Suchergebnisse

Système de la Nature ou Des Loix du Monde Physique & du Monde Moral; pol. System przyrody, czyli prawa świata fizycznego i moralnego (Londyn, 1770) - część druga dzieła filozoficznego, systematyzującego poglądy ateistycznego materializmu XVIII wieku, którego autorem jest Paul Henry Thiry, baron d'Holbach ((1723-1789) - francuski filozof, ateista, współautor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. Praca została opublikowana pod nazwiskiem Jean-Baptiste de Mirabaud, nieżyjącego już członka Francuskiej Akademii Nauk, ponieważ Holbach obawiał się konsekwencji związanych z wydaniem tego dzieła. Jego obawy, nie były bezpodstawne, bowiem, ukazanie się Systemu przyrody… , już w roku publikacji, wywołało wielkie poruszenie w społeczeństwie, a parlament miasta Paryża potępił to dzieło i zostało ono publicznie spalone przez kata. Według niektórych źródeł, Holbach napisał i opublikował to dzieło z pomocą Denisa Diderota (1713-1784) i przy wsparciu Jacques'a - André Naigeon (1738-1810). W obszernym traktacie autor głosi radykalny empiryzm, materializm i determinizm. Opisuje wszechświat w kategoriach zasad materializmu filozoficznego: umysł jest utożsamiany z mózgiem, nie ma "duszy" bez żywego ciała, światem rządzą ścisłe deterministyczne prawa, wolna wola jest iluzją, nie ma ostatecznych przyczyn, a cokolwiek się dzieje, ma miejsce, ponieważ nieuchronnie musi. Dzieło jednoznacznie zaprzecza istnieniu Boga, argumentując, że wiara w istotę wyższą jest produktem strachu, braku zrozumienia i antropomorfizmu. Holbach krytykuje nie tylko tradycyjne dowody na istnienie Boga, ale i wszelką wiarę religijną oraz popularny w tym czasie wśród oświeconych deizm. Przedstawia wiarę w Boga i nieśmiertelność duszy jako skrajną niedorzeczność. Książka była uważana za niezwykle radykalną w swoich czasach. Lista osób piszących refutacje dzieła była długa. Należeli do nich, m.in.: Nicolas-Sylvestre Bergier, Voltaire; Fryderyk Wielki etc. Spekuluje się, że Fryderyk był zmotywowany do napisania krytyki Systemu przyrody…, ponieważ książka ta zawierała atak nie tylko na religię, ale także na monarchię. Z kolei, przyjaciel Holbacha, Denis Diderot, entuzjastycznie poparł dzieło. P. B. Shelley po jego przeczytaniu stał się zagorzałym ateistą i przystąpił do tłumaczenia tej książki na język angielski. Natomiast, według Willa Duranta, dzieło to jest najbardziej wyczerpującym opisem materializmu i ateizmu w całej historii filozofii.