The aim of this study is to present the views of George Zygmunt Fijałkowski-Bereday on the role of higher education in modern society, and of access to education and the universal nature of educational institutions at every stage of education. The choice of such topics results from the fact that Bereday is mainly known for his contribution to the development of educational comparative studies. His considerations regarding educational policy and its potential social benefits have not been the subject of scientific inquiry. Selected Bereday publications, both academic and journalistic—as well as archival materials, including speeches, lectures, and correspondence—were analyzed in the research on the issue. The analysis leads to the conclusion that Bereday advocated the widest possible dissemination of access to education, at the academic level as well, and that this need was not only justified by practical arguments—he referred primarily to the sphere of ethics and human values. His views seem worthy of consideration particularly nowadays, when the discussion about shaping education policy focuses on utilitarian aspects, which may lead to diminishing the importance of the fact that access to education is a fundamental human right and, in consequence, may perpetuate inequalities in education. ; Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie poglądów George'a Zygmunta Fijałkowskiego-Beredaya na temat roli kształcenia wyższego w nowoczesnym społeczeństwie, a szerzej – dostępu do edukacji i powszechnego charakteru instytucji edukacyjnych na każdym etapie kształcenia. Wybór takiej tematyki wynika z faktu, że wspomniany uczony znany jest przede wszystkim ze swojego wkładu w rozwój komparatystyki edukacyjnej. Jego rozważania dotyczące polityki oświatowej i założeń, które należałoby w tym obszarze przyjąć z punktu widzenia potencjalnych korzyści społecznych, nie były do tej pory przedmiotem naukowych dociekań. W badaniach nad omawianym zagadnieniem analizie poddano wybrane publikacje Beredaya, zarówno te o charakterze naukowym, jak i publicystycznym, a także materiały archiwalne, obejmujące teksty wystąpień, wykładów oraz korespondencję. Przeprowadzona analiza pozwala na sformułowanie wniosku, że Bereday był zwolennikiem jak najszerszego upowszechnienia dostępu do edukacji, także na poziomie akademickim, a potrzebę tę uzasadniał nie tylko argumentami natury praktycznej – odwoływał się przede wszystkim do sfery etyki i wartości humanistycznych. Tego rodzaju rozważania wydają się godne przybliżenia szczególnie współcześnie, kiedy dyskusja na temat kształtowania polityki oświatowej koncentruje się na aspektach utylitarnych, co może prowadzić do umniejszania znaczenia faktu, że dostęp do edukacji stanowi jedno z fundamentalnych praw człowieka, a w konsekwencji – do utrwalania nierówności w tym zakresie.
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie poglądów George'a Zygmunta Fijałkowskiego-Beredaya na temat roli kształcenia wyższego w nowoczesnym społeczeństwie, a szerzej – dostępu do edukacji i powszechnego charakteru instytucji edukacyjnych na każdym etapie kształcenia. Wybór takiej tematyki wynika z faktu, że wspomniany uczony znany jest przede wszystkim ze swojego wkładu w rozwój komparatystyki edukacyjnej. Jego rozważania dotyczące polityki oświatowej i założeń, które należałoby w tym obszarze przyjąć z punktu widzenia potencjalnych korzyści społecznych, nie były do tej pory przedmiotem naukowych dociekań. W badaniach nad omawianym zagadnieniem analizie poddano wybrane publikacje Beredaya, zarówno te o charakterze naukowym, jak i publicystycznym, a także materiały archiwalne, obejmujące teksty wystąpień, wykładów oraz korespondencję. Przeprowadzona analiza pozwala na sformułowanie wniosku, że Bereday był zwolennikiem jak najszerszego upowszechnienia dostępu do edukacji, także na poziomie akademickim, a potrzebę tę uzasadniał nie tylko argumentami natury praktycznej – odwoływał się przede wszystkim do sfery etyki i wartości humanistycznych. Tego rodzaju rozważania wydają się godne przybliżenia szczególnie współcześnie, kiedy dyskusja na temat kształtowania polityki oświatowej koncentruje się na aspektach utylitarnych, co może prowadzić do umniejszania znaczenia faktu, że dostęp do edukacji stanowi jedno z fundamentalnych praw człowieka, a w konsekwencji – do utrwalania nierówności w tym zakresie. ; The aim of this study is to present the views of George Zygmunt Fijałkowski-Bereday on the role of higher education in modern society, and of access to education and the universal nature of educational institutions at every stage of education. The choice of such topics results from the fact that Bereday is mainly known for his contribution to the development of educational comparative studies. His considerations regarding educational policy and its potential social benefits have not been the subject of scientific inquiry. Selected Bereday publications, both academic and journalistic—as well as archival materials, including speeches, lectures, and correspondence—were analyzed in the research on the issue. The analysis leads to the conclusion that Bereday advocated the widest possible dissemination of access to education, at the academic level as well, and that this need was not only justified by practical arguments—he referred primarily to the sphere of ethics and human values. His views seem worthy of consideration particularly nowadays, when the discussion about shaping education policy focuses on utilitarian aspects, which may lead to diminishing the importance of the fact that access to education is a fundamental human right and, in consequence, may perpetuate inequalities in education.
W tekście zaprezentowano współczesne procesy konwergencji narodowych systemów prawnych towarzyszące politycznej integracji Europy jako aspekt szerszych procesów przemieszczania się kompetencji do sprawowania suwerennych prerogatyw na coraz wyższy poziom życia społecznego. Proces ten obserwować można na płaszczyźnie interakcji zachodzących między instytucjami umożliwiającymi, z jednej strony, kontrolę społeczną nad działaniami władzy w wymiarze politycznym, z drugiej zaś strony tymi, które sprawują ją na podstawie kryteriów prawnych (sądy prawa publicznego). Współcześnie, sądy konstytucyjne mające w założeniu stanowić zwieńczenie systemu prawnej kontroli nad władzą polityczną w państwie narodowym okazują się strukturami wspierającymi przekazywanie suwerennych kompetencji poza granice tych państw na rzecz ponadnarodowych struktur politycznych. Odbywa się to poprzez nadawanie postanowieniom narodowych konstytucji znaczenia uwzględniającego treść decyzji politycznych podejmowanych na płaszczyźnie ponadnarodowych organizacji. Pozwala to postrzegać zjawisko europeizacji jako swoiste ponowoczesne signum temporis wieszczące schyłek państwa nowoczesnego. W ramach tego procesu kształtują się, poprzez zasadniczą rekonstrukcję instytucji właściwych nowoczesności, struktury charakterystyczne współczesnym (ponowoczesnym) warunkom społeczno-politycznym. Wydaje się również, że nie da się przeciwdziałać tym procesom na płaszczyźnie politycznej lub prawnej inaczej niż poprzez radykalną zmianę kulturową, nawiązującą w swej treści do przednowoczesnych kategorii intelektualnych.The paper claims that the contemporary europeanization of law is an aspect of a broader political process of the continuing evolution of the political systems of European countries resulting in the transmission of sovereign power to supranational organisations. This is demonstrated through the level of interactions between institutions, providing different means of social control over the activity of the political power. The said interactions concern, on the one hand, institutions performing political control and, on the other hand, courts conducting judicial reviews of the states' activities. Within this context, constitutional tribunals that were established to accomplish the system of judicial review within the nation-state, looking for additional legitimacy which would allow them to extend their prerogatives, started the process of the subordination of the constitutional provisions that are constructed to common European standards, the content of which is determined on supra-national level. Through this mechanism, the true meaning of national constitutional provisions is becoming more and more determined outside the specific countries. This process is influenced both, by the European Court of Human Rights and by the EU Tribunal of Justice. This allows for the empowering of supra-national structures, transforming modern sovereign nation-states into the parts of what might be called after U. Beck and E. Grande, the postmodern "European cosmopolitan empire." The process seems to be unavoidable unless a substantial change in European intellectual culture appears.
