Suchergebnisse

The article presents the most recent Polish analyses concerning the thought of Niccolò Machiavelli on the background of trends in the contemporary international literature on this thinker, focusing on Romuald Piekarski's book Koncepcja cnót politycznych Machiavellego na tle elementów klasycznej etyki cnót (Machiavelli's Concept of Political Virtues against the Background of the Classical Virtue Ethics, Gdańsk 2007). The author points out that Piekarski's work uses the methodology appropriate to the philosophy of politics, while the important monograph by Igor Kąkolewski, based on modern methodology of the study of political discourse, seeks to reconstruct an image of tyranny in the political culture of the Renaissance, and the book by Piotr Kimla devoted to political realism utilizes fairly typical methodological assumptions for the studies of political and legal thought. While in Piotr Kimla's opinion Machiavelli is a "philosopher of security" seeking to stabilize the state with a strong power, Piekarski regards Machiavelli as a philosopher whose postulates assume the superiority of foreign policy over domestic one, and thus lead the unsettling of the political institutions. In turn, Kąkolewski argues that Machiavelli's works are the key to understanding the sixteenth-century discourse on tyranny, which began the process – culminating in the nineteenth century – of axiological neutralization of such terms as "dictatorship" or "despotism". Romuald Piekarski's analyses, though carried out from a completely different point of view, correspond with those theses. According to Piekarski (who refers to famous Leo Strauss' thoughts), Machiavelli was a thinker who broke with the classical, i.e. antique and Christian, concept of virtue in politics, and the contemporary research on politics which assumes refraining from value judgment and axiological pluralism is a specific legacy of Machiavelli's approach. Following the considerations of Piekarski and Kąkolewski, the author of the article states that distant heritage of that approach is a kind of inability of contemporary reflection on the politics to explicitly, i.e., in an unambiguous manner, asses such political phenomena as tyranny.

Artykuł ten przedstawia dorobek intensywnie rozwijającej się od początku XXI wieku, w badaniach nad wyborami regionalnymi, perspektywy rządzenia wielopoziomowego. Perspektywa ta, odwołuje się do koncepcji wyborów regionalnych jako wyborów drugorzędnych, jednak modyfikuje ją, wskazując na przeobrażenia zachodzące we współczesnej polityce regionalnej w Europie (wzmocnienie władz regionalnych [regional government], zwiększenie liczby stanowisk politycznych, które obsadzane są w drodze wyborów, większe kompetencje wyborców, wzrost liczby partii regionalnych i decentralizacja struktur partyjnych). Prace badawcze prowadzone w ramach tej perspektywy zmierzają do udokumentowania i wyjaśnienia przypadków niepotwierdzających modelu drugorzędności oraz wyodrębnienia krajów, w których jest ona nadal obserwowalna i ustalenia czynników wzmacniających ją lub osłabiających. W warstwie teoretycznej, przy opisie wyborów regionalnych, koncepcja wyborów drugorzędnych wzbogacana i uzupełniana jest o dwie inne koncepcje, odwołujące się do zakresu sprawstwa władz regionalnych i podziałów terytorialnych. Artykuł zakończy zaprezentowanie badań nad wyborami w Europie Środkowowschodniej. ; The article discusses the findings of the multilevel government school (MLG) which has been advancing since the beginning of the 21st century, studying regional elections. The concept defining regional elections as second-order elections has been recognized as critical, although it is reformulated by the MLG school to respond to changes in modern regional politics in Europe. Important recent political developments include the entrenchment of regional governments, the increase in the number of electoral appointments, expanded competencies of voters, the rise of non-state-wide parties and the empowerment of sub-national organizational levels of parties. Current MLG research focuses on identifying and explaining the cases where second-order election predictions do not appear to hold for regional elections, identifying states where it is still the case and, finally, identifying factors that increase or decrease this effect. An interesting theoretical development regarding regional elections as second-order elections is that this concept is supplemented and enriched by the theories of regional authority and territorial cleavages. The final part of the article reviews studies on regional elections and the applicability of the second-order concept to Central and Eastern European countries.

