içinde en başarılı olan Avrupa topluluğu doğrultusunda, tercihini 1963 yılında imzalanan Ankara Antlaşması ile AB'den yana yapmıştır. AB'ye olan coğrafi yakınlık, dış ticaretin büyük bir kısmının AB ile yapılması bu tercihin nedenleri arasında sayılabilir; ancak en önemli neden AB'nin batılı anlamda modernleşmenin merkezi oluşudur. Nihai hedefi tam üyelik olarak belirleyen, Türkiye, 1963'de yürürlüğe giren Ortaklık Anlaşması daha sonra 1994'de Gümrük Birliği anlaşmasının imzalanması ile tam üyeliğe doğru yol almaktadır. Yapılan anlaşma 3 dönemden oluşmaktadır. AB açısından, Gümrük Birliği, kurumsal temelinin bir parçasını oluştururken, Türkiye için ise uluslararası alanda rekabet gücünü artıran ve dünya ticaretini teşvik eden, ülke mevzuatının önemli bir bölümünü AB mevzuatı ile uyumlaştıran bir çerçeve olarak hizmet vermektedir. Ortaklık ilişkisi, bu süreçte gelişirken Türkiye 1987 yılında Tam üyelik başvurusu yapmış ve 1999 Helsinki zirvesinde aday ülke olarak tanınmıştır. 3 Ekim 2005 tarihinde ise üyelik için en önemli adım olan Katılım Müzakereleri başlamıştır. Bu çalışmada, Gümrük Birliği ve Tam üyelik görüşmelerinin Türkiye'nin Avrupa Birliği uyum sürecine katkısı incelenecektir. Bu incelemeyi yapabilmek için, Birinci bölümde; Türkiye Avrupa Birliği ilişkilerinin tarihçesi ve Avrupalılaşmanın ne olduğu ve neden hedeflenildiği anlatılacaktır. İkinci bölümde ise; Gümrük Birliğinin Türkiye'nin Avrupalılaşmasına katkısı, Üçüncü bölümde ;Avrupalılaşma süresince Türkiye'nin AB müktesabatına uyumu ve Dördüncü bölümde; Türkiye'nin Avrupalılaşmasında siyasal, sosyal ve kültürel boyutu ele alınıp incelenecek ve irdelenecektir. ; Europeanization is emphasized with modernization. Separation of the religion and the government comes with modernization and it also brings the secular management system. Europeanized means: `to become luminous'. In this study, Europeanization mean to have the life standards of Europe, to have the law system of Europe, to have the level of Democracy in Europe, to have the infrastructure of Europe, to have the rational foreign policy ideas of Europe, to have the fortification politics of Europe, and to have the human rights policy of Europe and turn them all into our own political system. Within the most successful regional totalitarian movements, being part of European Union has been the choice of Turkey with the 1963 Agreement of Ankara. There are several reasons for the choice of Turkey to want to be part of European Union. Some of which are; the geographical advantages of the closeness of Turkey to Europe, most of the export businesses are done within Turkey and Europe and if you compare the European Union with other Unions in different part of the world, EU is the most well known Union. Moreover, the most important reason for Turkey to want to be part of European Union is because Europe is the center of western modernization. The Partnership Agreement that came into effect in 1973 determines as the final target of Customs Union Agreement between Turkey and European Economic Community. The purpose of the agreement forms in 3 different terms. For the European Union, Customs Union is the foundation of corporate. For Turkey, in the international arena, Customs Union triggers the competition power, it encourages the world trade and it also serves as the body of current law of Turkey that brings a harmonize frame with the body of current law of European Union. During development of the partnership, in 1987, Turkey applied for the full membership for the European Union. In 1999, Helsinki Summit Turkey was well-known as a candidate. In October 3rd 2005, the most important step for the membership, consultation of participation has started. In this study, Customs Union and full membership negotiations and how this can be for the benefit of Turkey's harmonization process will be examined. In this study: the first part examines and inspects the history of Turkey and European Union relations and what is to be Europeanized and why this is a target for Turkey; The second part examines and inspects the impact of the Customs Union over Turkey's target towards Europeanization; The third part examines and inspects the Turkey's adjustment during the Europeanization process.; finally the fourth part of the study examines and inspects Turkey's diplomatic, social, and cultural dimensions.

ÖZET37.Hükümet (26 Ocak –17 Kasım 1974) Türkiye'de birçok iç ve dış sorunun arka arkaya gediği bir dönemde kurulmuştur. Bu dönemin Türk dış politikasında son derece önemli, uzun yıllar etkisini gösterecek birçok gelişme yaşanmıştır. En önemlileri Yunanistan'la yaşanan Ege Denizi'ne ilişkin sorunlar ve Kıbrıs meselesidir. 15 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs'ta yaşanan Sampson darbesi Ada'daki Türk varlığını tehdit etmiştir. 37.Hükümet'in karar verdiği 20 Temmuz 1974'te düzenlen Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Ada'nın bir kısmının Türk hâkimiyetine geçmesi ve Ada'nın fiilen bölünmesi durumunu yaratmıştır. 37.Hükümet'in Kıbrıs'ta başlattığı Barış Harekâtı, BM Güvenlik Konseyi ve NATO'da dikkatle izlenmiş ve konuyla ilgili birçok karar alınmıştır.37.Hükümet alınan bu kararları ciddiyetle takip etmiş ancak bu kararları kendisine yönelik bir baskı aracı olarak düşünmeden kendi dış politikasını yürütmeye devam etmiştir.37.Hükümet dönemi Türk-Amerikan ilişkileri, Haşhaş sorunuyla yeni bir boyut kazanmaya başlamıştır. ABD Yönetimi ve kamuoyunda, Türkiye'nin haşhaş ekimine izin vermesi oldukça büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. ABD Yönetimi Türkiye'nin Birinci Barış Harekâtı'nda tarafsız, Türk-Yunan savaşını önlemeye yönelik yapıcı bir politika izlerken özellikle ABD Temsilciler Meclisi, İkinci Barış Harekâtı'na tepki göstermiştir. Ayrıca, bu dönemde ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosu'nun, Kıbrıs'ta Amerikan silahları kullanıldığı gerekçesiyle hazırladıkları silah ambargosu yasa tasarıları Türk ABD ilişkilerinde son derece gergin ve kötü bir dönemin başlangıcı olmuştur. 37.Hükümet dönemi Türk-İngiliz ilişkileri ise pek olumlu olmayan bir süreç yaşamıştır. Kıbrıs sorunu karşısında Türkiye'nin ortak müdahale önerisini reddeden İngiltere gelişmelere yeterli tepkiyi göstermemiştir. Sorunla ilgili tüm müzakerelerde çoğunlukla Yunanistan lehine olacak çözüm yollarını destekleyerek, arabuluculuk rolü üstlenmiştir.37.Hükümet dönemi Türk-Sovyet ilişkileri Kıbrıs'ta yaşanan kriz hakkındaki düşüncelerin benzer olması nedeniyle başlangıçta uyumlu olmuştur. Türkiye'nin Ada'ya müdahalesinden sonra sorunun kesin çözümüne ilişkin Türkiye ve Sovyetlerin görüşlerinin belirgin bir farklılık göstermesi karşısında başlangıçtaki uyum bozulsa da sorun denebilecek düzeye ulaşmamıştır.Anahtar sözcükler:1. 37.Cumhuriyet Hükümeti2. I.Ecevit Hükümeti3. Türk Dış Politikası4. Kıbrıs sorunu 5. Karasuları Sorunu 6. Haşhaş Sorunu ABSTRACT37th Turkish Government was established (January the 26th - November the 17th in 1974) in a period when lots of national and international problems were rising one after another. In this period lots of process which had great important and profound effects for years were took place in the foreign affairs of Turkey. The most important of them were the problems with Greece about the Aegean Region and the Cyprus problem. The Coup d'état on 15 July in 1974 in Cyprus, threatened the Turkish presence in the Cyprus Island. After the Peace Operation on which the 37th Government decided on 20th July in 1974, a part of the island was dominated by the Turks and Cyprus was virtually separated. The peace operations started by 37th Government in Cyprus were monitored by UN Security Council and NATO (North Atlantic Treaty Organization) and many decrees were taken by them. 37th government took those decrees into consideration but never thought them as compulsion. It went on following its own foreign policies.The relationship between the Turks and the Americans in the 37th Government period started to gain a new dimension with the problem of opium poppy. The allowance of Turkey to grow opium poppy was protested both by the USA government and in the American common opinion. While the American Government was following an impartial policy to prevent Turkish – Greek war in the first peace operation, especially USA Chamber of Deputy reacted against Turkey in the Second Peace Operation. Moreover in this period, the embargo draft bills which was prepared by USA Chamber of deputies and Senate Committee on the ground those American guns were used in Cyprus was the beginning of a tense and undesirable period. In the 37th Government Period, Turkish- English relationship was not that good. For the Cyprus problem, England refused the nomination to intervene for common reaction. And it didn't give enough reaction for the developments. In all the negotiations England took the role of conciliator supporting for the solutions to the advantage of Greece.In the period of 37th Government, the relationship between Turkey and the Soviet Union was compatible at the beginning as the thoughts were similar about the Cyprus crisis. However, after the military intervention of Turkey, for the exact solution Turkey's and Soviet Union's thoughts were not as compatible as it was before. Fortunately it didn't turn into a problem.Keywords1.37th Turkish Government2.First Government Of Ecevit3.Turkish Foreign Policy4.The Cyprus Problem5.The Problem Of Territorial Waters6.The Problem Of Opium Poppy

ÖZETFinansal küreselleşme, günümüzde, dünya çapında bir entegrasyon eksenine oturmuştur. Hızla artan yabancı sermaye akımları doğrudan yabancı yatırımlar veya portföy yatırımları şeklinde tüm dünyaya yayılmakta; sınırların önemi ortadan kalkmaktadır. Bu süreci tetikleyen unsurların başında; Bretton Woods sisteminin çöküşü, 1980-1990 döneminde faiz oranlarının serbest bırakılması, çokuluslu şirketlerin dünya çapında önemlerinin artması, enformasyon alanında kaydedilen gelişmeler gelmektedir.Finansal küreselleşmenin altyapısını oluşturmada en büyük pay sahibi olan uluslararası ekonomik kuruluşlar, finansal serbestleşmeyi sağlamış ve bu sayede uluslararası emek, sermaye,mal ve fon alışverişinin önü açılmıştır. Uluslararası ticareti mümkün olduğunca serbest ve düzenli kılan evrensel organizasyonların yanında bölgeselleşme kapsamında değerlendirilen ekonomik entegrasyonların ticaretin serbestleştirici amaçlar doğrultusunda uygulamaları da küreselleşmeyi hızlandırmaktadır. Bir ülkenin küreselleşme sürecindeki başarısı, çoğu kez bölgeselleşme sınavındaki başarısıyla paraleldir. Türkiye, OECD ile her daim yakın ilişkilerde olmaya çalışmıştır, OECD üyesi ülkelerle ticaretimizde en büyük payı ise AB ülkeleri almaktadır. AB'ye üyelik sürecinde AB ülkeleriyle uyum çerçevesinde atılması gereken adımları atma yolunda olan Türkiye'nin mali, siyasi ve sosyal alanlarda ciddi reformlara ihtiyacı vardır. Bölgesel entegrasyonlardan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nin kurucu üyesi olarak yer alan Türkiye açısından bu entegrasyonlar, dünyada süregelen liberal değişimler ve globalleşme eğilimlerine paralel olarak, Türkiye'nin dünyayla entegrasyonuna katkı sağlayacak türden entegrasyonlardır. Finansal küreselleşmenin ikinci bileşeni olarak nitelendirilebilecek finans alanında kullanılan teknolojik ürünler de finansal küreselleşmenin hızını artırmada destekleyici konumdadır. Bugün yeryüzünde, her beş kişiden biri, aynı adı taşıyan kartlarla, hem ulusal hem global piyasalarda aynı alışveriş kültürünü yaşarken, ATM'ler mekan ve zamandan bağımsız bir şekilde fon transferini gerçekleştirmektedir. Kuşkusuz; elektronik fon transferleri ve e-ticaretin finansal küreselleşmedeki rolleri tartışılmaz bir etkinliktedir. Türkiye'de finansal küreselleşme ise en çok bankacılık sektöründe etkili olmuş, bankacılık artık günümüzde telebankacılık ve self-servis bankacılığına dönmüştür. Türkiye'de finans sektöründeki bilgi ve iletişimin gelişmişliği, finansal sektörün entegrasyonunda zaman ve mekan problemlerini çok büyük ölçüde çözebilmektedir. Finansal küreselleşmede gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek konuma gelebilmek için başarılı ekonomik entegrasyonlarda yer almalı ve Türkiye'de finans sektöründe kaydedilen bilgi ve iletişim bazlı gelişme diğer sektörlerde de hız ve etkinlik kazanmalıdır. ABSTRACTNowadays, financial globalization has a great impact on the integration of all the world. Direct foreign invesments and capital flows increase worldwide so fast that the frontiers of the countries become unimportant. The collapsation of the Bretton Woods, liberalization of interest rates in 1980's and 1990's, increase of the importance of the multinational companies and the development in the information area have an important effect on this situation.International economic foundations, which have a big share in the creation of the base of the financial globalization, have let the capital flows free, so that the trade of the international capital, fund, labour and goods become more liberal. Besides, the politics of the regional economical integrations helps to the financial liberalization, too. The success of a country by the globalization is the mirror of the success of that country in the exam of regional integration. Turkey has always an effort to become in close relationship with OECD. The countries of the European Union have the largest share of the trade of Turkey and OECD. Türkiye needs great reforms in economical, social and political areas in the period of the membership to the European Union. Türkiye took place by the establishment of the Economic Cooperation Organization and Blacksea Economic Cooperation. This foundations is very important by the economical integration of Turkey and the whole world. Technological instruments, which are used in financial area, can be described as the second component of the financial globalization. This instruments support to increase speed of the financial globalization. Today in the world, one of the five people shops in the same style with same credit cards in global also local markets. Automatic Teller Machines transfer the fund out of the pressure of the time and place. Absolutely, electronical fund transfer systems and e-commerce play great role in financial globalization. In Turkey, the sector of the banking is the most affected sector by the financial globalization. Nowadays, banking seems to be electronical banking and self-service banking. In Turkey the development in the banking and in the sector of finance, solve the problems, which occures because of the time and place, by the integration of the sector of finance. In order to compete with the developed countries,Turkey must take place in successfull economical integrations and also must develop in the information and communication area by the sectors out of the sector of the finance, too.

Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'nı kapsayan bölgeyi ifade eden Türk Boğazları, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan günümüze kadar, zaman zaman Türkiye'ye yöneltilen tehditlerin başlıca kaynağını oluştururken, genellikle Türkiye'nin jeopolitik ve jeostratejik önemini artırıcı bir koz olmuştur. Türklerin, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Türk boğazları üzerinde azalmaya başlayan hakimiyeti, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması ve antlaşma ile aynı tarihte yürürlüğe giren ve antlaşmanın bir parçası sayılan "Boğazların Tabi Olacağı Usule Dair Mukavelename" ile Türk boğazlarından barışta ve savaşta, denizden ve havadan geçiş ve ulaşım serbestliği ilkesi kabul edilmesi ile tamamen yok olma noktasına gelmiştir. Lozan'da kabul edilen boğazlar ile ilgili Sözleşmede boğazlardan geçiş serbestliği, ticaret ve savaş gemileri için barış zamanı, Türkiye'nin muharip ve tarafsız olduğu savaş zamanları için ayrı ayrı düzenlenmiştir. Sözleşme, kıyıdan itibaren 15-20 km.lik bir alanı kapsayacak şekilde boğazlar bölgesi ile İmralı hariç; Marmara Denizi'ndeki tüm adaları ve Boğazönü Adaları'nı (Semadirek, Limni, Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adaları) gayri askeri statü kapsamına almıştır. Serbest geçiş ilkesi ve uluslararası denetim sisteminin etkisi altında hazırlanan sözleşme, boğazlara ilişkin bir kısım yetkileri akit devletlerin temsilcilerinden oluşan Boğazlar Komisyonu'na devretmiştir. Türkiye, egemenlik haklarını açıkça sınırlandırmış olan sözleşme ile savunma ve güvenliği için tedbir alma hakkından mahrum bırakılmıştır. Bu durumda Türkiye Lozan'da içine sindiremeden imzaladığı Lozan boğazlar sözleşmesinin iptali ve tekrar boğazlarda ki hakimiyetini kurmanın yollarını aramıştır. Türkiye'nin Bu arayışları sonuçsuz kalmamış ve 20 Temmuz1936 tarihli Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması ile sonuçlanmıştır. Bu tarihe kadar değişik evrelerden geçerek azalmaya devam eden, ancak bu sözleşmenin imzalanmasıyla Türk boğazları ve geçiş rejimi üzerinde Türk hakimiyeti yeniden sağlanmıştır. Montreux Sözleşmesinin amacı; "boğazlardan geçişi ve gemilerin ulaşımını, Lozan Barış Antlaşması'nın 23. maddesiyle tespit edilen prensibi, Türkiye'nin güvenliği ve Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin güvenliği çerçevesinde koruyacak biçimde düzenlemek" olarak belirlenmiştir. Akit devletlerin, 24 Temmuz 1923'te Lozan'da imzalanmış olan sözleşmenin yerine koymayı kararlaştırdıkları sözleşme, 29 madde ile dört lahika ve bir protokolden oluşmaktadır. Montreux Boğazlar Sözleşmesi, Lozan Barış Antlaşması ve eki olan Boğazların Tabi Olacağı Usule Dair Mukavelenamenin, Türkiye'nin boğazlar bölgesi üzerindeki egemenliğini kısıtlayan hükümlerini ortadan kaldırmıştır. Sözleşmenin imza tarihi olan 20 Temmuz 1936'dan itibaren geçerli olmak üzere, Türkiye'nin boğazlar bölgesini askerileştirmesi, Boğazlar Komisyonu'nun kaldırılarak yetkilerinin Türkiye'ye aktarılması öngörülmüştür. Montreux Sözleşmesi ile Boğazlardan geçiş rejimi ve gemilerin ulaşımı konuları, Türkiye'nin ve Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin güvenliklerini koruyacak çerçevede düzenlenmiştir. Lozan Boğazlar Sözleşmesi ile Montreux sözleşmesinin arasında ki en önemli fark Türkiye'nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumudur. Bu husus Lozan'da öngörülmeyen ve Türkiye'ye önleyici meşru müdafaa hakkına dayanarak tedbir alma imkanı veren yeni bir düzenleme olarak sözleşmede yer almıştır. Lozan'ın aksine Montreux sözleşmesi, havadan geçiş serbestliği ilkesini kabul etmemiştir. Sadece sivil uçakların boğazlar üzerinden geçişi düzenlenmiş, askeri uçakların boğazlar üzerinden geçmesine izin verip vermeme yetkisi Türk hükümetine bırakılmıştır.Barış ve Türkiye'nin tarafsız olduğu savaş zamanlarında, boğazlardan geçecek savaş gemilerinin sınıfı ve tonajı sınırlandırılmış olup, bu gemilerin geçişi ön bildirime tabi tutulmuştur. Ayrıca, Karadeniz'de bulunacak kıyıdaş olmayan devlet gemileri için süre sınırlaması da getirilmiştir. Türkiye'nin muharip olduğu savaş zamanı ile kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi ile karşı karşıya sayması durumlarında (21. maddede öngörülen istisna dışında) savaş gemilerinin boğazlardan geçişi konusunda Türkiye dilediği gibi davranabilecektir. Boğazları tüm savaş gemilerine kapatma veya dilediği devlet savaş gemilerini geçirme hakkı vardır.Montreux Boğazlar Sözleşmesi, geçiş nedeniyle ortaya çıkabilecek tüm hukuki durumları düzenlememektedir. Sözleşmede öngörülen açık sınırlayıcı hükümlere (örnek olarak 2. maddenin lafzına) ters düşmemek, genel uluslararası hukuk ilkelerine bağlı kalmak ve boğazlardan geçiş hakkının özüne dokunmamak koşuluyla; Türkiye'nin zabıta ve yargı yetkisi ile geçişin zararsız olmasını isteme ve geçişi düzenleme yetkileri vardır. Montreux'de saklı tutulan ve uluslararası hukukun teyit ettiği bu yetkisini kullanarak Türkiye, ulusal bir düzenleme (tüzük ) yaparak 1994 ve 1998 tarihli Tüzükleri uygulamaya koymuştur. Böylece, kıyıdaş devlet olarak, ulaştırma güvenliğini sağlama ve deniz trafiğini düzenleme yetkisini kullanmıştır.SSCB ve Yugoslavya'nın 1991 tarihinde dağılmasından sonra Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin akit devletleri; Gürcistan, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya (Sırbistan-Karadağ), İtalya, Fransa ve İngiltere olmuştur. Değişen dünya konjonktürünün sonucu olarak özellikle ABD ve AB gibi küresel güç aktörlerinin girişimleri ile Türk boğazlarından geçiş rejiminin tartışmaya açılma ihtimali mevcuttur. Gerek mevcut hukuki ve siyasi düzen, gerekse Türk boğazlarından geçişle ilgili uygulamalar ışığında incelendiğinde, bazı teknik detaylara mahsus aksaklıklar dışında Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin feshini veya değiştirilmesini gerektirecek bir durum mevcut değildir. Sözleşmenin yenilenmesi durumunda Türkiye halen sahip olduğu avantajlara sahip olamayacak ve yeni sözleşme, halen uygulanan rejime kıyasla Türkiye'nin lehine olmayacaktır. Bu nedenle Türkiye Montreux Boğazlar Sözleşmesinin devam etmesi için çaba harcamalıdır. Turkish Straits which expresses the region covering Maramara Sea , İstanbul and Çanakkale Straits has usualy been a trump increasing geopolitic and geostrategic importance of Turkey while also being the main source of many threats against the country , time to time since Küçük Kaynarca Agreement was signed in 1774. Turkish sovereighty which began to decrease after Küçük Kaynarca Agreement signed in 1774 reached at a point to completely disappear folowing the issue of Lausanne Peace Agreement dated 24 July 1923 and 'Regulations The Straits Will Be Subject To' which was put in effect as a complemantary part of it at the same date.intoroducing the free passage and transportation principle through sea and air, in peace and war. In the agreement signed in Lausanne, free passage principle through the straits was arranged separately for commercial or war ships during peace, war time when Turkey stands neutral or is a belligerent The agreement,described all islands in Marmara Sea and Boğazönü islands covering a 15-20m area from the coastal site as non-military zones , with the exemption of the straits region and İmralı. The agreement arranged under the influence of free passage principle and international control system transfrered some authorities regarding the straits to the Straits Commission composed of representors of contracting countries. Turkey was deprived of its right of taking precautions for its safety and defence with this contract restricting its sovereignty. Under these conditions, Turkey looked for a way to dissolve of the Lausanne Straits Agreement which was signed by Turkey unwillingly and to restructure its sovereignty on the straits. These attempts of Turkey was not left answerless and finaly resulted with the arrangement of Montreux Straits Agreement. In this way, Turkish sovereighty on Turkish Straits and passage principle was re-arranged which continued to decrease, passing through different stages.The objective of Montreux Agreement was to arrange' the principles of passing through the straits , passage of ships , the principle outlined on the 23rd article of Lausanne Peace Agreement, Security of Turkey and other neighbouring countries situated coastwise of Black Sea .'The contract which was thought to be put in effect by the contracting countries to replace the agreement signed in Lausanne on 24 July 1923, consisted of 125 articles, four attachments and one protocol.Montreux Straits Agreement, Lausanne Peace Agreement and its attachment 'Regulations The Straits Will Be Subject To' cancelled the provisions restricting Turkish sovereighty on the straits region . It is stated that Turkey should militarize the straits region, The Straits Commission should be dissolved and its authorities should be transferred to Turkey starting fom the issue date of the agreement, 20 July 1936. In Montreux Agreement, subjects such as the passage prcinciple through straits and ships are arranged in a way to protect the security of