Suchergebnisse

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile 18.06.2018 tarihli "Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge" gereğince tam metin erişime açılmıştır. ; Aralarındaki tarihi, dini, coğrafi, kültürel ve sosyal alanlarda var olan çok güçlü bağlara rağmen Türkiye-Suriye ilişkileri, uzun yıllar ön yargılar, Hatay Sorunu, Soğuk Savaş dönemindeki konjoktür, Su sorunu, PKK, ABD ve İsrail'le ilişkiler gibi sorunlardan dolayı gelişmemiştir. Soğuk Savaş boyunca Suriye Sovyetler Birliği'ne yakın dururken, Türkiye Batı'yla yoğun bir işbirliğine gitmiştir.Ancak Soğuk Savaş'ın bitiminden itibaren ülkeler eski politikalarını gözden geçirmek zorunda kamışlardır. Birinci Körfez Harekâtı ile gündeme gelen ve 11 Eylül 2001'de ABD'yi hedef alan terör saldırıları ile netleşmeye başlayan ABD'nin yeni dünya düzeni, birçok ülkenin başka ülkelerle olan ilişkilerinde değişiklikleri de beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda daha çok Soğuk Savaş şartlarına göre şekillenen ve aradaki sorunlardan büyük ölçüde etkilenen Türkiye-Suriye ilişkileri, Suriye'nin 1999'dan itibaren PKK'ya verdiği desteği kesmesi ve ertesi yıl Beşar Esad'ın göreve gelmesiyle değişme sinyalleri vermiş ve 11 Eylül sonrasında başlayan süreçte de tamamen değişmiştir.11 Eylül saldırıları sonrasında ABD'nin saldırgan dış politika tutumundan Suriye de nasibini almıştır. Soğuk Savaş'ın bitmesi ile Ortadoğu'da değişen dengeler, 2003'te ABD'nin Irak'ı işgaliyle tekrar yerinden oynamıştır. Bu süreçte ABD'nin Suriye üzerindeki baskısı gittikçe artmış ve Şam yönetimi uluslararası alanda yalnızlaşmıştır. Irak savaşından kaynaklanan ve iki ülkeyi de tehdit eden ortak güvenlik kaygıları iki ülkenin birbirlerine ihtiyaçlarını artırmış, iki ülkeyi zorunlu olarak işbirliğine yönlendirmiştir. Bu dönemde üst düzey resmi ziyaretler artmış, ekonomik ve siyasi işbirliği önceki dönemlerle kıyaslanmayacak derecede olmuştur. Özellikle önceki yıllarda ikili ilişkilerin gelişmesine engel teşkil eden sorunlar iki ülke tarafından da gündeme getirilmemiş, çözümleri zamana bırakılmıştır. İşbirliğinin zorunlu olduğu bu dönemde taraflar, sorunları dillendirmekten kaçınmış, mevcut çıkar ilişkisini kalıcı sorunlara feda etmemişlerdir. ; Turkey and Syria have very deep ties at historial, religious, geographical, cultural and social areas. But this relation did not improve because of problems like prejudices Hatay problem, ronjecture along the Cold War perrod, Water prblem, the PKK, relations between USA and Israel. Durring the Cold War Syria had been near the Soviet Union, but Turkey had md agreeements intensely with the Western Contries.After the Cold War, this contries were obliged to revise their old political lines. The new world regime of USA has became o current issue during the First Gulf War and has sharped because of terrorist assults againts to USA on 11 September 2001. This regime has made many revises a current issue for relations of a lot of countries with other countries. İn this perrod Turkey and Syria relations had been in fluenced from problems between two countries and had been fromed by conditions of the Cold War. After this perrod, the relations of two countries improved because Syria put an end to support PKK and Bashar Assad became president to Syria. After the terrorism of the 11 september, relations of this country very imperoved.After terrorist assult on 11 September, Syria was influnced from the aggressive political line of USA. The balance of power in the Middle East changed after the end of the Cold War. When USA invaded Iraq, the balnce of power in the Middle East changed again. In this perrod, the pressure of USA on Syria in creased so the management of Syria became lonely at international ared. Anxiety of security for Turkey and Syria increased because of the Iraq War so their necessrty increased each other. Two countries made a necessory coo peration. At this term, goverment visitis, economical and political cooperations increased quitly. Especially in former years, problems which are obstacle for bilateral treaty is developed weren?t proposed by two countries. The solution of the problems are left to time. This term when cooperative is obligatory. Benefits of two countries didn?t sacrifice for permanent problems.

GENERAL KNOWLEDGEName and Surname : Mehmet KaradayıField: İnternational RelationProgramme: DoctorateSupervisor: Professor Cengiz OkmanDegree Awarded and Date: Doctorate- March 2005Keywords: Power Diplomacy, Military ForceABSTRACTIMPLEMENTATION OF POWER DIPLOMACY UNITED STATES OF AMERICA AND TURKEYSeptember 11, 2001 terrorist attacks changed America's political strategies implemented during Cold War and 1990s deeply and made military force the most important element of foreign policy. Undoubtedly, power diplomacy implemented by the USA affects all states. Without any legal basis, USA thinks to have military intervention right, in the framework of 'preemptive strike' doctrine, against states and terrorist organizations seen as threat by the USA. Especially 2001 Afghanistan and March 2003 Iraq military interventions are clear instances.In the 21st century, the concept of the enemy completely changed and the possibility of big powers' fighting with each other by way of alliances fairly decreased. In the 21st century, instead of arsenal wars, there emerged a kind of war against enemy using asymmetric methods. By this thesis, it was mentioned the last position of American power diplomacy in 21st century and the place of military force in its power diplomacy. The national security policy planned by the USA aimed at future, the national security strategy, Joint Vision 2020 and The Army in 2020 established by the USA with direction of military national strategy were researched as bases of military power being basic argument of power diplomacy. It is examined where the USA deploys its forces and gives them which missions by using as an element of foreign policy. Turkey located in the most complicated region of the world is closely influenced by any developments in its region. Therefore, Turkey needs to implement effective power diplomacy in order to manipulate the regional politics and become effective in its region. In this thesis, it is mentioned the practice of power diplomacy of Turkey by taking USA power diplomacy implementation into consideration. It is tried to explain the elements owned by Turkey in order to manage effective implementation of power diplomacy. When taking into consideration of available Turkish military force, in the near future, with effective power diplomacy in accordance with its traditional foreign policy which has new approach, it is reached the result that Turkey would have more words to say in its region.GENEL BİLGİLERİsim ve Soyadı: Mehmet KaradayıAnabilim Dalı: Uluslararası İlişkilerProgramı: DoktoraTez Danışmanı: Prof. Dr. Cengiz OkmanTez Türü ve Tarihi: Doktora - Mart 2005Anahtar Kelimeler: Güç Diplomasisi, Askeri Güç, ÖZET GÜÇ DİPLOMASİSİ UYGULAMALARI ABD VE TÜRKİYE11 Eylül 2001 terörist saldırıları, Amerika'nın soğuk savaş sırasında ve özellikle 1990'lı yıllarda uyguladığı dış politika stratejilerini büyük ölçüde değiştirmiş ve askeri gücü dış politikanın en önemli unsuru haline getirmiştir. ABD'nin uyguladığı güç diplomasisi şüphesiz bütün devletleri etkilemektedir. Amerika Birleşik Devletleri kendine tehdit gördüğü devletlere ve terörist örgütlere karşı herhangi bir meşru zemin aramadan askeri müdahale yapma hakkını 'önleyici saldırı' doktrini çerçevesinde kendinde görmektedir. Özellikle 2001 Afganistan ve Mart 2003 Irak'a müdahaleleri bunun örnekleridir.21.yüzyılda düşman kavramı tamamen değişmiş ve büyük devletlerin ittifaklar yolu ile birbirleri ile savaşma ihtimalleri oldukça azalmıştır. 21. yüzyılda topyekün savaş yerine asimetrik yöntemler kullanan düşmana karşı savaş başlamıştır. Bu çalışma ile ABD güç diplomasisinin 21. yüzyıldaki aldığı son şekil ve askeri gücün bunun içindeki yerine değinilmiştir. ABD'nin geleceğe yönelik tasarladığı ulusal güvenlik politikası, ulusal güvenlik stratejisi, milli askeri stratejisi doğrultusunda oluşturduğu Müşterek Vizyon 2020 ve 2020'de Ordusu, güç diplomasisinde temel aracı olan askeri gücün esasları olarak incelenmiştir. ABD'nin milli çıkarlarını korumak için dünyada askeri kuvvetlerini nerede konuşlandırarak ve bunlara ne gibi görevler vererek dış politikanın bir unsuru olarak kullandığı ele alınmıştır.Dünyanın en karışık bölgelerinden birinde olan Türkiye, bölgesindeki her gelişmede çok yakından etkilenmektedir. Dolayısıyla Türkiye'nin bölgesinde etkin olabilmesi ve bölge politikalarını yönlendirebilmesi için çok etkili bir güç diplomasisi uygulaması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye'nin kendisine ABD modelini göz önünde bulundurarak güç diplomasisi uygulaması üzerinde durulmuştur. Mevcut askeri potansiyeli dikkate alındığında, Türkiye'nin geleneksel dış politikasıyla uyumlu yeni yönelimlerle, uygulayacağı etkin bir güç diplomasisi ile yakın gelecekte, bölgesinde çok daha fazla söz sahibi olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Toplumun gündelik ihtiyaçlarıyla ilgili kamu hizmetlerini görme işlevini yerine getiren idarenin, etkin bir işleyişe sahip olması ve kamu hizmetlerinden yararlananların haklarının korunması için idare, çeşitli şekillerde denetime tabi tutulmaktadır. Merkezden