Suchergebnisse

Tom pierwszy, wydanego w czterech woluminach słownika filozoficznego The Philosophical Dictionary: Or, the Opinions of Modern Philosophers on Metaphysical, Moral, and Political Subjects (Londyn, Edynburg; 1786), którego autorem jest urodzony w Austrii lekarz, naukowiec i filozof Franz Xaver Swediaur (1748-1824). Niniejszy tom zawiera alfabetycznie uporządkowany i opatrzony obszernymi wyjaśnienieniami zbiór pojęć, wyrażeń i zagadnień z dziedziny szeroko pojętej filozofii (m.in. metafizyki, filozofii moralności, filozofii polityki etc.) Objaśnienienia zamieszczonych haseł autor opiera na poglądach i opiniach znanych filozofów europejskich. Należą do nich, m.in.: francuski filozof i literat Claude Adrien Helvétius, Helwecjusz (1715-1771); szkocki filozof, historyk i ekonomista David Hume ( 1711-1776); genewski pisarz, filozof i pedagog Jean-Jacques Rousseau (1712-1778); włoski prawnik i pisarz polityczny Cesare Beccaria (1738-1794); francuski pisarz, filozof, historyk i publicysta Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (1694-1778); angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista John Locke (1632-1704); francuski filozof, prawnik, wolnomularz i pisarz Monteskiusz, fre. Montesquieu (1689-1755); irlandzki filozof i polityk Edmund Burke (1729-1797) etc. Struktura pierwszego tomu słownika dzieli się na artykuły hasłowe ułożone w porządku alfabetycznym, od litery A do G.

Tom drugi, wydanego w czterech woluminach słownika filozoficznego The Philosophical Dictionary: Or, the Opinions of Modern Philosophers on Metaphysical, Moral, and Political Subjects (Londyn, Edynburg; 1786), którego autorem jest urodzony w Austrii lekarz, naukowiec i filozof Franz Xaver Swediaur (1748-1824). Niniejszy tom zawiera alfabetycznie uporządkowany i opatrzony obszernymi wyjaśnienieniami zbiór pojęć, wyrażeń i zagadnień z dziedziny szeroko pojętej filozofii (m.in. metafizyki, filozofii moralności, filozofii polityki etc.) Objaśnienienia zamieszczonych haseł autor opiera na poglądach i opiniach znanych filozofów europejskich. Należą do nich, m.in.: francuski filozof i literat Claude Adrien Helvétius, Helwecjusz (1715-1771); szkocki filozof, historyk i ekonomista David Hume ( 1711-1776); genewski pisarz, filozof i pedagog Jean-Jacques Rousseau (1712-1778); włoski prawnik i pisarz polityczny Cesare Beccaria (1738-1794); francuski pisarz, filozof, historyk i publicysta Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (1694-1778); angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista John Locke (1632-1704); francuski filozof, prawnik, wolnomularz i pisarz Monteskiusz, fre. Montesquieu (1689-1755); irlandzki filozof i polityk Edmund Burke (1729-1797); szkocki myśliciel i filozof Adam Smith (1723-1790) etc. Struktura drugiego tomu słownika dzieli się na artykuły hasłowe ułożone w porządku alfabetycznym, od litery H do P.

Tom trzeci, wydanego w czterech woluminach słownika filozoficznego The Philosophical Dictionary: Or, the Opinions of Modern Philosophers on Metaphysical, Moral, and Political Subjects (Londyn, Edynburg; 1786), którego autorem jest urodzony w Austrii lekarz, naukowiec i filozof Franz Xaver Swediaur (1748-1824). Niniejszy tom zawiera alfabetycznie uporządkowany i opatrzony obszernymi wyjaśnienieniami zbiór pojęć, wyrażeń i zagadnień z dziedziny szeroko pojętej filozofii (m.in. metafizyki, filozofii moralności, filozofii polityki etc.) Objaśnienienia zamieszczonych haseł autor opiera na poglądach i opiniach znanych filozofów europejskich. Należą do nich, m.in.: francuski filozof i literat Claude Adrien Helvétius, Helwecjusz (1715-1771); szkocki filozof, historyk i ekonomista David Hume ( 1711-1776); genewski pisarz, filozof i pedagog Jean-Jacques Rousseau (1712-1778); włoski prawnik i pisarz polityczny Cesare Beccaria (1738-1794); francuski pisarz, filozof, historyk i publicysta Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (1694-1778); angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista John Locke (1632-1704); francuski filozof, prawnik, wolnomularz i pisarz Monteskiusz, fre. Montesquieu (1689-1755); irlandzki filozof i polityk Edmund Burke (1729-1797); szkocki myśliciel i filozof Adam Smith (1723-1790) etc. Struktura trzeciego tomu słownika dzieli się na artykuły hasłowe ułożone w porządku alfabetycznym, od litery P (kontynuacja z tom II) do S.