Turkey and countries on Black Sea coastline. The main difference between Lausanne Straits Agreement and Montreux is the situation that Turkey considered itself quite close to a war threat .This situation was not assumed in Lausanne Agreement . A new arrangement was made enabling Turkey to take precautions for its defence. In contrary to Lausanne, Montreux Agreement does not allow airway passage principle. Only the passage of civil aircrafts are covered and the decision whether to let the passage of war ships is left to the Turkish Goverment.During peace and war time when Tukey stands neutral, the class of war ships to pass through the straits will be restricted and will require a preliminary notification. Furthermore, a time restriction is intorduced for ships of countries not located along the coastline and which was going towards Black sea.During war time when Turkey takes part as a belligerent , in case it considers itself close to a war threat ( with the exceptions outlined on the 21st article) , Turkey can act in the way it likes regarding the passage of war ships through the straits. Montreux Straits Agreement arranges all judical cases sourcing from right of passage. Provided that restricting provisions of this agreement are not violated and international law principles are fullfilled and the basic of passage right through the straits are reserved; Turley can claim the security of passage and to arrange the passage conditions.Using these authorities, Turkey put the Regulations dated 1994 and 1998 in effect as a nationl arrangement. Thus, it used its authority to arrange marine traffic and to provide the security in transportation.After Soviet Socialist Countries Union and Yugoslavia was dissolved in 1991, contracting parties of Montreux Agreement became , Georgia, Russian Federation, Ukraine, Romania, Bulgaria, Turkey, Greece , Yugoslavia ( Serbia -Karadağ) , Italy, France and England As e result of changing world conditions, especially with the attempts made by actors of the global power such as America and European Union, there exists the possibility of bringing the passage regime through straits into discussion. Examining the situation both within the frames of existing judical and political structures and applications in Turkey regarding the passage through straits, we can find no reason which requires the dissolve or an alteration on Montreux Agreement with the exemption of defects in technical details. In case the agreement is renewed, Turkey will not reserve its existing advantages and the new agreement will not be in the favor of Turkey when compared with the regime still in effect. Therefore, Turkey should struggle for the continuance of present Montreux Agreement.

Küreselleşme sürecinin, hemen her alanda yarattığı dönüşümler şüphesiz sivil toplumun ve sivil toplum kuruluşlarının da kapsamını değiştirmektedir. Sivil toplum kuruluşları, yönetişim modelinin ortaya atıldığı günden beri karar alma aşamalarında daha aktif rol oynayarak etkin çalışmalar hayata geçirebilmektedir. Uluslararası kuruluşlarca yönetişim modelinin önerilmesinin arka planında yatan başlıca sebeplerden birini, doğal dengenin bozulması ve etkilerini tüm dünyada hissettirmesi oluşturmaktadır. Bu noktada ise her bir aktörün çevresel sürdürülebilirliğe yapacağı katkı çok değerli olmaktadır. Günümüzde kurumlar çeşitli sorunların altından tek başına kalkmaya çalışmaktadır. Bu da çevre gibi çözümünde her geçen dakikanın önem arz ettiği sorunların, çok yönlü bakış açısıyla değerlendirilemediği, etkin olmayan ve gecikmiş çözümlerin hayata geçirilmesine neden olmaktadır.Türkiye'de doğanın korunması hususunda sivil toplum kuruluşları zamanla daha fazla çalışma yürütmeye başlamıştır. Sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü bu çalışmaların etki alanını arttırabilmesi, gerçek anlamıyla "sürdürülebilir" çevresel gelişmelerin ortaya koyulabilmesinde kamu kurumlarıyla iş birliği büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada yönetişim modelinin Türkiye'deki yansımaları, çevre alanında çalışan sivil toplum kuruluşları üzerinden ele alınmıştır. Bu çalışmada sivil toplum kuruluşlarının, çevresel sürdürülebilirlik için varlığının gerekliliği ve önemini ortaya koyabilmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye'de faaliyet gösteren çeşitli sivil toplum kuruluşları ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilerek bu sivil toplum kuruluşlarının çevresel sürdürülebilirlik adına üstlendikleri roller ele alınmıştır. Aynı zamanda sivil toplum kuruluşları ve belediye iş birliğinin, doğanın korunmasına ve sürdürülebilirliğe katkısı değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda belediye ve sivil toplum kuruluşu ortaklığında yürütülmüş olan bir proje örneklendirerek ortaya atılan amaç pekiştirilmeye çalışılmıştır. Bu projeyle birlikte hem belediyenin hem de sivil toplum kuruluşunun bu iş birliğine neden ihtiyaç duyduğunu ve bu iş birliğiyle hangi iş kolunun ya da hangi durumların daha etkin hale geldiğini gösterebilmek amaçlanmıştır. Çalışmanın veri toplama yönetimini, literatür araştırması, görüşülen kurumların incelenen faaliyet raporları, web siteleri, bültenleri ve kuruluşlarla yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlar oluşturmaktadır. Tez çalışmasında ulaşılan sonuçlar açısından Türkiye'de çevre sivil toplum kuruluşları, alanlarında önemli çalışmalar yürütmekte; yönetişim modelinin gelişmesiyle birlikte sivil toplum kuruluşları daha fazla söz sahibi olabilmektedir. Bu süreçte birçok belediyenin tutumu farklılılık gösterse de sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliğine açıktırlar. Bu da doğrudan karar alıcı organların ve sivil toplum kuruluşlarının dahil olduğu etkin bir çevresel yönetişimi beraberinde getirmektedir. Çevrenin korunması hususunda etkili çözümler sunan belediye ve sivil toplum kuruluşları iş birliği, aynı zamanda her kuruma kendi kapasitesini geliştirebilme imkanı da sağlamaktadır. --- The transformations created by the globalization process in almost every field undoubtedly change the scope of civil society and non-governmental organizations. Since the day the governance model was introduced, non-governmental organizations have been able to play a more active role in the decision-making stages and implement effective activities. One of the main reasons underlying the proposal of the governance model by international organizations is the deterioration of the natural balance and its impact all over the world. At this point, the contribution of each actor to environmental sustainability is very valuable. Today, institutions are trying to deal with various problems alone. This leads to the implementation of ineffective and delayed solutions that cannot be evaluated from a multi-faceted perspective, such as the environment, where the problems of which every passing minute is important.Non-governmental organizations for the protection of nature in Turkey has started to work more execution time. Cooperation with public institutions is of great importance in order to increase the impact area of these activities carried out by non- governmental organizations and to reveal "sustainable" environmental developments in the real sense. Reflections in Turkey is handled through civil society organizations working in the environmental field. It was aimed to put forward the necessity and importance of the existence of non-governmental organizations for environmental sustainability. Semi-structured interviews with various non-governmental organizations operating in Turkey was carried out in this context. The roles of these non- governmental organizations in the name of environmental sustainability were examined. At the same time, the contribution of non-governmental organizations and municipal cooperation to the protection of nature and sustainability was evaluated. In this direction, the aim was tried to be reinforced by exemplifying a project carried out in partnership with the municipality and non-governmental organizations. With this project, it is aimed to show why both the municipality and the non-governmental organization need this cooperation and which business line or situations have become more effective with this cooperation. The data collection management of the study consists of the literature research, the analyzed activity reports of the interviewed institutions, websites, bulletins and semi-structured interviews with organizations. Non- governmental organizations is carrying out important work in the field of environmental in Turkey. With the development of the governance model, non- governmental organizations can have more say. Although the attitudes of many municipalities differ in this process, they are open to cooperation with non- governmental organizations. This brings about an effective environmental governance involving direct decision-making bodies and non-governmental organizations. The cooperation of municipalities and non-governmental organizations, which offer effective solutions in the protection of the environment, also enables each institution to develop their own capacities.

