Suchergebnisse

Aristoteles'in siyasetle ilgili düşüncelerinin, Politika, Nikomakhos'a Etik, Eudemos'a Etik, Atinalıların Devleti ve Retorik adlı eserlerinde yer aldığı söylenebilir. Politika'nın ikinci kitabında sözlerine "sırada devletin biçimini tartışmak ve hangisinin daha iyi olduğunu anlayabilecek durumda olduğumuzu varsayarak bunu anlamaya çalışmak var" diyerek başlayan Aristoteles, bunun için iyi yönetilen bazı devletlerin anayasalarına bakmaya ve, hiç kuşkusuz Platon'u kast ederek, bazı yazarların ütopyalarına bakmaya ihtiyaç duyulacağına işaret eder. Platon'da olduğu gibi, devletten hep site devletini anlayan Aristoteles'e göre, devlet adamıyla devlet, kralla uyrukları, aile reisiyle ev halkı, efendiyle köleleri arasındaki ilişkilerin hep aynı türden ilişkiler olduğunu sanmak yanlıştır. Aristoteles, ne zengin azınlığın ne de yoksul çoğunluğun değil de, ancak ortak çıkarın gözetilmesiyle oluşabilecek orta tabakanın güçlü olduğu ve adaletin kendisiyle tecelli ettiği bir yönetim biçimi olan politeianın oligarşi ile demokrasinin uzlaştırılması sonucunda ortaya çıkabileceğini öne sürer. Demokratik anayasanın oligarşik anayasaya göre isyana ve devrime daha az açık olması nedeniyle ötekine göre daha sürdürülebilir bir nitelik taşıdığı kanısında olan Aristoteles, hem etik hem siyaset anlayışının merkezinde yer alan altın orta ilkesi gereği, güçlü bir orta tabakaya yaslanan anayasanın en güvenli ve en sürdürülebilir bir anayasa olacağından kuşku duymamaktadır. ; It can be said that the thought of Aristotle regarding politics takes place in his works: Politika, Nikomakhos'a Etik, Eudemos'a Etik, Atinalıların Devleti and Retorik. At the outset of his second book of Politika, he argues that "our purpose is to consider what form of political community is best of all for those who are the most competent to realize their ideal of life." To be able to accomplish this, he indicates that we have to examine not only the constitutions of "well-governed states" but also "any theoretical forms", held in esteem. Aristotle undoubtedly refers to Platon and argues that it is a necessity to understand some author's book related with Utopia. As is the case with Plato and Aristotle who always understands a state as the "site," considers that it is wrong to think that the relationship between statesman and state, households and householder, slaves and master are the same kind of it. Aristotle argues that neither rich minority nor poor majority, but the common interest of the middle layer constituted with observance is robust and the politeia, a form of government manifested its own justice, can occur as a result of reconciling democracy with oligarchy. Aristotle, who is of the opinion that democratic constitution is a more sustainable constitution compared to oligarchic constitution due to its less obviousness to rebellion and revolution, in keeping with the principle of the "Golden Middle," located in the heart of both ethics and politics, has no doubt about that constitution leaned on a strong middle class will be the safest and most sustainable constitution.

