Suchergebnisse

Jednym z największych osiągnięć procesu transformacji społeczno-politycznej w Polsce jest szeroka decentralizacja sfery władztwa publicznego. Obowiązująca obecnie ustawa o samorządzie gminnym doprowadziła do restytucji zjawiska władzy lokalnej w Polsce, a zarazem stanowiła pierwszy krok do dalszych reform samorządowych zwieńczonych ustanowieniem samorządu powiatowego i wojewódzkiego. Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadzono zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa, którego jednostkami stały się gminy, powiaty i szczególnie nas interesujące województwa. Reforma samorządowa obejmując swoim zasięgiem województwa spowodowała, że nastąpiła istotna zmiana jakościowa, bowiem województwa - regiony uzyskały podmiotowość co usytuowało je na płaszczyźnie partnerskich relacji w stosunku do władz centralnych. Piętnaście lat funkcjonowania samorządu regionalnego w Polsce skłania do refleksji dotyczącej efektywności podjętych wówczas działań i kierunków dalszego rozwoju samorządu na poziomie województwa. Jest to niezwykle istotne, bowiem w demokratycznym, zdecentralizowanym państwie to właśnie samorządowy region odgrywa coraz większą rolę w promowaniu, stymulowaniu i finansowaniu ze środków publicznych inicjatyw służących rozwojowi społeczno-gospodarczemu. Od sprawnej realizacji tych zadań, a także zmiany zasad generowania przychodów budżetowych samorządu, zależy w głównej mierze przyszłe funkcjonowanie województw i to czy będą one mieć wystarczające środki na realizację programów rozwoju regionalnego. ; One of the greatest achievements of the socio-political transformation process in Poland is the extensive decentralization of public authorities. The current law on municipal government has brought about the restoration of the phenomenon of local governance in Poland, thus becoming the beginning of further local government reform, topped with the establishment of district and regional government. January 1, 1999 marks the introduction of the principal three-tier territorial division of the state, organized from then on into municipalities, counties and regions, the latter being of particular interest to us here. The reform of local government encompassed the regions, resulting in a significant qualitative change, as regions were granted the status of separate entities, thus becoming partners in relations with the centralauthorities. The fifteen years of regional government in Poland calls for reflections on the efficiency of the steps taken then, and the directions of further advancement of local government at a regional level. This issue is of utmost importance, since in a democratic, decentralized state, locally governed regions play an increasingly significant role in promoting, stimulating and providing public financing for initiatives serving socio-economic development. Effective fulfillment of these tasks, coupled with changing principles of how to generate the budget revenue of local governments, lies among the main conditions for the future operations of the regions, and ensuring appropriate means to implement regional development projects.

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this article is to explain why the Euro­pean Union perceives globalisation as the challenge for its regional development and how this assumption influences on regional development management. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem concerns the issue of globalisation as the process which is estimated by the EU as the opportunity and challenge for its regional development at the same time. As a result the EU develops multi-level political system in which, along sovereign states, there are transnational and subnational political actors which have been engaged in regional development management. The research methods used in the study consist of an institutional and legal analysis of the major policy docu­ments, actors and regional development management instruments that they use. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The introduction presents the principal methodological assumptions concerning the analysed research area, the applied conceptual approach and the research methods. The main body of the article discusses why the European Union perceives globalisation as the challenge and opportunity for regions' competitiveness. RESEARCH RESULTS: The analysis shows that the scope of competences of the EU with regard to regional development management was laid out in the Treaty on the Functioning of the European Union; however, the globalisa­tion affects the formulation of strategic directions of EU actions in this area and implementation of relevant interventions of the European Regional Development Fund and European Social Fund. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: In accordance to the European Commission globalisation creates conditions and challenges in the scope of regions' economic development. In order to prepare the regions for global competitiveness in the EU, authority is spread among different decision making and implementing levels which have the sources and knowledge required in the process of increasing regions' competitiveness. ; Celem artykułu jest ananliza wpływu procesów globalizacji na zarządzanie rozwojem regionalnym w Unii Europejskiej, w kontekście wzrostu konkurencyjności unijnych regionów w gospodarce globalnej. Problem badawczy odnosi się do określenia zakresu kompetencji odnoszących się do zarządzania rozwojem regionalnym implementowanych na rzecz poprawy ich pozycji konkurencyjnej w gospodarce globalnej. W tym kontekście omówiony został proces umacniania się wielopoziomowego charakteru systemu politycznego UE, w którym obok suwerennych państw, funkcjonują ponadnarodowi i subnarodowi aktorzy polityczni. Wykorzystane metody badawcze obejmują analizę instytucjonalno-prawną, odnoszącą się do głównych aktorów polityki oraz instrumentów zarządzania rozwojem regionalnym przez nich stosowanych, a także ustalenia zawarte w najnowszej literaturze przedmiotu. We wstępie przedstawione zostały jego główne założenia metodologiczne obejmujące analizowany obszar badawczy, wykorzystane podejście koncepcyjne i metody badawcze. W dalszej, zasadniczej części tekstu omówione zostały uwarunkowania kształtowania konkurencyjności regionów w gospodarce globalnej oraz wskazany zakres kompetencji i instrumenty stosowane przez UE na rzecz wzrostu konkurencyjności regionów, z odniesieniem do roli samych regionów w powyższym procesie. Wyniki analizy wskazują, że zakres kompetencji UE w obszarze zarządzania rozwojem regionalnym został określony w Traktacie o Funkcjonowaniu UE, natomiast presja globalnej konkurencyjności ma wpływ na formułowanie strategicznych kierunków działań UE w tym zakresie i podporządkowanie im interwencji Europejski Fundusz Rozowju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny. Globalizacja kreuje uwarunkowania i wyzwania w zakresie rozwoju gospodarczego regionów. Efektem jej oddziaływania jest redefinicja roli poszczególnych aktorów politycznych w procesach zarządzania rozwojem.