Briefwechsel meist statistischen Inhalts (1775, Göttingen) - zbiór czternastu pilotażowych egzemplarzy pisma, opracowanych w drugiej połowie 1774 roku i styczniu 1775 roku, powstałych na bazie materiałów korespondencyjnych, w dużej części opartych o treści i dane statystyczne, dotyczące różnych krajów europejskich. Autorem zbioru jest niemiecki historyk August Ludwig von Schlözer (1735-1809). Schlözer, od 1755 roku przebywał w Szwecji. W języku szwedzkim napisał Esej o powszechnej historii handlu i transportu morskiego w czasach najdawniejszych (1758). W roku 1759 powrócił do Getyngi by studiować medycynę, nauki przyrodnicze, nauki polityczne i jurysprudencję. Od 1761 roku przebywał w Rosji, gdzie był najpierw nauczycielem, potem adiunktem w Rosyjskiej Akademii Nauk. W 1765 roku został profesorem historii rosyjskiej. Za zasługi w zakresie badania rosyjskiej historii car Aleksander I nadał mu w tytuł szlachecki. W 1770 roku wrócił do Getyngi, gdzie został profesorem na wydziale filozoficznym. W Getyndze uczył historii powszechnej, prowadził także wykłady z zakresu statystyki, polityki i historii państwowości. Publiczne uznanie Ludwiga von Schlözera opierało się na wielkim sukcesie jego wykładów o historii powszechnej, europejskiej historii państw, historii Rosji jak również o polityce i statystyce. Rozgłos przyniosły mu również liczne publikacje. Jako historyk był wiodącym przedstawicielem mieszczańskiej historiografii okresu oświecenia. Uchodził za autorytet w zakresie historii Rosji. W Briefwechsel meist statistischen Inhalts Schlözer stara się przedstawić i przybliżyć wykształconemu mieszczaństwu aktualne problemy oraz sytuację społeczno-gospodarczą, ekonomiczną, polityczną, informacje historyczno-kulturalne etc., składające się na obraz XVIII-wiecznej Europy. W niniejszym zbiorze znajdujemy, m.in. informacje o handlu na Morzu Bałtyckim w 1769 roku; statystyki dotyczące rekrutów armii rosyjskiej z lat 1726-1758; dane dotyczą ludności Szwecji z okresu 1751-1769; ludności Estonii (1755); ludności Strasburga z lat 1754-1773; informacje dotyczące importu szwedzkiego zboża w okresie 1738-1769, zweryfikowane na podstawie rejestrów celnych; analizę bilansu handlowego między Anglią i Niemcami za okres 1701-1766; dane dotyczące hiszpańskich sił zbrojnych; francuskich sił zbrojnych; informacje o funkcjonowaniu uniwersytetu w Strasburgu oraz osobliwościach tamtejszej biblioteki; uniwersytetu w Nancy; opis dotyczący Francuskiej Kompanii Wschodnio-Indyjskiej etc. Zbiór zawiera również opisy interesujących miejsc i miejscowości oraz relacje z podróży. Briefwechsel meist statistischen Inhalts, począwszy od 1776 roku został zastąpiony przez A.L. Schlözer's Briefwechsel meist historischen und politischen Inhalts ,wydany w 10 tomach w okresie 1776-1782, następnie kontynuowany (1782–1793) jako: A.L. Schlözer's Stats-Anzeigen (18 tomów).