Özgürlük, mutluluk ve demokrasi Mill'i bir siyaset felsefecisi olarak değerlendirirken üzerinde durulması gereken anahtar kavramlardır. Mill, geleceğin en büyük sorunu olarak gördüğü özgürlüğü düşünce özgürlüğü, eylem özgürlüğü ve bir araya gelme özgürlüğü olmak üzere üç aşamada değerlendirmektedir. Düşünce özgürlüğü için hiçbir sınır koymayan Mill'e göre hiçbir düşünce susturulmamalıdır; zira her düşünce potansiyel olarak bir hakikat barındırmaktadır. Bireylerin her türlü eylem ve bir araya gelme özgürlükleri ise başkalarının refah ve huzuruna zarar verilmediği sürece bakidir. Mill yaşamın amacını mutluluk olarak görürken, mutluluğu birbiri ardına yaşanan hazlar şeklinde tanımlamaktan kaçınmaktadır. Onun ima ettiği mutluluk yalnızca bireyin kendi mutluluğu değil, eylemle ilgili olan herkesin mutluluğudur. Mill'e göre bir toplumun nasıl yönetileceği o toplumun karakteri ile doğrudan ilintilidir. Dolayısıyla Mill ideal bir yönetim şekli iddiasından ziyade toplumun yapısıyla uyumlu bir yönetim şeklinin aranması taraftarıdır. Mill'in siyaset felsefesinde toplumun tüm zorunlu ihtiyaçlarını bütünüyle karşılayacak tek yönetim tüm halkın katıldığı yönetimdir. Toplumun gelişim düzeyi ne kadar yüksekse demokratik yönetimin o toplum için uygunluğu da o derece yüksek olacaktır. Mill demokrasinin çoğunluğun tiranlığına dönüşmesinin engellenmesi gerektiğini savunurken doğru ve yanlış demokrasi arasında ayrım yapmaktadır. Eşit oy hakkı Mill'e göre yanlış bir demokrasi uygulamasıdır. Onun doğru demokrasisinde çoğunluk değil nitelik öncelenmekte ve bu yolla sistemin topluma ahlâkî ve entelektüel açıdan faydalı olması hedeflenmektedir. ; Liberty, happiness and democracy are the key terms of John Stuart Mill's political philosophy. Mill evaluates liberty, he accepts as the most important problem of the future, in three stages as freedom of thought, freedom of action and freedom of aggregation. According to Mill, any restriction of freedom of thought could not be accepted in any case because all kinds of thought include truth as potential. Freedom of action and freedom of aggregation could be restricted just by relying on harm principle that means someone is free in his action as soon as he does not harm other people. Mill, while accepting the aim of life as happiness, avoids describing happiness as the sum of pleasures. Happiness, according to Mill, is not the happiness of individuals but the happiness of everyone related with the action. The regime of a society is directly related with the character of society. Hence, Mill is in favor of searching for a regime compatible with the society rather than ideal regime for all societies. In political philosophy of Mill, the mere administration fulfils the necessary needs of society is the administration whole community participated. The higher developmental degree a society has, the compatibility of the democracy for the related society is higher, as well. Mill discriminates between true and false democracy. In true democracy of Mill, the important factor is not the selection of majority but the property. By this way, he aims to increase the moral and intellectual capacity of the society.

U ovom radu autor analizira političku filozofiju minimalne države Roberta Nozicka, nasto-jeći na objektivan način predočiti njezin značaj, ali i nedostatke. Autor se fokusira na Nozickovo shvaćanje nastanka države djelovanjem nevidljive ruke dominantnog zaštitnog udruženja, preko ultraminimalne do minimalne države. Iznesen je kritički osvrt na Nozicko- vu teorija pravde u posjedima na osnovu ovlaštenja, pri čemu autor ukazuje određene sla-bosti i nedorečenosti navedene teorije. U kontekstu teorijske rasprave s Johnom Rawlsom o središnjem pitanju distributivne pravde, fokus je na kritici modeliranog koncepta pravde. Autor dovodi u pitanje i Nozickovo poimanje određenih segmenata marksističkog učenja, nerijetko nalazeći ideološku isključivost. Zaključno se osvrće na Nozickovo napuštanje libertarijanskih svjetonazora, pritom iznoseći objektivan pogled na njegovu političku filozofiju. ; The author analyzes Nozick's political philosophy of minimal state, to present its significance and disadvantages objectively. The author focuses on Nozick's view of the emergence of the state by the act of the invisible hand of the dominant protective association, from the ultraminimal state to the minimal state. The central part of the paper is Nozick's theory of justice, where the author points out its specific weaknesses and inconsistencies. In the context of a theoretical debate with John Rawls on the central issue of distributive justice, the focus is on criticizing the modelled concept of justice. The author also problematizes Nozick's perception of certain segments of Marxist theory, to find ideological exclusivity. Finally, the author comments on Nozick's abandonment of libertarian worldviews, giving an objective perspective on his political philosophy.