yönetim idarelerinin yerinden yönetim idareleri üzerindeki denetim yetkisi olan idari vesayet, günümüzde içeriği ve sınırı bakımından bütün dünyada sancılı bir sorun olup, uzun yıllardır ülkemiz gündemini meşgul etmeye devam etmektedir.Bu çalışma ile, merkezi idarenin yerel yönetimler üzerindeki idari vesayet denetimi, yeni kamu yönetimi anlayışı çerçevesinde ve yeni yapılan yasal düzenlemeler ışığında, değişmeye başlayan görünümü ile anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda idari vesayetin bir denetim türü olması göz önünde bulundurularak, idarenin diğer denetlenme şekilleri olan; yargı denetimi, siyasi denetim, kamuoyu denetimi, hiyerarşik denetim ve ombudsman denetimi hakkında bilgi verildikten sonra, idari vesayet; tanımı, içeriği, ilişkili olduğu temel kavramlar ve diğer denetim yöntemleri ile farklılıkları ortaya konularak ele alınmıştır. İdari vesayet incelenirken, konunun daha iyi anlaşılması bakımından yerel özerklik kavramı ayrıca ele alınmıştır. Bu konular ele alınırken, ilgili kitap, makale, mevzuat, yargı kararları ve uluslararası metin ve sözleşme hükümleri incelenip tahlil edilmiştir.Merkezi idarenin yerel yönetimler üzerindeki idari vesayet denetiminin ağır bir şekilde uygulanması durumunda vesayetin, hiyerarşiye yakın bir görünüme kavuştuğu görülmektedir. Ülkemizde merkeziyetçilik geleneğinin de etkisiyle, günümüze kadar, merkezi idarenin yerel yönetimler üzerinde ağır bir vesayet denetimi uyguladığı görülmektedir. Ancak, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası antlaşmalar ve Avrupa Birliği'ne üyelik süreci ile birlikte, yerel yönetimlerle ilgili olarak yeni kabul edilen düzenlemelerde idari vesayet denetiminin hafifletilmeye başlandığı görülmektedir. Sonuç olarak, günümüzde yükselen yerelleşme ve özerklik kavramları karşısında, demokratik ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de, hukuka uygunluğu sağlamaya yönelik idari vesayet denetiminin kabul edilmesi ve yerindelik denetiminden olabildiğince uzaklaşılması gereklidir. Yapılacak düzenlemelerde, idari vesayetin tamamen kaldırılması yerine bu ilkeye uygun hareket edilmesi, idarenin bütünlüğü ilkesinin çağdaş ve demokratik değerlerle sağlanması bakımından daha uygun olacaktır. The administration responsible for carrying out public services related to the daily needs of the public has been under control in different ways in order to secure its operation effective and efficient and protects those getting benefit from these public services. The administrative tutelage of the centralised administration which has the authoriy of monitoring over the local administration is a big problem in all over the world in terms of its content and limits and has been engaging the attention of our country's agenda for a time.With this study, the control of administrative tutelage of the central administration over local administration have been analyzed in the light of new public administration concept and recent legal regulations.Having explained the other controling ways such as sudicial control, political control, public control, hierarchical control and ombudsman control by cosidering the administrative tutelage as a controlling sort, the administrative tutelage has been explained by its related basic concepts, contents, definition and discussing the differences with the other control methods. While analyzing the administrative tutelage, the concept of local autonomy has also been analyzed to make the subject more precise. Moreover; while analyzing these topics it has also been referred to related books, current laws, international texts and contracts.When the central authority carries out the administrative tutelage power over the local administration, we observe that tutelage takes a shape closer to hierarchy. In our country, we observe that central administration have had a heavy tutelage control on the local administrations until now with the impacts of centralisation tradition. However, both in line with the treaties Turkey has agreed and the period that Turkey has entered in the way of European Union, we observe that the control is lessening with the new regulations that have been enacted recently. In conclusion, like in every democratic country and in the light of the concepts like decentralization and autonomy that have been gaining too much importance at the moment; it is necessary that we accept the administrative tutelage to provide law appropriateness in place and go as far as possible from aptness control. In the regulations that will be done, instead of removing administrative tutelage it is more appropiate to act in accordance with this principle in terms of providing administrative integrity by contemporary and democratic values.

ÖZETÇalışmanın amacı, hiperenflasyonist sürecin teorik bazda ve gerçekleştiği ülkelerde incelenmesi ve enflasyonist süreç ile mücadele etmek için uygulanan istikrar politikalarının etkinliğinin analizidir. Sözkonusu incelemenin ardından Türkiye'de enflasyon olgusunun tarihsel süreç içerisinde gelişimi ve enflasyon ile mücadelede uygulanan istikrar politikaları hakkında bilgi verilip; bir model uygulaması ile Türkiye'de enflasyonist sürecin nedenleri amprik olarak ortaya konmaya çalışılmıştır.Hiperenflasyonist süreç ile ilgili olarak yapılan teorik çalışmaların ortaya koyduğu genel yaklaşım, aylık bazda 'leri aşan oranların hiperenflasyon olarak kabul edilmesidir. Dışsal şoklar (savaşlar ve uluslar arası krizler), siyasi zafiyet ve bütçe açıklarının para basılarak kapatılmaya çalışılması hiperenflasyonun nedenleri olarak görülmüştür. Sürecin görüldüğü ülkeler bu yaklaşımı doğrulamaktadır. Hiperenflasyonist süreç ile mücadelede sıkı para ve maliye politikaları temelli; heteredoks, ortodoks, monetarist ve IMF destekli istikrar politikaları uygulamaya konmuştur. İsrail gibi başarılı örnekler mevcutken, başarısızlıkla sonuçlanan programlar daha çoktur. İstikrar süreci demokratik ortamlarda uygulandığı gibi demokratik olmayan dikta yönetimler altında da uygulanmıştır. Türkiye, 24 ocak 1980 İstikrar Programı ile bir dönüşüm sürecine girmiş ve pek çok reform gerçekleştirilmiştir. İçsel dengesizlikler sonucunda Nisan 94 Krizi ile yeni bir istikrar programı uygulanmaya başlanmıştır. Kur kontrolü sağlandığı halde enflasyon düşürülememiştir. 1997 Asya Krizi ve 1998 Rusya Krizleri istikrar sürecini olumsuz etkilemiş ve Ocak 2000'de yeni bir program uygulamaya konmuştur. Kasım 2000 ve Şubat 2001 Krizleri ile süreç aksamış ve Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı yürürlüğe girmiştir. Program ile devlet ekonomi ilişkilerinde yeni bir süreç hedeflenmiş ve devletin üstlene geldiği faaliyetlerden uzaklaşmaya çalışılmıştır. Ekonometrik model uygulaması ile döviz kuru, bütçe açığı, ödemeler dengesi, para arzı, faiz oranları ile enflasyon arasındaki ilişki incelenmiştir. Döviz kuru ile enflasyon oranı arasında güçlü bir ilişkiye ulaşılmıştır. Bu bağlamda enflasyon ile mücadele de döviz kurunun istikrarı sağlanmalıdır. SUMMARYThe purpose of the study is the research of hyperinflationist process on theoretical basis and in the occured countries and the analysis of the effectiveness of the stabilization policies applied for disinflation process. After the so-called research, the information was provided about the development of the inflation phenomenon in Turkey in the historical process and the stabilization policies applied during the disinflation and the reasons of the inflationist process were tried to be revealed ampirically.The general approach revealing the theoretical studies concerning the hyperinflationist process is the assuming the rates exceeding 50 % on monthly basis as hyperinflation. eksternal shocks (wars and international crisis'), political inanition and the print of the banknote to close budget deficits are considered as the reasons of hyperinflation. The countries which the process happens confirm the approach.In the struggle against hyperinflation process, very strong monetary and fiscal policies based, heteredox,ortodox ,monetarist and IMF supported stabilization policies were applied. While there are successful examples such as Israel, the unsuccessful examples are much more. While the stabilization process was applied in democratic places, it was also applied under the dicta governance, Turkey has penetrated into a transformation process with the Stabilization Policy in January 24, 1980 and many reforms were held. Due to internal imbalance, a new stabilization policy were applied with the April 1994 crisis. In spite of the fact that Exchange rate control was secured, it was failed to comb the inflation. The 1997 Asia and the following 1998 Russia crisis' affected the Stabilization Process negatively and a new program was put into force in 2000. The process was interrupted by the November 2000 and Febreuary 2001 crisis' and therefore The Transition Program to Strong Economy was put into force.A new process was targeted with the program and strived to get rid of the activities that the government undertook. The relation among the foreign exchange rate,budget deficit, balance of payments, money supply, interest rates and the inflation were studied with the Econometric model application. A strong relation was found between foreign exchange rate and inflation rate. Hence, for disinflation, the stabilization of foreign exchange rate must be achieved.

