Suchergebnisse

Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji populizmu w Polsce przy użyciu dwóch przykładów partii politycznych: "Samoobrony" Andrzeja Leppera (była to partia populistyczna, która uzyskała największe poparcie w pierwszej dekadzie XXI wieku) oraz ruchu "Kukiz'15" – czarnego konia ostatnich wyborów parlamentarnych. Oba te ugrupowania znakomicie ilustrują demagogię charakterystyczną dla populizmu, związaną z afirmacją narodu, która z kolei nie byłaby możliwa bez anty establishmentowej postawy przywódców politycznych i elektoratu. Porównanie tych dwóch przykładów umożliwiło nam monitorowanie przemian zachodzących w ugrupowaniach populistycznych w ciągu ostatnich kilku lat, zwłaszcza w czasach gdy Internet służy jako podstawowy środek komunikacji. W artykule zaprezentowano kolejno alternatywne konceptualizacje idei populizmu, a później – korzystając ze schematu N. Baara (2009) i danych drugorzędnych i podstawowych (dane uzyskane w internetowym poradniku wyborczym "Barometr Wyborczy"), oraz publikacji prasowych – zarysowano różnorodne powiązania występujące między obydwoma ugrupowaniami, co pozwoliło w rezultacie określić nowe, ciekawe cechy populizmu. ; The goal of this paper is to present the evolution of populism in Poland using the examples of two political parties: the "Samoobrona" ("Self-Defense") political party of Andrzej Lepper (a populist party which garnered most support in the first decade of the 21st century) and the "Kukiz '15" movement – the dark horse of the last Polish parliamentary elections. Both of these groups superbly illustrate the demagogy characteristic of populism, linked with an affirmation of the people (nation) which in turn would not be possible without the anti-establishment stance of the political leaders and the electorate. A comparison of these two examples allows us to monitor the transformations occurring in populist groups over the last few years, especially in the age where the Internet is employed as a vital means of communication. The paper presents the alternative conceptualizations of the idea of populism, and moves on to employ the N. Baar scheme (2009) and secondary and primary data (data obtained from the "Barometr Wyborczy" voting advisory application), and press releases to draft various types of correspondence between these two cases, which makes it possible to identify new, interesting characteristics of populism.

Pierwsza część artykułu jest próbą identyfikacji najważniejszych strukturalnych przyczyn "zwrotu populistycznego". Kluczowa z nich to załamanie się umowy społecznej, której rdzeniem był model opiekuńczego państwa dobrobytu. Druga część artykułu prezentuje reakcje – zarówno rządzonych, jak i rządzących – na tendencje odpowiedzialne za obecny kryzys zaufania politycznego. Strona społeczna oczekuje od rządzących "polityki konkretów". Ale też staje się coraz bardziej antyestablishmentowa, antysystemowa i coraz bardziej odwrócona od niepewnej przyszłości. Z kolei rządzący przyjmują postawę wyczekiwania albo podążają w kierunku demokracji nieliberalnej. W trzeciej części artykułu podjęta została próba naszkicowania najważniejszych punktów nowej umowy społecznej, za jakie uznano (1) gwarancje bezpieczeństwa statusowego i godnościowego, (2) większe niż dotąd oparcie mechanizmów na merytokracji i demokracji deliberatywnej oraz (3) edukację do podmiotowości, emancypacji i autonomii. ; The first part of this article is an attempt to identify the main structural reasons for the 'populist turn'. Of them the key one was the collapse of the social contract the core of which was a model of a welfare state. In the second part, the reactions to the tendencies responsible for the current crisis of political confidence in those who govern and of those being governed are presented. The social side expects from the governors a 'policy of concrete solutions'. At the same time, the attitudes of those who are governed become increasingly anti-establishment, anti-system and are generally and steadily turning away from the uncertain future. Those who govern, on the other hand, adopt expectancy attitudes or are heading towards non-liberal democracy. In the third part of this article, an attempt is made to outline the main provisions of the social contract, which have been considered to be (i) guarantees of the security of the status and dignity, (ii) a greater than before reliance on meritocracy and deliberative democracy, and (iii) education to subjectivity, emancipation and autonomy.