The purpose of the research described in this work was to attempt to show transformations of pre-school education in Łódź after Poland had regained independence in 1918. The research was focused on the issue of organising pre-school education by Łódź local government, when the only institutions for pre-school children in Łódź included social shelters run by charitable organizations, parishes, communities of various denominations, and private individuals. Others issues included the stimuli and circumstances which decided about the organization of the first and the subsequent twelve municipal kindergartens in Łódź. The research was based on source materials kept in the National Archive in Łódź; the analysis included documents collected there (mainly documents of the Department of Education and Culture of the Municipal Board of Łódź). As a result, it was concluded that in 1922 the Board started pedagogical supervision of app. 15 community kindergartens and the inspection of their operation revealed many oversights. That issue became the main reason for action taken by the Łódź local government aimed at opening municipal pre-school institutions. The research has led to the conclusion that the transformations which could be observed in pre-school education after 1918 include, most of all, an attempt to standardize the pedagogical aspects of the operation of community shelters with a various status and to increase the level of education through regular supervision and methodological improvement, as well as starting a network of kindergartens in the city by opening the first municipal kindergarten in 1924. ; Celem badań w niniejszym szkicu była próba ukazania przeobrażeń w dziedzinie wychowania przedszkolnego w Łodzi po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Problem badawczy stanowiła kwestia organizowania edukacji przedszkolnej przez łódzki samorząd, kiedy jedynymi placówkami dla dzieci w wieku przedszkolnym w mieście były ochronki społeczne, prowadzone przez organizacje filantropijne, parafie i społeczności różnych wyznań oraz osoby prywatne. Innym zagadnieniem było to, jakie impulsy i okoliczności zadecydowały o zorganizowaniu pierwszej i 12 kolejnych miejskich placówek przedszkolnych w Łodzi. W poszukiwaniu odpowiedzi sięgnięto do materiału źródłowego stanowiącego zasób Archiwum Państwowego w Łodzi, poddając analizie badawczej zgromadzone tam dokumenty (głównie Wydziału Oświaty i Kultury Zarządu m. Łodzi). W wyniku badań stwierdzono, że w roku 1922 zarząd miejski objął nadzorem pedagogicznym około 15 społecznych placówek przedszkolnych, ale kontrole ich pracy wychowawczej wykazywały wiele uchybień. Ta kwestia stała się głównym impulsem do podjęcia przez łódzki samorząd działań ukierunkowanych na zakładanie własnych instytucji wychowania przedszkolnego. Wniosek z badań: przeobrażenia, jakie można odnotować w obszarze edukacji przedszkolnej po 1918 r., to przede wszystkim próba ujednolicenia działalności pedagogicznej ochronek społecznych o różnym statusie, podniesienie poziomu pracy wychowawczej przez systematyczny nadzór i doskonalenie metodyczne oraz zapoczątkowanie – poprzez powołanie w 1924 r. pierwszego miejskiego przedszkola – sieci placówek przedszkolnych w mieście.
The fact that various myths influence the shape of law and the mythologization of some of its aspects is indisputable. In most cases, this process of "mythologization" is perceived pejoratively, leading to the establishment of groundless, irrational ideas and at the same time the rejection of "science" in favor of "fiction". This article aims to propose a different approach to both the concept of myth and the mythologization of law, by referring to the classical, ancient understanding of the concept of mythos as a fable, story. Ancient Greek myth performed a function similar to the law, establishing some basic rules in society. Stressing its "narrative" side indicates that what matters is not so much a description of reality, but a process that emphasizes the relational nature of the community. Thus, relating the myth, just like reading the norm of law, is an interpretation of the event in the light of applicable principles and systems of values, while being also a continuous process of shaping social awareness. Interpreting the law as a story means that those who create and use it lose the luxury of simply remaining the "mouth that pronounces the words of the law" as Montesquieu stated, since they are supposed to care not only for its implementation, but also for the quality and conviction of citizens as to its validity. The proposed form of reading the law as a myth-fable, political myth therefore is a search for a plot, understood as a possibility to act, to respond to the needs and problems of the changing world as well as the development of "the political" politics and education of citizens. ; Fakt wpływu rozmaitych mitów na kształt prawa oraz mitologizacja pewnych jego założeń są niepodważalne. W większości wypadków ten proces "mitologizacji" postrzegany jest pejoratywnie – jako prowadzący do ugruntowania bezpodstawnych, irracjonalnych wyobrażeń i zarazem do odrzucenia "nauki" na rzecz "fikcji". Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie odmiennego podejścia zarówno do samego pojęcia mitu, jak i do mitologizacji prawa poprzez odwołanie się do klasycznego, antycznego rozumienia pojęcia mythos jako fabuły, opowieści. Starogrecki mit pełnił funkcję zbliżoną do prawa, ustanawiał bowiem pewne podstawowe reguły obowiązujące w społeczeństwie. Zaakcentowanie jego strony "fabularnej" wskazuje zaś, że istotny jest nie tyle opis rzeczywistości, ile proces podkreślający relacyjny charakter wspólnoty. Tym samym opowiadanie mitu, podobnie jak odczytywanie normy prawa, stanowi interpretację zdarzenia w świetle obowiązujących zasad i systemów wartości, jest również ciągłym procesem kształtowania społecznej świadomości. Ujęcie prawa jako opowieści powoduje, że ci, którzy je tworzą i stosują, tracą luksus prostego pozostania monteskiuszowskimi "ustami ustawy", ponieważ mają się troszczyć nie tylko o jego wykonywanie, lecz także o jakość oraz przekonanie obywateli co do jego słuszności. Proponowana forma odczytania prawa jako mitu-opowieści, mitu politycznego polega zatem na poszukiwaniu fabuły, czyli możliwości działania umożliwiającego reagowanie na potrzeby i problemy zmieniającego się świata oraz na rozwój polityczności i edukację obywateli.
