The aim of the publication is to present selected forecasting problems in social sciences. The article focused on the method of decision-making/simulation games that, especially with the development of game theory and computers, have increasingly been used in many fields. Using examples of decision/simulation games - Poznań International Model United Nations 2013/POZiMUN; S.E.N.S.E - and the online game EVE Online, the author recognised the importance of such exercises in an accurate prediction of the future. He drew special attention to the element of chance and confounding factors that may destabilise the process of prediction. He also raised the problem of decision-making in the context of classical and quantum logic. ; Treścią publikacji jest przedstawienie wybranych problemów prognozowania w naukach społecznych. W artykule skoncentrowano się na metodzie gier decyzyjnych/symulacyjnych, które – zwłaszcza wraz z rozwojem teorii gier oraz komputerów – są coraz częściej wykorzystywane w wielu dziedzinach. Na wybranych przykładach gier decyzyjnych/symulacyjnych – Poznań International Model United Nations 2013/POZiMUN; S.E.N.S.E. a także gry sieciowej EVE Online – wskazano jak ważne są takie ćwiczenia, by móc precyzyjniej przewidywać przyszłość. Zwrócono także szczególną uwagę na kwestię przypadku oraz czynników zakłócających, które mogą destabilizować proces przewidywania. Poruszono ponadto problem podejmowania decyzji w aspekcie klasycznej oraz kwantowej logiki.
The article is an attempt at presentation how basic notions and ferms used by sociology of organization function in other sciences dealing with problems of organization as eg. praxiology, theory of organization and «management or psychology of organization. General reflections are concentrated around various ways of understanding of the notion of "organization" and around the so-called concept of system analysis of organization. The author advocates understand of organization as a set of rules of action or rules of functioning of groups or other human communities. He represents an opinion that organization cannot be identified in sociology with institution assi there are essential differences between them. The author attempts to present a relationship between organization and institution in sociolo¬ gical aspect on the grounds of (the proposed way of interpreting the notion of organization. The article includes critical remarks on the so-called system approach in sciences on organization. It is found that in most of the oases the system approach functions only as a language formation unable to contribuite any methodological qualities but a new slang. Treating the system approach as a new methodological directive assumes a p r i o r i , that any organization is a system which does not always correspond to social reality. For there are organizations not fulfilling their statute goals because they do not function as a system. The final part of reflections is an attempt at presentation of tasks of sociology in analysing organizations and explicating those mechanisms for the sake of practice which cause organizations to function as an integrated whole, as a social system. ; Digitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/2016
Podstawowym założeniem artykułu jest uznanie, że złożoność wyzwań związanych ze starzeniem się populacji wymusza rozwój powiązań kooperacyjnych między podmiotami polityki publicznej reprezentującymi różne sektory. Innymi słowy: niezbędna jest bardziej intensywna i lepiej skoordynowana współpraca między organizacjami sektora publicznego, komercyjnego, pozarządowego, nieformalnego oraz sektora obejmującego podmioty gospodarki społecznej (np. spółdzielnie). Zasadnicze znaczenie ma w tym kontekście wdrażanie założeń teorii współzarządzania (governance), koprodukcji oraz mieszanej gospodarki dobrobytu (inaczej: wielosektorowej polityki społecznej). W konsekwencji artykuł wskazuje na wybrane wątki dyskursu dotyczącego relacji procesu starzenia się ludności z przedsiębiorczością społeczną i innowacjami społecznymi. Tekst przytacza także przykłady dobrych praktyk i inicjatyw z obszaru gospodarki społecznej. Podsumowanie zawiera rekomendacje dla podmiotów polityki publicznej oraz proponowane kierunki dalszych badań.
Wśród kluczowych wyzwań rozwojowych Polski na początku XXI wieku znajdują ograniczanie negatywnych efektów procesu starzenia się społeczeństwa oraz wzrost kapitału społecznego obywateli, ich umiejętności współpracy przy rozwiązywaniu problemów w różnych sferach życia społecznego i gospodarczego. Artykuł przybliża łączną analizę tych zagadnień w odniesieniu do kształtowania kapitału społecznego ludzi starych. Kolejno omówione zostają podstawowe pojęcia wykorzystywane w dyskursie o aktywizacji społecznej osób starszych, założenia kształtowania współczesnych wielopoziomowych polityk publicznych w tym zakresie oraz typologie przykładowych rozwiązań na rzecz budowy zasobów kapitału społecznego.