U radu se raspravlja o prisutnosti i aktualnosti filozofskog, dakle kritičkog promišljaja fenomena psihe i psihijatrije na geo-povijesnom tlu Republike Hrvatske, s metodološkim fokusom na: reprezentativne autore, spise i inicijative relevantne za navedeni diskurs, prisutnost sistematskog provođenja obrazovanja u sklopu fakultetskih kurikuluma, te izdavačku aktivnost tematski usmjerenu na problematiku psihe. Usmjerit će se i na domenu odnosa filozofije i psihe/psihijatrije u povijesnoj mereološkoj konstelaciji, njezin značaj za filozofiju psihe, kao i kategorički neodvojivi odnos filozofije i izučavanja psihe per se. Autor uvodi tezu da je filozofija psihe idealan misaoni poligon na kojem se isprepliću rudimentarni filozofijski disciplinarni smjerovi u rasponu od hermeneutike, fenomenologije, ontologije, epistemologije, logike, pa do socijalne i političke filozofije, filozofije egzistencije i etike. Kao idealni znanstveno-filozofski meritor predlaže se orijentacijska disciplina integrativne bioetike kao teleološki most za sjedinjavanje navedenih filozofskih disciplina. Pritom je naglasak na predmetu fenomena života, koji je evaluiran u analogiji sa semantikom predsokratovskog pojma ψυχή (psukhe). ; The paper discusses the presence and actuality of the philosophical, and therefore critical, think-ing of the phenomena of psyche and psychiatry in the geo-historical space of the Republic of Croatia. Its methodological focus is on: representative authors, writings and initiatives relevant to the mentioned discourse, the presence of systematic education within the faculty curriculum, and the publishing activity focused on the issues ofpsyche. The focus will be on the relationship between philosophy and psyche/psychiatry in the historical mereological constellation, on its importance for the philosophy of psyche, as well as the categorically inseparable relationship between philosophy and the perception of psyche. The author introduces the thesis that the philosophy of psyche is an ideal thinking polygon upon which rudimentary philosophical disciplinary directions are intertwined, ranging from hermeneutics, phenomenology, ontology, epistemology, and logic, to social and political philosophy, the philosophy of existence, and ethics. As an ideal scientific-philosophical descriptor, I suggest the discipline of integrative bioethics, which I look at as a teleological bridge for combining these disciplines. The emphasis will be on the subject of life phenomena, which I look at in an analogy with the pre-Socratic semantics of ψυχή (psukhe) as the dialectical synthesis of mind (nousj) and body (soma).

Poslije kratka presjeka važnijih događaja vezanih uz povijest Franjevačke provincije Bosne Srebrene autor analizira važnije odredbe franjevačkoga zakonodavstva s obzirom na školstvo koje su omogućile njegov snažan razvoj u razdoblju poslije Tridentskoga koncila i koje su bitno utjecale ne organizaciju i rad franjevačkih obrazovnih ustanova na ovim prostorima. Poseban je naglasak na odredbama što su se odnosile na studij filozofije čija je svrha bila pripremiti studente za što kvalitetniji studij bogoslovije. S tim je ciljem na generalnom kapitulu franjevačkoga reda održanome u Rimu 1694. godine propisano da se filozofija predaje najmanje tri godine i da se u njezinu okviru studiraju summulae (logica minor), logika (logica maior), fizika, metafizika, animistika (znanost o duši), učenje o nastanku i propadanju tvari te kozmologija. Nastavni je sadržaj bio vezan uz učenje Ivana Duns Škota i Bonaventure. Metoda je bila strogo skolastička. Međutim, daljnje su reforme išle za približavanjem državnih i crkvenih sveučilišnih programa. Iz odredaba vezanih za studij filozofije u Bosni Srebrenoj vidljivo je da su provincijske uprave nastojale što dosljednije provoditi propise što ih je donosio general reda i, koliko je to bilo moguće, držati korak s trendovima na zapadnim učilištima. Kada to okolnosti nisu dopuštale, svoje su gojence slali na studij u inozemstvo. ; After a short review of more important events related to the history of the Franciscan province Silver Bosnia the author analyzes more significant regulations of the Franciscan legislature with regard to education which enabled its strong development in the period after the Trident Council and which had a strong influence on the organization and work of the Franciscan educational institutions in these areas. The special emphasis is on the regulations which referred to the study of philosophy, the purpose of which was to prepare students for the quality study of theology. With that goal the general Franciscan body of canons held in Rome in 1694 stipulated that philosophy must be taught at least three years and that in its framework summulae (logica minor), logics (logica maior), physics, metaphysics, science about soul, study about the emergence and decadence of a matter and cosmology must be learned. The teaching content was connected with the study of Ivan Duns Scotsman and Bonaventure. The method was strictly scholastic. However, further reforms went in direction of drawing closer the state and church university curricula. From the regulations related to the study of philosophy in Silver Bosnia it is visible that the provincial authorities were trying to implement the regulations made by the general of order and, as much as possible, keep pace with trends in the western educational institutions. When the circumstances did not allow that, they sent their students to study abroad.