XX. yüzyıl, modern devlet anlayışının dünyada kabul görüp gelişmesine şahit olurken Türkiye bu sürecin takibinde, kısa bir zaman aralığına sahip olmuştur. Cumhuriyet Türkiye'si, sosyal devlete, yüzyılın başında henüz ulaşmışken dünyanın modern devletleri, "Refah Toplumu" söylemi ile sosyal politikalarının rotasını belirlemekteydiler. "Refah Toplumu" olmanın parametresi kuşkusuz sağlıktır. Sağlık, İnsan Hakları Beyannamesinde tanım bulmuş, insanların kolayca ulaşabilmesi gereken temel haklarındandır. Devletlerin, yurttaşlarına eşit sağlık hizmeti sunması ise görevleri içinde en önemli yere sahip olanıdır. Bu bağlamda sağlık bir devlet politikası olarak enstrümanları çalanlar değiştiğinde, değişmeyen politikalarla sürdürülmelidir. Türkiye Cumhuriyeti, bu konuda devletin kurulduğu ilk günden itibaren izlediği politikalarda istikrar içindedir. Rejimi henüz belli olmayan, olağanüstü koşullar meclisinde ilk olarak sağlık teşkilatı kurulmuştur. Siyasi bir devrim sonucunda, Cumhuriyet rejimini benimseyen Türkiye'nin sağlıkta yürüttüğü politikalar sosyal devlet anlayışını pekiştiren yaklaşımlarla sürdürülmüştür. Demokratik bir Cumhuriyet olarak kurulan yeni Türkiye devletinde, demokrasinin olgunlaşma süreci zaman alsa da, Demokrat Parti ile başlayan çok partili parlamento ile demokrasi biçimsel olarak yerleşmiş ve devletin enstrümanları yeni bir elden ses vermeye başlamıştır. Demokratların, mecliste hükümet kurma görevini üstlenmeleri ile başlayan bu süreç kuruluş felsefesi olan "sosyal devlet" olgusu doğrultusunda gelişen politikalarla yürütülmüştür. Tek parti iktidarının Sağlık Bakanı Behçet Uz'un hazırladığı "Milli Sağlık Planı", çeşitli gerekçelerle aktif uygulanma şansı bulamamıştı. Demokratların hükümetinde ise, uygulama sahasına alınan, sağlık planı ile sağlık hizmetleri, milli bir dava olarak partiler üstü bir yaklaşımla sürdürülmüştür. Demokrat Parti Hükümetleri, dünyada sağlık hizmetlerinin, "Refah Toplumu" anlayışının içinde geliştiği dönemlere rastlamıştır. Soğuk Savaşın biçimlendirdiği dış politika Batı Dünyası ile entegre olma gerekliliğini kaçınılmaz kılmıştır ve Türkiye, kısa zamanda Uluslararası işbirliklerinin de desteği ile modern devletlerin "Refah Toplumu" ideasını yakalama politikaları içine girmiştir. Demokratların kesintisiz on yıllık iktidarları sürecinde Sağlık Politikaları bir devlet politikası olarak görülmüş, ufak tefek iii güncel politikalarda propaganda aracı olarak dile gelmiş olsa da devamlılık gösteren, sağlık yatırımları, devletin içine düştüğü ekonomik ve siyasi zor koşullara rağmen, herhangi bir geri adım veya kısıtlama olmadan sürdürülmüştür. ; As witnessing the acceptance and development of XX. Century Modern State understanding, while Turkey chasing this period, had a limited time interval. As Turkish Republic has just reached a social state in the beginning of the century, modern states of the World was determining the route of social policies. There is no doubt that the most important parameter of being a welfare state is health. Health has its place in bill of rights as a fundamental right which people should access easily. To provide health services to all of its citizens equally has the most important place in State's duties. In this context, health should be sustained as a State policy even if the instrumentalists of State change. Turkey has persistence in its pursued policies on this subject from the day the State has found. The health organizations have founded in the extraordinary conditions parliament which hasn't had a regime yet. Turkey, which has adopted Republic regime as a result of political revolution has sustained its health policies with a reinforcing approach of social state. In Turkey, which has founded as a Democratic Republic, despite the time of maturation of the democracy, with the multi-party parliament, which has started with Democratic Party, democracy has settled formally and the instruments of State had started to sound from a new hand. The process which has started with the Democrat's mission of forming a government in the parliament has been conducted in scope of the founding philosophy, "social state". "The National Health Plan" which has prepared by Behçet Uz -the Minister of Health of the one party government- hasn't been able to get the chance of execution due to several reasons. But in Democrat's government, the plan has executed, health policies had been conducted as a above parties understanding. Democratic Party governments have came on the period of World, which the health policies were gaining acceleration in the understanding of "Welfare Society". The necessity of integrating with Western World had occurred due to the foreign policies formed by The Cold War. Turkey has followed the policies of the idea of "Welfare Society" with the help of its international partners. During the ten uninterrupted government of Democrats, the health policies had been seen as a State policy. Despite v the economic difficulties of and political hard conditions, health policies had been conducted without having any restrictions or any step backs

ÖZETTarihsel çerçevede Türkiye-Suriye ilişkilerine baktığımızda iki ülke arasındaki sorunlardan Hatay sorunu Suriye'nin bağımsızlığını kazandığı 1946 yılına dayanmaktadır, Bu sorun Suriye'nin "Büyük Suriye Projesi'nin" bir sonucudur. Su sorunu ise 1976 yılında Karakaya Barajı'nın dolumu esnasında ortaya çıkmıştır. 1995 yılına gelindiğinde Suriye, Türkiye'yi GAP'ın Fırat Nehri'nin debisini 28m3 den 13m3 düşüreceği yönünde suçlamıştır. Terör sorunu ise, 1980'lı yılların başından itibaren, su hususunda Türkiye'den daha fazla tavizler koparmak amacıyla, Suriye'nin Türkiye'ye karşı muhalif grupları barındırma, besleme ve yönlendirmesi ile ortaya çıkmıştır.Güç ve arzular arasındaki uçurum burada terörü Suriye için gerekli kılmıştır. Şam'a göre Hatay, Türkiye'nin kendilerinden çaldığı bir toprak parçasıdır ve geri alınması öncelikli bir ulusal hedeftir. Suriye haritalarında hâlâ Suriye'nin bir parçası olarak gösterilen Hatay, zaten Suriye Baas Partisi'nin tüzüğünün 7. maddesinde de Arap toprağı olarak tanımlanmaktadır. Su ve Hatay sorununa bağlı olarak ortaya çıkan terör faktörü ise 1980'li yılların başında Türkiye-Suriye ilişkilerinin gündemine girmiş fakat tam olarak etkisini 1987 yılında göstermiştir. Dönemin vahim hatası olarak Suriye'ye 500m3 su verilmesine dair protokol imzalanmıştır. Fakat bu taviz de Suriye'yi terör kartını oynamaktan vazgeçirmemiştir.Bu iki sorun çerçevesinde zaten gergin olan ilişkiler 1998 yılında Suriye'nin PKK lideri Abdullah Öcalan'a evsahipligi yapmasi ile ultimatom noktasına gelmiştir. İran'ın arabuluculuğu eşliğinde 20 Ekim 1998 tarihinde imzalanan Adana Protokolu ile Suriye kısaca, PKK'ya verdigi desteği kesmeyi ve PKK lideri Abdullah Öcalan'ı sınır dışı etmeyi kabul etmistir. Protokol sonrası normalize olmaya başlayan ilişkiler Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın Türkiye'yi ziyareti esnasında yapılan ticari antlaşmalar ile daha ileri bir boyuta gelmiş 2009 tarihinde de iki ülke karşılıklı olarak vizeleri kaldırmıştır.Sonuç itibariyle, ululararası sistemde yalnız kalan Suriye, Türkiye'ye neredeyse bir can simidi gözü ile bakmaktadır. Türkiye ise komşuları ile sorunlarını minimize ederek bölgede daha aktif bir politika oynama çabası içerisindedir. Şuan ki barış ve dostluk ortamı her iki ülke için de önemli ve gereklidir. Ne var ki geçmişte yaşananlar da hicbir zaman unutulmamalıdır. SUMMARYWhen we look at the historical framework of Turkey-Syria relations, disputes between the two countries are based on the 1946 when the Syria gained its independence. The issue of Hatay province is a consequence of Syria's "Great Syria Project". But the water dispute came into light during the filling of Karakaya dam's in 1976. In 1995 once again Syria, was accusing Turkey of reducing the river flow from 28m3 to 13m3. The terror on the other hand, has emerged from the beginning of the 1980s when the Syria sheltered, fed and orientated the opposition groups against Turkey in order to get more concession from Turkey on the water dispute. The gap between power and desires have made terror necessary for Syria. According to Damascus, Hatay, is a part of land Turkey stole from them and taking it back has been a primarily national target. In the Syria's maps Hatay province is still shown as a part of Syria, it is already defined in the article 7 of the Syria Baath Party's statutes as an Arab land. The terror factor which occurred in connection with Water and Hatay Province disputes have entered on the agenda of Turkey-Syria relations in the early 1980s but it was fully demonstrated in 1987, and as a grave error of the period a protocol was signed giving Syria about 500 m3 of water. Even this concession did not dissuade Syria from playing the terror card.The relations which was already strained in the context of these two disputes came to the point of an ultimatum when the Syria started to welcoming (Put the PKK Leader Abdullah Öcalan at ease) the PKK leader Abdullah Öcalan in its land. Along with the Iran's conciliation, Syria briefly agreed to cut off the support to PKK its already giving and deport Abdullah Öcalan, the PKK leader by signing Adana Province Protokol on 20th October 1998 and after the protocol, relations with Syria began to be normalized and it came to a further dimension when the President Bashar Asad visited Turkey and during which the commercial treaties had been signed and mutual visa between these two countries had been removed in 2009. Consequently, Syria which remained alone in the international system, has been looking Turkey as a life buoy. Turkey is on the other hand is trying to minimize the problems with its neighbours in order to play an active political role. The current peaceful and friendly environment are important and necessary, however, the thing that occurred in the past should never be forgotten.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı ; Avrupalılaşma, modernleşme ile özdeş tutulmaktadır. Modernleşmek, ayrıca din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve laik yönetim anlayışının uygulanmasını gerektirir. Avrupalılaşma, "aydınlanma" anlamına gelmemektedir. Avrupalılaşma, bu çalışma kapsamında, Avrupa yaşam standartlarını, Avrupa hukukunu, Avrupa'nın demokratikleşme düzeyini, Avrupa alt yapısını, rasyonel dış politika düşüncelerini, istihdam politikalarını ve insan haklarını kendi iç politikalarımız haline getirmemiz anlamına gelmektedir. Türkiye, bölgesel bütünleşme hareketleri içinde en başarılı olan Avrupa topluluğu doğrultusunda, tercihini 1963 yılında imzalanan Ankara Antlaşması ile AB'den yana yapmıştır. AB'ye olan coğrafi yakınlık, dış ticaretin büyük bir kısmının AB ile yapılması bu tercihin nedenleri arasında sayılabilir; ancak en önemli neden AB'nin batılı anlamda modernleşmenin merkezi oluşudur. Nihai hedefi tam üyelik olarak belirleyen, Türkiye, 1963'de yürürlüğe giren Ortaklık Anlaşması daha sonra 1994'de Gümrük Birliği anlaşmasının imzalanması ile tam üyeliğe doğru yol almaktadır. Yapılan anlaşma 3 dönemden oluşmaktadır. AB açısından, Gümrük Birliği, kurumsal temelinin bir parçasını oluştururken, Türkiye için ise uluslararası alanda rekabet gücünü artıran ve dünya ticaretini teşvik eden, ülke mevzuatının önemli bir bölümünü AB mevzuatı ile uyumlaştıran bir çerçeve olarak hizmet vermektedir. Ortaklık ilişkisi, bu süreçte gelişirken Türkiye 1987 yılında Tam üyelik başvurusu yapmış ve 1999 Helsinki zirvesinde aday ülke olarak tanınmıştır. 3 Ekim 2005 tarihinde ise üyelik için en önemli adım olan Katılım Müzakereleri başlamıştır. Bu çalışmada, Gümrük Birliği ve Tam üyelik görüşmelerinin Türkiye'nin Avrupa Birliği uyum sürecine katkısı incelenecektir. Bu incelemeyi yapabilmek için, Birinci bölümde; Türkiye Avrupa Birliği ilişkilerinin tarihçesi ve Avrupalılaşmanın ne olduğu ve neden hedeflenildiği anlatılacaktır. İkinci bölümde ise; Gümrük Birliğinin Türkiye'nin Avrupalılaşmasına katkısı, Üçüncü bölümde ;Avrupalılaşma süresince Türkiye'nin AB müktesabatına uyumu ve Dördüncü bölümde; Türkiye'nin Avrupalılaşmasında siyasal, sosyal ve kültürel boyutu ele alınıp incelenecek ve irdelenecektir. ; Europeanization is emphasized with modernization. Separation of the religion and the government comes with modernization and it also brings the secular management system. Europeanized means: `to become luminous'. In this study, Europeanization mean to have the life standards of Europe, to have the law system of Europe, to have the level of Democracy in Europe, to have the infrastructure of Europe, to have the rational foreign policy ideas of Europe, to have the fortification politics of Europe, and to have the human rights policy of Europe and turn them all into our own political system. Within the most successful regional totalitarian movements, being part of European Union has been the choice of Turkey with the 1963 Agreement of Ankara. There are several reasons for the choice of Turkey to want to be part of European Union. Some of which are; the geographical advantages of the closeness of Turkey to Europe, most of the export businesses are done within Turkey and Europe and if you compare the European Union with other Unions in different part of the world, EU is the most well known Union. Moreover, the most important reason for Turkey to want to be part of European Union is because Europe is the center of western modernization. The Partnership Agreement that came into effect in 1973 determines as the final target of Customs Union Agreement between Turkey and European Economic Community. The purpose of the agreement forms in 3 different terms. For the European Union, Customs Union is the foundation of corporate. For Turkey, in the international arena, Customs Union triggers the competition power, it encourages the world trade and it also serves as the body of current law of Turkey that brings a harmonize frame with the body of current law of European Union. During development of the partnership, in 1987, Turkey applied for the full membership for the European Union. In 1999, Helsinki Summit Turkey was well-known as a candidate. In October 3rd 2005, the most important step for the membership, consultation of participation has started. In this study, Customs Union and full membership negotiations and how this can be for the benefit of Turkey's harmonization process will be examined. In this study: the first part examines and inspects the history of Turkey and European Union relations and what is to be Europeanized and why this is a target for Turkey; The second part examines and inspects the impact of the Customs Union over Turkey's target towards Europeanization; The third part examines and inspects the Turkey's adjustment during the Europeanization process.; finally the fourth part of the study examines and inspects Turkey's diplomatic, social, and cultural dimensions.