By analysing the discourse of the Polish politician Paweł Kukiz one may conclude that his populism is manifested both on the content plane and in its linguistic shape. Kukiz's parliamentary speeches and Facebook posts contain all features constitutive of populism, such as the central position of the people (in contrast to the establishment of "the others"), a simplification of the linguistic worldview (including values), the figure of a leader representing the people. The linguistic side of the discourse is colloquial, close to the average speaker, which imbues it with emotions and expressively evaluates reality, also though the use of metaphors and stereotypes. This kind of communication style helps the politician project an image of himself coherent with the roles he plays, by invoking the archetypes of a warrior and "a kid on the block", but one that always enjoys a dominant position. ; Analiza wypowiedzi Pawła Kukiza pozwala stwierdzić, że przypisywany politykowi populizm widoczny jest zarówno w treściowej warstwie wypowiedzi, jak i jej językowym kształcie. Wystąpienia sejmowe i posty zamieszczane na portalu społecznościowym Facebook zawierają wszystkie cechy konstytutywne dla populizmu, czyli centralnie usytuowany lud w kreowanej przez polityka wizji świata, który przedstawiany jest zawsze w opozycji do elit lub obcych, a także symplifikację językowego obrazu świata (w tym wartości), ponadto obecność lidera występującego z woli ludu. Językowy kształt wypowiedzi polityka odwołuje się do języka potocznego, bliskiego przeciętnemu użytkownikowi języka, dzięki czemu wypowiedzi lidera Kukiz'15 są emocjonalne, wyraziście wartościują opisywaną rzeczywistość, także przez stereotypy i metafory. Tak ukształtowany sposób komunikowania się z odbiorcami tworzy spójną wizję z przyjmowanymi przez polityka rolami, w które wchodzi, przywołując archetypy wojownika, chłopaka z sąsiedztwa, nie wyzbywając się nigdy pozycji dominującej.

The research objective of this paper is to analyse European programmes of the right wing, populist Freedom Party of Austria (FPÖ) and the left wing, populist German Left Party (Die Linke), to present their 2014 election campaigns for the European Parliament, and also to assess the activities undertaken by Members of the European Parliament of these political groups on the forum of the eighth EP. The reflections presented in this work were divided into four parts. First, the analysis of a large body of literature referring to populism is made and selected concepts for indicating the characteristic features of populist groups are proposed. Next, the European programmes of the Freedom Party of Austria and the German Left party are analysed. Then, the main subjects around which the political campaign to the EP of right- and left-wing populists was concentrated are indicated. In the third part, the analysis covers the EP election results and the voter support gained by the respective groups in relation to previous European elections in which both populist groups participated. Finally, the fourth part of the paper lists the areas of ac- tivities and the tools for parliamentary work used by the MEPs from FPÖ and the Left Party, including an assessment of their influence on the policy of the current EP. ; The research objective of this paper is to analyse European programmes of the right wing, populist Freedom Party of Austria (FPÖ) and the left wing, populist German Left Party (Die Linke), to present their 2014 election campaigns for the European Parliament, and also to assess the activities undertaken by Members of the European Parliament of these political groups on the forum of the eighth EP. The reflections presented in this work were divided into four parts. First, the analysis of a large body of literature referring to populism is made and selected concepts for indicating the characteristic features of populist groups are proposed. Next, the European programmes of the Freedom Party of Austria and the German Left party are analysed. Then, the main subjects around which the political campaign to the EP of right- and left-wing populists was concentrated are indicated. In the third part, the analysis covers the EP election results and the voter support gained by the respective groups in relation to previous European elections in which both populist groups participated. Finally, the fourth part of the paper lists the areas of ac- tivities and the tools for parliamentary work used by the MEPs from FPÖ and the Left Party, including an assessment of their influence on the policy of the current EP.