Polish society gathers features specific to "late modernity" period. In this period grows up the meaning of organizational forms, flow of information, trust to other people and complicated technical systems, uncertainty, taking a risk as well as progressive economic, political and cultural globalization. One of threats and challenges is the process of population ageing. The article attempt to recognition of specific safety problems of old men's in Białystok. Safety is treated as necessary condition for far more researches on practical solutions connected with the professional activity of seniors and growth of their social participation. Assurance of seniors safety can lead to lowering costs of their maintenance as well as the formation of positive attitudes towards old age and cultural openness. The work brings closer connections between safety and social capital topics as well as chosen empirical analyses.
Obywatelskie nieuczestnictwo w życiu publicznym należy do najważniejszych problemów współczesnej Polski. Zjawisko to czyni wszystkie poko-lenia równymi, a przeciwstawienie się mu wymaga przełamania barier integracji międzypokoleniowej. Niniejsze opracowanie wskazuje, iż dążenie do spójności i stabilności systemu może opierać się na wykorzystaniu korzyści z różnicy wieku członków społeczeństwa. Wskazane zostały wymiary i poziomy poszukiwania rozwiązań jakościowych na rzecz integracji w warunkach kształtowania się w przestrzeni społecznej ładu rozproszonego oraz typy barier integracji między-pokoleniowej związane z procesem starzenia się społeczeństw i zjawiskiem dyskryminacji ze względu na wiek.
The subject of the study is the Bologna Process, its assumptions and course. The article contains an analysis of the Act on university education and science in order to indicate solutions for the harmonization in Poland under the Bologna movement. This movement is characterized as an example of European integration (harmonization) in the sphere of higher education, which was initiated by the Bologna Declaration of 19 June 1999. The main idea behind this declaration was the joint creation of the European Higher Education Area. The process initiated then goes beyond the scope of activities undertaken only by European Union governments. The analysis covers the following parts: The scope of the Bologna Process, Further European actors and the Sorbonne Declaration, The Bologna Process today, Implementation barriers was well as criticism. An integral part of the work is the Bologna Process and the Constitution for Science (Law on university education and science). ; skinder@ukw.edu.pl ; Marcin Skinder – zajmuje się naukowo i dydaktycznie zagadnieniami politycznymi i prawnymi kwestii społecznych oraz szkolnictwa wyższego. Szczególne miejsce w jego zainteresowaniach badawczych zajmuje Proces Boloński jako czynnik rozwoju europejskiego szkolnictwa wyższego. Był uczestnikiem stażu naukowego w University College Dublin (UCD, National University of Ireland). W 2019 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego w zakresie nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce na Wydziale Politologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Opublikował kilka książek. ; Marcin Skinder – scientifically and academically deals with political and legal social issues and higher education. A special place in his research interests is occupied by the Bologna Process as a factor in the development of European higher education. He participated in a research internship at University College Dublin (UCD, National University of Ireland). In 2019, he received a post-doctoral degree (habilitation) in the field of social sciences in the discipline of political science at the Faculty of Political Science of the Pedagogical University of Krakow. Author of several books. ; Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska ; Antonowicz D., Jaworska M., Tajemnicze rady uczelni, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Antonowicz D., Uniwersytet przyszłości. Wyzwania i modele polityki, Warszawa 2005. ; Chmielecka E., Proces boloński – to już 20 lat!, "Forum Akademickie" 2019, nr 9. ; Czaplińska J., Zmiany do zmiany, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Czechowska-Derkacz B., Zainspirować media, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Czopek S., Korekta ewaluacji dyscyplin naukowych, "Forum Akademickie" 2019, nr 11. ; Dakowska D., Between Competition Imperative and Europeanisation. The Case of Higher Education Reform in Poland, "Higher Education, Springer Verlag" 2015, nr 69 (1). ; Dąbrowa-Szefler M., Jabłecka-Prysłopska J., Szkolnictwo wyższe w Polsce. Raport dla OECD, Warszawa 2005. ; Drogosz-Zabłocka E., Minkiewicz B. (red.), Ekonomiczne studia licencjackie z perspektywy absolwenta i władz uczelni, Uniwersytet Warszawski, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2003. ; Frąckowiak A., Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego. Konkurencja dla uczelni amerykańskich?, t. 1, Płock 2007. ; Górecki M., Nauka równoległa, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Jarzembska K., Konkursy na stanowiska nauczycieli akademickich, "Forum Akademickie" 2019, nr 7–8. ; Karoński M., Polska nauka czy nauka w Polsce?, "Nauka" 2015, nr 