Tom Cyberbezpieczeństwo wyzwaniem XXI wieku jest opracowaniem, które wpisuje się w kontekst rozważań poświęconych wielorakim aspektom bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni. Autorzy, którzy zostali zaproszeni do realizacji tego projektu, prezentują różne spojrzenia na tę problematykę. Pomysłodawcą pierwszego rozdziału – Główni aktorzy cyberprzestrzeni i ich działalność jest Tomasz Hoffman. Autor, piszący z perspektywy prawno-politologicznej, posiłkujący się dorobkiem nauk o bezpieczeństwie, koncentruje się na ukazaniu potencjalnych aktorów cyberprzestrzeni, ich działalności, a w tym również zachowań niezgodnych z prawem. Cyberbezpieczeństwo, zdaniem Hoffmana, jest nową dziedziną bezpieczeństwa narodowego, z którą nieodłącznie wiążą się takie wyzwania, jak cyberprzestępczość oraz cyberterroryzm. Drugi rozdział – Cyberbezpieczeństwo jako wyzwanie dla współczesnego państwa i społeczeństwa – wyszedł spod pióra Marka Górki. Badacz dokonał przeglądu aktualnego stanu bezpieczeństwa cybernetycznego w kontekście rozprzestrzeniania się zagrożeń pochodzących z cyberprzestrzeni, tworzonych przez organizacje państwowe oraz niepaństwowe. Górka stoi na stanowisku, że cyberprzestrzeń stała się podstawową cechą świata i stworzyła nową rzeczywistość dla prawie wszystkich krajów, co sprawia, że problemy z cyberprzestępczością oraz cyberbezpieczeństwem mają istotne, globalne znaczenie zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym. Z przemyśleniami Górki koresponduje tekst Bogusława Węglińskiego – Cyberterroryści w cyfrowych czasach – profesjonalizacja i digitalizacja współczesnych organizacji terrorystycznych. Autor poddał analizie ewoluujące wraz z rozwojem technologii instrumentarium wykorzystywane przez grupy terrorystyczne, zwracając uwagę na Internet, który otworzył przed nimi nowe możliwości oddziaływania, a w tym także w sferze kreowania przekazu medialnego. W tekście zawarte są również dociekania dotyczące możliwości użycia przez terrorystów dronów. Nadmieńmy, że także czwarty rozdział Ataki cyberfizyczne a system bezpieczeństwa narodowego, którego autorem jest Bogusław Olszewski, wpisuje się w nurt wcześniejszych dociekań. W tej części tomu poruszone zostały sprawy związane z niepożądanym oddziaływaniem systemów cyberfizycznych na bezpieczeństwo otoczenia międzynarodowego. Zdaniem Olszewskiego, ich hybrydowy (cyfrowo-materialny) charakter sprawia, że wpływają nie tylko na logiczną warstwę cyberprzestrzeni, ale także na dziedzinę fizyczną. Umożliwiają m.in. destabilizację porządku wewnętrznego państwa, co w konsekwencji może prowadzić do destrukcyjnych zmian w szerszym, międzynarodowym kontekście. Stanowią zatem wielowymiarowe zagrożenie dla szeroko pojętego systemu bezpieczeństwa globalnego W rozdziale piątym, Marcin Adamczyk przedłożył tekst Cyberszpiegostwo w relacjach chińsko-amerykańskich w kontekście potencjalnej zmiany światowego hegemona. Opracowanie poświęcone jest działaniom Chińskiej Republiki Ludowej w cyberprzestrzeni, ukierunkowanych na nielegalne pozyskanie amerykańskich technologii wojskowych i cywilnych. Zdaniem autora, Państwo Środka jest aktualnie jedynym krajem, który obecnie mógłby rzucić wyzwanie dominacji Stanów Zjednoczonych. Dążenie do uzyskania statusu państwa hegemonicznego wymaga zatem od Pekinu zbudowania odpowiedniej koalicji wspierającej Chiny na arenie międzynarodowej, ale również zmniejszenia dystansu ekonomicznego, jaki dzieli to państwo od Waszyngtonu. Autorem kolejnego rozdziału jest Kamil Baraniuk, którzy przygotował tekst Zarys przemian instytucjonalnych rosyjskiego wywiadu radioelektronicznego. Baraniuk podkreśla, że współczesny wysoki stopień zinformatyzowania społeczeństw i powszechności korzystania z technologii informatycznych sprawia, iż dane o charakterze sygnałowym i elektromagnetycznym stanowią bardzo istotne źródło informacji dla wyspecjalizowanych instytucji, zajmujących się ich gromadzeniem oraz przetwarzaniem. W tym kontekście zarysowuje genezę i przekształcenia instytucjonalne wywiadu radioelektronicznego Federacji Rosyjskiej, a co za tym idzie wojskowe i cywilne instytucje zajmujące się tego rodzaju działalnością na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, przy uwzględnieniu ich zadań, a także zmian personalnych w ich kierownictwie. Rozdział siódmy napisany został przez dwie autorki z Ukrainy. Tetiana W. Nagachevskaya i Lyudmila Frliksowa przygotowały rozważania zatytułowane Napriamky formuwannia miżnarodnoji konkurentospromożnosti IT-sektoru Ukrajiny. Zawierają one analizę stanu i osobliwości kształtowania się międzynarodowej konkurencyjności sektora IT na Ukrainie. Nagachevskaya i Frliksowa zaprezentowały pozycję ukraińskiego sektora IT rozpatrywaną w kontekście Networked Readiness Index, który mierzy skłonność do wykorzystywania przez kraje możliwości oferowanych przez technologie informacyjno-komunikacyjne. Ponadto, ukazały przewagę konkurencyjną i wady ukraińskich firm IT na rynkach międzynarodowych oraz kierunki wzrostu międzynarodowej konkurencyjności sektora informatycznego Ukrainy. Kolejne dwa rozdziały dotykają problematyki religijnej w cyberprzestrzeni. Autorem dociekań – Religijne i parareligijne grupy destrukcyjne: wyzwania cyberprzestrzeni – jest Wojciech Gajewski, który zwraca uwagę na sprawę penetrowania wirtualnej przestrzeni przez destrukcyjne grupy religijne. Jego zdaniem, stanowią one wzrastające zagrożenie nie tylko dla jej indywidualnych użytkowników, ale także zbiorowości społecznych. Religioznawca jest zwolennikiem podejmowania szeroko zakrojonych działań badawczych, edukacyjnych, a także prawnych, które wpłyną na ograniczenie negatywnych następstw ich aktywności w cyberprzestrzeni. Z kolei, Lucjan Klimsza przedłożył tekst Filozoficzne aspekty działania Internetu w kontekście zadań misyjnych Kościoła. Autor, który jest duchownym ewangelickim, zwraca uwagę na możliwości, jakie otwiera przed współczesnym chrześcijaństwem dostęp do przestrzeni cyfrowej. Klimsza wyraźnie zaznacza, że obecny Kościół musi być wspólnotą multimedialną, jednakże nie wirtualną, która jest oddalona od człowieka i jego realnej egzystencji. Autor, Internet postrzega zatem jako metamedium umożliwiające przekazywanie treści religijnych, które może być pomocne m.in. w spotkaniu i relacjach człowieka z człowiekiem oraz Boga z człowiekiem. Dziesiąty rozdziały Cyberbezpieczeństwo jako konstrukt w polskiej przestrzeni publicznej, będący rozważaniami o nachyleniu politologicznym, napisał Przemysław Mikiewicz. Tekst jest refleksją nad obecnością kategorii cyberbezpieczeństwa w polskiej przestrzeni publicznej, którą autor zawęził do opiniotwórczego oddziaływania centralnych instytucji państwowych oraz partii politycznych. Autor wskazuje, że pojęcie cyberbezpieczeństwa jest obecne w polskiej przestrzeni publicznej w różnym stopniu w dokumentach rządowych i w programach partii politycznych. Zdaniem Mikiewicza, występuje zasadnicza asymetria pomiędzy oboma typami dokumentów: dokumenty urzędowe poświęcają uwagę cyberbezpieczeństwu w znacznym stopniu, podczas gdy w dokumentach partyjnych kwestia ta jest jedynie wzmiankowana. Tak więc, cyberbezpieczeństwo jawi się jako rodzaj konstruktu, za pomocą którego kreowany jest obraz świata pełnego nienamacalnych niebezpieczeństw, do zwalczania których nieodzowne wydaje się publikowanie dokumentów pod postacią kolejnych doktryn i strategii walki z zagrożeniami w cyberprzrestrzeni. W nurt rozważań politologicznych wpisują się także dwa kolejne teksty. Autorem pierwszego jest Grzegorz Tokarz, którego dociekania zostały zatytułowane Internet jako instrument nawoływania do przemocy – przykład organizacji "Krew i Honor" Polska. Tekst przybliża działalność polskiej sekcji neonazistowskiej organizacji "Krew i Honor", a w tym zawartość jej strony internetowej, która jest istotnym narzędziem w propagowaniu idei tego środowiska, jak również źródłem informacji o osobach oraz instytucji uznawanych za zdrajców "białej rasy". Drugi tekst, który zarazem kończy niniejszy tom przygotował Mariusz Kozerski. W rozdziale Dawne afery polityczne ze współczesnej perspektywy: przykład sprawy Barschela/Pffeifera analizowana jest rola, jaką media odgrywają w nagłaśnianiu afer politycznych. Autor poddał oglądowi wydarzenia, które rozegrały się w latach 80 XX wieku, w północnoniemieckim landzie Szlezwik-Holsztyn, a w których ważną rolę odegrał opiniotwórczy tygodnik "Der Spiegel". Dodajmy, że Kozerski podejmuje się również próby odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób afera kilońska mogłaby przebiegać współcześnie, w kontekście potencjału informacyjnego/opiniotwórczego, którym charakteryzuje się globalna sieć komputerowa. ; "Cybersecurity as the challenge of the XXI century" is a collection of considerations dedicated to various aspects of security in cyberspace. Authors, who have been invited to this project, present different views on this subject. An author of the first chapter, "The main actors of cyberspace and their activities", is Tomasz Hoffman. Writing from a legal and political perspective, including the achievements of security sciences, he tries to present potential actors of cyberspace, and their activities, including behaviors against the law. Cybersecurity, according to Hoffman, is a new element of national security and is related to challenges, such as cybercrime and cyberterrorism. The second chapter, "Cybersecurity as a challenge for modern countries and societies", has been written by Marek Górka. The researcher has reviewed the current situation of the cybersecurity in the context of the spread of dangers in cyberspace, created by government and non-government organizations. Górka states that cyberspace has become a basic feature of the world and has created a new reality for almost all countries, what caused that the problems with cybercrime and cybersecurity became significant in both, the political and the economic aspect. A text, which corresponds to the Górka's thoughts, is the text "Cyberterrorists in digital times - professionalization and digitalization of modern terrorist organizations" by Bogusław Węgliński. The author has analyzed the instruments used by terrorist groups. The instruments which have been evolving along with the development of technology. The most important of them is the Internet, which has opened new opportunities for terrorists, including digital communicating. The text also includes aspects of the usage of drones by terrorists. The fourth chapter, "Cyber-physical attacks and the national security system", by Bogusław Olszewski, is also related to the previously mentioned issues. This part of the book deals with matters of the undesirable impact of cyber-physical systems on the safety of the international environment. According to Olszewski, their hybrid (digital-material) character causes that they affect not only the logical aspect of cyberspace but also the physical one. They enable destabilization of the internal structure of countries, what can lead to destructive changes in the wider, international context. They are a multifaceted danger to the broadly understood system of the global security. In the fifth chapter, Marcin Adamczyk has presented a text titled "Cyberspying in Chinese-American relations, in the context of the potential change of the world hegemon". The study is dedicated to the activities of the People's Republic of China in cyberspace, taken to acquire American military and civil technologies. The author claims that China is currently the only country that could challenge the global domination of the United States. However, to obtain the status of the hegemonic state, Beijing would need to build a solid coalition, supporting China on the international arena, but also reduce the economic distance between Beijing and Washington. An author of the next chapter is Kamil Baraniuk, who has prepared a text titled "Outline of the institutional changes in the Russian radio-electronic intelligence". Baraniuk emphasizes that the high level of computerization of societies and the common use of information technologies makes the signal and electromagnetic data a very important source of information for specialized institutions dealing with information collection and processing. In this context the author outlines the genesis and the institutional transformation of the Russian radio-electronic intelligence, as well as the military and civil institutions dealing with this kind of activities over the last decades, analyzing their tasks and personnel changes in their management. The seventh chapter has been written by two authors from Ukraine. Tetiana W. Nagachevskaya and Lyudmila Frliksowa prepared a text "Napryamky formuvannya mizhnarodnoyi konkurentospromozhnosti IT-sector Ukrayiny". This text contains an analysis of the current situation and peculiarities in the shaping of the international competitiveness of the IT sector in Ukraine. Nagachevskaya and Frliksowa have presented the position of the Ukrainian IT sector, considered in the context of the Networked Readiness Index, which measures the tendency of different countries to use the opportunities offered by informational and communicational technology. In addition, they have shown competitive advantages and disadvantages of Ukrainian IT companies on international markets, and directions of growth of the international competitiveness of the IT sector in Ukraine. Next two chapters have been related to religious issues in cyberspace. "Religious and pseudoreligious destructive groups: the challenges of cyberspace" has been written by Wojciech Gajewski, who pays attention to the matter of penetrating of the virtual space by various destructive religious groups. In his opinion, they become increasing dangers not only for individual users of the cyberspace but also for entire social groups. The religious scholar is a supporter of extensive research, educational and even legal activities, that suppose to reduce the negative consequences of the sectarian activity in cyberspace. Next author, Lucjan Klimsza, has presented a text "Philosophical aspects of the Internet in the context of missionary tasks of the Church". Klimsza, who is a Protestant pastor, pays attention to the possibilities that the access to the digital space opens to contemporary Christianity. He clearly states that the current Church must be a multimedia, but not a virtual community, distant from a man and his real existence. The author sees the Internet as a meta-medium enabling the transmission of religious content, which may be helpful in cognition and relationship between man and God, as well as between man and man. Tenth chapter, "Cybersecurity as a construct in the Polish public space", has been written by Przemysław Mikiewicz from a political perspective. The text is a reflection of the presence of the cybersecurity in Polish public space, which has been specified by the author as the opinion-making influence of the central government institutions and political parties. The author indicates that the concept of the cybersecurity is present in the Polish public space in government documents and programs of political parties. According to Mikiewicz, there is a fundamental asymmetry between these two types: government documents pay a lot of attention to cybersecurity, programs of political parties, however, only mention about the issue. Finally, cybersecurity appears as a kind of a construct used to create an image of the modern world, full of immaterial dangers, which might be eliminated only by publication of new doctrines and strategies, created to combat dangers in cyberspace. The political aspect of the cybersecurity issue is present also in the next two texts. An author of the first one is Grzegorz Tokarz, whose section has been titled "The Internet as an instrument to incite violence - an example of Poland". The text introduces activities of the Polish section of this neo- Nazi organization, including the content of its website, which is an important tool, used to promote the ideas of this environment, as well as a source of information about people and institutions considered to be the traitors of the "white race". The second text, which also ends this book, has been prepared by Mariusz Kozerski. In this chapter, titled "Former political scandals from a modern perspective: an example of the Barschel/Pffeifer case", the analyzed issue is the role played by media to publicize political scandals. The author has reviewed incidents that took place in the 1980s, in the German land of Schleswig-Holstein. A significant role in those happenings was played by "Der Spiegel", an opinion-forming weekly magazine. Let's add that Kozerski also tries to answer the question of how that, socalled "Kiel scandal" could look like if it happened today, in the context of the contemporary informational/opinion-forming potential, which characterizes the global computer network.