This article analyses the Brexit debate within the UK. It examines the historical roots of the debate from 1973 when the UK joined the European Economic Community, but focuses primarily on the debates that occurred between 2013 when David Cameron pledged to hold a referendum up and the 2019 UK General Election. Section one briefly introduces the topic. Section two examines the rise of social hatred during the referendum campaign. It focuses on the history of British euro-scepticism, the immediate context of the Brexit campaign, concerns over UK sovereignty and immigration, and the increasing use of threats and political violence. Section three examines the decline of trust in politics due to the increasing failure to challenge lies in the Brexit debate. It explores the idea of "Project Fear", the anti-expert narrative, and the anti-elitism narrative. Section four asks what this period tells us about UK democracy. It focuses on weak and disorderly government, the democratic status of the referendum, the erosion of trust in parliamentary institutions and mechanisms, and some reasons for (limited) optimism. The article concludes by considering possible ways forward for the UK government and polity following the decisive Conservative victory in the 2019 UK General Election. ; This article analyses the Brexit debate within the UK. It examines the historical roots of the debate from 1973 when the UK joined the European Economic Community, but focuses primarily on the debates that occurred between 2013 when David Cameron pledged to hold a referendum up and the 2019 UK General Election. Section one briefly introduces the topic. Section two examines the rise of social hatred during the referendum campaign. It focuses on the history of British euro-scepticism, the immediate context of the Brexit campaign, concerns over UK sovereignty and immigration, and the increasing use of threats and political violence. Section three examines the decline of trust in politics due to the increasing failure to challenge lies in the Brexit debate. It explores the idea of "Project Fear", the anti-expert narrative, and the anti-elitism narrative. Section four asks what this period tells us about UK democracy. It focuses on weak and disorderly government, the democratic status of the referendum, the erosion of trust in parliamentary institutions and mechanisms, and some reasons for (limited) optimism. The article concludes by considering possible ways forward for the UK government and polity following the decisive Conservative victory in the 2019 UK General Election.

This article analyses the Brexit debate within the UK. It examines the historical roots of the debate from 1973 when the UK joined the European Economic Community, but focuses primarily on the debates that occurred between 2013 when David Cameron pledged to hold a referendum up and the 2019 UK General Election. Section one briefly introduces the topic. Section two examines the rise of social hatred during the referendum campaign. It focuses on the history of British euro-scepticism, the immediate context of the Brexit campaign, concerns over UK sovereignty and immigration, and the increasing use of threats and political violence. Section three examines the decline of trust in politics due to the increasing failure to challenge lies in the Brexit debate. It explores the idea of "Project Fear", the anti-expert narrative, and the anti-elitism narrative. Section four asks what this period tells us about UK democracy. It focuses on weak and disorderly government, the democratic status of the referendum, the erosion of trust in parliamentary institutions and mechanisms, and some reasons for (limited) optimism. The article concludes by considering possible ways forward for the UK government and polity following the decisive Conservative victory in the 2019 UK General Election. ; This article analyses the Brexit debate within the UK. It examines the historical roots of the debate from 1973 when the UK joined the European Economic Community, but focuses primarily on the debates that occurred between 2013 when David Cameron pledged to hold a referendum up and the 2019 UK General Election. Section one briefly introduces the topic. Section two examines the rise of social hatred during the referendum campaign. It focuses on the history of British euro-scepticism, the immediate context of the Brexit campaign, concerns over UK sovereignty and immigration, and the increasing use of threats and political violence. Section three examines the decline of trust in politics due to the increasing failure to challenge lies in the Brexit debate. It explores the idea of "Project Fear", the anti-expert narrative, and the anti-elitism narrative. Section four asks what this period tells us about UK democracy. It focuses on weak and disorderly government, the democratic status of the referendum, the erosion of trust in parliamentary institutions and mechanisms, and some reasons for (limited) optimism. The article concludes by considering possible ways forward for the UK government and polity following the decisive Conservative victory in the 2019 UK General Election.

