Suchergebnisse

ÖZETBu çalışmada Türkiye'nin gündeminde ekonomik, politik, sosyal ve kültürel boyutlarıyla önemli bir yer tutan AB ile olan ilişkiler tarihsel gelişimi kapsamında incelenerek, Türkiye'nin AB'ne üyeliğinin, Avrupa Parlamentosu kararları örnek olaylarıyla irdelenmesi ve Atatürk Türkiye'si idari yöntemler açısından analizi yapılmıştır. Atatürk'ün dış politika uygulamalarının, kültür ve çağdaşlık anlayışı temelindeki yaklaşımlarının belirli bir sistem, hedef ve prensipler çerçevesinde oluşturulduğunu tespit ettikten sonra, bunların günümüz koşullarıyla ne ölçüde uygulanabileceğini analiz edebilmemiz için, Avrupa'da bir birlik oluşturma fikrinin ve bugünkü AB'nin tarihi, felsefi ve siyasi temelleri çerçevesinde Avrupalılarla Türklerin ilişkileri analiz edildi. Bu değerlendirmelerin ışığında AB'nin kurumsal yapılanmasında son yıllarda önemi gittikçe artan AP'nin rolü ve Türkiye'ye yönelik politikaları ve kararları irdelendi. AB ve Atatürkçülük, çağdaşlaşma ve emperyalizm kavramları ekseninde değerlendirildi.Bugün yaşanan tartışmalardan da anlaşılacağı üzere, Atatürk'ün Türk milleti ve vatanı için çağdaşlaşma bağlamında hala tam olarak neyi amaçladığı, kullandığı yöntemler, hedefleri, ilkeleri anlaşılamadığından veya maskelenerek yorumlanmak istendiğinden Türkiye-AB ilişkileri de farklı boyutlarda ve zeminlerde dolaşmaktadır. Çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. Konumuz açısından, Osmanlı modernleşmesi analiz edildikten sonra birinci bölümde Atatürk Dönemi Dış Politika ve çağdaşlaşma ana hatlarıyla kavramlar zemininde değerlendirildi. İkinci bölümde Türkiye-AB ilişkileri; Avrupa kavramının sınırları, AB fikrinin tarihi, siyasi, kültürel ve felsefi temellerine ilaveten resmi söylemde doğuşu ve gelişimi irdelendikten sonra tarihi perspektif içinde değerlendirildi. Üçüncü bölümde AB'nin kurumsal yapılanması ve bunun içinde son yıllarda öne çıkan ve Türkiye için, yaygın olarak iddia edilenin aksine, artık kararlarının tavsiye niteliğinden öte anlamları olan Avrupa Parlamentosu'nun artan yetkileri, federalizm ve demokrasi açığı kavramlarıyla incelendi. Dördüncü bölümde AP'nin Türkiye'nin ulusal çıkarları ve milli bütünlüğüne yönelik aldığı kararlar, belgeler üzerinden analiz edildikten sonra, AB taraftarlığı ve Atatürkçülük ana başlığıyla beşinci bölümde emperyalizm, çağdaşlaşma kavramları çerçevesinde Türkiye-AB ilişkilerine Atatürkçü bakış açısıyla ele alınıp, Atatürk'ün idari yöntemlerinden sapmalar analiz edidi. Son olarak, bazı sonuçlar ve gelecek için öneriler verildi. Bu tez hazırlanırken kullanılan başlıca yöntemler ise; betimleyici yöntem, karşılaştırmalı method, söylem analizi ve örnek çalışmasıdır.ABSTRACTIn this study, the relations with the European Union (EU), which take an important "place on Turkey's agenda with their political, social and cultural aspects, have been examined with respect to the historical progress. Turkey's candidacy for the EU membership has been investigated in light of the cases with European Parliament resolutions, and analyzed in terms of Ataturk Turkey's state administration methods. Having determined the fact that Ataturk's foreign policy practices and his civilization- and modernity-based approaches have been developed within a framework of particular system, objective and principles, in order to be able to examine to what degree those particular elements can be practiced in current circumstances, the Europeans-Turks relations have been analyzed with regard to the idea of forming a union in Europe, and historical, philosophical and political foundations of the present EU. In light of these evaluations, the role of the European Parliament which has recently been becoming increasingly important on the EU's institutional structuring, and its (i.e., EP) policies and decisions towards Turkey have been considered. The EU and Ataturk's Political Doctrine have been evaluated in the context of modernization and imperialism concepts. As it can be understood from the present discussions that what exactly Ataturk meant by the modernization of the Turkish nation and homeland, the methods he used, his objectives and his principles are still not clearly understood or wanted to be interpreted through the way of masking, the Turkey-EU relationships are, therefore, floating around in different dimensions and arenas.This work is mainly compesed of five parts. After analysed Ottoman modernization process, in first part of this study, the Ataturk's Term Foreign Policy and modernization have been considered in essence and on conceptual basis. In