The process of changes in systems of post-secondary education in several West European countries was initiated by the national governments in the 1960s. The task assigned then to the universities, i.e. to provide training conformable to the demands of the labour market and thus to assist with achieving social and economic aims set by the governments, is still valid. This paper presents results of the reforms of educational systems in selected countries. Its first part gives the general background of the reforms. Opinions about the effects of the changes are equivocal. The development of institutions of higher learning, greater accessibility of it and the increase of the number of students are considered as positive. Still, in the assessments of quality the opinion prevails that the changes have brought about mediocre effects as compared with what had been intitially intended. The most frequently cited reason why the governmental projects of reforms failed is the way in which institutions of higher learning respond to external inspirations of changes; it is said that the conservative system of academic education can be reformed only through self-regulation processes. The final effect of reforms is also strongly affected by educational aspirations of young people, which depend neither on the nature of governmental initiatives nor on traditional educational preferences of the universities. The author illustrates the above statements with selected aspects of the reforms of educational systems in Germany and France and with the effects of the introduction of preferential points into the system of new students recruitment in Poland in the 1960s. Her presentation of the problem from one side only is intended to provoke a wider debate. Ewa Chmielecka Catalogue ; Zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych proces zmian w systemach kształcenia ponadśredniego wielu krajów Europy Zachodniej został zainicjowany przez rządy tych krajów, a podjęte w tym czasie próby włączenia uniwersytetów do realizacji społecznych, a zwłaszcza ekonomicznych celów polityki rządowej poprzez podporządkowanie kształcenia uniwersyteckiego wymaganiom rynku pracy, trwają w zasadzie do dziś. W licznych opracowaniach, powstałych z inicjatywy znaczących organizacji międzynarodowych, podkreśla się jednakże ograniczoną efektywność dotychczasowych działań w tym zakresie. Ten punkt widzenia przeważa w ocenach dokonywanych w kategoriach jakościowych. Rozwój instytucji wyższego wykształcenia, zwiększenie dostępności studiów i skokowy przyrost liczby studiujących powoduje, że w wielu ocenach przeważają akcenty pozytywne. Zasadniczo odmienny ton w poglądach na temat jakościowych wyników dokonywanych zmian sprawia, że generalnie traktowane są jako "mieszanina sukcesu i niepowodzenia" (Cerych, Sabatier 1986). Główny powód niejednoznaczności ocen wynika stąd, że skutki społeczne - istotny aspekt reform studiów wyższych wielu krajów - nie dają się ująć w kategoriach jakościowych (Husen 1990; Skóldberg 1991). Wśród najczęściej wymienianych powodów niepowodzeń rządowych projektów reform jest sposób reagowania instytucji wyższego wykształcenia na inspiracje dotyczące zmian przychodzących z zewnątrz: system kształcenia akademickiego, jako konserwatywny i z natury niepodatny na wpływy otoczenia, może być reformowalny wyłącznie poprzez procesy samoregulacji (Vught 1989). Istotny wpływ na efekt wdrożeń nowych rozwiązań mają ponadto aspiracje edukacyjne młodzieży, przeważnie niezależne zarówno od charakteru rządowych inicjatyw, jak i od tradycyjnych, edukacyjnych preferencji uczelni. W artykule przedstawiono przykłady, które mogą być poparciem powyższych twierdzeń. Zamierzoną jednostronność spojrzenia na problem traktujemy jako wstęp do szerszej dyskusji.
The aim of the study is a comparison of re-privatization policy pursued in Poland and other countries of Central and Eastern Europe, with particular emphasis on the former GDR. Poland has chosen a completely different approach to this issue from that of the Germans. Despite the claims of former owners concerned, in almost 2/3 of the former GDR territory, the German legislature quickly and decisively resolved these issues, so that they do not impinge on the current social and economic life of Germany. Poland however, after two decades of transformation, has still not developed a clear position on this issue, while successive legislation projects end in failure or are postponed indefinitely. This practice leads to doubt as to whether our country can be regarded as fully integrated with the West in terms of compliance with standards of the modern state, which resolves sensitive issues and seeks to eliminate hot spots in contacts with foreign countries (e.g. the return of former Jewish property). Reprivatization is important for several reasons, of both legal and economic nature. Lack of a solution raises a sense of injustice among former owners, generates numerous conflicts on the citizen-state line, and calls into question the constitutionally guaranteed protection of property rights in Poland. On the other hand, a thankless objective of an economist is to assess the economic aspects of a possible compensation program – could Poland afford it? What would be the costs of abandonment of any action? In the first part of the study the regulations on property restitution in the former Eastern bloc countries are shortly discussed. Then attention is paid to the legal and economic conditions of the property restitution process in Poland. The article ends with conclusions. ; Cel opracowania stanowi porównanie polityki reprywatyzacyjnej prowadzonej w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem byłej NRD. W Polsce zaobserwować można zupełnie odmienne podejście do tej problematyki niż u naszych zachodnich sąsiadów. Pomimo, że roszczenia dawnych właścicieli dotyczyły niemal 2/3 terytorium byłej NRD, niemiecki ustawodawca szybko i zdecydowanie rozwiązał te kwestie, dzięki czemu nie rzutują one na obecne życie społeczne i gospodarcze RFN. Polska natomiast po dwóch dekadach transformacji wciąż nie wypracowała jasnego stanowiska w tej sprawie, zaś kolejne rządy podejmują bezskuteczne próby regulacji lub odsuwają problem w bliżej nieokreśloną przyszłość. Taka praktyka każe wątpić, czy można uznać nasz kraj za w pełni zintegrowany z Zachodem, w sensie spełniania standardów nowoczesnego państwa, które rozwiązuje drażliwe sprawy i stara się likwidować punkty zapalne w kontaktach z zagranicą (np. zwrot mienia pożydowskiego). Reprywatyzacja jest istotna z kilku przynajmniej powodów o naturze zarówno prawnej, jak i ekonomicznej. Brak rozwiązania dawnych krzywd rodzi poczucie niesprawiedliwości, generuje liczne konflikty na linii obywatel-państwo i rodzi wątpliwości w gwarantowaną konstytucyjnie ochronę praw własności w naszym kraju. Z drugiej strony należy pytać o aspekty ekonomiczne ewentualnego programu odszkodowawczego – czy Polskę po prostu na to stać? Jakie są koszty zaniechania jakichkolwiek działań? W pierwszej części opracowania omówione zostaną uwarunkowania prawne i ekonomiczne procesu reprywatyzacji w Polsce. Następnie przybliżone zostaną regulacje dotyczące zwrotu majątku w wybranych krajach byłego bloku wschodniego. Artykuł kończą wnioski.