ÖZET37.Hükümet (26 Ocak –17 Kasım 1974) Türkiye'de birçok iç ve dış sorunun arka arkaya gediği bir dönemde kurulmuştur. Bu dönemin Türk dış politikasında son derece önemli, uzun yıllar etkisini gösterecek birçok gelişme yaşanmıştır. En önemlileri Yunanistan'la yaşanan Ege Denizi'ne ilişkin sorunlar ve Kıbrıs meselesidir. 15 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs'ta yaşanan Sampson darbesi Ada'daki Türk varlığını tehdit etmiştir. 37.Hükümet'in karar verdiği 20 Temmuz 1974'te düzenlen Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Ada'nın bir kısmının Türk hâkimiyetine geçmesi ve Ada'nın fiilen bölünmesi durumunu yaratmıştır. 37.Hükümet'in Kıbrıs'ta başlattığı Barış Harekâtı, BM Güvenlik Konseyi ve NATO'da dikkatle izlenmiş ve konuyla ilgili birçok karar alınmıştır.37.Hükümet alınan bu kararları ciddiyetle takip etmiş ancak bu kararları kendisine yönelik bir baskı aracı olarak düşünmeden kendi dış politikasını yürütmeye devam etmiştir.37.Hükümet dönemi Türk-Amerikan ilişkileri, Haşhaş sorunuyla yeni bir boyut kazanmaya başlamıştır. ABD Yönetimi ve kamuoyunda, Türkiye'nin haşhaş ekimine izin vermesi oldukça büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. ABD Yönetimi Türkiye'nin Birinci Barış Harekâtı'nda tarafsız, Türk-Yunan savaşını önlemeye yönelik yapıcı bir politika izlerken özellikle ABD Temsilciler Meclisi, İkinci Barış Harekâtı'na tepki göstermiştir. Ayrıca, bu dönemde ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosu'nun, Kıbrıs'ta Amerikan silahları kullanıldığı gerekçesiyle hazırladıkları silah ambargosu yasa tasarıları Türk ABD ilişkilerinde son derece gergin ve kötü bir dönemin başlangıcı olmuştur. 37.Hükümet dönemi Türk-İngiliz ilişkileri ise pek olumlu olmayan bir süreç yaşamıştır. Kıbrıs sorunu karşısında Türkiye'nin ortak müdahale önerisini reddeden İngiltere gelişmelere yeterli tepkiyi göstermemiştir. Sorunla ilgili tüm müzakerelerde çoğunlukla Yunanistan lehine olacak çözüm yollarını destekleyerek, arabuluculuk rolü üstlenmiştir.37.Hükümet dönemi Türk-Sovyet ilişkileri Kıbrıs'ta yaşanan kriz hakkındaki düşüncelerin benzer olması nedeniyle başlangıçta uyumlu olmuştur. Türkiye'nin Ada'ya müdahalesinden sonra sorunun kesin çözümüne ilişkin Türkiye ve Sovyetlerin görüşlerinin belirgin bir farklılık göstermesi karşısında başlangıçtaki uyum bozulsa da sorun denebilecek düzeye ulaşmamıştır.Anahtar sözcükler:1. 37.Cumhuriyet Hükümeti2. I.Ecevit Hükümeti3. Türk Dış Politikası4. Kıbrıs sorunu 5. Karasuları Sorunu 6. Haşhaş Sorunu ABSTRACT37th Turkish Government was established (January the 26th - November the 17th in 1974) in a period when lots of national and international problems were rising one after another. In this period lots of process which had great important and profound effects for years were took place in the foreign affairs of Turkey. The most important of them were the problems with Greece about the Aegean Region and the Cyprus problem. The Coup d'état on 15 July in 1974 in Cyprus, threatened the Turkish presence in the Cyprus Island. After the Peace Operation on which the 37th Government decided on 20th July in 1974, a part of the island was dominated by the Turks and Cyprus was virtually separated. The peace operations started by 37th Government in Cyprus were monitored by UN Security Council and NATO (North Atlantic Treaty Organization) and many decrees were taken by them. 37th government took those decrees into consideration but never thought them as compulsion. It went on following its own foreign policies.The relationship between the Turks and the Americans in the 37th Government period started to gain a new dimension with the problem of opium poppy. The allowance of Turkey to grow opium poppy was protested both by the USA government and in the American common opinion. While the American Government was following an impartial policy to prevent Turkish – Greek war in the first peace operation, especially USA Chamber of Deputy reacted against Turkey in the Second Peace Operation. Moreover in this period, the embargo draft bills which was prepared by USA Chamber of deputies and Senate Committee on the ground those American guns were used in Cyprus was the beginning of a tense and undesirable period. In the 37th Government Period, Turkish- English relationship was not that good. For the Cyprus problem, England refused the nomination to intervene for common reaction. And it didn't give enough reaction for the developments. In all the negotiations England took the role of conciliator supporting for the solutions to the advantage of Greece.In the period of 37th Government, the relationship between Turkey and the Soviet Union was compatible at the beginning as the thoughts were similar about the Cyprus crisis. However, after the military intervention of Turkey, for the exact solution Turkey's and Soviet Union's thoughts were not as compatible as it was before. Fortunately it didn't turn into a problem.Keywords1.37th Turkish Government2.First Government Of Ecevit3.Turkish Foreign Policy4.The Cyprus Problem5.The Problem Of Territorial Waters6.The Problem Of Opium Poppy

ÖZETFinansal küreselleşme, günümüzde, dünya çapında bir entegrasyon eksenine oturmuştur. Hızla artan yabancı sermaye akımları doğrudan yabancı yatırımlar veya portföy yatırımları şeklinde tüm dünyaya yayılmakta; sınırların önemi ortadan kalkmaktadır. Bu süreci tetikleyen unsurların başında; Bretton Woods sisteminin çöküşü, 1980-1990 döneminde faiz oranlarının serbest bırakılması, çokuluslu şirketlerin dünya çapında önemlerinin artması, enformasyon alanında kaydedilen gelişmeler gelmektedir.Finansal küreselleşmenin altyapısını oluşturmada en büyük pay sahibi olan uluslararası ekonomik kuruluşlar, finansal serbestleşmeyi sağlamış ve bu sayede uluslararası emek, sermaye,mal ve fon alışverişinin önü açılmıştır. Uluslararası ticareti mümkün olduğunca serbest ve düzenli kılan evrensel organizasyonların yanında bölgeselleşme kapsamında değerlendirilen ekonomik entegrasyonların ticaretin serbestleştirici amaçlar doğrultusunda uygulamaları da küreselleşmeyi hızlandırmaktadır. Bir ülkenin küreselleşme sürecindeki başarısı, çoğu kez bölgeselleşme sınavındaki başarısıyla paraleldir. Türkiye, OECD ile her daim yakın ilişkilerde olmaya çalışmıştır, OECD üyesi ülkelerle ticaretimizde en büyük payı ise AB ülkeleri almaktadır. AB'ye üyelik sürecinde AB ülkeleriyle uyum çerçevesinde atılması gereken adımları atma yolunda olan Türkiye'nin mali, siyasi ve sosyal alanlarda ciddi reformlara ihtiyacı vardır. Bölgesel entegrasyonlardan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nin kurucu üyesi olarak yer alan Türkiye açısından bu entegrasyonlar, dünyada süregelen liberal değişimler ve globalleşme eğilimlerine paralel olarak, Türkiye'nin dünyayla entegrasyonuna katkı sağlayacak türden entegrasyonlardır. Finansal küreselleşmenin ikinci bileşeni olarak nitelendirilebilecek finans alanında kullanılan teknolojik ürünler de finansal küreselleşmenin hızını artırmada destekleyici konumdadır. Bugün yeryüzünde, her beş kişiden biri, aynı adı taşıyan kartlarla, hem ulusal hem global piyasalarda aynı alışveriş kültürünü yaşarken, ATM'ler mekan ve zamandan bağımsız bir şekilde fon transferini gerçekleştirmektedir. Kuşkusuz; elektronik fon transferleri ve e-ticaretin finansal küreselleşmedeki rolleri tartışılmaz bir etkinliktedir. Türkiye'de finansal küreselleşme ise en çok bankacılık sektöründe etkili olmuş, bankacılık artık günümüzde telebankacılık ve self-servis bankacılığına dönmüştür. Türkiye'de finans sektöründeki bilgi ve iletişimin gelişmişliği, finansal sektörün entegrasyonunda zaman ve mekan problemlerini çok büyük ölçüde çözebilmektedir. Finansal küreselleşmede gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek konuma gelebilmek için başarılı ekonomik entegrasyonlarda yer almalı ve Türkiye'de finans sektöründe kaydedilen bilgi ve iletişim bazlı gelişme diğer sektörlerde de hız ve etkinlik kazanmalıdır. ABSTRACTNowadays, financial globalization has a great impact on the integration of all the world. Direct foreign invesments and capital flows increase worldwide so fast that the frontiers of the countries become unimportant. The collapsation of the Bretton Woods, liberalization of interest rates in 1980's and 1990's, increase of the importance of the multinational companies and the development in the information area have an important effect on this situation.International economic foundations, which have a big share in the creation of the base of the financial globalization, have let the capital flows free, so that the trade of the international capital, fund, labour and goods become more liberal. Besides, the politics of the regional economical integrations helps to the financial liberalization, too. The success of a country by the globalization is the mirror of the success of that country in the exam of regional integration. Turkey has always an effort to become in close relationship with OECD. The countries of the European Union have the largest share of the trade of Turkey and OECD. Türkiye needs great reforms in economical, social and political areas in the period of the membership to the European Union. Türkiye took place by the establishment of the Economic Cooperation Organization and Blacksea Economic Cooperation. This foundations is very important by the economical integration of Turkey and the whole world. Technological instruments, which are used in financial area, can be described as the second component of the financial globalization. This instruments support to increase speed of the financial globalization. Today in the world, one of the five people shops in the same style with same credit cards in global also local markets. Automatic Teller Machines transfer the fund out of the pressure of the time and place. Absolutely, electronical fund transfer systems and e-commerce play great role in financial globalization. In Turkey, the sector of the banking is the most affected sector by the financial globalization. Nowadays, banking seems to be electronical banking and self-service banking. In Turkey the development in the banking and in the sector of finance, solve the problems, which occures because of the time and place, by the integration of the sector of finance. In order to compete with the developed countries,Turkey must take place in successfull economical integrations and also must develop in the information and communication area by the sectors out of the sector of the finance, too.

Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'nı kapsayan bölgeyi ifade eden Türk Boğazları, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan günümüze kadar, zaman zaman Türkiye'ye yöneltilen tehditlerin başlıca kaynağını oluştururken, genellikle Türkiye'nin jeopolitik ve jeostratejik önemini artırıcı bir koz olmuştur. Türklerin, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Türk boğazları üzerinde azalmaya başlayan hakimiyeti, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması ve antlaşma ile aynı tarihte yürürlüğe giren ve antlaşmanın bir parçası sayılan "Boğazların Tabi Olacağı Usule Dair Mukavelename" ile Türk boğazlarından barışta ve savaşta, denizden ve havadan geçiş ve ulaşım serbestliği ilkesi kabul edilmesi ile tamamen yok olma noktasına gelmiştir. Lozan'da kabul edilen boğazlar ile ilgili Sözleşmede boğazlardan geçiş serbestliği, ticaret ve savaş gemileri için barış zamanı, Türkiye'nin muharip ve tarafsız olduğu savaş zamanları için ayrı ayrı düzenlenmiştir. Sözleşme, kıyıdan itibaren 15-20 km.lik bir alanı kapsayacak şekilde boğazlar bölgesi ile İmralı hariç; Marmara Denizi'ndeki tüm adaları ve Boğazönü Adaları'nı (Semadirek, Limni, Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adaları) gayri askeri statü kapsamına almıştır. Serbest geçiş ilkesi ve uluslararası denetim sisteminin etkisi altında hazırlanan sözleşme, boğazlara ilişkin bir kısım yetkileri akit devletlerin temsilcilerinden oluşan Boğazlar Komisyonu'na devretmiştir. Türkiye, egemenlik haklarını açıkça sınırlandırmış olan sözleşme ile savunma ve güvenliği için tedbir alma hakkından mahrum bırakılmıştır. Bu durumda Türkiye Lozan'da içine sindiremeden imzaladığı Lozan boğazlar sözleşmesinin iptali ve tekrar boğazlarda ki hakimiyetini kurmanın yollarını aramıştır. Türkiye'nin Bu arayışları sonuçsuz kalmamış ve 20 Temmuz1936 tarihli Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması ile sonuçlanmıştır. Bu tarihe kadar değişik evrelerden geçerek azalmaya devam eden, ancak bu sözleşmenin imzalanmasıyla Türk boğazları ve geçiş rejimi üzerinde Türk hakimiyeti yeniden sağlanmıştır. Montreux Sözleşmesinin amacı; "boğazlardan geçişi ve gemilerin ulaşımını, Lozan Barış Antlaşması'nın 23. maddesiyle tespit edilen prensibi, Türkiye'nin güvenliği ve Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin güvenliği çerçevesinde koruyacak biçimde düzenlemek" olarak belirlenmiştir. Akit devletlerin, 24 Temmuz 1923'te Lozan'da imzalanmış olan sözleşmenin yerine koymayı kararlaştırdıkları sözleşme, 29 madde ile dört lahika ve bir protokolden oluşmaktadır. Montreux Boğazlar Sözleşmesi, Lozan Barış Antlaşması ve eki olan Boğazların Tabi Olacağı Usule Dair Mukavelenamenin, Türkiye'nin boğazlar bölgesi üzerindeki egemenliğini kısıtlayan hükümlerini ortadan kaldırmıştır. Sözleşmenin imza tarihi olan 20 Temmuz 1936'dan itibaren geçerli olmak üzere, Türkiye'nin boğazlar bölgesini askerileştirmesi, Boğazlar Komisyonu'nun kaldırılarak yetkilerinin Türkiye'ye aktarılması öngörülmüştür. Montreux Sözleşmesi ile Boğazlardan geçiş rejimi ve gemilerin ulaşımı konuları, Türkiye'nin ve Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin güvenliklerini koruyacak çerçevede düzenlenmiştir. Lozan Boğazlar Sözleşmesi ile Montreux sözleşmesinin arasında ki en önemli fark Türkiye'nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumudur. Bu husus Lozan'da öngörülmeyen ve Türkiye'ye önleyici meşru müdafaa hakkına dayanarak tedbir alma imkanı veren yeni bir düzenleme olarak sözleşmede yer almıştır. Lozan'ın aksine Montreux sözleşmesi, havadan geçiş serbestliği ilkesini kabul etmemiştir. Sadece sivil uçakların boğazlar üzerinden geçişi düzenlenmiş, askeri uçakların boğazlar üzerinden geçmesine izin verip vermeme yetkisi Türk hükümetine bırakılmıştır.Barış ve Türkiye'nin tarafsız olduğu savaş zamanlarında, boğazlardan geçecek savaş gemilerinin sınıfı ve tonajı sınırlandırılmış olup, bu gemilerin geçişi ön bildirime tabi tutulmuştur. Ayrıca, Karadeniz'de bulunacak kıyıdaş olmayan devlet gemileri için süre sınırlaması da getirilmiştir. Türkiye'nin muharip olduğu savaş zamanı ile kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi ile karşı karşıya sayması durumlarında (21. maddede öngörülen istisna dışında) savaş gemilerinin boğazlardan geçişi konusunda Türkiye dilediği gibi davranabilecektir. Boğazları tüm savaş gemilerine kapatma veya dilediği devlet savaş gemilerini geçirme hakkı vardır.Montreux Boğazlar Sözleşmesi, geçiş nedeniyle ortaya çıkabilecek tüm hukuki durumları düzenlememektedir. Sözleşmede öngörülen açık sınırlayıcı hükümlere (örnek olarak 2. maddenin lafzına) ters düşmemek, genel uluslararası hukuk ilkelerine bağlı kalmak ve boğazlardan geçiş hakkının özüne dokunmamak koşuluyla; Türkiye'nin zabıta ve yargı yetkisi ile geçişin zararsız olmasını isteme ve geçişi düzenleme yetkileri vardır. Montreux'de saklı tutulan ve uluslararası hukukun teyit ettiği bu yetkisini kullanarak Türkiye, ulusal bir düzenleme (tüzük ) yaparak 1994 ve 1998 tarihli Tüzükleri uygulamaya koymuştur. Böylece, kıyıdaş devlet olarak, ulaştırma güvenliğini sağlama ve deniz trafiğini düzenleme yetkisini kullanmıştır.SSCB ve Yugoslavya'nın 1991 tarihinde dağılmasından sonra Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin akit devletleri; Gürcistan, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya (Sırbistan-Karadağ), İtalya, Fransa ve İngiltere olmuştur. Değişen dünya konjonktürünün sonucu olarak özellikle ABD ve AB gibi küresel güç aktörlerinin girişimleri ile Türk boğazlarından geçiş rejiminin tartışmaya açılma ihtimali mevcuttur. Gerek mevcut hukuki ve siyasi düzen, gerekse Türk boğazlarından geçişle ilgili uygulamalar ışığında incelendiğinde, bazı teknik detaylara mahsus aksaklıklar dışında Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin feshini veya değiştirilmesini gerektirecek bir durum mevcut değildir. Sözleşmenin yenilenmesi durumunda Türkiye halen sahip olduğu avantajlara sahip olamayacak ve yeni sözleşme, halen uygulanan rejime kıyasla Türkiye'nin lehine olmayacaktır. Bu nedenle Türkiye Montreux Boğazlar Sözleşmesinin devam etmesi için çaba harcamalıdır. Turkish Straits which expresses the region covering Maramara Sea , İstanbul and Çanakkale Straits has usualy been a trump increasing geopolitic and geostrategic importance of Turkey while also being the main source of many threats against the country , time to time since Küçük Kaynarca Agreement was signed in 1774. Turkish sovereighty which began to decrease after Küçük Kaynarca Agreement signed in 1774 reached at a point to completely disappear folowing the issue of Lausanne Peace Agreement dated 24 July 1923 and 'Regulations The Straits Will Be Subject To' which was put in effect as a complemantary part of it at the same date.intoroducing the free passage and transportation principle through sea and air, in peace and war. In the agreement signed in Lausanne, free passage principle through the straits was arranged separately for commercial or war ships during peace, war time when Turkey stands neutral or is a belligerent The agreement,described all islands in Marmara Sea and Boğazönü islands covering a 15-20m area from the coastal site as non-military zones , with the exemption of the straits region and İmralı. The agreement arranged under the influence of free passage principle and international control system transfrered some authorities regarding the straits to the Straits Commission composed of representors of contracting countries. Turkey was deprived of its right of taking precautions for its safety and defence with this contract restricting its sovereignty. Under these conditions, Turkey looked for a way to dissolve of the Lausanne Straits Agreement which was signed by Turkey unwillingly and to restructure its sovereignty on the straits. These attempts of Turkey was not left answerless and finaly resulted with the arrangement of Montreux Straits Agreement. In this way, Turkish sovereighty on Turkish Straits and passage principle was re-arranged which continued to decrease, passing through different stages.The objective of Montreux Agreement was to arrange' the principles of passing through the straits , passage of ships , the principle outlined on the 23rd article of Lausanne Peace Agreement, Security of Turkey and other neighbouring countries situated coastwise of Black Sea .'The contract which was thought to be put in effect by the contracting countries to replace the agreement signed in Lausanne on 24 July 1923, consisted of 125 articles, four attachments and one protocol.Montreux Straits Agreement, Lausanne Peace Agreement and its attachment 'Regulations The Straits Will Be Subject To' cancelled the provisions restricting Turkish sovereighty on the straits region . It is stated that Turkey should militarize the straits region, The Straits Commission should be dissolved and its authorities should be transferred to Turkey starting fom the issue date of the agreement, 20 July 1936. In Montreux Agreement, subjects such as the passage prcinciple through straits and ships are arranged in a way to protect the security of