the second part, after having analyzed the birth and the development of the EU in political arena in addition to having analyzed the boundaries of the concept of Europe and the history and the political, cultural and philosophical foundations of the idea of EU, the Turkey-EU relations have been evaluated from historical perspective. In the third part, the institutional structure of the EU, and as involved in this structure, the increasing jurisdictions of the EP, the decisions of whom for Turkey now mean, as recently become prominent in contrast to the common claims, beyond the meaning of 'recommendation', have been analyzed with the concepts of federalism and democratic deficit. After the EP resolutions that are made towards Turkey's national interests and integrity have been analyzed with documents in the forth part, in the fifth part under the main topic of "EU Advocacy and Ataturk's Political Doctrine" the deviations from Ataturk's state administration methods have been analyzed within the framework of the concepts of imperialism and modernization, with addressing the Turkey-EU relations from the Ataturkist point of view. Lastly, I give some future perspectives and conclusions within the context of the thesis. Discourse analysis, case study, descriptive and comparative methods are utilized throughout this thesis.

Tarihsel süreç içinde yaşanan sosyo-ekonomik, teknolojik ve siyasal değişimlere bağlı olarak devletin üstlendiği görev tanımları yenilenmiştir. Dönemsel açıdan devlet güvenlik ve adalet gibi temel kamu hizmetlerini üstlenmiştir. Nüfus artışına bağlı olarak toplumsal kesimlerin çeşitlenmesi farklı talep ve beklentiler devletin özellikle mali açıdan yükünü arttırmıştır. Bu durum devletin kamu hizmetlerinin sunumu noktasında konumunu tartışmalı hale getirmiş ve minimal devlet olgusu ortaya çıkmıştır. Yeni sistem kamu hizmetlerinin sunumunda merkezi yetkileri yerel unsurlar, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında paylaştıran bir modeli ortaya çıkarmıştır. Bu modelde devletin doğrudan üreten değil düzenleyen ve denetleyen bir pozisyona geçmesi öngörülmüştür. Devletin yeni konumu ise yönetim süreçlerinde demokratik ve katılımcı anlayışı gerektirmiştir. Devlete biçilen yeni pozisyon sosyo-ekonomik kalkınma ve toplumsal refahın geliştirilmesi hedefini ertelemiş değildir. Küreselleşme süreci kalkınma hedefinin sağlanmasında devletin sivil toplum ve özel sektör vb. aktörler ile ortaklık kurmasına yol açmıştır. Küreselleşme süreci yönetsel kademe olan yerel yönetimleri iki başlıkta öne çıkarmıştır. Birincisi; katılım ve demokrasinin birincil uygulama alanı olarak yerel yönetimler ön plana çıkmıştır. İkincisi; yerel yönetimler sahip olduğu imkan ve potansiyel itibariyle kalkınma açısından merkez(ler) olarak kabul edilmiştir. Türkiye planlı kalkınma olgusu ile Cumhuriyetin ilanı ile tanışmıştır. Türkiye açısından 1923 İktisat Kongresi, Devlet Planlama Teşkilatının kurulması ve 1963 tarihli ilk Kalkınma Planı temel hamleler olmuştur. Kalkınma hamleleri içinde yerel unsurlar ve yerel yönetimler çeşitli dönemlerde öne çıkmışlardır. Bu açıdan kalkınma planları ülkemizin sosyo-ekonomik hedeflerinin belirlenmesinde yerel yönetimleri de bir aktör olarak görmüştür denilebilir. Cumhuriyetin ilk yıllarında köy kalkınması öne çıkarılırken sayısının ve nüfusunun artması ile kent sorunları kalkınma planlarında ele alınmaya başlanmıştır. Kalkınma planlarında kent daha çok yetki, görev ve mali yapıları ile ele alınmış bu konularda kısmi iyileştirmelere gidilmiştir. Dünya toplumlarının yaşadığı siyasal değişimler yerel yönetimlerin demokratik ve katılımcı yönünü ortaya çıkarmıştır. Bunun yansıması olarak ülkemizde de yerel yönetimlerin demokratik ve katılımcı bir modele evrilmesine yönelik temel hedefler kalkınma planlarına yansımıştır. Kent yönetimleri demokratik ve katılımcı yapılar olarak tanımlanmaya başlanmıştır. Ayrıca kalkınma planları yerel yönetimlerin asıl sorumluluk alanı olan kent hizmetlerinin nitelikleri ve türleri açısından vizyon ve hedef belirleme aracı olmuştur. Bu çerçevede Kalkınma planlarında kent odaklı; ulaşım, alt yapı, barınma, sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik vb. pek çok alanda hedefler konulmuştur. Türkiye'de 1963'den bu yana 10 kalkınma planı hazırlanmıştır. Son olarak 23 Temmuz 2019'da 11. Kalkınma Planı uygulamaya girmiştir. Kalkınma planları sosyo-ekonomik açıdan öne çıksa da aslında tüm kurumsal yapılara yönelik hedef ve politikalar belirler. Türkiye'de hazırlanan kalkınma planları da yerel yönetim alanında da değişim ve