Książka Aviezera Tuckera The Legacies of Totalitarianism. A Theoretical Framework wpisuje się nurt prac, które podejmują kwestię zwycięstwa liberalnej demokracji w krajach o totalitarnej przeszłości i postsowieckiej dominacji po 1989 roku. W tekście analizuję problemy, które można wskazać w kontekściesugestii autora, że dysydenci (i kategoria życia w prawdzie) odgrywali istotną rolę nie tylko w obaleniu komunizmu (realnego socjalizmu), lecz także pełnią ją w utrzymaniu zdobyczy liberalnej demokracji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, która obecnie ma być zagrożona demonami populizmu, nacjonalizmu, ksenofobii. Zasadnicze pytanie mojego tekstu dotyczy kwestii, czy byli dysydenci potrafili stworzyć dobre i funkcjonalne państwa, czy też nowe elityzdezerterowały, pozostawiając instytucje państwowe na łup pasożytujących na nich nomadów, co prowadzi do sprzeciwu obywateli. Kwestia ta dotyczy, jak się wydaje, nie tylko krajów tego regionu, lecz także całej Europy. ; Aviezer Tucker's book The Legacies of Totalitarianism: A Theoretical Framework can be classified among works which settle with the totalitarian past and discuss the issue of the victory of liberal democracy in post-Soviet states after 1989. From the many issues examined in his book, I would like to focus here on the author's interesting intuition that dissidents played an important role not only in the overthrow of communism (real socialism) but also in the preservation of the liberal democracy in Central and Eastern Europe, which, in his view, is now threatened by the demons of populism, nationalism, xenophobia, etc. The essential question is whether dissidents have managed to create such an institutional framework as will protect the society against the temptation of populism, by offering citizens – all social groups – a state with stable, effective structures, respect for individual freedom, and a sense of safety (including social security), or the institutional problems he mentions results from the negligence and desertion of the elites in the first years of the transformation –a state of things which has lasted until now?

Celem badawczym artykułu jest analiza programów europejskich populistycznej prawicowo-radykalnej Wolnościowej Partii Austrii (FPO) oraz populistycznej lewicowo-radykalnej Partii Lewicy (Die Linke), ukazanie ich kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego z 2014 roku, a także ocena form aktywności eurodeputowanych z tych ugrupowań na forum PE VIII kadencji. Podejmowane w pracy rozważania podzielono na cztery części, w pierwszej kolejności dokonano analizy bogatej literatury przedmiotu dotyczącej populizmu oraz zaproponowano wykorzystanie wybranych koncepcji do wskazania cech charakterystycznych dla ugrupowań populistycznych. Następnie przeanalizowano aktualne programy europejskie Wolnościowej Partii Austrii i Partii Lewicy oraz wskazano główne tematy, wokół których koncentrowała się kampania wyborcza do PE prawicowych i lewicowych populistów. W trzeciej części analiza objęła wyniki wyborów do PE oraz uzyskane przez ugrupowania poparcie, w odniesieniu do wcześniejszych europejskich elekcji, w których uczestniczyły obie badane partie populistyczne. W ostatniej czwartej części artykułu przedstawione zostały dziedziny aktywności oraz narzędzia pracy parlamentarnej, z których korzystają eurodeputowani z FPO i Partii Lewicy wraz z oceną wpływu na politykę Parlamentu Europejskiego VIII kadencji. ; The research objective of this paper is to analyse European programmes of the right wing, populist Freedom Party of Austria (FPO) and the left wing, populist German Left Party (Die Linke), to present their 2014 election campaigns for the European Parliament, and also to assess the activities undertaken by Members of the European Parliament of these political groups on the forum of the eighth EP. The reflections presented in this work were divided into four parts. First, the analysis of a large body of literature referring to populism is made and selected concepts for indicating the characteristic features of populist groups are proposed. Next, the European programmes of the Freedom Party of Austria and the German Left party are analysed. Then, the main subjects around which the political campaign to the EP of right and left-wing populists was concentrated are indicated. In the third part, the analysis covers the EP election results and the voter support gained by the respective groups in relation to previous European elections in which both populist groups participated. Finally, the fourth part of the paper lists the areas of activities and the tools for parliamentary work used by the MEPs from FPO and the Left Party, including an assessment of their influence on the policy of the current EP.