3. ; Kieraciński P., Ścieżki kariery – oficerowie i chorążowie, "Forum Akademickie" 2019, nr 7–8. ; Kiryjow-Radzka A., Od nieufności do zaufania, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Kraśniewski A., Proces Boloński: dokąd zmierza europejskie szkolnictwo wyższe?, Warszawa 2004. ; Krzych B. K., Na marginesie dyskusji o kształceniu doktorantów, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Kwieciński Z., Dryfować i łudzić. Polska "strategia" edukacyjna, "Nauka" 2006, nr 1. ; Lutrzykowski A., Między Bolonią a Bergen (1988–2005), Bydgoszcz 2006. ; Lutrzykowski A., Proces Boloński. Ku Europejskiemu Obszarowi Szkolnictwa Wyższego, "Athenaeum" 2006, vol. 16. ; Macukow B., Deklaracja Bolońska. Geneza – cele – realizacja, Warszawa 2007. ; Malec J., Czy uczelnie niepubliczne przestaną kształcić doktorantów?, "Forum Akademickie" 2019, nr 7–8. ; Osajda K., O kształt prawniczych studiów doktoranckich w Polsce, "Nauka" 2015, nr 1. ; Pinheiro R., Antonowicz D., Opening the gates or coping with the flow? Governing access to higher education in Northern and Central Europe, "Higher Education 2015, nr 70. ; Płotka-Wasylka J., W. Chajęcka-Wierzchowska, Sposób na mobilność, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Szapiro T., Czy RDN przełamie złą passę?, "Forum Akademickie" 2019, nr 11. ; Tadeusiewicz R., Karta Bolońska i Proces Boloński, "Kraków. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny" 2005, czerwiec–lipiec, nr 6–7 (8–9). ; Thieme J.K., Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska, Europa, USA, Warszawa 2009. ; Wiśniewska S., Zatrudnialność: pojęcie, wymiary, determinanty, "Edukacja Ekonomistów i Menedżerów: problemy, innowacje, projekty" 2015, nr 1 (35). ; Worosz A., Trzecia misja, "Forum Akademickie" 2019, nr 10. ; Wypych-Gawrońska A., Reforma to konsolidacja, "Forum Akademickie" 2019, nr 7–8. ; Żylicz M., Przewodniczący punktuje środowisko, "Forum Akademickie" 2019, nr 7–8. ; 25 ; 4 ; 159 ; 171
Complexity of the changes taking place in modern societies makes it is necessary to deepen the analysis of the impact of social inequality on the activity of old people. Dissemination of new technologies and organizational forms allows solving many social problems and improving the quality of human life. At the same time broadens the range of areas in which old people are losing their authority and differ in expertise required for the achievement of socially valued goods. Article aims to highlight the importance of inequality for the activity of the elderly and its relationship to social capital in conditions of shaping social dispersion space order. Study brings closer chosen results of empirical studies portraying the dimensions of internal diversity of seniors.
This article discusses studies on Polish society conducted from the perspective of new institutionalism. In addition to the review of studies, the interdisciplinary research field is characterised and its contribution to the development of global social sciences is indicated. The state of research is presented in the context of earlier original achievements of Polish social sciences: analyses of the communist system and systemic transformation. The predecessors of institutional studies representing the Polish reformist thought are also indicated. These intellectual trends form a rich tradition that can be a basis for contemporary research. Neo-institutional studies are an important contribution to the reflection on the transformation of Polish society. They also contain interesting, yet disperse comparative material for global research. At the end of the paper, it is proposed to: conduct institutional analysis of new fields, use the experience of systemic transformation to build the theory of institutional change and make greater use of the critical potential of new institutionalism.
The title of the article refers to P. Manent's essay, describing "the return of political philosophy". Using the distinction between science and art, suggested by thinkers such as J.S. Mill, an analysis was made of the possible responses of legal theory to the so-called "political turn" in social sciences and humanities. Attempts were made to show that transplanting such terms as "politics", "the political", "polity" (in the text they function under more theoretically neutral term: "politicalness") into the field of legal discourse leads to the rejection of the so far dominant (referring to the ideal of Ch. Montesquieu) image of the activity of lawyers as "artisans" practicing the art of law and to replacing it with the image of a lawyer-artists or lawyer-scientist. ; Tytuł artykułu nawiązuje do eseju P. Manenta, opisującego "powrót filozofii politycznej". Korzystając z rozróżnienia między nauką a sztuką, zaproponowanego przez J.S. Milla, dokonano analizy możliwych reakcji prawników i teorii prawa na wyraźny "zwrot polityczny" w naukach społecznych i humanistycznych. Starano się wykazać, że przeszczepienie takich terminów jak "polityka" i "polityczność" na grunt nauk prawnych prowadzi do odrzucenia dominującego dotąd (nawiązującego do ideału K. Monteskiusza) wyobrażenia działalności prawników jako "rzemieślników" uprawiających sztukę prawniczą oraz do zastąpienia go wyobrażeniem prawnika-artysty lub prawnika-naukowca.