dönüşüm odaklı olmuştur. Yayınlanan 11. Kalkınma planının içeriğinde geçmiş dönem planlarına ait atıflar bulunmaktadır. En önemli nokta ise; yerel yönetimlere ilişkin yeniden reform yapılacağı belirtilmesidir. Ayrıca insan odaklı şehir; yeşil şehir; akıllı şehir; kaliteli hizmet sunumu; katılımcılık; şeffaflık; hesap verilebilirlik; optimum coğrafi alan vb. kavramlara yer verilmektedir. Tüm bunlar 11. Plan döneminde yerel yönetimlere ilişkin değişimin devam edeceğini göstermektedir. ; Depending on the socio-economic, technological and political changes in the historical process, the responsibility of the state has been renewed. As far as the era is concerned, it undertook basic public services such as state security and justice. Diversification of social segments due to population increase, different demands and expectations have increased especially the financial burden of the state. This situation rendered the status of the state controversial in terms of offering public services and introduced the phenomenon of a minimal state. The new system introduced a model that distributes central powers among local elements, the private sector, and non-governmental organizations in the offering of public services. The model provides that the state should adopt a regulating and supervising position instead of directly producing one. And the new position of the state required democratic and participatory understanding in the governing processes. This new position seen fit to the state has not delayed the goal of socio-economic development and social welfare. The process of globalization enabled the state to form a partnership with actors such as the civil society and the private sector in fulfilling the aims of development. The globalization process called for local administrative governments, in two ways. First; local governments were at play as the means of primary application of participation and democracy. Second; local governments were accepted as the center(s) concerning development thanks to their capabilities and potential. Turkey was introduced with the concept of planned development with the proclamation of the Republic. For Turkey, the Economic Congress of 1923, the establishment of the State Planning Organization and the first Development Plan of 1963 have constituted the main steps. In the development steps, local elements and local administrations came to the fore in different periods. In this respect, it is safe to say that development plans also regarded the local governments as actors in determining the socio-economic goals of our country. While rural development was emphasized in the first years of the republic, increasing urban population and urban problems necessitated these problems to be addressed in development plans. In the development plans, a city was mostly treated keeping in mind the authorities, duties and financial structure; and partial improvements were made on these issues. Political changes experienced by the world's societies revealed the democratic and participatory aspects of local governments. As a repercussion of this, the main aims for the evolution of local governments into a democratic and participatory model in our country are reflected in the development plans. City administrations started to be defined as democratic and participatory structures. Besides, development plans have been a vision and goal setting tool in terms of characteristics and types of urban services, which are the main areas of responsibility of local governments. In this framework, in city development plans, cityfocused aims have been defined in various fields such as transportation, infrastructure, shelter, socio-economics, etc. Since 1963, 10 development plans have been issued in Turkey. Finally, on July 23 2019, the 11th Development Plan was issued. Although development plans come to the forefront from a socio-economic point of view in general, they actually set goals and policies for all institutional structures. In Turkey, the development plans prepared has been focused on the changes and transformations in the local government area. The 11th Development Plan contains references to these previous plans. The most important point seems to be the strong emphasis on the re-reform of local governments. Also; people oriented cities, green cities, smart cities, quality service delivery, participation, transparency, accountability, optimum geographical area and etc. concepts take part in the plan. All this shows that change in local administrations will continue in the 11th plan period.