Sivil toplum kavramı uzun yıllardır tartışılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bakıldığında sivil toplum insanların kendi kendine bir araya gelerek toplumsal fayda üretebilmek adına yapılan çalışmaların bütünüdür. Söz konusu toplumsal fayda devletten bağımsız bir şekilde üretilir. Türkiye'deki sivil toplum tartışmaları her ne kadar çok partili dönem sonrasında başladıysa da sivil toplumun somut örgütlenme biçimlerinin son otuz yılda arttığını görmek mümkündür. Bu tez, sivil toplum kavramını, bu kavramın Batı'da ve Türkiye'deki tartışma biçimleri içerisinde ele almaktadır. Bu tarihsel kabın içerisinde Türkiye'nin tarihsel gelişimini "din" ve "inanç" yönünde toplumsal fayda üreten sivil toplum kuruluşlarının seyri, dönemlerin politik, siyasi, ekonomik ve toplumsal yönüyle tartışılmaya çalışılmıştır. Türk modernleşmesinde inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının seyri ve hareket alanlarının sınırları, özellikle 1980 sonrasındaki Türkiye'deki hızlı değişim ve dönüşüm ile birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının bu değişime nasıl entegre oldukları incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde odaklanılan nokta ekonomik anlamda liberalleşme ile birlikte kamusal alandaki sivil toplum kuruluşlarının hareket alanlarının çoğalması dikkat çekicidir. Özellikle 2002 sonrası siyasi aktörlerinde sunmuş olduğu imkânlarla birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının sayılarında ve faaliyet alanlarındaki artış kurumların faaliyet raporları üzerinden görülmektedir. Topluma dönük çalışmaların yoğunlaştığı bir dönem olan 1980 sonrası ve 2002 sonrası İslami kesimin her alanda oldukça etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebeple İslami ve dindar çevrenin sivil toplum kuruluşları bazında topluma yönelik yapmış oldukları çalışmaları incelemek bir zorunluluk halini almıştır. Fakat araştırmanın başında da görüldüğü üzere inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da kendi içerisinde belirli ayrımlara sahiptir. Dinî eğitim odaklı ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları mevcut iken bundan farklı olarak cemaat eksenli ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da ülkemizde mevcuttur. Bu anlamda çalışmada, inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları kapsamında cemaat ve cemiyet temelli iki ayrı sivil toplum kuruluşu İslam- sivil toplum ekseninde araştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda cemiyet temelli bir bakış açısına sahip olan İlim Yayma Cemiyeti ile cemaat temelli ve eksenli Hakyol Vakfı adlı iki sivil toplum kuruluşu incelenmiştir. Bu kuruluşların faaliyet alanları, topluma katkıları ve modern dönemdeki dinamizmlerinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Her iki kurumun çalışma ve projeleri incelendiğinde, ulusal ve uluslararası mercekte topluma fayda üretilmesi anlamında olumlu katkılarda bulundukları kanaatine varılmıştır. --- The civil society is a concept that has been discussed for many years. When examined, civil society is the whole of the work done for people to come together and produce social benefits. The social benefit here is produced independently of the state. It is possible to see that the concrete form of organization of civil society in Turkey has increased over the last thirty years although it began after the multiparty era. This thesis deals the concept of civil society as it is addressed in the discussion of this concept forms in the West and Turkey. The course of the non-governmental organizations that produce social benefits in the direction of "religion" and "faith", has been tried to be discussed with the political, economic and social aspects of the periods among the development of Turkey in this historical process. The progress and movement areas' limits of the faith-based NGOs in Turkish modernization; especially with therapid change after 1980 and the integration of faith-based NGOS to the transformation have been tried to analyzed. The focus point is the increase in the fields of action of NGOs among the public area with the economic libelarization after 1980 in Turkey. In particular, the increase in the number of non-governmental organizations based on beliefs and their fields of activity, together with the opportunities offered by political actors after 2002, can be seen in the annual reports of the institutions. It is an indisputable fact that Islamic groups, post-1980 and post-2002 when social studies were increased, were highly effective in every field.For this reason, it is a necessity to examine the activities of the Islamic and religious circles towards the society on the basis of non-governmental organizations. However, as can be seen at the beginning of the research, faith-based non-governmental organizations also have certain distinctions within themselves. While there are advancing faith-based non-governmental organizations focused on religious education, there are also community-based advancing faith-based non-governmental organizations in our country. In this sense, within the scope of faith-based non-governmental organizations, two separate non-governmental organizations based on the community and society were tried to be searched on the axis of Islam-civil society. In this context, two non-governmental organizations, İlim Yayma Society which has a society-based perspective and Hakyol Foundation which has a community-based perspective, have been examined.The activity fields of these organizations, their contributions to society and their dynamism in the modern period have been tried to be analyzed. When the studies and projects of both institutions were examined, it was concluded that they contributed positively in terms of producing benefit to society in national and international lenses.

Din olgusunun kişisel ve toplumsal etkilerinin büyük olması, tarihsel süreç içerisinde değişen koşullara da eklemlenmesini beraberinde getirmiştir. Bu eklemlenmeyi Orta Doğu'da özellikle İslam dininde görmek mümkün olmuştur. Küreselleşen ve modernlik kazanan dünya düzeninde meydana gelen siyasi-politik düzlemde, entegrasyon ve liderlik düsturuyla bölgedeki içsel dinamikler, yarı değişken yapılarla harekete geçirilmiştir. Bu yarı değişkenliğin değişmeyen tarafı dogmatik ve tarihi kültürel bağlar olurken, değişken tarafı ise entegrasyon yolunda oluşturulan doktrin ve yapılanmalar olarak vuku bulmuştur. Özellikle Sünni ve Şii mezheplerinin siyasi tasavvurunda, bu manada bölgede etkinlik içerisinde olduğu görülmüştür. Türkiye ve İran'ın bölge politikaları, bu iki mezhep dahilinde, din olgusuna uygun şekillendiği iki örnek olarak öne çıkmıştır. Dolayısıyla 2000'li yıllarda İslam dini, mezheplerin yarı değişken yapısıyla Türkiye ve İran tarafından politik bir hüviyet olarak kullanılmıştır. Bu sayede hem bölgedeki içkin kültürden doğan bazı gruplara -Hizbullah, Hamas, Müslüman Kardeşler, Özgür Suriye Ordusu vb.- hitap etme işlevinin hem de siyasi ihtirasın ifa edilmesi amaçları gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Türkiye ve İran, bölgesel vizyonda Filistin Sorunu ile dini-kültürel yaklaşımını sürdürmede ısrarcı davranırken, Orta Doğu'da başlayan Arap Baharı sürecinde bu ısrarcı davranışlarını politik eksende arttırmaya koyulmuşlardır. Özellikle İran, Arap Baharı sürecinin hemen başında net bir tavır ortaya koyarken; Türkiye, Avrupalı devletlerle beraber hareket etme kararı doğrultusunda, "tedbirli hareket etme" tarzında bir politik yaklaşım içerisinde olmuştur. Türkiye'nin bu yaklaşımı, bölgeye yönelik politikasında bazı "git-gel"lere neden olduğu gibi, birtakım olguların da beklenerek görülmesini sağlamıştır. Suriye İç Olayları, Soğuk Savaş Dönemi'ni andırır tarzda uluslararası sistemde güç mücadelesinin doruğa çıkmasına ve ülkesel bazda her aktörün pragmatik bir bakış açısıyla kendi güç unsurlarını tekrardan gözden geçirmesine neden olmuştur. Suriye'deki bu olayların başlaması; Türkiye'yi Arap Baharı'yla yakından ilgilenen baş aktörlerden biri haline getirirken, İran'ın Batı'ya ve bölge sınırlarında kendisine karşı savaşanlara yönelik mücadele ritmini arttırmıştır. Bu iki ülke kendi güç unsurlarını, mezhepsel anlayışları da kapsayacak şekilde "ortak din, ortak kültür, ortak tarih" üzerinden belirlemeye devam etmiştir. Ilımlı-radikal, modernist-anti modernist gibi birbirinden farklı format ve anlayışları barındıran bu unsurlarla politik eksenini oluşturan Türkiye ve İran, "avantaj" kıstası çerçevesinde, Batılı devletler nazarında ilişkilerin seyri konusunda önemli yer tutmuşlardır. ; The fact that the personal and social effects of the phenomenon of religion have been great have brought about the articulation of the changing conditions in the historical process. It was possible to see this articulation in the Middle East, especially in the Islamic religion. The internal dynamics in the region have been mobilized with semi-variable structures in the political-political plane that took place in a globalizing and modernized world order with the principle of integration and leadership. While the unchanging side of this semi-variability is dogmatic and historical cultural links, the variable side has emerged as the doctrine and structures formed in the integration path. Especially in the political imagination of Sunni and Shiite sects, it was observed that this activity was in the region. Policies of Turkey and Iran,within these two sects, has emerged as the two examples is shaped according to the phenomenon of religion. Thus, in the 2000s, Islam was used by the sect of semi-variable structure with Turkey and Iran as a political identity. In this way, the aim is to realize the function of addressing some groups born from the inner culture in the region - Hezbollah, Hamas , Muslim Brotherhood, Free Syrian Army etc. - as well as political ambition. Turkey and Iran, regional vision on the Palestinian question with persistent religious-acting maintain the cultural approach in the process of starting the Arab Spring in the Middle East have set out to improve this persistent behavior of the political axis. Iran, in particular, showed a clear attitude at the beginning of the Arab Spring process; Turkey, in line with the European countries decided to act together, "cautious movement" has been in a political approach to style. Turkey's approach, on the basis of policy towards the region "go to work for it" s as to cause, by waiting in enabling seen a number of cases. Syrian Internal Events have led to the climax of the power struggle in the international system in the style of the Cold War, and every actor on a national basis has revisited its own elements of power through a pragmatic perspective. The beginning of these events in Syria; Turkey closely when making the Arab Spring is one of the main actors concerned, in Iran's western border and increased the rhythm ofthe fight against those who fight against him. These two countries continued to identify their own elements of power on the basis of acak common religion, common culture, common history, including sectarian approaches. Moderate-radical modernist antennae of different formats and understanding of each other as modernist forms the political axis with hosting these elements Turkey and Iran, "advantage" in the framework of criteria, the Western powers have occupied an important place in the course of the relationship in the eyes.

Sivil toplum kavramı uzun yıllardır tartışılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bakıldığında sivil toplum insanların kendi kendine bir araya gelerek toplumsal fayda üretebilmek adına yapılan çalışmaların bütünüdür. Söz konusu toplumsal fayda devletten bağımsız bir şekilde üretilir. Türkiye'deki sivil toplum tartışmaları her ne kadar çok partili dönem sonrasında başladıysa da sivil toplumun somut örgütlenme biçimlerinin son otuz yılda arttığını görmek mümkündür.Bu tez, sivil toplum kavramını, bu kavramın Batı'da ve Türkiye'deki tartışma biçimleri içerisinde ele almaktadır. Bu tarihsel kabın içerisinde Türkiye'nin tarihsel gelişimini "din" ve "inanç" yönünde toplumsal fayda üreten sivil toplum kuruluşlarının seyri, dönemlerin politik, siyasi, ekonomik ve toplumsal yönüyle tartışılmaya çalışılmıştır. Türk modernleşmesinde inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının seyri ve hareket alanlarının sınırları, özellikle 1980 sonrasındaki Türkiye'deki hızlı değişim ve dönüşüm ile birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının bu değişime nasıl entegre oldukları incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde odaklanılan nokta ekonomik anlamda liberalleşme ile birlikte kamusal alandaki sivil toplum kuruluşlarının hareket alanlarının çoğalması dikkat çekicidir. Özellikle 2002 sonrası siyasi aktörlerinde sunmuş olduğu imkânlarla birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının sayılarında ve faaliyet alanlarındaki artış kurumların faaliyet raporları üzerinden görülmektedir. Topluma dönük çalışmaların yoğunlaştığı bir dönem olan 1980 sonrası ve 2002 sonrası İslami kesimin her alanda oldukça etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebeple İslami ve dindar çevrenin sivil toplum kuruluşları bazında topluma yönelik yapmış oldukları çalışmaları incelemek bir zorunluluk halini almıştır. Fakat araştırmanın başında da görüldüğü üzere inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da kendi içerisinde belirli ayrımlara sahiptir. Dinî eğitim odaklı ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları mevcut iken bundan farklı olarak cemaat eksenli ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da ülkemizde mevcuttur. Bu anlamda çalışmada, inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları kapsamında cemaat ve cemiyet temelli iki ayrı sivil toplum kuruluşu İslam- sivil toplum ekseninde araştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda cemiyet temelli bir bakış açısına sahip olan İlim Yayma Cemiyeti ile cemaat temelli ve eksenli Hakyol Vakfı adlı iki sivil toplum kuruluşu incelenmiştir. Bu kuruluşların faaliyet alanları, topluma katkıları ve modern dönemdeki dinamizmlerinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Her iki kurumun çalışma ve projeleri incelendiğinde, ulusal ve uluslararası mercekte topluma fayda üretilmesi anlamında olumlu katkılarda bulundukları kanaatine varılmıştır. --- The civil society is a concept that has been discussed for many years. When examined, civil society is the whole of the work done for people to come together and produce social benefits. The social benefit here is produced independently of the state. It is possible to see that the concrete form of organization of civil society in Turkey has increased over the last thirty years although it began after the multiparty era. This thesis deals the concept of civil society as it is addressed in the discussion of this concept forms in the West and Turkey. The course of the non-governmental organizations that produce social benefits in the direction of "religion" and "faith", has been tried to be discussed with the political, economic and social aspects of the periods among the development of Turkey in this historical process. The progress and movement areas' limits of the faith-based NGOs in Turkish modernization; especially with therapid change after 1980 and the integration of faith-based NGOS to the transformation have been tried to analyzed. The focus point is the increase in the fields of action of NGOs among the public area with the economic libelarization after 1980 in Turkey. In particular, the increase in the number of non-governmental organizations based on beliefs and their fields of activity, together with the opportunities offered by political actors after 2002, can be seen in the annual reports of the institutions. It is an indisputable fact that Islamic groups, post-1980 and post-2002 when social studies were increased, were highly effective in every field.For this reason, it is a necessity to examine the activities of the Islamic and religious circles towards the society on the basis of non-governmental organizations. However, as can be seen at the beginning of the research, faith-based non-governmental organizations also have certain distinctions within themselves. While there are advancing faith-based non-governmental organizations focused on religious education, there are also community-based advancing faith-based non-governmental organizations in our country. In this sense, within the scope of faith-based non-governmental organizations, two separate non-governmental organizations based on the community and society were tried to be searched on the axis of Islam-civil society. In this context, two non-governmental organizations, İlim Yayma Society which has a society-based perspective and Hakyol Foundation which has a community-based perspective, have been examined.The activity fields of these organizations, their contributions to society and their dynamism in the modern period have been tried to be analyzed. When the studies and projects of both institutions were examined, it was concluded that they contributed positively in terms of producing benefit to society in national and international lenses.