The aim of the study is a comparison of re-privatization policy pursued in Poland and other countries of Central and Eastern Europe, with particular emphasis on the former GDR. Poland has chosen a completely different approach to this issue from that of the Germans. Despite the claims of former owners concerned, in almost 2/3 of the former GDR territory, the German legislature quickly and decisively resolved these issues, so that they do not impinge on the current social and economic life of Germany. Poland however, after two decades of transformation, has still not developed a clear position on this issue, while successive legislation projects end in failure or are postponed indefinitely. This practice leads to doubt as to whether our country can be regarded as fully integrated with the West in terms of compliance with standards of the modern state, which resolves sensitive issues and seeks to eliminate hot spots in contacts with foreign countries (e.g. the return of former Jewish property). Reprivatization is important for several reasons, of both legal and economic nature. Lack of a solution raises a sense of injustice among former owners, generates numerous conflicts on the citizen-state line, and calls into question the constitutionally guaranteed protection of property rights in Poland. On the other hand, a thankless objective of an economist is to assess the economic aspects of a possible compensation program – could Poland afford it? What would be the costs of abandonment of any action? In the first part of the study the regulations on property restitution in the former Eastern bloc countries are shortly discussed. Then attention is paid to the legal and economic conditions of the property restitution process in Poland. The article ends with conclusions. ; Cel opracowania stanowi porównanie polityki reprywatyzacyjnej prowadzonej w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem byłej NRD. W Polsce zaobserwować można zupełnie odmienne podejście do tej problematyki niż u naszych zachodnich sąsiadów. Pomimo, że roszczenia dawnych właścicieli dotyczyły niemal 2/3 terytorium byłej NRD, niemiecki ustawodawca szybko i zdecydowanie rozwiązał te kwestie, dzięki czemu nie rzutują one na obecne życie społeczne i gospodarcze RFN. Polska natomiast po dwóch dekadach transformacji wciąż nie wypracowała jasnego stanowiska w tej sprawie, zaś kolejne rządy podejmują bezskuteczne próby regulacji lub odsuwają problem w bliżej nieokreśloną przyszłość. Taka praktyka każe wątpić, czy można uznać nasz kraj za w pełni zintegrowany z Zachodem, w sensie spełniania standardów nowoczesnego państwa, które rozwiązuje drażliwe sprawy i stara się likwidować punkty zapalne w kontaktach z zagranicą (np. zwrot mienia pożydowskiego). Reprywatyzacja jest istotna z kilku przynajmniej powodów o naturze zarówno prawnej, jak i ekonomicznej. Brak rozwiązania dawnych krzywd rodzi poczucie niesprawiedliwości, generuje liczne konflikty na linii obywatel-państwo i rodzi wątpliwości w gwarantowaną konstytucyjnie ochronę praw własności w naszym kraju. Z drugiej strony należy pytać o aspekty ekonomiczne ewentualnego programu odszkodowawczego – czy Polskę po prostu na to stać? Jakie są koszty zaniechania jakichkolwiek działań? W pierwszej części opracowania omówione zostaną uwarunkowania prawne i ekonomiczne procesu reprywatyzacji w Polsce. Następnie przybliżone zostaną regulacje dotyczące zwrotu majątku w wybranych krajach byłego bloku wschodniego. Artykuł kończą wnioski.
The aim of the article was the analysis of the political thought of Unia Demokratyczna, Unia Wolności and Partia Demokratyczna demokraci.pl, that refers to one of fundamental pillars of the activity of this group, i.e. the past, and the influence of Komitet Obrony Robotników (Workers' Defense Committee) and "Solidarności" (Solidarity) on the ideological heritage and functioning of UD, UW and PD. The focus was also put on the issue if, and in what way the leading figures of the analysed political subjects emphasised, in the new political reality, their origins while being in widely understood political opposition in the 70s and 80s of the 20th century, and how the program content of KOR and "Solidarity" was reflected in UD, UW and PD statements. The research aim undertook within the considerations was verification of the following research hypotheses: 1) referring to the tradition of Solidarity in the communities of UD, UW and PD was treated as legitimization of power and social trust; 2) associating of UD, UW and PD with the tradition deriving from the period of political opposition was something artificial and created entirely for the purposes of the political campaign and treated as a marketing measure. Among the applied research methods a significant meaning had the analysis of the sources of political thought, including program documents, stenographs of conferences or numerous interviews, as well as the comparative method that served to compare positions of political parties towards particular issues. The conducted analyses imply that UD, UW and PD had different approaches towards the tradition of KOR and "Solidarity", which resulted from grading the political heritage and adaptability of these aspects of activities undertaken in 70s and 80s that suited the new political reality. In this sense the only acceptable form of emphasising the tradition of "Solidarity" in the political thought of UD, UW and PD was using it for promotional purposes in the period of political campaigns, with almost no reference to the tradition of KOR. ; Celem artykułu była analiza myśli politycznej Unii Demokratycznej, Unii Wolności i Partii Demokratycznej demokraci.pl odnosząca się do jednego z zasadniczych filarów działalności tego środowiska, tj. przeszłości, a zwłaszcza wpływu tradycji Komitetu Obrony Robotników i "Solidarności" na dorobek ideowy i sposób funkcjonowania UD, UW i PD. Uwagę skoncentrowano również na tym, czy i w jaki sposób czołowe postacie analizowanych podmiotów politycznych, podejmując aktywność w ramach szeroko pojętej opozycji politycznej w latach 70. i 80. XX wieku, akcentowały w nowej rzeczywistości politycznej swój rodowód oraz na ile treści programowe KOR i "Solidarności" znalazły swoje odzwierciedlenie w enuncjacjach UD, UW i PD. Celami badawczymi podjętymi w ramach poczynionych rozważań była weryfikacja następujących hipotez badawczych: 1) powoływanie się na tradycję "Solidarności" w środowisku UD, UW i PD traktowano w kategoriach legitymizacji władzy i społecznego zawierzenia; 2) utożsamianie się przez UD, UW i PD z tradycją wywodzoną z okresu działalności opozycji politycznej było tworem sztucznym stworzonym wyłącznie na potrzeby kampanii wyborczych traktowanym jako zabieg marketingowy. Wśród wykorzystanych metod badawczych istotne znaczenie odegrała analiza źródeł myśli politycznej, w tym licznych dokumentów programowych, stenogramów konferencji czy wywiadów, oraz metoda komparatystyczna, służąca porównaniu stanowisk partii politycznych wobec podejmowanej problematyki. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż UD, UW i PD odmiennie podchodziły do tradycji KOR i "Solidarności", co wynikało z różnicowania dziedzictwa opozycyjnego i zarazem adaptowalności tych aspektów działalności z lat 70. i 80. XX wieku, które przystawały do nowej rzeczywistości politycznej. W tym znaczeniu jedyną akceptowalną formą eksponowania tradycji "Solidarności" w myśli politycznej UD, UW i PD było wykorzystywanie jej do celów promocyjnych w okresie kampanii wyborczych, przy znikomym wręcz odniesieniu do tradycji KOR.