AB SÜRECİNDE TÜRKİYE TARIMIAvrupa Birliği (AB); siyasi ve ekonomik anlamda uluslararası bir bütünleşmedir. Avrupa'da siyasi ve ekonomik bütünleşme Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun (AET) kurulmasıyla başlamıştır. 1951 yılında kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Birliği (CECA) bütünleşme yolunda atılmış ikinci adımdır. Ekonomik yönden birleşme fikrine yoğunlaşılması sonucunda 25 Mart 1957 tarihinde Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) kurulmuştur. Bu topluluklar AB'nin temelini oluşturmaktadır. 1 Ocak 1958 tarihinde kurucu altı ülke (Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg) tarafından imzalanarak yürürlüğe giren Roma Anlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu bugünkü adıyla Avrupa Birliği kurulmuştur. AB, Avrupa'da yaşanan savaşların tekrardan çıkmasını engellemek, ekonomi alanında yaşanan işsizlik sorunu çözmek, az gelişmiş bölgelerin kalkındırılması ve yaşam standartlarının yükseltilmeyi amaçlamaktadır.Avrupa Birliğinin İç politikalarının temeli, 'Serbest Piyasa Düzeni' oluşturmakla beraber birçok korumaya yönelik önlemler ve birlikte hareket etme prensibine önem verilmektir. Dış Politikaları ise, Topluluğun çıkarlarını temel almaktadır. Dış Politikalar; Ortak Tarım Politikaları, Ortak Ticaret Politikaları, Ortak Sanayi Politikaları ve Ortak Sosyal Politikalardan oluşmaktadır.Haziran 1993 tarihinde düzenlenen Kopenhag Zirvesinde, AB'ne üyelik koşulları belirlenmiştir. Bu koşullar üyelik için başvuran tüm aday ülkelerin yerine getirmesi gereken asgari koşullar olarak nitelendirilmektedir. Bu koşullar, siyasi, ekonomik kriterler ve müktesebat uyumu olmak üzere üç grupta toplanmaktadır.Türkiye AB ilişkileri 31 Temmuz 1959 tarihinde Türkiye'nin AETye ortaklık başvuru ile başlamıştır. Gümrük Birliği ve tam üyeliğe yönelik ilk adımlar 1 Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe giren Ankara Antlaşması ile atılmıştır. Türkiye Avrupa Topluluğu (AT) ile 1963 yılında imzaladığı Ankara Anlaşması ve 1970 yılında imzalanan Katma Protokol ile; Topluluğa tam üyeliği amaçlanmakta ve taraflara bazı yükümlülükler getirilmektedir.Bu yükümlülüklerden birisi, Türkiye ile AT arasında emeğin serbest dolaşımı konusudur. Emeğin serbest dolaşımı konusu, Ankara Anlaşması ve Katma Protokol ile 1976-1986 tarihleri arasında aşamalı olarak gerçekleşmesi öngörülmüş olsa da bu durum AT tarafından kabul edilmemiştir. Türkiye AB' ne katılım süreci içerisindeki aday adayı ülke konumundan 1999'da düzenlenen Helsinki Zirvesi ile aday ülke konumuna geçmiştir. Ayrıca AB, bu süreçte Türkiye'nin diğer aday ülkelerle aynı şartlara sahip olacağını belirtmiştir.1923-1950 yılları arasında tarımsal KİT'ler kurulmuştur. Türkiye ekonomisinde 1960'lı yıllardan sonra planlı döneme geçilmiştir. 1960-1970 yılları arasında tarımsal girdi kullanımının teşviki ve sulama alanlarına yönelik yapılan yatırımlarla sağlanan verim artışı sonucunda destekleme alımları yapılmış ve desteklenen ürünlerin sayısı arttırılmıştır. Bu dönemde yaşanan sosyal ve siyasal istikrarsızlık, Kıbrıs Savaşı, petrol krizi ve döviz darboğazından dolayı ekonomide durgunluk yaşanmıştır. Bu gelişmeler sonucunda Hükümet önlemler almaya başlamış, 1978 yılında "istikrar programı "nı açıklamıştır. İstikrar programı içerisinde yer alan ve uygulanan önlemler; KİT açılarlını kapatmak amacıyla KİT ürünlerine zam yapılmış, ithalat zorlaştırılmış ve devalüasyon yapılmıştır. 1979 yılında uygulana yeni bir program ile KİT ürünlerine yönelik zam uygulamasına devam edilmiş, faiz oranları yükseltilmiş ve Türk Lirası yeniden devalüe edilmiştir. Enflasyona engel olunamamasından ve durgunluğun devam etmesinden dolayı 24 Ocak1980 Kararları alınmıştır. 1980 sonrası dönemde 24 Ocak 1980 Kararlarıyla; devletin tarım sektörüne sağladığı destek azalmıştır. Fiyat yoluyla desteklenen ürün sayısı, 1980 yılında 24 iken, 1981 yılında 20'ye, 1985 yılında 18'e,1990 yılında ise 10'a düşmüştür. Nisan 1994'de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle desteklenen ürün sayısı azaltılmış Bu süreç 2001 yılı sonuna kadar devam etmiştir. 