This volume brings together Spanish and German scholars specialised in the field of religious interaction. Most medieval societies ruled by Muslims and Christians were religiously plural not by choice and ideal but by nature. Religious affiliation and identity had to be repeatedly negotiated, defined, and chosen. The impact of legitimated religious violence towards subordinate religions or of religious wars underlies the more peaceful periods. Semi-permeable borders between the religions favoured inter-religious exchanges, while at the same time the efforts to impose segregation and discrimination aimed to restrict contact and influence. Agency by members of the subordinate religions was administratively and economically welcome and religiously and socially inevitable. 0The authors address topics such as the different strategies for power, order, exchange and identity chosen to organise religious plurality in medieval societies. Rights and regulations by both dominant and subordinate religions for demarcation, and in the opposite direction, pragmatism and forum shopping, were important strategies. A comparative approach stemming from the controversy on the concept of convivencia or coexistence in and beyond the Iberian Peninsula, as a possible model of inter-religious cohabitation, is combined with the inspiring results on religious plurality unearthed by intense research on mixed societies in the Mediterranean, Byzantium, the Crusading States and Central Asia. New theoretical and empirical models and concepts are proposed for comparative work in this research field.
Frontmatter --Contenido --Introducción --FEMINIDAD HISTORICA --I.Mujeres con poder --Et de dona Guiomar nascio don Rodrigo Diaz de los Cameros /Cabo, José António Souto --La reina doña Berenguela y la Chronica Adefonsi Imperatoris /Astray, Manuel Recuero --Precedentes femeninos invocados por la reina Isabel I de Castilla /Valdivieso, Ma Isabel del Val --La imagen de doña Aldonza de Mendoza: vida y memoria /Fernández, Marta Cendón --Un libro para la reina madre: la traducción del Memoriale Virtutum de Alonso de Cartagena en el entorno de Isabel de Portugal (1447-1496) /Flores, Diana Pelaz --Escribir para construir: la imagen de la reina Juana Enríquez en la correspondencia y la cronística del siglo XV /Domingo, Lledó Ruiz --II. Mujeres en la documentación medieval --Voces, susurros y silencios femeninos en la documentación medieval gallega /García-Fernández, Miguel --Las voces de mujeres medievales a través de los testamentos y los inventarios: el caso de Leonor Pimentel y Zúñiga, I Duquesa de Plasencia /Cebrián, Lorena C. Barco --Las mujeres y el encargo de peregrinaciones post-mortem en los testamentos bajomedievales de los reinos hispánicos /López, Paula Cadaveira --Voces en eco: el ejemplo de María García de Toledo /Blasco, Celia Redondo --Cartas desde la distancia /Via, Mireia Comas --Dones en presència a l'Època Medieval. Proposta per a una epistemologia històrica de la llibertat femenina /Perpinyà, Helena Casas --FEMINIDAD AUTORIAL --I. Voces propias: Marie de France, Christine de Pizan, trobairitz, poetas --Un purgatorio al femminile: il volgarizzamento del Tractatus de purgatorii sancti Patricii di Marie de France /Barillari, Sonia Maura --Christine de Pizan e la scrittura della Sagesce /Caraffi, Patrizia --Naturaleza, identidad y rebeldía en La ciudad de las damas de Christine de Pizan /Fernández, María Elena Ojea --Christine de Pizan e a dimensión pública das mulleres /Domínguez, Laura Pereira --Las cansos de las trobairitz o cuando el canon se mueve /Granda, Rosa Ma Medina --Retórica de Florencia Pinar, poeta de cancionero: introspección y erotismo /Garrido, David González de la Higuera --II.Místicas y religiosas --Escrito en el corazón. Los casos de angela de Foligno, Marguerite Porete y Marguerite d'oingt /Cirlot, Victoria --Voces femeninas alrededor de Santo Domingo. Sor Angélica, sor Cecilia /Rucquoi, Adeline --La obra de Marguerite Porete en su espacio público /Sánchez, Antonia Víñez --Li vida de Doucelina de Dinha, de Felipa Porcelleta. Imaginería, prácticas devocionales y legitimación de la vida beguina en el Mediterráneo /Fibla, Sergi Sancho --Mística y amor cortés /Cuadrada, Coral --FEMINIDAD TEXTUAL --I. La ficción lírica (profana y religiosa) --La dedica alla 'Nobile Dama': un rito o un'occasione per i trovatori provenzali in Piemonte? /Piccat, Marco --Vozes do silêncio: algumas considerações sobre as mulheres da lírica galego-portuguesa /Lopes, Graça Videira --O protagonismo feminino na lírica galego-portuguesa. Entre historia e literatura /Gómez, Carmen de Santiago --"Porque se move a razom [dela]". A ficção da voz feminina nas cantigas de amigo galego-portuguesas /Roque, Ana Raquel Baião --A figura da mulher nas canções de malmaridadas no universo românico medieval /Cunha, Viviane --O retrato descortês das damas no Cancioneiro Geral: motivos e imagens da tradição lírica /Cabanas, Maria Isabel Morán --A imagem da mulher judia e muçulmana na lírica galego-portuguesa /Vieira, Yara Frateschi --Algúns tipos femininos nas Cantigas de Santa María /Muíña, Milagros --II. Otras Ficciones Literarias --Féminité textuelle nel Decameron: la novella di Lisabetta da Messina (IV, 5) /Lee, Charmaine --La relación de las hadas artúricas con el saber libresco a través de la Dama del Lago del Baladro del sabio Merlín /García, Santiago Gutiérrez --Esclavas y caballeras en Jacob ben Eleazar: puente literario entre oriente y occidente /García, E. Macarena García / Carretero, Carlos Santos --Susana, objeto de deseo y modelo de castidad /Doreste, Dulce María González / Picón, Francisca del Mar Plaza --Lucrecia: paradigma de castidad /Lojendio-Quintero, María del Pilar / Mendoza-Ramos, María del Pilar --Dido en el Triunfo de la Castidad: ¿una diatriba de Petrarca contra Virgilio? /Mesa, Francisco José Rodríguez --EXPACIO FEMININO EN LA CULTURA ESCRITA Y LIBRESCA --Autores y lecturas en los monasterios femeninos de la Península Ibérica en el siglo X /Rodríguez, Joel Varela --Espacios femeninos de escritura en la Edad Media /Navas, Pablo Alberto Mestre --El libro en la corte. Lecturas femeninas y sus espacios palaciegos en la Baja Edad Media /Pérez, Cristina Pérez --Indice
The contributions gathered in this volume show how digital technologies can be applied to Medieval Studies (Philology, Art, and History) in order to improve our understanding of medieval societies and cultures.
The contributions gathered in this volume take a fresh look at the medieval history of women. From powerful nobility as a cultural actor, to prominent and lesser-known female writers, including female protagonists of lyric poetry and narrative literature, the book offers interdisciplinary perspectives on historical, authorial, and textual femininity.