ÖZETII. Dünya Savaşı'ndan sonra çok sayıda işbirliği hareketinin meydana geldiği görülmektedir. Bu hareketlerin gelişmesinde, Avrupa Topluluğu'nun başarısı ve 1980'li yıllardaki büyük değişimler etkili olmuştur. Sovyet Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinde ekonomik, politik, sosyal ve kültürel alanlardaki köklü değişmeler, gelişmiş ülkelerin sanayi ve teknoloji toplumundan bilgi toplumuna yönelmeleri, savaştan sonraki dengeleri değiştirmiş ve dünyada yeniden yapılanma süreci başlamıştır. Değişen dünya düzenindeki yeni oluşumların dışında kalmamak için Türkiye, kendi girişimi ile 1990 yılı Ocak ayında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi Projesi'ni ortaya atmıştır. 3 Şubat 1992 tarihinde Türkiye, Romanya, Bulgaristan, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan, Moldova, Ukrayna ve Rusya Federasyonu olmak üzere dokuz ülkenin katılımı ile parafe edilen KEİB Anlaşması, 25 Haziran 1992'de Yunanistan ve Arnavutluk'unda kurucu üye olarak katılımlarıyla on bir ülkenin devlet ve hükümet başkanları düzeyinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir. Uluslararası bir ekonomik bütünleşme girişimi olan KEİB, Türkiye'yi bölgede önemli bir konuma getirmiş ve özel bir sorumluluk yüklemiştir. KEİB Projesi ile üye ülkelerin coğrafi yakınlıklarından ve ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı özelliğinden yararlanarak, aralarındaki ticari, ekonomik, bilimsel ve teknolojik işbirliğini geliştirmeleri ve bölgenin barış ve refah bölgesi haline gelmesi öngörülmektedir. Bu temel ilke doğrultusunda KEİB'nin amacı; kısa dönemde bölge ülkelerinin işbirliğine gidebilmeleri için uygun ortamın yaratılması ve taraflar arasında mal ve hizmet ticaretinin arttırılması, uzun dönemde ise, üye ülkeler arasında ekonomik ilişkileri daha fazla geliştirebilmek maksadıyla kişilerin, malların, sermayenin ve hizmetlerin serbestçe dolaşımını sağlayarak, aşamalı olarak bir serbest ticaret bölgesi kurulmasıdır. KEİB Projesi'nin, üye ülkelerin üretim, tüketim, istihdam ve yatırım düzeylerinin olumlu yönde değişmesine ve kalkınma çabalarına büyük katkısı olacaktır. Bölgedeki ekonomik potansiyelin harekete geçirilmesiyle, ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik işbirliği artabileceği gibi, Batı açısından da önemli bir pazar ortaya çıkacaktır. Ayrıca, bölgede ekonomik ve sosyal patlamaları önleyerek barış ve güvenliğin oluşturulmasına katkı sağlayabilir. Ancak, üye ülkelerin içinde bulundukları koşullar itibarı ile kısa zamanda giderilmesi gereken birçok sorunlarla karşı karşıya bulunulduğu unutulmamalıdır. KEİB'nin gelişmesi ve başarılı bir bütünleşme modeli oluşturulması her şeyden önce üye ülkelerin girişime inanmaları, geçici olarak bakmamaları ve mevcut sorunların çözümlenmesine bağlıdır. Sonuç olarak, KEİB'nin sadece Türkiye için değil tüm üye ülkeler için yeni bir ufuk açarak dünya ülkeleriyle entegrasyonu kolaylaştırıcı nitelikte bölgesel bir işbirliği hareketi olduğu söylenebilir. ABSTRACTIt can be observed that numerous cooperation movements occured after the World War II. In the development of such movements the success of the European Community and the big changes in the 1980's played an important role. Radical changes in economical, political, social and cultural areas in the Soviet Union and Eastern Europe, and the trend of developed countries from an industrial and technological community towards an information community changed the post-war balances; thus a re¬structuring process launched on the World. Turkey introduced the Black Sea Economical Cooperation Project, in January 1990 with its own efforts, in order to catch the new changes in the changing world order. The BSEC Agreement was initialed by nine participant countries including Turkey, Romania, Bulgaria, Azerbaijan, Georgia, Armenia, Moldavia, Ukraine and Russian Federation in 3 February 1992, and was signed by Presidents and Prime-ministers of eleven member countries, with the participation of Greece and Albania as founding members, and came into force in 25 June 1992. BSEC, as an international integration enterprise, brought Turkey to an important situation in the Area, and gave it a special responsibility. It is planned by the BSEC Project, to develop the commercial, economical, scientific and technological cooperation between member states and to create a region of wealth in the Area, by making use of their geographical relationship and the integrational feature of their economies. The main objective of BSEC, considering this essential principle is; in short term to create an appropriate climate for cooperation among member states and to increase the volume of goods and service trade among them, and in long term to build a free trade region, by providing free circulation of people, goods, capital and services, in order to develop the economical relation among these countries. The BSEC Project will play an important role in development efforts and provide a positive change in the production, consumption, employment and investment levels of the member states. By stimulating the economical potential of the region, an important market will come into existence for the West, as well as an increase in the commercial and economical cooperation among countries. The BSEC can also contribute the peace and security in the region, by preventing economical and social explosions. However, it has to be taken into consideration that the member states are faced with many problems, which have to be solved in the shortest time, because of the conditions. The development of BSEC and the creation of an integration model depends first on the belief of the states in this subject, on consideration of the project as a long term project and solving the present problems. As a result, the BSEC can be observed as a regional cooperation movement, facilitating the integration with other countries, by creating a new horizon for all members, including Turkey.

ÖZETOrtadoğu, ortak din, ortak tarih ve kültüre sahip olduğumuz, köklü bir medeniyetin beşiğidir. Osmanlı bakiyesi olan Türkiye Orta Doğu politikalarında edilgen bir strateji uygulamakla tarihi, kültürel ve dini geleneğinden doğan ağırlığını hissetirememektedir. Kuşkusuz Orta Doğu'yu konu alacak bir çalışmanın her şeyden önce önüne açılan geniş alan ve sayısız yollardan birini tercih etmesi, alanını özelleştirmesi gerekiyor. Orta Doğu hakkında, tarihsel bir yaklaşımla çalışmaya karar verirken, genel bir çalışmadan veya dokümantasyondan ziyade Orta Doğu ile Türkiye arasındaki ilişkilere yön vermiş olan belli bir dönem üzerinde yoğunlaşmanın daha doğru olacağını düşündüm.Bu bağlamda, hem Türkiye'de önemli değişimlerin yaşanmasının işaretlerini vermesi açısından hem de 12 Eylül askeri yönetiminin hakim olması bakımından bu dönem tez çalışması yapmak için bana oldukça uygun gelmiştir. . Tabii bu dönem üzerinde çalışmak bu dönemden önceki uluslararası konjonktürün Türkiye'nin Orta Doğu ülkeleriyle ilişkilerine etkilerini de değerlendirmeye dahil etmeyi gerektiriyordu. Çünkü şu bir gerçek ki, her iki tarafın ilişkileri dünya sisteminin güçlü temsilcilerinden bağımsız gelişmemektedir. Arapları birleştirici bir rol oynadığı görüntüsü veren İsrail sorunu ise bölge ülkelerinin ilişkilerini daha da karmaşıklaştırmaktadır. 1980-1983 dönemi özellikle kendisinden sonraki dönemlerin dış politika araç ve parametrelerini belirlemesi açısından ne kadar önemli olduğu günümüzdeki gelişmelerden de anlaşılmaktadır. Örneğin bu dönemde İKÖ'yle girilen yakın ilişkiler ve bölge devletleriyle olan yakınlaşmalar 80'ler boyunca Türk Dış Politikasına yön verdiği gibi 90'ların iç politik ortam ve tartışmalarını hazırlamıştır. Kısaca belirtmek gerekirse Camp David barış antlaşması ve İsrail ile Arap ülkelerinin ilişkileri bu evrede yeni bir sürece girmiştir. S.S.C.B' nin Afganistan'ı işgali bu dönemde meydana geldi. Bu da Orta Doğu ülkelerinin S.S.C.B.'ye bakışlarını etkiledi. İran'daki İslam Devrimi, Orta Doğu ülkelerinin hakim rejimlerini korku ve tedirginliğe sevketmiş; bu dönemde başlatılan İran-Irak savaşı da bölge ülkelerinde farklı kaygı ve beklentiler doğurmuştur. Gene bu dönemde İsrail, Kudüs'ün Arap kesimini ilhak edecek ve bu da yeni bir gerginliğe neden olacaktır. Türkiye'de bir darbe olması, Enver Sedat'ın öldürülmesi gibi ilk elde sayabileceğimiz pek çok önemli olay meydana gelmiştir. Bütün bu saymaya çalıştığımız olaylar hem Türkiye'nin hem de bölge ülkelerinin dış ve iç politikalarını etkilemiştir. Yukarıda anlatmaya çalıştığım gibi o dönemi hem dış politika hem de iç politikaya etkileri açısından değerlendirmeye çalışırken; aynı zamanda bu etkilerin sonraki dönemlere uzanan sonuçlarını da değerlendirmeye çalışacağım. Bu bağlamda, devlet politikası olarak o döneme ne tür eleştirel yaklaşımlar sergilenmiş olduğunu da tahlil etmeye çalışacağım.ABSTRACTTURKEY'S FOREIGN POLICY AND THE MIDDLE EAST BETWEEN 1980 AND 1983Middle East is a kind of cradle which shares and accommodates common cultural and historical values with Turkey. Turkey, unfortunately, carry out more passive political strategies in the region whereas it is a country with a past of Ottoman Empire which was the central political, cultural and social actor of the region along centuries. But Turkey can not take the advantage of his rich experiences.In this thesis, the concentration point is the coup of September 12th in 1980. This military intervention is, at the same time, a turning point of Turkey's social and political life. Working on this period necessitates developing a different perspective through the near past of this area and the multilateral relations of regional actors. Indeed, it is a fact that Turkey and his regional partners' acts and operations in the region can not be independent from the real actors and representatives of world system. Even some critical events, like the problem of Israel, seemingly lead to the convergence of Arab countries, but in reality, confuse the relations of related countries in the region. Especially the period of 1980-1983 is a very important phase in terms of defining the political preferences and the directions of following years. For example, in that period, Turkey developed close relations with Organization of Islamic Conference and the countries of the region. These relations also affected the intra-political agenda of Turkey. On the one side, Turkish foreign policy (along 1980s), and the on the other side, intra-political agenda and discussions (specifically after1990s) have been shaped by these interactions with other Middle Eastern countries. If it is mentioned briefly, in this period, the process the Peace of Camp David and the relations between Arab countries and Israel have evolved towards new dimensions. The occupation of Afghanistan by USSR has happened at the same time and this new situation reshaped the views of Arab countries over the communist regime and USSR. Another radical event in the region was Iran-Islamic Revolution and this development also leads the regional countries to alarm and anxiety about the future of their prosperities. Additionally, at the same time again, Israel has occupied the Arabian side of the Jerusalem and caused a new international and regional tension. These years have also witnessed the assassination of Enver Sedat, the president of Egypt and military intervention in Turkey. All of these developments have influenced both of foreign and domestic policies of Turkey and other countries in the region. This thesis tries to analysis the state policies of Turkey through this chaotic term between 1980 and 1983.