Turkey and countries on Black Sea coastline. The main difference between Lausanne Straits Agreement and Montreux is the situation that Turkey considered itself quite close to a war threat .This situation was not assumed in Lausanne Agreement . A new arrangement was made enabling Turkey to take precautions for its defence. In contrary to Lausanne, Montreux Agreement does not allow airway passage principle. Only the passage of civil aircrafts are covered and the decision whether to let the passage of war ships is left to the Turkish Goverment.During peace and war time when Tukey stands neutral, the class of war ships to pass through the straits will be restricted and will require a preliminary notification. Furthermore, a time restriction is intorduced for ships of countries not located along the coastline and which was going towards Black sea.During war time when Turkey takes part as a belligerent , in case it considers itself close to a war threat ( with the exceptions outlined on the 21st article) , Turkey can act in the way it likes regarding the passage of war ships through the straits. Montreux Straits Agreement arranges all judical cases sourcing from right of passage. Provided that restricting provisions of this agreement are not violated and international law principles are fullfilled and the basic of passage right through the straits are reserved; Turley can claim the security of passage and to arrange the passage conditions.Using these authorities, Turkey put the Regulations dated 1994 and 1998 in effect as a nationl arrangement. Thus, it used its authority to arrange marine traffic and to provide the security in transportation.After Soviet Socialist Countries Union and Yugoslavia was dissolved in 1991, contracting parties of Montreux Agreement became , Georgia, Russian Federation, Ukraine, Romania, Bulgaria, Turkey, Greece , Yugoslavia ( Serbia -Karadağ) , Italy, France and England As e result of changing world conditions, especially with the attempts made by actors of the global power such as America and European Union, there exists the possibility of bringing the passage regime through straits into discussion. Examining the situation both within the frames of existing judical and political structures and applications in Turkey regarding the passage through straits, we can find no reason which requires the dissolve or an alteration on Montreux Agreement with the exemption of defects in technical details. In case the agreement is renewed, Turkey will not reserve its existing advantages and the new agreement will not be in the favor of Turkey when compared with the regime still in effect. Therefore, Turkey should struggle for the continuance of present Montreux Agreement.

Küreselleşme sürecinin, hemen her alanda yarattığı dönüşümler şüphesiz sivil toplumun ve sivil toplum kuruluşlarının da kapsamını değiştirmektedir. Sivil toplum kuruluşları, yönetişim modelinin ortaya atıldığı günden beri karar alma aşamalarında daha aktif rol oynayarak etkin çalışmalar hayata geçirebilmektedir. Uluslararası kuruluşlarca yönetişim modelinin önerilmesinin arka planında yatan başlıca sebeplerden birini, doğal dengenin bozulması ve etkilerini tüm dünyada hissettirmesi oluşturmaktadır. Bu noktada ise her bir aktörün çevresel sürdürülebilirliğe yapacağı katkı çok değerli olmaktadır. Günümüzde kurumlar çeşitli sorunların altından tek başına kalkmaya çalışmaktadır. Bu da çevre gibi çözümünde her geçen dakikanın önem arz ettiği sorunların, çok yönlü bakış açısıyla değerlendirilemediği, etkin olmayan ve gecikmiş çözümlerin hayata geçirilmesine neden olmaktadır.Türkiye'de doğanın korunması hususunda sivil toplum kuruluşları zamanla daha fazla çalışma yürütmeye başlamıştır. Sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü bu çalışmaların etki alanını arttırabilmesi, gerçek anlamıyla "sürdürülebilir" çevresel gelişmelerin ortaya koyulabilmesinde kamu kurumlarıyla iş birliği büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada yönetişim modelinin Türkiye'deki yansımaları, çevre alanında çalışan sivil toplum kuruluşları üzerinden ele alınmıştır. Bu çalışmada sivil toplum kuruluşlarının, çevresel sürdürülebilirlik için varlığının gerekliliği ve önemini ortaya koyabilmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye'de faaliyet gösteren çeşitli sivil toplum kuruluşları ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilerek bu sivil toplum kuruluşlarının çevresel sürdürülebilirlik adına üstlendikleri roller ele alınmıştır. Aynı zamanda sivil toplum kuruluşları ve belediye iş birliğinin, doğanın korunmasına ve sürdürülebilirliğe katkısı değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda belediye ve sivil toplum kuruluşu ortaklığında yürütülmüş olan bir proje örneklendirerek ortaya atılan amaç pekiştirilmeye çalışılmıştır. Bu projeyle birlikte hem belediyenin hem de sivil toplum kuruluşunun bu iş birliğine neden ihtiyaç duyduğunu ve bu iş birliğiyle hangi iş kolunun ya da hangi durumların daha etkin hale geldiğini gösterebilmek amaçlanmıştır. Çalışmanın veri toplama yönetimini, literatür araştırması, görüşülen kurumların incelenen faaliyet raporları, web siteleri, bültenleri ve kuruluşlarla yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlar oluşturmaktadır. Tez çalışmasında ulaşılan sonuçlar açısından Türkiye'de çevre sivil toplum kuruluşları, alanlarında önemli çalışmalar yürütmekte; yönetişim modelinin gelişmesiyle birlikte sivil toplum kuruluşları daha fazla söz sahibi olabilmektedir. Bu süreçte birçok belediyenin tutumu farklılılık gösterse de sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliğine açıktırlar. Bu da doğrudan karar alıcı organların ve sivil toplum kuruluşlarının dahil olduğu etkin bir çevresel yönetişimi beraberinde getirmektedir. Çevrenin korunması hususunda etkili çözümler sunan belediye ve sivil toplum kuruluşları iş birliği, aynı zamanda her kuruma kendi kapasitesini geliştirebilme imkanı da sağlamaktadır. --- The transformations created by the globalization process in almost every field undoubtedly change the scope of civil society and non-governmental organizations. Since the day the governance model was introduced, non-governmental organizations have been able to play a more active role in the decision-making stages and implement effective activities. One of the main reasons underlying the proposal of the governance model by international organizations is the deterioration of the natural balance and its impact all over the world. At this point, the contribution of each actor to environmental sustainability is very valuable. Today, institutions are trying to deal with various problems alone. This leads to the implementation of ineffective and delayed solutions that cannot be evaluated from a multi-faceted perspective, such as the environment, where the problems of which every passing minute is important.Non-governmental organizations for the protection of nature in Turkey has started to work more execution time. Cooperation with public institutions is of great importance in order to increase the impact area of these activities carried out by non- governmental organizations and to reveal "sustainable" environmental developments in the real sense. Reflections in Turkey is handled through civil society organizations working in the environmental field. It was aimed to put forward the necessity and importance of the existence of non-governmental organizations for environmental sustainability. Semi-structured interviews with various non-governmental organizations operating in Turkey was carried out in this context. The roles of these non- governmental organizations in the name of environmental sustainability were examined. At the same time, the contribution of non-governmental organizations and municipal cooperation to the protection of nature and sustainability was evaluated. In this direction, the aim was tried to be reinforced by exemplifying a project carried out in partnership with the municipality and non-governmental organizations. With this project, it is aimed to show why both the municipality and the non-governmental organization need this cooperation and which business line or situations have become more effective with this cooperation. The data collection management of the study consists of the literature research, the analyzed activity reports of the interviewed institutions, websites, bulletins and semi-structured interviews with organizations. Non- governmental organizations is carrying out important work in the field of environmental in Turkey. With the development of the governance model, non- governmental organizations can have more say. Although the attitudes of many municipalities differ in this process, they are open to cooperation with non- governmental organizations. This brings about an effective environmental governance involving direct decision-making bodies and non-governmental organizations. The cooperation of municipalities and non-governmental organizations, which offer effective solutions in the protection of the environment, also enables each institution to develop their own capacities.