2000'li yıllara gelindiğinde etkinliğini yitiren tarım politikalarının yerini, rekabete dayalı, adil, çiftçinin gelir düzeyini yükseltmeyi amaçlayan çevreci olan daha etkin tarım politikaları almıştır. Yeni tarım politikalarının hedeflerine ulaşmak için kullanılan araç, Doğrudan Gelir Desteği Uygulaması'dır. Bu uygulama AB'nde uygulanan Tek Çiftlik Ödeme Yöntemi için temel oluşturma niteliğindedir.1980'li yıllarda AB üyelik sürecine yönelik atılan önemli adım Gümrük Birliği Anlaşması olmuştur. Gümrük Birliği sayesinde Türkiye ekonomisi AB pazarında rekabet edebilme gücünü deneme fırsatı bulmuştur. Ayrıca Gümrük Birliği ile rekabet, fikri sınai mülkiyet hakları, tüketicinin korunması gibi bir çok konuda gerçekleştirilen mevzuat uyumu sayesinde Türkiye küreselleşme sürecinde yol kat etmiştir.Türkiye toprakları içerisinde dağlık alanların geniş yer kaplamasına rağmen mevcutta tarıma elverişli alanların etkin kullanılması durumunda tarımsal üretimimiz kendimize yeterlilik düzeyini de aşarak dış ticaretimiz içinde önemli bir yere sahip olmasını sağlayacaktır.TURKEY AGRİCULTURE İN THE PROCESS OF EUROPEAN UNİONEuropean Union (EU), an international political and economic integration. Political and economic integration in Europe, the European Economic Community (EEC) began with the establishment. Founded in 1951, the European Coal and Steel Community (Ceca) towards a second step of integration. Economic aspects to the idea of combining the results concentrate on the March 25, 1957 the European Atomic Energy Community (EURATOM) was established. These communities form the foundation of the EU. On January 1, 1958 the six founding countries (Germany, France, Italy, Belgium, Netherlands, Luxembourg) signed by the Rome Treaty enters into force today with the European Economic Community was founded with the name of the European Union.EU to leave Europe to avoid repetition of recent war, the economy experienced in the field to solve the unemployment problem, to the development of underdeveloped areas and living standards are intended to be promoted.The European Union's internal policies based on the 'Free Market Order' measures aimed at protecting and creating together with many moving important principle. Foreign policy, the Community's interests are based. Foreign policies, the Common Agricultural Policy, Common Commercial Policy, Common Industrial Policy and Social Policy is made up of partners.Held on June 1993 in Copenhagen, the EU membership requirements have been identified. These conditions of all candidate countries applying for membership must meet the minimum requirements are being considered. These conditions, the political, economic criteria and the acquis compliance are to be grouped under three.EU-Turkey relations on July 31, 1959 began with Turkey's application for association AETye. Customs Union and the first steps towards full membership, which came into force on December 1, 1964 have been taken by the Treaty of Ankara.Turkey and the European Community (EC) signed in 1963 with the Ankara Agreement and Additional Protocol, signed in 1970, aimed at being a full member of the community and are parties to certain responsibilities.One of these obligations, Turkey and the EC is a matter between the free movement of labor. The issue of free movement of labor, with the Ankara Agreement and Additional Protocol between 1976 to 1986 was predicted to occur in phases, although this was not accepted by the EC.Turkey EU accession process and in what position the nominated candidate countries held in Helsinki in 1999 and became a candidate country. The EU, Turkey and other candidate countries in this process will have the same conditions stated.Agricultural state enterprises has been established between the years 1923-1950. Turkey's economy was in the late 1960s, after the planned period. Between 1960-1970 the use of agricultural input subsidies and investment in irrigation areas provided for an increase in productivity as a result of purchases made to support and increase the number of products are supported. The social and political instability experienced in this period, Cyprus, War, oil crisis and recession in the economy has experienced due to foreign exchange bottlenecks. As a result of these developments the Government has started to take measures, in 1978, "stabilization program" for oxychlorination. Stabilization program in place and implemented measures, in order to close açılarlını Kit Kit allowance made products, imports have been customized and made devaluation. Kit with a new program implemented in 1979 hike application was continued for products, interest rates raised and the Turkish lira was devalued again. Prevent inflation and recession because of the ongoing 24th Ocak1980 decisions taken. In the period after 1980 to January 24, 1980 Decision of the State to provide support to the agricultural sector has declined. The number of supported products through the price in 1980 was 24 in 1981 to 20 in 1985 to 18 in 