ÖZET"1991-2003 arası Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası" başlıklı tez, belirtilen tarih aralığında Kuzey Irak'ta yaşanan siyasal değişimler ile Türkiye'nin siyasal ve askeri kurumlarının etkileşimini analiz etmeyi amaçlamaktadır.Tez de ilk olarak 1991 öncesi Kuzey Irak Kürtleri'nin tarihi anlatılmıştır. Bu bölümde Kuzey Irak'ta Irak merkezi otoritesi ile Kuzey Irak Kürtleri'nin siyasal kurumlarının çatışması analiz edilmiştir. Bu çatışma içerisinde 1991-2003 arasında Kuzey Irak'ta etkin olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği(KYB)'nin oluşum ve gelişim süreci açıklanmıştır. Kuzey Irak'ı bugün resmi olarak temsil eden siyasal yapının anlaşılması hedeflenmiştir.Ardından Körfez Savaşı ve Kuzey Irak'a yansımaları ele alınmıştır. Körfez Krizi olarak bilinen ve Çöl Fırtınası operasyonu ile sonlanan tarihsel süreç anlatılmıştır. Körfez Savaşı'nın siyasal sonuçlarının analiz edilmesi hedeflenmiş, tezin ana bölümünün zeminini oluşturan siyasal olaylar gösterilmiştir.Tezde esas olarak ise 1991-2003 arası Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası analiz edilmiştir. İlk olarak belirtilen periyotta Kuzey Irak Politikası'nda önemli etkileri olan Turgut Özal Dönemi incelenmiştir. Turgut Özal'ın Kuzey Iraklı gruplar ile görüşmeleri başlatması süreci incelenmiş, bu süreçte Turgut Özal'ın Kuzey Irak'a ilişkin perspektifi tartışılmıştır. Türk Ordusu ile KDP İttifakının kurulması ve bu yolla Kuzey Irak'a askeri operasyon düzenlenmesi süreci anlatılmıştır.Buna ek olarak Özal sonrası süreç anlatılmıştır. Kuzey Irak'ta büyük dönüşümü haber veren Washington Anlaşması'na kadar süreç incelenmiş, Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası'nda yaşanan dönüşüm anlatılmıştır. Kuzey Irak'ta bu dönem devletleşme politikalarının Türkiye'nin dış politikasında yol açtığı tepki gösterilmiştir. Ayrıca Türkiye'nin Kuzey Iraklı Türkmenler ile kurmuş olduğu ilişkiler anlatılmış, bu ilişkinin oluşumuna yol açan siyasal durum tasvir edilmiştir.Tarihsel öneme sahip Washington Anlaşması ile beraber Kuzey Irak'ta ABD'nin Kürt merkezli bir siyasal oluşuma dair hazırlığı anlatılmıştır. Bu kısımda Kuzey Irak'ta ekonomik ve siyasal aktörlerde bağımsız bir yapılanmaya doğru giden süreç incelenmiştir. ABD'nin Irak müdahalesinin oluştuğu süreçte Kuzey Iraklı aktörler ile Türkiye'nin ilişkisi değerlendirilmiştir.Nihayetinde ele alınan periyodun ana fikri incelendikten sonra Kuzey Irak'a ilişkin Türk dış politikasının eleştirisi yapılmıştır. Kendi ulusal çıkarlarına aykırı olduğu halde ele alınan periyotta siyasal eylemlerinin Türkiye'nin Kuzey Irak'ta bir devlet oluşumunu hızlandıran eylemleri gerçekleştirdiği savunulmuştur. Buna neden olarak ise, Türkiye'nin Kuzey Irak Politikası'nı belirleme sürecinde uluslararası ittifakları ile ulusal çıkarları arasında çelişki gösterilmiş, bu çelişkinin Kuzey Irak'ta Türkiye'nin ulusal çıkarlarına aykırı bir politikanın oluşmasına neden olduğu ifade edilmiştir.ABSTRACTThe thesis titled as "The Northern Iraq Policy of Turkey between 1991-2003" aims to analyze the interaction between the political changes in Northern Iraq and the political and military institutions of Turkey between these stated dates.The thesis begins with the explanation of the history of the Northern Iraq Kurds in the pre-1991 period. This section analyzes the conflict between Iraq's central authority and the political institutions of the Northern Iraqi Kurds. In this context, the emergence and the development of two influential institutions in the 1991-2003 era, namely Kurdistan Democratic Party (KDP) and Patriotic Union of Kurdistan (PUK) are explained. The objective is to provide an understanding of the current political structure that officially represents Northern Iraq. Next, The Gulf War and its reflections on Northern Iraq are analyzed. The historical process which came to an end with the Operation Desert Storm, and is known as the Gulf War is summarized. In this section, the political events that constitute the base for the core of the thesis are presented with the aim of analyzing the political consequences of The Gulf War. The thesis primarily analyzes Turkey's Northern Iraq policy between 1991-2003. Firstly, Turgut Ozal's period which has been greatly influential on the Northern Iraq policy during these years is investigated. In this respect, the process of Turgut Ozal's initiation of meetings is explored and Turgut Ozal's perspective on Northern Iraq is discussed. The establishment of the alliance between the KDP and the Turkish Army and the process of military operations in Northern Iraq as a consequence of this alliance are explained. Subsequently the thesis focuses on the post-Ozal era. This section analyzes the developments until The Washington Agreement which announces the big transformation in Northern Iraq and the transformation of Turkey's Northern Iraq policy. The policies towards the establishment of a state in Northern Iraq and the reactions to this in Turkish foreign policy are analyzed. This section also explains the relationship between Turkey and the Turcomans in Northern Iraq as well as the political setting which led to this relationship.The study also evaluates the U.S. policy after Washington Agreement in Northern Iraq which focused on a new political establishment based on the Kurds. This section provides a presentation of the course of developments towards an economically and politically independent structure in Northern Iraq. In this context the study also explores the relationship between Turkey and Northern Iraqi actors during U.S.'s intervention in Iraq. The thesis concludes by explaining the main arguments with regards to the studied period and provides a critique of the Turkish Foreign Policy in Northern Iraq. It is argued that Turkey's political actions have been in conflict with Turkey's national interests and Turkey's actions have also contributed to the process of the establishment of the state in the Northern Iraq. The reason for this is argued to be the conflict between Turkey's international alliances and national interests.

ÖZETTürkiye-Yunanistan ilişkileri tarihi süreçte güvensizlik temeline dayandırılmıştır. Bu güvensizlik 1950 yılında ortaya çıkan Kıbrıs sorunuyla pekişerek büyümüş, bu dönemde iki ülke arasındaki anlaşmazlıklar realist bakış açısıyla çözüme ulaştırılmaya çalışılmıştır. 1999 yılında düzenlenen Helsinki Zirvesi'nde Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne aday gösterilmesi ilişkileri farklı bir boyuta taşımıştır. Geçmişe bakıldığında tarihleri boyunca hem Türkiye hem de Yunanistan birçok ekonomik krizle mücadele etmek zorunda kalmıştır. Bu krizlerden en önemlisi; 21. yüzyıl itibariyle kendini hissettirmeye başlayarak 2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan ve 2009'un son çeyreği ile Avrupa Borç Krizi'ne dönüşen küresel ekonomik krizdir. Çok sayıda ülke bu krizden olumsuz etkilenirken özellikle Yunanistan AB bünyesinde en çok zarar gören ülke olmuştur. Kısa bir süre sonra ise Avrupa Borç Krizi Yunanistan borç krizine dönüşmüştür. Bu netice doğrultusunda, başta AB ülkeleri olmak üzere çok sayıda dünya ülkesini etkisi altına alan Avrupa Borç Krizi'nin Türkiye-Yunanistan ilişkilerine olası etkilerinden yola çıkılarak bu çalışma hazırlanmıştır. Bu bağlamda Avrupa Borç Krizi sonrası süreçte Türkiye-Yunanistan ilişkileri, AB-Yunanistan ilişkisini ortaya koyan bağımsız değişken ve yaşanan ekonomik krizin Türkiye-Yunanistan ilişkilerine etkisini gösteren bağımlı değişken ile birlikte neo-realist kuram çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda iki ülke arasında yaşanan Ege ve Kıbrıs gibi siyasi anlaşmazlıkların çözüme ulaştırılıp ulaştırılamayacağı noktasında bir analiz yapılması amaçlanmıştır. Bu gaye uyarınca çalışma üç ana bölümden oluşturulmuştur. İlk bölümünde realizm, neo-realizm ve çalışmanın alt problemlerinden ilkini oluşturan Türkiye-Yunanistan ilişkilerinin genel çerçevesi neo-realizm bakış açısıyla çizilmiştir. İkinci bölümde, çalışmanın ikinci alt problemini oluşturan Avrupa Borç Krizi'nin ortaya çıkış nedenleri ile Yunanistan ve Türkiye'ye etkilerine değinilmiştir. Çalışmanın ana araştırma sorusunu oluşturan Avrupa Borç Krizi sonrası Türkiye-Yunanistan ilişkileri ise üçüncü bölümde değerlendirilmiştir.