Sivil toplum kavramı uzun yıllardır tartışılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bakıldığında sivil toplum insanların kendi kendine bir araya gelerek toplumsal fayda üretebilmek adına yapılan çalışmaların bütünüdür. Söz konusu toplumsal fayda devletten bağımsız bir şekilde üretilir. Türkiye'deki sivil toplum tartışmaları her ne kadar çok partili dönem sonrasında başladıysa da sivil toplumun somut örgütlenme biçimlerinin son otuz yılda arttığını görmek mümkündür. Bu tez, sivil toplum kavramını, bu kavramın Batı'da ve Türkiye'deki tartışma biçimleri içerisinde ele almaktadır. Bu tarihsel kabın içerisinde Türkiye'nin tarihsel gelişimini "din" ve "inanç" yönünde toplumsal fayda üreten sivil toplum kuruluşlarının seyri, dönemlerin politik, siyasi, ekonomik ve toplumsal yönüyle tartışılmaya çalışılmıştır. Türk modernleşmesinde inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının seyri ve hareket alanlarının sınırları, özellikle 1980 sonrasındaki Türkiye'deki hızlı değişim ve dönüşüm ile birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının bu değişime nasıl entegre oldukları incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde odaklanılan nokta ekonomik anlamda liberalleşme ile birlikte kamusal alandaki sivil toplum kuruluşlarının hareket alanlarının çoğalması dikkat çekicidir. Özellikle 2002 sonrası siyasi aktörlerinde sunmuş olduğu imkânlarla birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının sayılarında ve faaliyet alanlarındaki artış kurumların faaliyet raporları üzerinden görülmektedir. Topluma dönük çalışmaların yoğunlaştığı bir dönem olan 1980 sonrası ve 2002 sonrası İslami kesimin her alanda oldukça etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebeple İslami ve dindar çevrenin sivil toplum kuruluşları bazında topluma yönelik yapmış oldukları çalışmaları incelemek bir zorunluluk halini almıştır. Fakat araştırmanın başında da görüldüğü üzere inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da kendi içerisinde belirli ayrımlara sahiptir. Dinî eğitim odaklı ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları mevcut iken bundan farklı olarak cemaat eksenli ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da ülkemizde mevcuttur. Bu anlamda çalışmada, inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları kapsamında cemaat ve cemiyet temelli iki ayrı sivil toplum kuruluşu İslam- sivil toplum ekseninde araştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda cemiyet temelli bir bakış açısına sahip olan İlim Yayma Cemiyeti ile cemaat temelli ve eksenli Hakyol Vakfı adlı iki sivil toplum kuruluşu incelenmiştir. Bu kuruluşların faaliyet alanları, topluma katkıları ve modern dönemdeki dinamizmlerinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Her iki kurumun çalışma ve projeleri incelendiğinde, ulusal ve uluslararası mercekte topluma fayda üretilmesi anlamında olumlu katkılarda bulundukları kanaatine varılmıştır. --- The civil society is a concept that has been discussed for many years. When examined, civil society is the whole of the work done for people to come together and produce social benefits. The social benefit here is produced independently of the state. It is possible to see that the concrete form of organization of civil society in Turkey has increased over the last thirty years although it began after the multiparty era. This thesis deals the concept of civil society as it is addressed in the discussion of this concept forms in the West and Turkey. The course of the non-governmental organizations that produce social benefits in the direction of "religion" and "faith", has been tried to be discussed with the political, economic and social aspects of the periods among the development of Turkey in this historical process. The progress and movement areas' limits of the faith-based NGOs in Turkish modernization; especially with therapid change after 1980 and the integration of faith-based NGOS to the transformation have been tried to analyzed. The focus point is the increase in the fields of action of NGOs among the public area with the economic libelarization after 1980 in Turkey. In particular, the increase in the number of non-governmental organizations based on beliefs and their fields of activity, together with the opportunities offered by political actors after 2002, can be seen in the annual reports of the institutions. It is an indisputable fact that Islamic groups, post-1980 and post-2002 when social studies were increased, were highly effective in every field.For this reason, it is a necessity to examine the activities of the Islamic and religious circles towards the society on the basis of non-governmental organizations. However, as can be seen at the beginning of the research, faith-based non-governmental organizations also have certain distinctions within themselves. While there are advancing faith-based non-governmental organizations focused on religious education, there are also community-based advancing faith-based non-governmental organizations in our country. In this sense, within the scope of faith-based non-governmental organizations, two separate non-governmental organizations based on the community and society were tried to be searched on the axis of Islam-civil society. In this context, two non-governmental organizations, İlim Yayma Society which has a society-based perspective and Hakyol Foundation which has a community-based perspective, have been examined.The activity fields of these organizations, their contributions to society and their dynamism in the modern period have been tried to be analyzed. When the studies and projects of both institutions were examined, it was concluded that they contributed positively in terms of producing benefit to society in national and international lenses.

Din olgusunun kişisel ve toplumsal etkilerinin büyük olması, tarihsel süreç içerisinde değişen koşullara da eklemlenmesini beraberinde getirmiştir. Bu eklemlenmeyi Orta Doğu'da özellikle İslam dininde görmek mümkün olmuştur. Küreselleşen ve modernlik kazanan dünya düzeninde meydana gelen siyasi-politik düzlemde, entegrasyon ve liderlik düsturuyla bölgedeki içsel dinamikler, yarı değişken yapılarla harekete geçirilmiştir. Bu yarı değişkenliğin değişmeyen tarafı dogmatik ve tarihi kültürel bağlar olurken, değişken tarafı ise entegrasyon yolunda oluşturulan doktrin ve yapılanmalar olarak vuku bulmuştur. Özellikle Sünni ve Şii mezheplerinin siyasi tasavvurunda, bu manada bölgede etkinlik içerisinde olduğu görülmüştür. Türkiye ve İran'ın bölge politikaları, bu iki mezhep dahilinde, din olgusuna uygun şekillendiği iki örnek olarak öne çıkmıştır. Dolayısıyla 2000'li yıllarda İslam dini, mezheplerin yarı değişken yapısıyla Türkiye ve İran tarafından politik bir hüviyet olarak kullanılmıştır. Bu sayede hem bölgedeki içkin kültürden doğan bazı gruplara -Hizbullah, Hamas, Müslüman Kardeşler, Özgür Suriye Ordusu vb.- hitap etme işlevinin hem de siyasi ihtirasın ifa edilmesi amaçları gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Türkiye ve İran, bölgesel vizyonda Filistin Sorunu ile dini-kültürel yaklaşımını sürdürmede ısrarcı davranırken, Orta Doğu'da başlayan Arap Baharı sürecinde bu ısrarcı davranışlarını politik eksende arttırmaya koyulmuşlardır. Özellikle İran, Arap Baharı sürecinin hemen başında net bir tavır ortaya koyarken; Türkiye, Avrupalı devletlerle beraber hareket etme kararı doğrultusunda, "tedbirli hareket etme" tarzında bir politik yaklaşım içerisinde olmuştur. Türkiye'nin bu yaklaşımı, bölgeye yönelik politikasında bazı "git-gel"lere neden olduğu gibi, birtakım olguların da beklenerek görülmesini sağlamıştır. Suriye İç Olayları, Soğuk Savaş Dönemi'ni andırır tarzda uluslararası sistemde güç mücadelesinin doruğa çıkmasına ve ülkesel bazda her aktörün pragmatik bir bakış açısıyla kendi güç unsurlarını tekrardan gözden geçirmesine neden olmuştur. Suriye'deki bu olayların başlaması; Türkiye'yi Arap Baharı'yla yakından ilgilenen baş aktörlerden biri haline getirirken, İran'ın Batı'ya ve bölge sınırlarında kendisine karşı savaşanlara yönelik mücadele ritmini arttırmıştır. Bu iki ülke kendi güç unsurlarını, mezhepsel anlayışları da kapsayacak şekilde "ortak din, ortak kültür, ortak tarih" üzerinden belirlemeye devam etmiştir. Ilımlı-radikal, modernist-anti modernist gibi birbirinden farklı format ve anlayışları barındıran bu unsurlarla politik eksenini oluşturan Türkiye ve İran, "avantaj" kıstası çerçevesinde, Batılı devletler nazarında ilişkilerin seyri konusunda önemli yer tutmuşlardır. ; The fact that the personal and social effects of the phenomenon of religion have been great have brought about the articulation of the changing conditions in the historical process. It was possible to see this articulation in the Middle East, especially in the Islamic religion. The internal dynamics in the region have been mobilized with semi-variable structures in the political-political plane that took place in a globalizing and modernized world order with the principle of integration and leadership. While the unchanging side of this semi-variability is dogmatic and historical cultural links, the variable side has emerged as the doctrine and structures formed in the integration path. Especially in the political imagination of Sunni and Shiite sects, it was observed that this activity was in the region. Policies of Turkey and Iran,within these two sects, has emerged as the two examples is shaped according to the phenomenon of religion. Thus, in the 2000s, Islam was used by the sect of semi-variable structure with Turkey and Iran as a political identity. In this way, the aim is to realize the function of addressing some groups born from the inner culture in the region - Hezbollah, Hamas , Muslim Brotherhood, Free Syrian Army etc. - as well as political ambition. Turkey and Iran, regional vision on the Palestinian question with persistent religious-acting maintain the cultural approach in the process of starting the Arab Spring in the Middle East have set out to improve this persistent behavior of the political axis. Iran, in particular, showed a clear attitude at the beginning of the Arab Spring process; Turkey, in line with the European countries decided to act together, "cautious movement" has been in a political approach to style. Turkey's approach, on the basis of policy towards the region "go to work for it" s as to cause, by waiting in enabling seen a number of cases. Syrian Internal Events have led to the climax of the power struggle in the international system in the style of the Cold War, and every actor on a national basis has revisited its own elements of power through a pragmatic perspective. The beginning of these events in Syria; Turkey closely when making the Arab Spring is one of the main actors concerned, in Iran's western border and increased the rhythm ofthe fight against those who fight against him. These two countries continued to identify their own elements of power on the basis of acak common religion, common culture, common history, including sectarian approaches. Moderate-radical modernist antennae of different formats and understanding of each other as modernist forms the political axis with hosting these elements Turkey and Iran, "advantage" in the framework of criteria, the Western powers have occupied an important place in the course of the relationship in the eyes.