Celem artykułu jest ukazanie idei demokracji jako podstawowego warunku urzeczywistnienia decentralizacji i samorządu terytorialnego, a także zagrożeń, które towarzyszą procesom demokratyzacji i uświadamiają potrzebę ich ochrony.Demokracja pojmowana zarazem jako wartość i zasada współtworzy wraz z zasadą wolności i zasadą państwa prawnego jeden z podstawowych standardów aksjologicznych i ustrojowych we współczesnej Europie. Próby określenia demokracji podejmowane w nauce poszczególnych państw ukazują różne postacie, w jakich się ona przejawia; w następstwie mnożą się definicje zasady demokracji i samego państwa demokratycznego. Różnorodność ujęć nie osłabia siły oddziaływania idei demokracji, a zwłaszcza jej siły inspiracji. W państwie prawnym demokracja chroni wszystkie prawa i wolności jednostki wiązane z liberalizmem politycznym. Poczynając od Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. kształtowało się w Europie pojęcie decentralizacji; umacniało się przekonanie, że demokracja jest jej warunkiem, a samorząd ‒ formą instytucjonalną udziału obywateli w rządzeniu, służącą budowaniu demokracji od dołu. Znalazło ono wyraz w pojęciu demokracji lokalnej najczęściej w połączeniu z procesem przemian ustrojowych: jako pozytywny efekt tych przemian lub jako cel (wartość), o którą należy zabiegać w projektowanych reformach. W artykule zostały zarazem wskazane immanentne słabości procedur demokratycznych, które mogą być wykorzystywane w sposób koniunkturalny i w celach odległych od idei demokracji. Demokracji lokalnej zagrażają m.in.: indyferentyzm polityczny wyborców, tyrania większości, populizm, upartyjnienie samorządu terytorialnego. ; The article aims to show the idea of democracy as a basic condition for implementing decentralisation and self-government. At the same time it identifies certain threats that accompany those processes and the need for their protection.Democracy, understood both as a value and a principle, constitutes, together with the principles of freedom and the state of law, one of the basic axiological and system standards in modern Europe. Attempts at defining democracy made within the scientific domain of particular states manifest themselves in various ways; as a result, there are numerous definitions of the principle of democracy and of a democratic state itself. However, the variety of perspectives does not reduce the influence of the idea of democracy and, especially, its inspirational effect. In the state of law, democracy protects all the rights and freedoms of an individual connected with political liberalism. Since 1789 and the Declaration of the Rights of Man and of the Citizen, the notion of decentralisation has been developing in Europe. This has taken place together with consolidation of the belief that democracy is a condition of decentralisation and self-government is an institutional form of participation by citizens in governance, serving the bottom-up development of democracy. This has been reflected in the concept of local democracy, most often, in connection with the process of systemic change: as a positive effect of these transformations or as an objective (value) which should be pursued in future reforms. The article also indicates immanent weaknesses of democratic procedures that can be used opportunistically and for purposes far removed from the idea of democracy. Local democracy is threatened by the political indifference of voters, the tyranny of the majority, populism and a ruling party's control over self-government.