Ueber den Religionszustand in den prußischen Staaten seit der Regierung Friedrichs des Grossen… (Lipsk,1779) - czwarty tom anonimowo wydanej publikacji o stanie i kondycji szeroko pojętej religii w państwach pruskich od czasów panowania Fryderyka II Wielkiego (1712-1786) - króla Prus w latach 1740-1786, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich. Warto, w tym miejscu zaznaczyć, że Fryderyk II Wielki był agnostykiem, a o chrześcijaństwie wyrażał się z pogardą. Tolerował jednak w swoim państwie różne wyznania, będąc pierwszym królem Prus, który tak otwarcie dystansował się od spraw religii. W instrukcji wydanej na początku swych rządów podkreślał, że religia poddanych go nie interesuje i mógłby nawet przyjąć "Turków i pogan" i wybudować im świątynie ich obrządków, jeżeli przyczyniłoby się to do dobra państwa. Była to postawa wyjątkowa w ówczesnej Europie. Publikacja, opracowana w formie serii listów, jest zbiorem wiarygodnych i bezstronnych (neutralnych) obserwacji autora, dotyczących kondycji religii i sposobu jej postrzegania, w czasach mu współczesnych. Refleksje i spostrzeżenia, zebrane w niniejszym, czwartym tomie w kolejnych 23 listach z załącznikami, dotyczą m.in.: różnych aspektów sytuacji i organizacji kościoła w poszczególnych prowincjach pruskich; organizacji systemu szkolnictwa i systemu kościelnego; kondycji duchowej i poglądów członków różnych wyznań; znaczenia, organizacji i działalności instytucji kościelnych; unitarianizmu i socynianizmu w Prusach; menonitów; stanu religii żydowskiej oraz ceremonii żydowskich; wolności praktyk religijnych; szeroko pojętej praktyki religijnej etc. Autorem niniejszej publikacji jest Johann Heinrich Friedrich Ulrich (1751-1798).

Ueber den Religionszustand in den prußischen Staaten seit der Regierung Friedrichs des Grossen… (Lipsk,1780) – ostatni, piąty tom anonimowo wydanej publikacji o stanie i kondycji szeroko pojętej religii w państwach pruskich od czasów panowania Fryderyka II Wielkiego (1712-1786) - króla Prus w latach 1740-1786, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich. Warto, w tym miejscu zaznaczyć, że Fryderyk II Wielki był agnostykiem, a o chrześcijaństwie wyrażał się z pogardą. Tolerował jednak w swoim państwie różne wyznania, będąc pierwszym królem Prus, który tak otwarcie dystansował się od spraw religii. W instrukcji wydanej na początku swych rządów podkreślał, że religia poddanych go nie interesuje i mógłby nawet przyjąć "Turków i pogan" i wybudować im świątynie ich obrządków, jeżeli przyczyniłoby się to do dobra państwa. Była to postawa wyjątkowa w ówczesnej Europie. Publikacja, opracowana w formie serii listów, jest zbiorem wiarygodnych i bezstronnych (neutralnych) obserwacji autora, dotyczących kondycji religii i sposobu jej postrzegania, w czasach mu współczesnych. Refleksje i spostrzeżenia, zebrane w niniejszym, piątym tomie, w kolejnych 27 listach z załącznikami, dotyczą m.in.: wolnomularstwa (masonerii) i lóż masońskich na terenie Prus; stanu i kondycji religii na terenie Prowincji Śląskiej (sytuacja i organizacja kościołów różnych wyznań, organizacja systemu szkolnictwa i systemu kościelnego; kondycja duchowa, znaczenie, organizacja i działalność instytucji kościelnych i placówek powiązanych, dokumenty urzędowe (instrukcje królewskie) dla księży); opisów życia i działalności ówczesnych duchownych etc. Materiał zawiera również uzupełnienia, odniesienia, uwagi i opinie do treści zawartych w poprzednich czterech tomach publikacji oraz obszerny, alfabetycznie uporządkowany indeks do wszystkich części opracowania. Autorem niniejszej publikacji jest Johann Heinrich Friedrich Ulrich (1751-1798).