This article is the voice of Etnolingwityka's editor-in-chief on the current tasks of ethnolinguistics as a scholarly subdiscipline, as well as of the journal. According to the author, of the two foundations of Slavic ethnolinguistics mentioned by Nikita Tolstoy (i.e., its pan-Slavic character and the unity of language and culture) it is mainly the latter that has preserved its topicality: language is the source of knowledge about people and human communities, as well as the basis for building one's identity (individual, national, regional, professional). The agenda of cultural linguistics has been followed by the contributors to the present journal and its editorial team with a focus on various genres of folkore, the problems of the linguistic worldview, and in recent issues with studies on the semantics of selected cultural concepts (family, democracy, equality, otvetstvennost', etc.). Ethnolinguistic research of this sort, seeking "culture in language" (i.e. in the semantic layer of linguistic forms), render ethnolinguistics (especially in its cognitive variant) close to Western cultural or anthropological linguistics. When Slavic ethnolinguistics, being treated as a cultural linguistics, focuses on the semantics of value terms, it stands a good chance of engaging in a dialogue with Western anthropological linguistics and contributing original insights to the common body of research on values. A specific proposal in this direction is the international project EUROJOS. ; O aktualnych zadaniach etnolingwistyki jako subdyscypliny badawczej i rocznika o tej nazwie ("Etnolingwistyka" 1988–2015) wypowiada się redaktor naczelny pisma. Uważa, że z dwóch zasad, które u podstaw etnolingwistyki słowiańskiej stawiał Nikita Tołstoj – wymiar ogólnosłowiański i jedność języka i kultury – aktualność zachowała głównie ta druga zasada, tj. traktowanie języka jako źródła wiedzy o człowieku i społeczności i podstawy budowania własnej tożsamości (indywidualnej, narodowej, regionalnej, zawodowej). Program lingwistyki kulturowej był realizowany przez redakcję rocznika i autorów piszących na jego łamach w latach 1988–2015 z nastawieniem na różne gatunki folkloru, na problemy językowego obrazu świata, w ostatnich numerach pisma – na studia szczegółowe dotyczące semantyki wybranych konceptów kulturowych (rodzina, demokracja, równość, otvetstvennost' itp.). Tak uprawiane badania etnoligwistyczne – szukające "kultury w języku", w semantycznej warstwie form językowych – zbliżają etnolingwistykę (zwłaszcza w jej wariancie kognitywnym) do zachodniej lingwistyki kulturowej. Etnolingwistyka słowiańska traktowana jako lingwistyka kulturowa, obierając za wyróżniony przedmiot swoich zainteresowań semantykę nazw wartości, ma szanse wejść w partnerski dialog z zachodnią lingwistyką antropologiczną i wnieść do wspólnych badań nad wartościami swój oryginalny wkład. Propozycją ram dla takiego dialogu jest międzynarodowe konwersatorium etnolingwistyczne EUROJOS.

Nowadays the term "liberalism" is more and more used in political debates together with pejorative adjectives like "rotten", "passed" and others. Instead of "liberal democracy" we hear about "sovereign democracy", "independent democracy" and of course "national democracy". Looking for the roots of such development, the author sees one of them in the identification of liberal ideas with the liberal economy. Although the deepened studies show, that even the most prominent liberals never were so orthodox like the libertarians, among them especially Hans-Hermann Hoppe, for whom no liberty is possible without absolute freedom of property, commerce and production. The idea is false, taking into account the liberals like John Maynard Keynes, even John Stuart Mill or Leonard Trelawney Hobhouse. The second misunderstanding is in the notion of democracy. Nowadays the most popular idea is that democracy means simply the political majority. That is the point in which the liberals were always very cautious, beginning with Benjamin Constant, Alexis de Tocqueville and John Stuart Mill. The liberals accepted democracy, but – according to the famous words of Mill – defined as the rule of majority, but with respect of minorities. It is clear, that this role of liberalism is nowadays in retreat. Democracy is often meant and understood as the sovereignty of the people, according to the words of Jean-Jacques Rousseau "unlimited, unalienable and indivisible", and means freedom of nation and not freedom of individual. The historical experience shows that such "unlimited will of the people" was used as a veil for the most horrific political systems. But on the other hand, it is clear that under authoritarian regimes, liberalism, especially political liberalism, becomes the point of gathering of the opposition, as the examples of II French Empire, of fascist Italy, German III Reich, and communist regime confirm. ; Punktem wyjścia w niniejszym opracowaniu jest stwierdzenie faktu, że termin "liberalizm" nabiera pejoratywnego charakteru; w wypowiedziach polityków i publicystów pojawiają się określenia typu "zgniły" "upadły" czy "skompromitowany" liberalizm. Przyczyną tego zjawiska jest utożsamienie terminu "liberalizm" z nieograniczoną gospodarką wolnorynkową albo z absolutną, niemal anarchistyczną wolnością jednostki. To zjawisko nasiliło się szczególnie za sprawą szkoły chicagowskiej i libertarianizmu, czego najbardziej wymownym przykładem jest książka Demokracja – bóg, który zawiódł. Druga przyczyna to niewątpliwie stosunek klasycznych liberałów do demokracji. Liberałowie walczyli wprawdzie o powszechne prawa wyborcze (także dla kobiet), ale ich naczelnym zadaniem i ideałem było postawienie granic temu, co Jan Jakub Rousseau określił jako "nieograniczoną, suwerenną i niepozbywalną władzą ludu (narodu)". Stąd określenie "demokracja liberalna" zawierało konkretną treść, taką jak prawa jednostki, rządy prawa, podział władzy. Jesteśmy aktualnie świadkami wzrostu popularności ideału Rousseau, mówi się przecież o "suwerennej demokracji", woli narodu. To każe jednak pamiętać, że właśnie rządy autorytarne i totalitarne posługiwały się taką retoryką, mówiąc o demokracji jako o wyrazie woli narodu i nie przewidując żadnych dla tej woli ograniczeń. Czy to oznacza kres idei liberalnych? Historia poucza nas, że liberalizm stawał się ważną ideologią zawsze w momentach kryzysowych, jak np. w II Cesarstwie Francuskim, jak również po upadku III Rzeszy, dyktatury Francisco Franco i komunizmu. Można sądzić, że nie tyle liberalizm jako teoria ekonomiczna, ile liberalizm jako ograniczenie władzy absolutnej – nawet jeśli władza ta pochodzi z demokratycznych wyborów – będzie nadal spełniać tę funkcję.