The article presents the political, social, ethnical and economic situation in Bosnia-Herzegovina 15 years after the signing of the General Framework Agreement for Peace in Bosnia-Herzegovina. The agreement offi cially fi nished the war in this country. The goal of this article is to describe the complexity of the internal situation and the problems of the construction of a stable and independent state. The article discusses an extremely complicated political system, that was imposed in the peace agreement, which alongside with different political businesses of three constitutional nations is leading to the decision-making paralysis and makes stable ruling is making impossible. The role of the High Representative UN/EU was also described. The role is to coordinate the activity of international community and is indeed exercising the sovereign power in the state contributing to therecognition that Bosnia, although is an independent and sovereign state, actually became an international protectorate. Various opinions about the effectiveness of the High Representative and the legitimacy of taken actions were presented. The fact that (between 1992–2004) NATO forces (executing military missions) and (from 2004) European forces (executing civil-military missions) stationed in Bosnia-Herzegovina is not without meaning. The author is also paying attention to the fact that a complicated and strained ethnic situation is a source of stagnation in BiH and individual constitutional nations have completely different expectations and political businesses which is making impossible to form a civil nation (national) and is still jeopardizing the state's territorial integrity.

This article describes why the Polish government has pushed for an invocation to Christian traditions in the European Union Constitution. It is ar- gued that this is a rather 'unfortunate' outcome of the political alliance between the Catholic Church and the Polish left, especially between President Alek- sander Kwas ́niewski and the Democratic Left Alliance (SLD). This alliance al- lowed the SLD to legitimize their rule in the post-socialist Poland, and it was a result of a political competition between them and the post-Solidarnos ́c ́ elites. As a result, John Paul II became the central integrative metaphor for the Polish society at large, which brought back in the marginalized as well as allowed the transition establishment to win the EU accession referendum in 2003. The arti- cle (which was written when Leszek Miller was still Prime Minister) demon- strates how this alliance crystallized and presents various elements of the cult of the Pope in Poland that followed. Finally, it argues that the worship of the Pope is not an example of nationalism, but of populism, understood not as a peripheral but as a central political force, and advocates for more research on the 'politics of emotions' at work in the centers and not in peripheries.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication ; Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego w krajach Europy należących do zachodniego kręgu cywilizacyjnego w ostatnich latach wybuchł kryzys zaufania do demokracji liberalnej oraz w jaki sposób można go pokonać. Zdaniem autora, głównym powodem tego kryzysu jest bardzo instrumentalny stosunek dużej części obywateli tych państw do tej formy rządów. Darzą ją oni akceptacją i zaufaniem tylko do momentu, do którego zapewnia im dobrobyt i poczucie bezpieczeństwa, co obecnie – w ich przekonaniu – nie ma miejsca. Dlatego też, chcąc zmienić ten negatywny stan rzeczy, należy sprawić, by ponownie – w ramach demokracji liberalnej – ich potrzeby i aspiracje zaspokajane były na akceptowalnym przez nich poziomie. W tym celu konieczne jest spełnienie szeregu warunków, do których należy m.in.: przywrócenie zaufania obywateli do organów władzy oraz procedur wyborczych, podjęcie energicznych działań przeciwko rosnącym nierównościom społecznym, wzmożenie przez państwa działań na rzecz skutecznego zwalczania międzynarodowego terroryzmu – aczkolwiek z poszanowaniem liberalnych i demokratycznych wartości oraz wolności i praw człowieka – oraz rzeczywistej integracji przybyszy z innych kręgów cywilizacyjnych, przede wszystkim ze świata islamu. Jednocześnie politycy oraz przedstawiciele świata mediów powinni powrócić do dyskursu opartego na wartościach, na których zbudowane zostały ustroje państw europejskich należących do zachodniego kręgu cywilizacyjnego. ; This article is an attempt to answer the question, why there has been a recent crisis of trust to the liberal democracy in European states belonging to the Western circle of civilisation and how it could be overcome. According to the opinion of the author, the main reason for that crisis is an instrumental approach of a large part of citizens of those countries towards this form of government. They accept and trust it only as long as it provides them with prosperity and a sense of security, which is currently – up to them – not working properly. That is why, in order to change that situation, fulfilling their needs and aspiration on acceptable level must be again possible within the framework of this form of government. In order to achieve this goal a number of conditions must be met, including, restoring trust of citizens in the government and faith in the electoral process, taking vigorous actions to counteract rising social inequalities, increasing measures to successfully combat and suppress international terrorism by various countries – although with respect to liberal and democratic values as well as human rights and freedoms – and a real integration of immigrants from other civilisation circles, first of all, Muslims. At the same time, politicians and the media are supposed to return to the discourse based on the values upon which political systems of European states belonging to the Western circle of civilisation were founded.

