Suchergebnisse

The Second World War brought significant political changes to European monarchies. Immediately after the war, six kingdoms ceased to exist and became republics. This concerned Eastern European countries in the Soviet sphere of influence, as well as Italy, where Victor Emmanuel III had to pay for years of cooperation with the fascist regime. Before the outbreak of the war, at least three European monarchies had considerable power, holding the most important prerogatives in their hands: this was the case in Romania, Bulgaria and Albania. Such a political model failed to survive the war, as after 1945 the kings and princes of the Old Continent only "reigned, but did not rule" (only Louis II, Prince of Monaco kept a stronger position until the end of the 1950s). It used to happen during the war that in countries with an established parliamentary system the monarch played a greater role than during the years of peace (the most prominent example being Wilhelmina, the Queen of the Netherlands). The article also presents other issues important to the royal authority – the functioning of monarchs in exile, the threat to their lives, the exercise of sovereignty (usually only in a ceremonial capacity) over the armed forces, and abdications forced by the circumstances. ; Druga wojna światowa przyniosła europejskim monarchiom poważne zmiany ustrojowe. Bezpośrednio po wojnie sześć królestw przestało istnieć, stały się republikami. Dotyczyło to państw Europy Wschodniej, które znalazły się w radzieckiej strefie wpływów, a także Włoch, gdzie Wiktorowi Emanuelowi III przyszło zapłacić za lata współpracy z faszystami. Przed wybuchem wojny przynajmniej w trzech europejskich monarchiach władca posiadał istotną władzę, skupiając w swych rękach najważniejsze uprawnienia – tak było w Rumunii, Bułgarii i Albanii. Taki model ustrojowy nie przetrwał wojny, po 1945 r. królowie i książęta Starego Kontynentu jedynie "panowali, ale nie rządzili" (silniejszą pozycję do końca lat 50. zachował tylko panujący w Monako Ludwik II). W okresie wojny zdarzało się, że w państwach o ugruntowanym już systemie parlamentarnym władca odgrywał rolę większą niż w latach pokoju (najlepszym przykładem może być holenderska Wilhelmina). W artykule przedstawiono też inne zagadnienia ważne dla władzy królewskiej: funkcjonowanie monarchów na uchodźstwie, zagrożenie ich życia, wykonywanie – zazwyczaj jedynie reprezentacyjne – zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi, a także wymuszone okolicznościami abdykacje.

Powyższy artykuł ma na celu przedstawienie działania precedencji na przykładzie państw wybranych z uwagi na ich strukturę wewnętrzną (Rzeczpospolita Polska, Francja i Włochy jako kraje unitarne oraz Niemcy, USA i Rosja jako państwa federalne) lub też panujący w nich ustrój (Wielka Brytania i Irlandia Północna oraz Hiszpania jako monarchie). W celu lepszego zobrazowania problematyki opis zwyczajów i regulacji współczesnych poprzedza wstęp historyczny, a także zarys podstaw zasad pierwszeństwa w ramach korpusu dyplomatycznego. Artykuł konkluduje myśl, iż precedencja – znajdująca obecnie zastosowanie niemalże wyłącznie w polityce – powinna występować w wielu dziedzinach życia, ponieważ jest środkiem pozwalającym na rozwiązanie zarówno różnorakich kwestii proceduralnych, jak również konfliktów na tle niezamierzonego okazania braku szacunku. ; The article depicts order of precedence on the example of countries selected either based on their internal structure (Poland, France and Italy as unitary states and Germany, the USA and Russia as federal states) or their form of government (the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and Spain as monarchies). In order to picture the issue better, the description of present customs and regulations is preceded by historical introduction, as well as an outline of the basics of the rules of precedence in the diplomatic corps. Ultimately, the author concludes that precedence – being present almost solely in politics – ought to be found in nearly all areas of life, as it enables the resolution of various issues, as well as conflicts resulting from unintended lack of respect.