Çalışmanın sonucunda uluslararası sistemin günümüzde "Çok Kutupluluğa" doğru dönüştüğü belirlenmiştir. Avrupa'da tecrübe edilen borç krizinin Avrupa Birliği'nin kendini sorgulamasına neden olduğu, Almanya'nın süreç ve kriz yönetiminde ön plana çıktığı, Yunanistan'ın ise ulusal çıkarları doğrultusunda yaşanan borç krizini fırsata çevirerek içinde bulunduğu durumu Türkiye ile olan siyasi sorunlarında bir taviz aracı olarak kullandığı sonucuna varılmıştır. Her ne kadar 1999 Helsinki Zirvesi'nin ardından Türkiye ile Yunanistan arasında ekonomik ve sosyal yönden çok sayıda işbirliği yolu açılmış olsa da, Avrupa Borç Krizi sonrasında AB-Yunanistan ilişkisinin sıkılaşarak devam ediyor olması da açık bir gerçektir. Bu durum, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde Ege ve Kıbrıs gibi geçmişten günümüze taşınan siyasi anlaşmazlıkların uzun bir süre daha Avrupa Birliği nezdinde çözüme kavuşturulamayacağını ortaya koymaktadır. ABSTRACTTurkey-Greece relations are based on the fundamental insecurity in the historical process. This insecurity grew by consolidating with the Cyprus problem that emerged in 1950, and the problems between the two countries were tried to be resolved by realist point of view. At the Helsinki Summit in 1999. Turkey's relations with the European Union, the nomination was moved to a different dimension. In retrospect, dates throughout Turkey and many have been forced to fight the economic crisis as well as Greece. The most important of these crises; It is the global economic crisis that began in the United States in 2008, beginning with self-empowerment in the 21st century and turning into the European Debt Crisis with the last quarter of 2009. While many countries are negatively affected by this crisis, Greece has been the most damaged country in the EU. Soon after, the European Debt Crisis became Greece's debt crisis. In line with this conclusion, especially European Union countries, including many countries of the world under the impact of the possible effects of the European debt crisis based on this study has been prepared on the Turkey-Greece relations. In this context, analyzed within the framework of neo-realist theory of the Turkey-Greece relations in the aftermath of the European debt crisis with the independent variable that reveals the EU-Greece relationship and the dependent variable that shows the impact of economic crisis in Turkey-Greece relations. As a result of this evaluation, it was aimed to make an analysis at the point where the experienced political disagreements between the two countries, Cyprus and Aegean, could not be delivered. In accordance with this objective, the study is composed of three main sections. The first section of realism, neo-realism, and forming the framework of the first Turkey-Greece relations problems of the sub-study were drawn from the point of view of neo-realism. In the second part, forming the second sub-study problems with the reasons for the emergence of the European debt crisis and it is addressed to the effects of Greece and Turkey. The study constitutes the main research question after the European Debt Crisis Turkey-Greece relations have been evaluated in the third section.At the end of the study, it was determined that the international system is now turning towards "Polarity". Europe's experience as the debt crisis in the European Union caused the self-questioning, Germany's process and that came to the fore in crisis management, while Greece national interests in accordance experienced were in turning the opportunities of the debt crisis compromise the vehicle's political problems with Turkey as the result that we use as. Although the 1999 Helsinki Summit the following economic and social aspects of many ways of cooperation from between Turkey and Greece opened, though, it is an obvious fact that EU and Greece relationships continues to tighten after the debt crisis. This case shows that the political disagreements moved from the past to the present in Turkey-Greece relations such as Aegean and Cyprus cannot be resolved for a long time within the European Union.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile 18.06.2018 tarihli "Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge" gereğince tam metin erişime açılmıştır. ; 1924 yılında etnik temele dayalı bir kimliğin kabul edilmesiyle birlikte başlayan Kürt sorunu, uzun bir zaman ?etnik ayrılıkçı eylemler? olarak tanımlanmış ve ?Kürt kimliği?, ?Kürt sorunu? gibi kavramlar ise kullanılmamıştır. 2010 Türkiyesi'nde, çözümün halen bulunamamış olması, kuşkusuz bu gecikme ile yakından ilişkilidir.Cumhuriyet Yönetimi ve Tek Parti Hükümeti, o dönemde çıkan Kürt isyanlarını, ?eşkıya direnci? olarak tanımlamış ve sert tedbirlerle Kürtlerin direnişini bastırmıştır. Adnan Menderes'in başbakanlığı döneminde, Kürtler ve Güneydoğu Bölgesi hakkında, sosyo-ekonomik ve demokratik bir politikadan söz edilse de, Kürt kimliğinin ve Kürt sorunun inkarı, 1990'lı yıllara kadar devam etmiştir. 1960'tan itibaren yükselen Kürt hareketi ve PKK terörü, yine bu çerçevede değerlendirilmiştir. Aslında bu dönemde Kürt grupları da, bir yandan kendi kimliklerinin tanınmasını isterken, diğer yandan özerklik talep etmişlerdir. Sol Kürt grupların ortaya çıkmasıyla birlikte, Kürtlerin taleplerinde sosyalist eğilimler belirmeye başlamıştır. 1984 yılında Kürt hareketlerini bünyesinde barındıran PKK ise, Türkiye, İran, Irak ve Suriye'deki Kürtleri tek çatı altında birleştiren bağımsız Kürdistan anlayışını benimsemiştir. Günümüze kadar, PKK'nın silahlı eylemleri devam etmiştir. Hatta PKK, Avrupa ülkelerinde de örgütlenerek, bu ülkelerden siyasi destek sağlamaya çalışmıştır.1990'lı yıllar, diğer bir ifadeyle Soğuk Savaş'ın bitimi, Kürt sorununun mahiyetinde önemli değişikliklere sahne olmuştur. Bu dönemde Kürt sorunu, başta dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal olmak üzere, siyasal aktörler tarafından kabul edilmiş ve soruna yönelik demokratik çözüm arayışları başlamıştır. Ancak yine de, Kürt sorunu konusundaki geleneksel yaklaşımları kırmak mümkün olmadığından, çözüm arayışları söylem olarak kalmıştır.2000'li yıllarda ise, önceki dönemin söylemlerinin somut adımlara dönüştüğü görülmektedir. Bunun en önemli nedeni, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ile başlayan, ?insan hakları? ve ?demokrasi? kavramlarının yükselişidir. Türkiye, uluslararası liberal sisteme uyum sağlayabilmek için, tüm demokrasi sorunlarını çözme zarureti ile karşı karşıya kalmıştır. Bu anlamda, Avrupa Birliği'ne tam üyelik hedefi itici güç olarak kabul edilebilir. Diğer yandan, Dağlıca ve Aktütün saldırıları, terörün bitirilmesi konusunda Hükümet'i baskı altına almış ve çözüm arayışlarını hızlandırmıştır.Nihayetinde Hükümet, Kürt sorununun çözümü için, Demokratik Açılım Projesi'ni önermiştir. Demokratik Açılım Projesi bugün, hararetle tartışılmaktadır. Ancak, gerek Kürtlerin talepleri, gerekse siyasal aktörlerin görüşleri incelendiğinde, projenin işlerliğinin olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Özellikle, Kürtlerin genel af, anadilde eğitim, ayrı bir ulus olarak tanınma ve bölgesel özerklik talepleri, siyasal aktörler tarafından ?bölücü emeller? olarak görülmektedir. Askeri kesim ve muhalefet partileri, bireysel hak ve özgürlüklerin tanınması dışındaki girişimlere şimdilik onay vermemektedir. ; By accepting the ethnic-based national identity in 1924, the Kurdish issue emerged. But for along time that issue was seen as the ethnic separatist movement by the state authorities. Not finding a final solution to the question until today has a direct link to that official approach.The Republican period and single-party government described the Kurdish rebellions as ?eşkıya resistance? and took strong measures in order to suppress them. In the Adnan Menderes Period, socio-economic and democratic policies for Kurdish and Southeastern Anatolia were expressed by the state officials, the Kurdish identity and question was rejected until 1990s. Since 1960 growing Kurdish movement and PKK terorism has been evaluated within the framework of that perspective. In reality in this period the Kurdish groups demanded the reception of their own national identity by the state officials and regional autonomy. With the emergence of leftist Kurdish groups, Kurdish people asked for some Marxist desires. In 1984 PKK, uniting other Kurdish movements under its administrative roof, envisaged establishment of in independent Kurdish state, including the Kurds living in Iran, Iraq, Syria and Turkey. Until today it used the force against the Turkish civilians and army. Even by opening its officies in some European countries, it tried to get their political support.End of the Cold War led to emergence of serious changes in the nature of the Kurdish question. In other words, 1990s one the years where the state officials began to change their perceptions about the issue. In this period the Kurdish issue was accepted by the state official, especially including former President Turgut Özal. They made attempts to find democratic solutions to it. But still they did not put aside their traditional approaches to it; therefore, they did not take some concrete attempts.In 2000s, it is seen that some concrete attempts were taken, because after the end of the Cold War human rights and democracy concepts began to dominate the world politics. In order to adapt itself to the liberal international system, Turkey has been faced with the question of finding solutions to its democratic issues deficiencies. In the meantime it can be accepted that ?the full membership to the European Union? subject is also play a pushing power. On the other hand, PKK?s Dağlıca and Aktütün attacks put the goverment under the suppression in order to stop the PKK terorism and speed up the solution attempts.Concequently the goverment has proposed the ?Democratic Openness Project? in order to find a solution to the Kurdish issue. Today there is a warming debate about the project. But when not only Kurdish demands, but also opinions of the political actors have been analyzed, it can be assumed that within a very short the project cannot be brought into life. Especially Kurdish demands, such as general pardon, education at Kurdish language, necognition of the Kurds as a separate nation, regional autonomy, have still be described by the state actors as the separatist objectives. Military elites and opposition parties do not approve any kind of attempts rather than accepting invidual rights and freedoms.