The article concerns German discussions and plans regarding the future of the European Union and its international role. The fi rst part discusses confl icts or diff erences that burden relations between EU Member States regarding refugee policy, energy policy, the euro currency and arms policy. In addition, phenomena and processes such as nationalism and populism, Brexit and separatism are emphasized. Then the global changes are presented with which the European Union is confronted: the end of Eurocentrism, the US exit from the INF treaty, the future of the nuclear agreement with Iran and the US trade war with China. The rest of the article presents briefl y reactions in Germany, which fall into the mainstream of opinion formation, as well as concepts to overcome crises and shape the role of the European Union: democratization of the EU, the EU as a social union and a new policy of relaxation. ; Artykuł dotyczy niemieckich dyskusji i planów odnośnie przyszłości Unii Europejskiej i jej roli międzynarodowej. W pierwszej części omawiane są konfl ikty względnie różnice, które obciążają stosunki między państwami członkowskimi UE, tyczące się polityki uchodźczej, polityki energetycznej, waluty euro i polityki zbrojeniowej. Ponadto akcentowane są takie zjawiska i procesy, jak nacjonalizm i populizm, Brexit i separatyzm. Następnie prezentowane są globalne zmiany, z którymi konfrontowana jest Unia Europejska: koniec eurocentryzmu, wyjście USA z traktatu INF, przyszłość porozumienia atomowego z Iranem i wojna handlowa USA z Chinami. W dalszej części artykułu przedstawiono pokrótce reakcje w Niemczech, które mieszczą się w głównym nurcie kształtowania opinii, jak również koncepcje pozwalające przezwyciężyć kryzysy i kształtować rolę Unii Europejskiej: demokratyzacja UE, UE jako unia społeczna i nowa polityka odprężania.

Autor artykuły dowodzi szkodliwości podporządkowania specyficznemu programowi polityki wewnętrznej interesów Polski w stosunkach zewnętrznych.Polityka wewnętrzna rządy PiS polega na budowie państwa autorytarnego na fundamencie ideowym nacjonalizmu i populizmu. Doprowadziło to nieuchronnie do konfliktu Polski z jej europejskim otoczeniem, tzn. przede wszystkim z UE i jej głównymi państwami. Unia Europejska oraz Rada Europy mają obowiązek oraz instrumenty reagowania w sytuacjach zagrożenia dla demokracji w państwach członkowskich. Efektem tego konfliktu jest postępująca marginalizacja Polski w łonie Unii. Utrata pozycji w UE nie mogła być zrekompensowana budową Międzymorza, ponieważ ta idea jest od początku pozbawiona realizmu. Doszło także do pogorszenia relacji z USA ponieważ administracja B. Obamy jest uwrażliwiona na regres demokracji w Polsce, szczególnie gdy polega to na faktycznej eliminacji ustrojowej pozycji Trybunału Konstytucyjnego. Obóz rządzący nie posiada również pozytywnej wizji stosunków z Europą Wschodnią. W sumie, jesteśmy świadkami szybkiego pogarszania się pozycji międzynarodowej Polski ze szkodą dla zdolności do realizacji jej interesów, ze szkodą dla racji stanu. ; The author of this paper proves the damaging effects of subjugating Poland's interests in external relations to a specific programme of domestic policy. The domestic policy of the Prawo i Sprawiedliwość (Law and Justice) government is to build an authoritarian state on the foundation of nationalism and populism. The conduct of this policy has led to an unavoidable conflict between Poland and its European neighbours. The European Union and the Council of Europe have obligations and the means to react in situations when democracy in the Member States is threatened. The effect of this conflict is the progressive marginalisation of Poland in the EU. The loss of the position within the EU cannot be compensated for by creating an Intermarium because this idea has been unrealistic since conception. The relationships between Poland and the US worsened when Obama's administration became sensitised to the setbacks in democracy in Poland, especially since they meant the virtual elimination of the political position of the Constitutional Tribunal. The ruling bloc does not have a positive vision either of relationships with Eastern Europe. All in all, we are witnessing a rapid deterioration in Poland's international position to the detriment of its ability to pursue its goals and its national interests.

