Suchergebnisse

Artykuł podejmuje problem terapeutycznego trendu we współczesnej kulturze, którego znaczenie wciąż rośnie, zwłaszcza ze względu na jego obecność w komunikacji medialnej i rolę mediów w upowszechnianiu jego komponentów. W artykule omówiono główne stanowiska interpretacyjne w ujmowaniu kultury terapeutycznej, przedstawiono jej podstawowe składniki oraz dokonano przeglądu wybranych form jej obecności w komunikacji medialnej. Stwierdzono, że właściwie w każdym aspekcie i różnych wytworach medialnej komunikacji możliwe jest dostrzeżenie terapeutycznych odniesień i wartości.

Artykuł ma charakter przeglądu dostępnych w literaturze przedmiotu sposobów myślenia i koncepcji, które są podstawą do tworzenia szkolnych programów moralnej edukacji. Opisuje, na jakich założeniach aksjologicznych i antropologicznych oraz teoriachpsychologicznych są one oparte. Analizuje wybrane badania, które ewaluują programy i ich oddziaływanie na kształtowanie moralne młodzieży.

The article is a review of ways of thinking and concepts available in the literature that are the basis for creating school syllabi of moral education. It describes what axiological and anthropological assumptions and psychological theories those syllabi are based on and analyses selected studies that evaluate their effectiveness and impact on the moral formation of young people.

Artykuł podejmuje problem redefinicji najważniejszych priorytetów edukacji w świecie pandemicznym i postpandemicznym. Według autora pandemia obnażyła braki w zakresie wartości naczelnych w obszarze edukacji. Diagnoza sprowadza się do przeładowania treściami programów kształcenia oraz nadmiernej szczegółowości, która powoduje, że zostały utracone (lub odeszły na dalszy plan) najważniejsze cele edukacji, jakimi są rozwój intelektualny, dbałość o środowisko, trenowanie umiejętności radzenia sobie w życiu. Krótka lista najważniejszych priorytetów zaczyna się od edukacji obywatelskiej, gdyż nieodpowiedzialność jest przyczyną niewłaściwych wyborów w każdej sferze, poprzez kompetencje kluczowe do edukacji ekologicznej. Artykuł podejmuje również problem słabości pedagogiki i wpływu jej niskiej pozycji wśród innych nauk na niedowartościowanie edukacji i rozwoju. Według autora wartość pedagogiki i edukacji w społeczeństwie jest ściśle skorelowana z dobrobytem tego społeczeństwa i jakością życia obywateli.

Artykuł ma charakter przeglądu kluczowych zagadnień występujących w obrębie dyscypliny wiedzy znanej jako edukacja moralna. Traktowana jest tu jako podsystem w polityce edukacji i szerzej w polityce publicznej. Omówione zostały główne zjawiska, trendy, trwające dyskusje i spory teoretyczne w dwóch krajach anglosaskich i w Polsce.Charakter artykułu wynika z faktu, iż w polskiej literaturze przedmiotu nie ma praktycznie tekstów poświęconych edukacji moralnej w szkołach. Problematyka jest tylko częściowo podejmowana w obrębie pedagogiki, ale jej ramy konceptualne są inne niż polityki publicznej. W tej ostatniej są one widziane z punktu widzenia tego, co działaniami zbiorowymi można osiągnąć w oddziaływaniu na zachowania oraz postawy dzieci i młodzieży.

Nauczanie etyki w szkole uznawane jest za ważne i potrzebne. Ale czy etyki można się nauczyć? I czy nauczanie jej powinno polegać na przekazywaniu wiedzy o koncepcjach etycznych, ewentualnie dyskusji wokół nich, czy raczej na kształtowaniu moralnych postaw uczniów i właściwych zachowań? Artykuł podejmuje namysł nad tymi problemami w nawiązaniu do różnych tradycji myśli etycznej i teorii moralności. Za główny punkt odniesienia i podstawę praktyki edukacyjnej proponuje przyjąć odnowioną współcześnie Arystotelesowską etykę cnót. Koncepcja phronesis jako rozumności praktycznej, pozwalającej tworzyć sądy moralne wrażliwe na kontekst i uwzględniające złożoność trudnych do uzgodnienia interesów i dóbr, wydaje się dla edukacji moralnej wciąż aktualnym modelem. Nauczanie i dyskusja nastawione na rozważanie konkretnych przypadków i opowieści, czyli kształcenie umiejętności tego typu osądu, pozwala uniknąć zagrożeń, jakie niesie nauka skupiona na zagadnieniach teoretycznych: uwikłania w definicyjne niejasności w określaniu wartości moralnych, czy myślenia oderwanego od emocji i od doświadczenia. Nauka polegająca na analizie filozoficznej tradycji wiąże się z ryzykiem, iż przekazywana wiedza okaże się nieadekwatna do wieku i poziomu osobistego rozwoju ucznia, generując moralny subiektywizm i relatywistyczny sceptycyzm. Argument ten nie jest jednak skierowany przeciwko teoretyzowaniu i wprowadzaniu abstrakcyjnych rozważań w procesie kształcenia, nawet na najwcześniejszych etapach: teoretyzowanie i budowanie racjonalnych uzasadnień jest potrzebne, ale powinno wynikać z inspiracji i rozwoju intelektualnych predyspozycji, a nie z przekazu gotowej wiedzy.

Proces poznania społecznego oraz zachowania interpersonalne są ze sobą nierozerwalnie związane i obejmują wszystkie obszary życia społecznego, m.in. edukację, co przybliżam w niniejszym artykule. Poznanie społeczne, dotyczące sposobu, w jaki ludzie myślą o sobie oraz o otaczającym świecie społecznym, jest procesem odgrywającym niezwykle istotną rolę w życiu każdego człowieka. Umożliwia nabywanie wiedzy i doświadczenia, a także orientację w codziennej rzeczywistości. Jest konieczny do formułowania sądów oraz podejmowania decyzji, będących warunkiem skutecznego działania. Wiedza o prawidłowościach kierujących poznaniem społecznym jest ważna w pracy wychowawczej, która opiera się na relacjach.