The book contains a thorough analysis of the European Union institutional system as a specific, sui generis international organisation, in the context of its legitimization (its validity and legitimacy). The book is mainly theoretical. Primarily, the author aims at presenting a reliable depiction of the EU institutional system legitimization through the prism of the theoretical output concerning legitimization of the political power, including and accentuating the indicated specificity of the EU as a distinct international organisation. Secondly, he took into consideration the changes introduced into the legal foundations of the EU functioning, pursuant to the Lisbon Treaty – the latest treaty reforming the structures of the Union. In the context of the main theme of the present study, these changes are important not only in terms of the EU institutions themselves, i.e. their competences and reciprocal relations, but also with regard to the fundamental change of the legal character of the EU, and the alterations introduced into the individual Union politics. Thirdly, the author attempts to present the problem of the EU institutional system legitimization in the special circumstances, i.e. in the situation of the most profound economic crisis that the EU members have faced since the beginning of the integration process. The EU is regarded as a specific structure, being neither a state nor a typical international organisation. Such an approach was the starting point for the main premise of the present book – the idea that the thesis about the deficiency of democracy in the EU, formulated in the literature on the subject and in the public debate, is a certain simplification, and the characteristic features of the EU and its institutions, which provoked the formulation of such a thesis, should be considered in a broader context, such as the problem of the EU institutional system legitimization and, alternatively, the deficiency of that legitimization. For the direct democratic legitimization is only one of many sources of legitimacy of the EU institutional system and of the Union as a specific international organisation in general – an extremely important source, perhaps the most important, yet not the only one. Thus, the legitimization of the EU and its institutions should be analysed in a broader perspective, which also includes other sources of legitimization – as it is done in case of every political power which, striving for its legitimization to be as strong as possible, attempts to derive it from the largest number of sources. According to the author of the book, to base the EU institutional system legitimization only on the grounds of the direct democratic legitimization characteristic of a democratic state, would be tantamount to a certain disruption of the right order. It would rather be a symptom of too advanced an integration on the "institutional" level in comparison to the extent of the "material" integration. Until the EU is a structure sui generis, in which case it is a combination of features characteristic of an intergovernmental, international organisation, a supranational organisation or a state, the nature of legitimization of this structure should also be specific. The most important role should be played by the democratic legitimization, which should be completed with other sources, owing to which the functioning of the EU institutional system, and the whole EU, could be recognised as legally valid. Apart from the main thesis also other theses and hypotheses are posed in the book. The first chapter is a certain theoretical introduction and a basis to the deliberations presented in the further parts of this study. In the first subsection, with reference to the literature on the subject, the problem of legitimization (legitimacy) of the political power, i.e. the concept, classifications and sources of legitimization (legitimacy) of the political power, have been synthetically depicted. In another part of chapter one, the author attempts to relate the problem of legitimization to the EU as a specific international organisation and to formulate his own definition of legitimization deficiency with regard to EU institutional system. Bearing in mind that the problem of legitimization deficiency in the EU (EC) has not been discussed on a larger scale until certain stage of development of integration process was reached, in 1.3. subsection, the author raises some questions concerning: the sufficiency of legitimization of the integration process during the first few decades after the Second World War, the grounds for that legitimization and the reasons why, at a certain stage of the EU (EC) development the legitimization of the Union's institutional system started to be considered insufficient, which was manifested in the opinions acknowledging the democracy and legitimization deficiency. The first chapter ends with a passage devoted to the importance of the EU institutional system legitimization, whereas the significance of legitimization to the political power and political institutions in general, consitutes its reference point. The second chapter (subsections 2.3.–2.8.) presents a synthesis of the evolution of the EU (EC) institutional system in the context of its legitimization, from the moment of the EC founding treaties ratification, till the time the changes pursuant to the Lisbon Treaty were introduced. The author focused here mainly on the competences of the particular EC (EU) institutions and their reciprocal relations, which should make it possible to observe two main tendencies in the dynamics of changes taking place in this field, and present its specificity and distinctiveness in comparison to the systems of democratic states. At the beginning of this chapter, a thesis has been formulated (simultaneously, becoming an extension of the attempt to determine why, at a certain stage of the integration process, the issue of democracy/legitimization deficiency started to be discussed – a question that was raised in the first chapter), which states that the legitimization of the EU institutional system will be sufficient, if the law regulations and political practice of their functioning are convergent with the level of advancement of the integration process in various spheres of social life; in other words, the "institutional" integration should correspond with the "material" integration (that is the Union politics). To that end, the author made an attempt to present, in a synthetized form, the development of the "material" integration (subsection 2.1.), which he completed with an analogical endeavour to illustrate the evolution of the EU (EC) institutional system in the context of its legitimization (subsection 2.9). For in accordance with the increasingly common approach, the EU institutions are treated as a system, the concept and principles of which have been presented in 2.2. subsection. In the third chapter, the author presents the EU institutional system in its current form, that is with the changes introduced under the Lisbon Treaty. Here, the selected aspects regarding competences and functioning of the particular EU institutions have been depicted, as well as the relations between them in the context of legitimization. Additionally, three selected problems regarding the EU institutional system have been raised, which are especially important in the context of its legitimization (the relation between the EU institutional system and the institutions of the EU member states, the question of transparency in the functioning of the EU institutions, as well as the Union budgets in the consecutive years). In the last subsection (3.9.) the specific features of the EU institutional system, significant in the context of its legitimization, have been identified. The fourth chapter is devoted to the functioning of the EU institutional system in the perspective of four basic sources of its legitimization, i.e. indirect and technocratic, direct and democratic, utilitarian, and one consisting of "values". The chapter ends with a conclusion outlining the specificity of the EU and its institutional system with regard to the sources of its legitimization, which is especially important in the context of the book's main thesis. The fifth chapter concerns the problem of legitimization of the EU institutions in the context of the economic crisis, which the EU member states struggle with since around the year 2008. The sixth chapter, in turn, regards the so called subjective (empirical, social) dimension of the EU institutions' legitimization, that is, the way this problem is perceived by the citizens of the EU member states. It has been based on the results of opinion polls conducted for the use of Eurobarometer, from among which these questions and answers were selected, which could be applied to illustrate the way the EU citizens perceive the Union institutions in the context of their legitimization. The closing remarks include the most important conclusions drawn from the conducted analyses and the potential reforms and modifications of the EU institutional system, which may allow for the reinforcement of its legitimization, primarily in its democratic aspect. The bibliography contains a list of sources which were cited and referred to in the book.