1990, while 10 declined. April 1994 due to the economic crisis reduced the number of supported products until the end of this process has continued in 2001. When it comes to events in the 2000s to replace lost agricultural policy, competitive, fair, aiming to raise the income level of farmers with environmentalists was more effective agricultural policies. New agricultural policy tools used to achieve their goals, Uygulaması'dır Direct Income Support. This application of EU Single Farm Payment Methods applied for the basic building characteristics.In the 1980s, the important steps taken towards EU membership process has been the Customs Union Agreement. Customs Union with Turkey's economy to compete in the market power of the EU had the opportunity to experiment. Moreover, the Customs Union with the competition, intellectual and industrial property rights, consumer protection legislation is carried out a lot about the way the process of globalization has come through Turkey.Turkey in the mountainous area of land available in spite of the large space to be used effectively in the case of arable fields, our agricultural production ourselves in our foreign trade to exceed proficiency levels also have an important place will ensure that .

ÖZETYirmi birinci yüzyılın başlarında dünyamız sosyal, siyasal ve ekonomik bakımdan çok hızlı gelişmelere sahne olmakta, siyasi yönden de ülkeler arasında yeni dengeler oluşmaktadır. Türkiye ise bulunduğu jeopolitik konumu ve jeostratejik üstünlükleri ile tüm dünyanın dikkatlerini üzerine çekmektedir.Dünyada hızlı nüfus artışı ve yaşanan tabi afetler sebebiyle tarımsal üretim her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Açlık ve fakirliğin yaşandığı ülkeler gıda maddelerinde dışa bağımlı hale gelmektedir.Türkiye, geniş yüzölçümü ve coğrafi kaynakları ile gıda üretiminde dünyada kendi kendine yetebilen nadir ülkelerden biridir. Ancak bu potansiyeline rağmen ülkemizin yeraltı ve yerüstü kaynaklarından istenilen ölçüde yararlanılabildiğini söylemek ise mümkün değildir. Gelecekteki tarımsal açığı giderebilmek ve gıda ürünü ihraç edebilmek için başlatılan GAP projesi ise Türkiye'nin geleceğinde önemli bir rol oynayabilecektir.Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Fırat ve Dicle su kaynakları üzerinde 22 baraj ve yüzlerce sulama tesisini esas alan GAP projesinin tamamlanması Türkiye için büyük önem taşımaktadır. Ortadoğu'nun gelecekteki tarımsal üretim ihtiyacını karşılamada büyük önem taşıyan bu proje ile Türkiye'nin bölgedeki gücünün ve öneminin daha da artacağı söylenebilir.GAP projesinin temellerinin atıldığı 1970'li yıllardan bu yana ülkemizde sürekli olarak tarımsal teknoloji ve sulama eksikliği vurgulanmakta ancak, bu konuda yürütülen bilimsel ve teknik çalışmalar yetersiz kalmaktadır.Son dönemde Türkiye ile her konuda yakın diyalog ve işbirliği içinde bulunan İsrail ise gerek ülke içinde gerekse de başka ülkelerde yaptığı tarımsal araştırmalar ile dünyanın ilgisini çekmektedir. Çöllerle çevrili bir bölgede yer alan İsrail, sulama ve tohum ıslah çalışmalarında önemli adımlar atmıştır. Farklı tarımsal ürünlerde verimli tohumlar İsrail'de üretilmekte ve buradan da pek çok ülkeye ihraç edilmektedir.Her yıl yeni teknik ve teknolojilere büyük bütçeler ayıran İsrail Hükümeti, GAP bölgesine de büyük ilgi göstermektedir. Ülkemize ziyaretlerde bulunan İsrailli yetkililer, ikili görüşmelerde İsrail ve Türkiye ekonomilerinin tarımsal üretim ve teknoloji yönünden birbirlerini tamamlayan yönlerine de özellikle dikkat çekmektedirler.İsrail ile Türkiye arasında yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşması ve diğer Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşmaları ise iki ülke ilişkilerine büyük ivme kazandırmaktadır.Bu çalışmamızda amacımız, İsrail ile tarım alanında yapılabilecek ortak teknolojik ve bilimsel altyapı projelerini ortaya çıkarmaktır. Bu çerçevede; iki ülke ilişkilerinin Türkiye-İsrail Tarımsal İşbirliği Anlaşması gereğince, GAP bölgesindeki tarımsal üretime nasıl katkıda bulunabileceği üç ana başlıkta değerlendirilmeye çalışılmıştır.Çalışmamızın birinci bölümünde; Türkiye'deki tarımın genel yapısı ve Güneydoğu Anadolu Projesi'ni incelemeye çalıştık. Bu bölümde GAP projesinin Türkiye'nin en büyük kalkınma projesi olduğu vurgulanırken, bölgenin tarımsal potansiyeli üzerinde özellikle durulmuştur.