Rozważania podjęte w tekście koncentrują się wokół roli instytucji w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego państw. Przedmiotem szczególnej uwagi jest jeden z wymiarów funkcjonowania instytucji, przejawiający się w rozumieniu ich jako efektywnych instrumentów redukowania dystansu rozwojowego wobec państw zachodnich. W tekście zauważono, iż w pierwszych latach po roku 1989 instytucje zniknęły z głównego nurtu ważnych debat intelektualnych. Wskazano główne źródła tego procesu: 1) popularne w latach 90. XX wieku przekonanie o globalnej konwergencji kapitalizmu oraz 2) dominującą w ówczesnej socjologii teorię modernizacji. W artykule postawiono tezę, iż instytucje wróciły do centrum debat akademickich i strategii rozwojowych z powodu splotu następujących procesów i wydarzeń: 1) szerokiej debaty poświęconej instytucjonalnym źródłom wzrostu i rozwoju zapoczątkowanej publikacjąpracy Darona Acemoglu i Jamesa Robinsona Why Nations Fail, 2) globalnego kryzysu ekonomicznego z roku 2008 zainicjowanego upadkiem amerykańskiego banku inwestycyjnego Lehman Brothers, 3) zróżnicowanym konsekwencjom kryzysu ekonomicznego, jakie można dostrzec w USA i w Europie, które ilustrują, 4) instytucjonalną różnorodność kapitalizmu. ; The paper describes the latest change in the research on social and economic development of states. This change is characterized mainly by a strong emphasis put on the role of institutions as key instruments of reducing the development gap between countries. It is argued that in the years after 1989 institutions have disappeared from mainstream academia and major intellectual debates because of: (1) the widespread belief in global convergence of capitalism and (2) the modernization theory which prevailed in the social science in the 1990s. The article indicates that institutions were once again brought into focus as a result of (1) a wider debate about the institutional sources of growth and development sparked by Acemoglu and Robinson's Why Nations Fail, (2) the beginning of the global economic crisis of 2008 triggered by the fall of American investment bank Lehman Brothers (3) diversified consequences of the economic crisis seen all over Europe and the USA which illustrate (4) the institutional varieties of capitalism.
The article discusses the main features of "solidarity of generations" concept. This approach is used in the analysis of the ageing process at the beginning of the XXI century as well as in designing of public policy. Essay introduces the basic concepts of generations and relationships between generations meaning. Article emphasizes that solidarity between generations is a social issue that requires the combined intervention of public, commercial and non-commercial bodies. Paper presents a conclusions from critical analysis of assumptions for the solidarity of generations included in the selected documents of civilizational project "Poland 2030. The Third Wave of Modernity."
Age integration - a term used in social gerontology in at least two senses. In a narrow perspective - adopted mainly in English-language literature - age integration refers to such a structure of social roles in various institutions that allows for differences, but they do not depend strictly on the age structure, i.e. whether someone is a middle-aged adult or in an older age (Phillips et al., 2010). This is particularly about educational, economic, political, religious and leisure institutions in which people from different age groups and generations play different roles and occupy different positions. Age integration is based on the assumption that access to the institution, the possibility of exiting it and access to products (called outputs); services implemented in reality and benefits and outcomes paid out; the effects of implemented services and services, eg reduction of poverty, improvement of health, activities of these institutions is equal for all regardless of age.
The paper contains the author's attempt to review the history of Polish political science from World War II to the present day, its condition and characteristics. The progress political science has made in Poland has been crowned by its achieving the status of a rightful science, recognized by the representatives of numerous renowned fields of study. However, the factors that have contributed to the present status quo have also been administrative, even political. Yet these have neither determined the place of political science nor are they decisive in terms of its status in academia now. The stage of demonstrating its scientific status is already behind political science which, firstly, has demonstrated a clearly defined range of research issues, secondly, has undertaken significant research and arrived at valuable conclusions, and thirdly, has attracted competent, increasingly more versatile and thoroughly educated professionals. At present, political science is facing the challenges reminiscent of those faced by the remaining social sciences. In these terms, political science has not reached the limits of its transformation or capacity.