ÖZETÖzellikle 1958 yılından itibaren Irak'ta, sürekli olarak hükümet darbeleri gerçekleştirilmiştir. Yabancı devletlerin Irak'ın içişlerine karışması (özellikle zengin petrol kaynaklarına kavuşabilmek için), bu darbelerin en önemli sebeplerinden biri olmuştur. Bu nokta da ülke üzerinde Nâsır'ın uygulamaya çalıştığı politikanın her zaman yön değiştirmesi (bir dönem dostu olan bir ülkeyle kısa süre sonra düşman haline gelmesi), Irak'ta kendisine olan sempatiyi ve güveni sarsmıştır. Ülke halkı huzur içinde yaşamak istemiştir, ancak Irak'ta zaten var olan karışıklıklar Nâsır nedeniyle daha da artırmıştır. İlerleyen süreçte Irak'ta bir diğer ülkenin yani Rusya'nın söz sahibi olması ve ülkeye askeri, siyasi, ekonomik ve kültürel olarak yerleşmesi, ülkeyi daha da karıştırmıştır. Irak yetkilileri tarafından her ne kadar kabul edilmemiş olsa da, Irak'ın bir Rus peyki haline geldiği açıkça görülmüştür. Irak-Rusya yakınlaşmasının en olumsuz etkisi, bir zamanlar Nuri Sait Paşa ve arkadaşlarının baskılarından kaçan komünist Kürtlerin Rus gemilere binerek ülkeye giriş yaptığı zaman anlaşılmıştır. Ülkedeki Kürtler ile geri dönen komünist Kürtler arasında yaşanan mücadeleden en çok etkilenen ülke Türkiye olmuştur. Sınırlarımızı aşarak ülkemize iltica eden ve buradan ayrılmak istemeyen (Barzaniler Irak'ı terk etmedikçe geri dönmeyeceklerini söylemişlerdir) Kürtler, Türkiye'yi hem iç siyaset hem de dış siyaset açısından zor durumda bırakmıştır. Darbeleri yakından takip eden Türkiye, bu dönemde hep dostluk mesajları vermiştir. Ancak, Kıbrıs meselesinde takındığı iddialı tavrı, birçok baskı ve zulümle karşılaşan Iraklı Türkler için tam anlamıyla gösterememiştir. İhtilallerin önemli olan diğer bir nedeni de darbe yaparak başa gelenlerin beceriksiz ve idareci yeteneğinden yoksun olmasıdır. İhtilalci liderler tarafından Irak halkına verilen sözler (huzur, refah, zenginleşme), eski hükümetler için yapılan eleştiriler unutulmuştur. Eski hatalar, yeni ihtilalci liderler tarafında tekrarlanmıştır ve böylece Irak'ta kısa aralıklarla birçok darbe gerçekleştirilmiştir. Yaşanan bu kaos ortamında Iraklı Türkler, belirttiğim gibi baskı ve zulümlerle karşılaşmıştır. Bir dönem komünist olmaya bile zorlanan Türkler, ölmeyi tercih ederek canları pahasına savaşmıştır. 1958-1979 yılları arasında Irak'ta yaşanan olaylar, akla hayale sığmaz bir hal almıştır. Bu olaylar nedeniyle Dış İşleri Bakanlığımız tarafından gerekli açıklamalar yapılmıştır ve özellikle sınırlarımızda askeri tedbirler alınmıştır. Türk gençlik dernekleri ve MTTB'nin gösterdiği tepki, takdir edilecek şekilde olmuştur. Birleşmiş Milletlere kadar başvuran bu dernekler, ne pahasına olursa olsun yurttaşlarımızın ezilmesine izin vermeyeceklerini açıklamıştır. 1979 yılında Irak'ta çatışmasız bir şekilde başa gelen Saddam Hüseyin ise, verdiği idam kararlarıyla tam bir diktatörlük sistemi uygulamıştır. Saddam Hüseyin'in başa gelmesi diğer ülkeleri tarafından olağan karşılanmıştır, çünkü Saddam arka planda olduğu dönemde de (Hassan el-Bekr dönemi) ülkeyi sessizce yönetmiştir. İhtilaller konusunda çok deneyimli olan Saddam, kendi mevkiini sağlamlaştırmak ve ülke halkını korkutarak bastırmak için birçok idam kararı almıştır. Böylece Irak, tarihte hep çatışmaların odak noktası olmuştur. ABD tarafından başlatılan Irak'taki son iç karışıklık, günümüzde de devam etmektedir. Akıllardaki asıl soru Irak'ta bulunan Türklerin geleceğinin ne olacağıdır. İşte buna kimse cevap verememektedir. SUMMARYCoup d'états (revolutions) have been realized continuously in Iraq, especially since 1958. The main reason of these revolutions was foreign interventions in the internal affairs of Iraq (the cause of the interventions was especially in order to gain rich oil sources of the country). Public sympathy and trust to Nâsır lost due to his floating policies. For example; Iraq was a friendly country but she became an enemy for Egypt in a short time. People of the country wanted to live in a peace. However, domestic chaos, which prevailed in the Country, was increased because of Nâsır. In the following years, another country (Russia) gained a considerable influence on Iraq. For example in military, political, economic and cultural issues. So this caused to new chaoses in Iraq. Although it was not accepted by Iraqi authorities, it was clearly seen that Iraq had been a Soviet satellite. The worst side of the convergence between Iraq-Russia was seen when communist Kurds escaped from pressures of General Nuri Sait and his friends. Turkey was the most affected country because of conflict between Iraqi Kurds and communist Kurds who had returned to their country. Problems related to Turkey's national and international policies arisen when Kurds sought refuge in. Turkey, who follows the revolutions very closely, sent friendship messages every time. Whereas Turkey adopted direct and systematic approach to Cyprus problem, she couldn't employ the same policy for Iraqi Turks who suffer oppression. Incapable and week leaders were another contributory factors in the coup d'états. Revolutionist leaders had given a wealth of promises to people who live in Iraq, about making the country rich and peaceful place. Nevertheless, promises were broken. New revolutionist leaders made repeated same mistakes which had made by their predecessors. So a lot of revolutions were serially realized in Iraq. Iraqi Turks faced oppression in this chaos. Once Turks had been forced to accepted communism. But they rejected and fought at the expense of their life. Between 1958-1979 dramatic and tragic events had took place in Iraq. Foreign Ministery of Turkey released necessary official statements about the events and the government took military measures along the border. Turks youth associations' reaction was laudable. These associations stated that they did not accept any pressures that exerted on our citizens and applied to United Nations. Saddam Hussein became leader of the Iraq with the help of a bloodless coup in 1979. He established a military dictatorship and ordered several executions. Becoming leader of Saddam was not a surprise for other countries as he had been the driving force behind Hassan el-Bekr. Saddam was an experienced person about revolutions. He ordered several executions in order to strengthen his position. So Iraq had always been the focus of conflicts during history. Unrest period that caused by USA intervention is still lasting today. A question mark hangs over the future of Turks living in Iraq. No one can answer to this question.

ÖZETSOVYETLER BİRLİĞİ'NİN DAĞILMASINDAN SONRA İRAN'IN AZERBAYCAN POLİTİKASISovyetler Birliği'nin 1991 yılında dağılması ve ardından bu birliğe bağlı Azerbaycan'ın, Azerbaycan Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığını ilan etmesi ile bu devletin komşusu olan İran ile ilişkileri yeni bir döneme girdi. Azerbaycan toprakları XIX. yüzyılın başlarındaki Rus İşgali ile kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrıldı. Kuzey Azerbaycan önce Rusya, sonra Sovyetler Birliği egemenlik alanına girerken Güney Azerbaycan İran'a bırakıldı. Azerbaycan Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığına kavuşan ülke Kuzey Azerbaycan'dır. Kuzey Azerbaycan'da Azerilerin yaklaşık nüfusu 7 milyon iken İran'a bağlı Güney Azerbaycan'da bu rakamın üç katı, 20-25 milyon Azeri yaşamaktadır.Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığa kavuşması İran içinde hem sevinç hem de endişe ile karşılandı. Kuzeyde bağımsız, batı tarzı ve gelişmiş bir Azeri devleti, güneydeki Azeriler için de bir cazibe merkezi olabilecektir. Bu ise İran'daki Azeri milliyetçiliği akımlarını güçlendirecek ve belki de İran'ın üniter yapısına zarar verebilecektir. Öte yandan yeni kurulan bu devlet, İran'a uluslararası arenada yanlızlıktan kurtulma şansı da getirmektedir. Azerbaycan ile kurulacak iyi ilişkiler, İran'ın dünya siyasetine yeniden adapte olmasını sağlayabilecektir. Bölgede yeni devletlerin ortaya çıkması ekonomik fırsatları da beraberinde getirmektedir. İran ekonomik alanda başarı sağlayabilmek için, Türkiye gibi diğer bölge içi, ABD gibi bölge dışı ülkelerle rekabet etmek zorundadır.Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazandığı günden bugüne kadar geçen zamanda İran-Azerbaycan ilişkileri inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. İki ülke arasında Güney Azerbaycan problemi en önemli sorundur. Bu sorun Elçibey'in Azerbaycan'daki kısa iktidarı sırasında doruk noktaya ulaşmıştır. İran, Azerbaycan'ın ekonomik ilerlemesini durdurmak ya da en azından yavaşlatmak için Azerbaycan'ın taraf olduğu meselelerde karşı tarafı desteklemektedir. Karabağ savaşında İran'ın Ermenilere verdiği destek ve Ermenistan ile kurulan iyi ilişkiler bunun bir örneğidir.Hazar Denizi'nin hidrokarbon ürünlerinin çıkartılması ve dünya pazarlarına iletilmesi konusunda da İran ile Azerbaycan karşı karşıya gelmektedir. İran, Hazar Denizi'nin kıyıdaş ülkeler tarafından ya eşit paylaşılmasını ya da belirli münhasır alan dışında ortak kullanılmasını istemektedir. Azerbaycan ise Hazar'ın orta hat yöntemi ile ulusal sektörlere bölünmesi taraftarıdır. Diğer taraftan bölgeden çıkartılan petrol ve doğal gazın uluslararası piyasalara ulaştırılması konusunda da İran ve Azerbaycan muhalif düşüncededir. İran, bölgeden çıkan tüm kaynakların kendi toprakları üzerinden geçecek bir hatla Basra Körfezi'ne ulaştırılmasını öngörmektedir. Bu hat bazı avantajları da bulunmasına rağmen ABD ve Batılı devletler tarafından kabul edilmemektedir.Azerbaycan ise bölgeden elde edilecek petrol ve doğal gazın Türkiye üzerinden Akdeniz'e ulaştırılmasını istemektedir. Maliyeti dolayısı ile özellikle petrol şirketleri tarafından cazip görülmeyen bu hattı ABD de desteklemektedir.İran ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler sayılan bütün güçlüklere rağmen gelişmeye devam etmektedir. Bu ilişkilerin olumlu yönde gelişmesi her iki devletin de yararına olcaktır.ABSTRACTIRAN'S POLICIES TOWARDS AZERBAIJAN REPUBLIC AFTER THE COLLAPSE OF SOVIET UNIONThe relations between Iran Islamic Republic and Azerbaijan Republic entered a new phase after the collapse of Soviet Union and declaration of independence by Azerbaijan in 1991. In the beginning of the 19th century, Azerbaijan territory was divided into two separate parts; the north and the south, by the Russian invasion of the region. While the former remained under the sovereignty of first Russia then the Soviet Union, the latter was a part of Iran. The country that gained its independence from the Soviet Union is the one in the north. While the population of the Azeris in this independent country in the north is about 7 million, that of the Azeris in the south which is a state in Iran is three times bigger; between 20-25 million.Iran met the declaration of independence in the Northern Azerbaijan with both excitement and anxiety. It is possible that an independent, developed and westernized Azeri state in the north may be a center of attraction for the Azeris living in the Southern Azerbaijan. Consequently, this may strengthen the nationalistic movements among the Azeris in the south and eventually give damage to the unity of Iran. This newly founded country in the north, on the other hand, can also bring the chance for Iran to break its isolation from the international arena. Good relations developed with Azerbaijan Republic could make it possible for Iran to adapt in the world political system. On the other hand, the emergence of newly independent states in the region can also create economic opportunities. Iran has to compete with countries inside the region like Turkey and countries outside the region such as the USA to succeed in economic area.Since Azerbaijan Republic gained its independence, the relations between Iran and Azerbaijan have not been stable. The most important problem between Iran and Azerbaijan is the Southern Azerbaijan issue. The compexity of the problem reached its peak during the brief Elchibey administration in Azerbaijan. To stop or at least slow down the development of Azerbaijan, Iran supports the opponents of Azerbaijan in the issues in which Azerbaijan is involved. The good relations between Iran and Armenia and the support given to Armenia by Iran during the war in Karabagh are examples of Iran's this policy. Iran and Azerbaijan stand on the opposite sides in the issue about the exploitation and export of the hydrocarbon products of the region. Iran demands that the Caspian Sea should be either equally shared by the coasting countries or used together (condominium). Azerbaijan, on the other hand, claims that the Caspian Sea ought to be divided into national sectors according to medium line borders. Transportation of the oil and natural gas of the region to the world markets is another issue that causes a conflict between Iran and Azerbaijan. Iran urges that all the oil and natural gas of the region ought to be carried to the Persian Gulf via Iranian territory by pipe lines. Although this route has some advantages, it is not accepted by the USA and western countries.Azerbaijan wants to carry the oil and natural gas to the Mediterranean Sea through pipelines from Baku to Ceyhan. Even tough this route is not considered economical by the oil companies, the USA has been supporting it since it was proposed. In spite of all above mentioned issues and problems between Iran and Azerbaijan, the mutual relations have been developing. It is for the benefit of both Iran and Azerbaijan that the good relations be built and maintained.