Sivil toplum kavramı uzun yıllardır tartışılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bakıldığında sivil toplum insanların kendi kendine bir araya gelerek toplumsal fayda üretebilmek adına yapılan çalışmaların bütünüdür. Söz konusu toplumsal fayda devletten bağımsız bir şekilde üretilir. Türkiye'deki sivil toplum tartışmaları her ne kadar çok partili dönem sonrasında başladıysa da sivil toplumun somut örgütlenme biçimlerinin son otuz yılda arttığını görmek mümkündür.Bu tez, sivil toplum kavramını, bu kavramın Batı'da ve Türkiye'deki tartışma biçimleri içerisinde ele almaktadır. Bu tarihsel kabın içerisinde Türkiye'nin tarihsel gelişimini "din" ve "inanç" yönünde toplumsal fayda üreten sivil toplum kuruluşlarının seyri, dönemlerin politik, siyasi, ekonomik ve toplumsal yönüyle tartışılmaya çalışılmıştır. Türk modernleşmesinde inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının seyri ve hareket alanlarının sınırları, özellikle 1980 sonrasındaki Türkiye'deki hızlı değişim ve dönüşüm ile birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının bu değişime nasıl entegre oldukları incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde odaklanılan nokta ekonomik anlamda liberalleşme ile birlikte kamusal alandaki sivil toplum kuruluşlarının hareket alanlarının çoğalması dikkat çekicidir. Özellikle 2002 sonrası siyasi aktörlerinde sunmuş olduğu imkânlarla birlikte inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının sayılarında ve faaliyet alanlarındaki artış kurumların faaliyet raporları üzerinden görülmektedir. Topluma dönük çalışmaların yoğunlaştığı bir dönem olan 1980 sonrası ve 2002 sonrası İslami kesimin her alanda oldukça etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebeple İslami ve dindar çevrenin sivil toplum kuruluşları bazında topluma yönelik yapmış oldukları çalışmaları incelemek bir zorunluluk halini almıştır. Fakat araştırmanın başında da görüldüğü üzere inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da kendi içerisinde belirli ayrımlara sahiptir. Dinî eğitim odaklı ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları mevcut iken bundan farklı olarak cemaat eksenli ilerleyen inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları da ülkemizde mevcuttur. Bu anlamda çalışmada, inanç tabanlı sivil toplum kuruluşları kapsamında cemaat ve cemiyet temelli iki ayrı sivil toplum kuruluşu İslam- sivil toplum ekseninde araştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda cemiyet temelli bir bakış açısına sahip olan İlim Yayma Cemiyeti ile cemaat temelli ve eksenli Hakyol Vakfı adlı iki sivil toplum kuruluşu incelenmiştir. Bu kuruluşların faaliyet alanları, topluma katkıları ve modern dönemdeki dinamizmlerinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Her iki kurumun çalışma ve projeleri incelendiğinde, ulusal ve uluslararası mercekte topluma fayda üretilmesi anlamında olumlu katkılarda bulundukları kanaatine varılmıştır. --- The civil society is a concept that has been discussed for many years. When examined, civil society is the whole of the work done for people to come together and produce social benefits. The social benefit here is produced independently of the state. It is possible to see that the concrete form of organization of civil society in Turkey has increased over the last thirty years although it began after the multiparty era. This thesis deals the concept of civil society as it is addressed in the discussion of this concept forms in the West and Turkey. The course of the non-governmental organizations that produce social benefits in the direction of "religion" and "faith", has been tried to be discussed with the political, economic and social aspects of the periods among the development of Turkey in this historical process. The progress and movement areas' limits of the faith-based NGOs in Turkish modernization; especially with therapid change after 1980 and the integration of faith-based NGOS to the transformation have been tried to analyzed. The focus point is the increase in the fields of action of NGOs among the public area with the economic libelarization after 1980 in Turkey. In particular, the increase in the number of non-governmental organizations based on beliefs and their fields of activity, together with the opportunities offered by political actors after 2002, can be seen in the annual reports of the institutions. It is an indisputable fact that Islamic groups, post-1980 and post-2002 when social studies were increased, were highly effective in every field.For this reason, it is a necessity to examine the activities of the Islamic and religious circles towards the society on the basis of non-governmental organizations. However, as can be seen at the beginning of the research, faith-based non-governmental organizations also have certain distinctions within themselves. While there are advancing faith-based non-governmental organizations focused on religious education, there are also community-based advancing faith-based non-governmental organizations in our country. In this sense, within the scope of faith-based non-governmental organizations, two separate non-governmental organizations based on the community and society were tried to be searched on the axis of Islam-civil society. In this context, two non-governmental organizations, İlim Yayma Society which has a society-based perspective and Hakyol Foundation which has a community-based perspective, have been examined.The activity fields of these organizations, their contributions to society and their dynamism in the modern period have been tried to be analyzed. When the studies and projects of both institutions were examined, it was concluded that they contributed positively in terms of producing benefit to society in national and international lenses.

ÖZETII. Dünya Savaşı'ndan sonra çok sayıda işbirliği hareketinin meydana geldiği görülmektedir. Bu hareketlerin gelişmesinde, Avrupa Topluluğu'nun başarısı ve 1980'li yıllardaki büyük değişimler etkili olmuştur. Sovyet Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinde ekonomik, politik, sosyal ve kültürel alanlardaki köklü değişmeler, gelişmiş ülkelerin sanayi ve teknoloji toplumundan bilgi toplumuna yönelmeleri, savaştan sonraki dengeleri değiştirmiş ve dünyada yeniden yapılanma süreci başlamıştır. Değişen dünya düzenindeki yeni oluşumların dışında kalmamak için Türkiye, kendi girişimi ile 1990 yılı Ocak ayında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi Projesi'ni ortaya atmıştır. 3 Şubat 1992 tarihinde Türkiye, Romanya, Bulgaristan, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan, Moldova, Ukrayna ve Rusya Federasyonu olmak üzere dokuz ülkenin katılımı ile parafe edilen KEİB Anlaşması, 25 Haziran 1992'de Yunanistan ve Arnavutluk'unda kurucu üye olarak katılımlarıyla on bir ülkenin devlet ve hükümet başkanları düzeyinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir. Uluslararası bir ekonomik bütünleşme girişimi olan KEİB, Türkiye'yi bölgede önemli bir konuma getirmiş ve özel bir sorumluluk yüklemiştir. KEİB Projesi ile üye ülkelerin coğrafi yakınlıklarından ve ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı özelliğinden yararlanarak, aralarındaki ticari, ekonomik, bilimsel ve teknolojik işbirliğini geliştirmeleri ve bölgenin barış ve refah bölgesi haline gelmesi öngörülmektedir. Bu temel ilke doğrultusunda KEİB'nin amacı; kısa dönemde bölge ülkelerinin işbirliğine gidebilmeleri için uygun ortamın yaratılması ve taraflar arasında mal ve hizmet ticaretinin arttırılması, uzun dönemde ise, üye ülkeler arasında ekonomik ilişkileri daha fazla geliştirebilmek maksadıyla kişilerin, malların, sermayenin ve hizmetlerin serbestçe dolaşımını sağlayarak, aşamalı olarak bir serbest ticaret bölgesi kurulmasıdır. KEİB Projesi'nin, üye ülkelerin üretim, tüketim, istihdam ve yatırım düzeylerinin olumlu yönde değişmesine ve kalkınma çabalarına büyük katkısı olacaktır. Bölgedeki ekonomik potansiyelin harekete geçirilmesiyle, ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik işbirliği artabileceği gibi, Batı açısından da önemli bir pazar ortaya çıkacaktır. Ayrıca, bölgede ekonomik ve sosyal patlamaları önleyerek barış ve güvenliğin oluşturulmasına katkı sağlayabilir. Ancak, üye ülkelerin içinde bulundukları koşullar itibarı ile kısa zamanda giderilmesi gereken birçok sorunlarla karşı karşıya bulunulduğu unutulmamalıdır. KEİB'nin gelişmesi ve başarılı bir bütünleşme modeli oluşturulması her şeyden önce üye ülkelerin girişime inanmaları, geçici olarak bakmamaları ve mevcut sorunların çözümlenmesine bağlıdır. Sonuç olarak, KEİB'nin sadece Türkiye için değil tüm üye ülkeler için yeni bir ufuk açarak dünya ülkeleriyle entegrasyonu kolaylaştırıcı nitelikte bölgesel bir işbirliği hareketi olduğu söylenebilir. ABSTRACTIt can be observed that numerous cooperation movements occured after the World War II. In the development of such movements the success of the European Community and the big changes in the 1980's played an important role. Radical changes in economical, political, social and cultural areas in the Soviet Union and Eastern Europe, and the trend of developed countries from an industrial and technological community towards an information community changed the post-war balances; thus a re¬structuring process launched on the World. Turkey introduced the Black Sea Economical Cooperation Project, in January 1990 with its own efforts, in order to catch the new changes in the changing world order. The BSEC Agreement was initialed by nine participant countries including Turkey, Romania, Bulgaria, Azerbaijan, Georgia, Armenia, Moldavia, Ukraine and Russian Federation in 3 February 1992, and was signed by Presidents and Prime-ministers of eleven member countries, with the participation of Greece and Albania as founding members, and came into force in 25 June 1992. BSEC, as an international integration enterprise, brought Turkey to an important situation in the Area, and gave it a special responsibility. It is planned by the BSEC Project, to develop the commercial, economical, scientific and technological cooperation between member states and to create a region of wealth in the Area, by making use of their geographical relationship and the integrational feature of their economies. The main objective of BSEC, considering this essential principle is; in short term to create an appropriate climate for cooperation among member states and to increase the volume of goods and service trade among them, and in long term to build a free trade region, by providing free circulation of people, goods, capital and services, in order to develop the economical relation among these countries. The BSEC Project will play an important role in development efforts and provide a positive change in the production, consumption, employment and investment levels of the member states. By stimulating the economical potential of the region, an important market will come into existence for the West, as well as an increase in the commercial and economical cooperation among countries. The BSEC can also contribute the peace and security in the region, by preventing economical and social explosions. However, it has to be taken into consideration that the member states are faced with many problems, which have to be solved in the shortest time, because of the conditions. The development of BSEC and the creation of an integration model depends first on the belief of the states in this subject, on consideration of the project as a long term project and solving the present problems. As a result, the BSEC can be observed as a regional cooperation movement, facilitating the integration with other countries, by creating a new horizon for all members, including Turkey.