Çalışmamızın ikinci bölümünde ise, İsrail'deki tarımın genel yapısı ve tarım projeleri üzerinde durulmuş, özellikle İsrail tarım endüstrisinin yapısı ve çalışmaları incelenmiştir. Bununla beraber İsrail'de elde edilen tarımsal verimin tarım teknolojisi ile birleştirilerek nasıl diğer ülkelere pazarlanabildiği belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışmamızın üçüncü ve son bölümde ise, Türkiye-İsrail tarımsal işbirliği potansiyeli üzerine bir değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirmede Türkiye ile İsrail'in ekonomik ilişkileri, Serbest Ticaret Anlaşması ve bunların sonucunda tarım ürünlerinin taviz pozisyon listeleri üzerinde de bilgiler verilmiştir.Ayrıca çalışmamızla ilgili olarak Türkiye-İsrail tarımsal işbirliği potansiyelinin GAP bölgesinde nasıl üretime geçirilebileceği ve halen uygulanabilirlik durumları değerlendirilmiştir.Türkiye-İsrail Tarımsal İşbirliği Anlaşmasının GAP Bölgesi'ndeki çeşitli uygulanmalarda başarılı olabilmesi için şu önerilerde bulunabiliriz;* Yaklaşık olarak toplam yatırım tutarı 32 milyar dolar olarak dile getirilen GAP projesi henüz tamamlanmamasına rağmen enerji üretimi ve sosyal içeriği ile gerçekten önemli faydalar sağlamaktadır. Ancak mevcut ürün deseni değiştirilmediği ve modern teknolojiler kullanılmadığı takdirde tarım alanında istenen verimi elde etmek ne yazık ki kolay gözükmemektedir.* GAP master planında öngörülen temel kalkınma hedefleri bölgenin temelde tarıma dayalı ihracat üssü haline getirilmesine dayanmaktadır. GAP Projesi'nin bundan sonraki aşamaları da ürün ve pazar çeşitliliği ile birlikte tarıma dayalı ihracat hedefini dikkate alacak şekilde yürütülmelidir. GAP Bölgesi ise tarıma dayalı gıda sanayinin nüvesini teşkil etmelidir.* Başta sulama alanında olmak üzere projeler kapsamında götürülen hizmetlerin etkin bir şekilde kullanımını sağlamak için GAP Bölgesi'ndeki çiftçilerin eğitimine büyük önem verilmelidir.* Yaş meyve ve sebze üretiminde bölgedeki mevcut üretimin çeşitlendirilmesiyle bu alanda yüksek bir üretim düzeyine ulaşılacaktır. Bu alanda uygun çeşitlerin seçimi ve doğru üretim tekniklerinin kullanımı yanında ambalajlama, depolama ve pazarlama tekniklerinin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.* Bu çerçevede İsrail ile sulama ve tohum üretimin yanı sıra seracılık, hayvancılık ve tarımsal mekanizasyon gibi konularda da işbirliği çalışmalarına başlanılabilir.Günümüzde teknoloji üretemeyen, transfer edilen teknolojileri de özümseyemeyen toplumların geleceğe umutla bakamayacakları bir gerçektir. Türkiye'de tarım endüstrisi alanında know-how transferine başvurmaz ise gelecekte güçlü bir tarım ülkesi olma hayalini hayata geçiremez.Bu açıdan İsrail ile tarımda mevcut işbirliği potansiyeli çok yönlü ele alınmalı ve milli menfaatler çerçevesinde kamu ve özel sektörün işbirliği teşvik edilmelidir. Tarım alanında elde edilen her türlü teknik ve teknolojik gelişme yakından izlenmeli ve yeni uygulamaların Türk tarımının istifadesine sunulması sağlanmalıdır.ABSTRACT The world is in a situation of rapid developments from social, political and economic aspects at the beggining of 21th century. Also some new balances have begin to arise from the political view. Meanwhile, Turkey draws attention of whole world due to its geopolitics and geostrategic position. Because of rapid increase in the world population and natural disasters, agricultural production gains considerable importance day by day in the world. Those countries which have experienced poverty and starvation, have to be dependent on other countries to meet their foodstuffs. Turkey is one of the rare self sufficient countries which can cover its own needs, with its large territory, land and rich geographical resources and the amount of food production. Despite of its tantamount capacities, it is impossible to say that Turkey is making use of its resources efficiently. The GAP project, carried out to eradicate agricultural shortage and export foodstuffs, will play a very important role in the future of Turkey. Completion of the South Eastern Anatolian Project with the installation of 22 dams and hundreds of irrigation systems on Firat and Dicle especially in the South Eastern Anatolia Region has a great importance for Turkey. It can say that through these projects, the power and importance of Turkey will increase even more in the region. Although, the deficiencies of agricultural technology and irrigation system have been frequently emphasized in our country since the laying down of the foundation of the project in 1970s, the scientific and technical studies, conducted on the issue have continued to be insufficient. On the other hand Israel, that developed a close relation with Turkey recently, draws the attention