Research objective: The aim of the paper is the analysis of the impact of political participation on democratic system. The reference plane of the analysis is direct democracy (including its forms comprised in Polish constitution), in that its limits and drawbacks.The research problem and methods: The research problem is considering the issue: Is any type of participation strengthening democratic system? The overall impact of participation on democracy according to contemporary theories of democracy is also taken into account in the analysis.The process of argumentation: Majority of theories of democracy assume that intensive participation results in better performance of political system. The practice of direct democracy proves however that citizens' decisions are very often based on erroneous premises. The competence of citizens who participate in democratic procedures is thus not less important than the level of participation. According to research results, both characteristics (quantity and quality of participation) are however divergent.Research results: Contemporary democracy faces the difficult choice. We can opt for lower level of participation, thus securing more competent political decisions but at the same time accepting the absence of many social groups in the process of interests' articulation. The other choice is the stimulation of high participation level, which implies the acceptance for the growing susceptibility for populism as well as the danger that irrational political options gain legitimacy. This dilemma seems to a great extent unresolvable.Conclusions, Innovations and Recommendations: The Stimulation of participation should be preceded by previous activity aimed at the increase of political knowledge of citizens as well as the forming of civic attitudes. ; CEL NAUKOWY: Celem tekstu jest analiza wpływu partycypacji politycznej na funkcjonowanie systemu demokratycznego. Istotnym punktem odniesienia są instrumenty demokracji bezpośredniej wykorzystywane we współczesnej demokracji (w tym te zawarte w Konstytucji RP z roku 1997), a zwłaszcza ich słabości i ograniczenia.PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest odpowiedź na pytanie, czy każdy rodzaj partycypacji wzmacnia system demokratyczny. Zasadniczą kwestią jest też wskazanie, jak do kwestii wpływu partycypacji politycznej na demokrację odnosi się współczesna teoria demokracji, a zwłaszcza podejście pluralistyczne i elitystyczne.PROCES WYWODU: Większość koncepcji demokracji uznaje wysoki poziom partycypacji za element podnoszący jakość funkcjonowania systemu politycznego. Tymczasem doświadczenia związane ze stosowaniem demokracji bezpośredniej wskazują, że decyzje są często podejmowane przez obywateli na podstawie fałszywych przesłanek. Nie mniej istotna od poziomu partycypacji jest więc jej jakość (stopień kompetencji obywateli uczestniczących w procedurach demokratycznych). Badania dowodzą, że obydwie charakterystyki mają charakter rozbieżny – wyższe uczestnictwo polityczne wiąże się z niższym poziomem kompetencji osób uczestniczących w polityce.WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Alternatywa, która stoi przed współczesną demokracją, to z jednej strony akceptacja niskiego poziomu – bardziej kompetentnej – partycypacji, przy jednoczesnym osłabieniu skuteczności artykulacji interesów dużych grup politycznych; z drugiej zaś stymulowanie wysokiego poziomu partycypacji politycznej, przy świadomości, że zwiększa to podatność na populizm i niebezpieczeństwo silnej społecznej legitymizacji dla nieracjonalnych rozwiązań politycznych. Dylemat ten jest w istocie nierozwiązywalny.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Stymulowanie partycypacji politycznej powinno być poprzedzone działaniami zwiększającymi poziom wiedzy politycznej i kształtującymi postawy obywatelskie.