In 2015 we celebrate the twenty-fifth anniversary of the first free local elections to self-governing bodies. Those elections activated local citizens initiatives and greatly contributed to the transformation in our social awareness, leading to real change in Poland's political regime. The underlying rationale of free local elections, however, was the package of laws adopted on 8 March 1990 which created real self-government, enabled the elections to commune and municipality councils of 27 May 1990 and introduced a new dynamic to the process of the decentralisation of the state.Changes are always the result of dreams and our ability to realise them. It is possible to make them if there exist organisational structures and institutions which allow such changes to be made. The need for political transformation had long been felt and deliberated on by those involved in spatial development or and for whom the state monopoly status quo was unacceptable. To quote the late and much missed Professor Jerzy Regulski, the implementation of self-governance was departure from the monopoly of central government, which in turn meant an actual change in the political regime. The reform of 1990 broke up five monopolies of an authoritarian state which had existed in Poland since the end of the World War II: the political monopoly of one party, of centralised power, of uniform state ownership, of public finances and the state budget, and of the uniform public administration of the state.However, it must always be remembered that the possibility of realising dreams of a change in the nature of the state was shaped in the first triumphant stage of the Solidarity period in 1989, and later became a stable basis for the future in the resolution of the First National Congress of Solidarity Delegates and in the 'Samorządna Rzeczpospolita' (A Self-governing Republic) document. The success of the real change of 1990 was rooted in the long term determination and persistence of those whose personal experiences were involved in the quest for rationality in land management. Both Professor Jerzy Regulski and Professor Michał Kulesza drew their inspiration to change the political regime from the need to ensure that society worked in a way that would allow the local needs and initiatives be articulated, and inhabitants having the ability to take concrete decisions about the surrounding environment. In this way, the existing possibility of active involvement in local initiatives, incapable of being realised in the former political system, would become a reality and the citizens would be able to make collective decisions about their local area. This would also give a chance to oppose formally the investment logic resulting from the central planning of those times.The analytic work aimed at the transformation of the political regime that Professor Regulski started in the 1970s during his employment at the University of Lodz were subsequently continued at the Economic Institute of the Polish Academy of Sciences and led to the formation of a group of individuals for whom self-governance became a core value of the new regime and a way of looking at the modern state. The change that took place in 1990 was the beginning of the building of a de-centralised, modern state, the status of which was subsequently confirmed when Poland adopted the Council of Europe Framework Convention for the European Charter of Local Self-Government. Self-government is never an institution whose constitution is ever finished. This was shown during the reform carried out by Prime Minister Jerzy Buzek's government, which continued the break-up of the monopoly of power and implemented subsidiarity principles at the regional level enabling them to exercise powers locally, in newly created districts (powiat), as well as in the later legislative changes pertaining to the regulations governing the election of mayors (wójt or burmistrz) or the work of the Komisja Wspólna Rządu i Samorządu (Joint Committee of the Government and Self-Government). Today, after 25 years of our experience with self-government, we are much more aware of the changes needed in the self-governing system. They include the strengthening of actual independence of self-government achieved through the ensured free choice of the manner in which self-government bodies will carry out their tasks, guaranteed revenues and the possibility given to commune and municipality authorities of exercising real influence on their size, improved cooperation between communes and municipalities (gmina) and districts (powiat), and, fore and foremost, by ensuring all citizens a chance of co-decision on matters which directly affect them. Changes in the regime of self-governance are a consequence of its assessment by external, independent experts but are also motivated by the natural dynamics of the changes resulting from the very essence of self-governance and its institutions, communes and municipalities (gmina), districts (powiat) and regions (voivodships).In 2010 associations of self-governing units realised the need for change and amendments to the law on self-governance. Thus, they formulated a number of proposals which were included in a document called 'Requests to the President of the Republic of Poland to commence work on the white book of territorial self-government in the year of the 20th anniversary.' This document initiated work on a draft law which in 2013 became the subject of a legislative initiative put forward by President Bronisław Komorowski. The purpose of the new law on the collaboration of self-governing bodies in local and regional development is to strengthen the role of the citizen as well as the community in the work of self-government in Poland. The effort that Professors Jerzy Regulski and Michał Kulesza in their capacity as Advisors to President Komorowski put into the legislative work remains invaluable. It is believed that the involvement of individual citizens constitutes the strength of self-government and is a guarantee of its role at the service and in the interest of communities, individual inhabitants and businesses. Hence the need for enhanced collaboration and the partnership of different bodies of self-government and the increased involvement of citizens. There is draft law that contains regulations supporting these activities.Under the draft law, a local referendum is seen as an important tool to ensure the participation of citizens in decision-making processes, including those concerning local development plans. Local referenda should constitute a mechanism used to solve local issues of material importance to residents. Their result should be binding regardless of the turnout.Self-governance helps to create and strengthen the natural inclination of individuals to act together in areas where because of their social, business or cultural ties, a local community spirit develops. In today's world of global challenges and competition, we are looking for a space for the individual which provides a feeling of security. Another important value of self-governance is the possibility of creating affiliations with a community as well as individual entrepreneurship, social activity and a regard for the collective memory of the symbols of a place. The ability to participate in community life is inseparable from the functioning of democracy at a local level, with the consultation process, election of public officers, or participation in referenda.Self-governance is a special value which gives each of us a chance to exercise a real influence on local matters. It therefore occupies a very special place where politics has a personal dimension. The variety of self-governance means at the same time a variety of development policies since there are different communities, with different emotions, different experiences or ability to participate in democratic management. This variety is a special asset in the process of the stabilisation of the state as a whole. The diversity of opinions and experiences, appointments to public office of citizens not affiliated to or necessarily recommended by any party creates the solid foundations of a democratic state. This feeling of freedom within self-governing communities must be continued and promoted.The authors of many of the texts published in this issue of Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny devoted to self-governance are, at the same time, authors of the transformation of Polish law and Poland's administration in the last 25 years. Contributions submitted by, among others, Prof. dr hab. Irena Lipowicz, Prof. Jerzy Stępień, Prof. dr hab. Jerzy Buzek, Prof. dr hab. Leon Kieres or Prof. dr hab. Hanna Gronkiewicz-Waltz are the best proof of the capital importance that self-governance plays in a democratic state. I thank Professor Teresa Rabska and the editorial staff of Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny for their active involvement in questions of self-government from the very beginning. This issue is entirely devoted to a range of legal, economic and sociological aspects of new challenges facing self-government and its regime. Once again I thank them for such active involvement and participation in the jubilee celebrations of Self-Government and this special issue of the journal.We need self-governance not only to feel that we can influence decisions being made about local issues but also to be continually able to renew our confidence in institutions at a local level, and through their collaboration at the national level.