of the world with its agricultural researches in the country and abroad. Though Israel is surrendered by the deserts, it has succeeded to take important steps regarding to irrigation and seed improvement studies. The high productive seeds have been produced in Israel and exported to many countries. The Israeli government, preparing a considerable budget for the new techniques and technologies, also shows great interest to the GAP project. Israeli officials who have been visiting our country frequently, state in the bilateral negotiations that Turkey and Israel complete one another from the point of agricultural production and technology. Free Trade Agreement and other economic and technical cooperation agreements between the two countries have given impetus to the bilateral relations. Our main goal in this study is to reveal common technological and scientific infrastructure projects which could be conducted with the partnership of Israel and Turkey, relating to agriculture. The affects of the relations between two countries on agricultural production in GAP region, under the framework of Turkey-Israel Agricultural Cooperation Agreement, will be evaluated under three main chapters. At the first part of our study, we have tried to investigate the general structure of agriculture in Turkey and the Southeastern Anatolia Project. As we emphasized on the GAP project as the largest development project of Turkey we will also stress on agricultural potential of Turkey. In the second part of our study, we evaluated the general structure of agriculture in Israel and agricultural projects in this country. Furthermore, we try to determine how the agricultural efficiency in Israel is combined with the agricultural technology and marketing techniques to foreign countries. In the third and last part, we make some evaluations on the agricultural cooperation potential between Turkey and Israel. In the framework of this evaluation some information has been given about the economic relations between the two countries, Free Trade Agreement, and as a result of these agreements, about the privileged position lists of agricultural products. Relating to our studies, we also have evaluated how the Turkey-Israel agricultural cooperation potential in the GAP region can be tapped and mentioned the feasibility situations. We can suggest the followings so as to be successful in the several applications of Turkey-Israel Agricultural Cooperation Agreement in the GAP region. * Although the GAP project with $ 32 billion investment cost has not been completed yet, it is started to provide effective benefits with its social context and energy production. However, unless the available product design will be changed and modern technologies will be applied, it is not easy to get expected and planned output. * Basic development goals which have been envisaged in the GAP master plan, are based on the principles to make the region an exportation base. Other stages of the GAP project should be conducted by taking the diversifications of products and markets together with the exportation goal based on agriculture into consideration. The GAP region also forms the nucleus of food industry based on agriculture. * The training of the farmers in the GAP region, especially on the irrigation and other services provided in the framework of the GAP project should be given a special importance to carry out the project effectively. * Through the production variety of fresh fruit and vegetable in the region, a high production level will be able to be reached. Apart from selecting proper and suitable varieties and usage of the correct techniques of production, the techniques of packaging, storing, and marketing are also very important. * In this framework, we can cooperate with Israel on the fields of greenhouse, stock raising and mechanization of agriculture, besides irrigation and seed production. Today, it is a reality that societies, not applying technology, cannot look to the future with hope. If not applied to 'know-how' transfer in the agricultural field, Turkey cannot realize his ideal of being a country with a strong agricultural sector in the future.From this perspective, the agricultural cooperation potential with Israel should be evaluated multidimensional, an so the public and private sectors should be encouraged in the framework of national interests. Any developments in the agricultural field should be followed and new applications should be provided for the benefit and exploitation of Turkish agriculture.