Svrha ovoga rada je ustanoviti temeljni razlog Platonove izjave da je filozofija najveća muzika. Smatrajući da je glavni uzrok pretpostavljenoj nejasnoći te tvrdnje drugačije poimanje muzike i filozofije kod Platona u odnosu na današnje, autor najprije izlaže izvorni grčki pojam muzike uspoređujući ga sa suvremenim. U drugom dijelu istražuje Platonov odnos prema muzici, ispitujući kakvu joj je ulogu dodijelio u svojoj filozofiji. Pokazuje se kako je uvriježena predodžba o Platonovu omalovažavanju pjesništva pogrešna. Svoje viđenje slo­ženijeg i pozitivnijeg Platonova odnosa prema muzici autor povezuje s njegovim političkim favoriziranjem frigijskog modusa, otkrivajući u tome slabo zapažen dionizijski aspekt kod Platona. Zaključuje se da tek uz brižljivu kulturološku kontekstualizaciju grčke filozofije postaje jasno zašto je ona za Platona bila najveća muzika. ; The purpose of this paper is to establish a fundamental reason for Plato's claim that philosophy is the greatest music. Holding that the main reason for its supposed unclearness is in fact a discrepancy in understanding of music and philosophy in Plato in respect to modern meaning, author firstly elaborates on the original Greek notion on music and compares it with the contemporary one. In the second part of the paper, author explored Plato's relationship with music, examining what role did he give to the music in his philosophy. It turns out that the traditional view of Plato's negative attitude towards music is false. Author provides a reader with a more complex analysis of the problem and offers a positive view on music in respect to Plato, which he then links to Plato's political preference of Phrygian mode, pointing towards rarely observed Dionysian aspect in Plato's thought. Only a proper cultural contextualization of Greek philosophy can get us closer to understanding why, for Plato, philosophy was greatest kind of music.

Revolucija je jedan od središnjih koncepata filozofije prakse. Prema Gaji Petroviću, revolucija je najautentičniji oblik slobode i najistinskija ljudska praksa te istina i duboka potreba našeg vremena ako čovjek želi ostati i u punoj mjeri postati čovjek (Filozofija prakse). Slično razumijevanje nudi i Milan Kangrga koji u njoj nalazi nužan uvjet i oznaku svakog prekoračivanja horizonta postojećeg svijeta. U ovome radu pokazujem koliko su u svojoj filozofiji prekoračili uske okvire tumačenja Marxova pojma revolucije kao isključivo političkog i/ili socijalnog fenomena. ; Revolution is one of the central categories in the Praxis Philosophy. According to Gajo Petrović, revolution is the most authentic form of freedom and the most genuine human praxis as well as the truth and a deep need of our time if a human wants to stay and entirely become a human (Filozofija prakse [Philosophy of praxis]). A similar understanding is offered by Milan Kangrga who sees revolution as a necessary condition for overcoming the horizon of the present world. In this paper, I show how far did they go in crossing the narrow frames of the interpretation of Marx's concept of revolution as merely political and/or social event.