Ueber den Religionszustand in den prußischen Staaten seit der Regierung Friedrichs des Grossen… (Lipsk,1778) - drugi tom anonimowo wydanej publikacji o stanie i kondycji szeroko pojętej religii w państwach pruskich od czasów panowania Fryderyka II Wielkiego (1712-1786) - króla Prus w latach 1740-1786, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich. Warto, w tym miejscu zaznaczyć, że Fryderyk II Wielki był agnostykiem, a o chrześcijaństwie wyrażał się z pogardą. Tolerował jednak w swoim państwie różne wyznania, będąc pierwszym królem Prus, który tak otwarcie dystansował się od spraw religii. W instrukcji wydanej na początku swych rządów podkreślał, że religia poddanych go nie interesuje i mógłby nawet przyjąć "Turków i pogan" i wybudować im świątynie ich obrządków, jeżeli przyczyniłoby się to do dobra państwa. Była to postawa wyjątkowa w ówczesnej Europie. Publikacja, opracowana w formie serii listów, jest zbiorem wiarygodnych i bezstronnych (neutralnych) obserwacji autora, dotyczących kondycji religii i sposobu jej postrzegania, w czasach mu współczesnych. Refleksje i spostrzeżenia, zebrane w niniejszym, drugim tomie w kolejnych,13 listach z załącznikami, dotyczą m.in.: różnych aspektów sytuacji kościoła, roli, działalności i struktury duchowieństwa, reputacji duchownych, znaczenia, organizacji i działalności instytucji kościelnych, zaangażowania duchowieństwa oraz osób świeckich w życie religijne, religijności i przekonań społeczeństwa, kondycji duchowej i poglądów członków różnych wyznań, wpływu nauczania oraz działalności religijnej na pozostałą część społeczeństwa, sposobu postrzegania religii i duchowieństwa przez niewierzących, wolności praktyk religijnych, szeroko pojętej praktyki religijnej, liturgii, stanu i rozwoju katechizacji, kaznodziejstwa, homiletyki, edukacji duchowieństwa i kandydatów na duchownych etc. Autorem niniejszej publikacji jest Johann Heinrich Friedrich Ulrich ( 1751-1798).

Ueber den Religionszustand in den prußischen Staaten seit der Regierung Friedrichs des Grossen… (Lipsk,1778) - pierwszy tom anonimowo wydanej publikacji o stanie i kondycji szeroko pojętej religii w państwach pruskich od czasów panowania Fryderyka II Wielkiego (1712-1786) - króla Prus w latach 1740-1786, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich. Warto, w tym miejscu zaznaczyć, że Fryderyk II Wielki był agnostykiem, a o chrześcijaństwie wyrażał się z pogardą. Tolerował jednak w swoim państwie różne wyznania, będąc pierwszym królem Prus, który tak otwarcie dystansował się od spraw religii. W instrukcji wydanej na początku swych rządów podkreślał, że religia poddanych go nie interesuje i mógłby nawet przyjąć "Turków i pogan" i wybudować im świątynie ich obrządków, jeżeli przyczyniłoby się to do dobra państwa. Była to postawa wyjątkowa w ówczesnej Europie. Publikacja, opracowana w formie serii listów, jest zbiorem wiarygodnych i bezstronnych (neutralnych) obserwacji autora, dotyczących kondycji religii i sposobu jej postrzegania, w czasach mu współczesnych. Refleksje i spostrzeżenia, zebrane w niniejszym tomie w 24 listach z załącznikami, dotyczą m.in.: różnych aspektów sytuacji kościoła, roli, działalności i struktury duchowieństwa, reputacji duchownych, znaczenia instytucji kościelnych, zaangażowania duchowieństwa oraz osób świeckich w życie religijne, religijności i przekonań społeczeństwa, kondycji duchowej i poglądów członków różnych wyznań, wpływu nauczania oraz działalności religijnej na pozostałą część społeczeństwa, sposobu postrzegania religii i duchowieństwa przez niewierzących, wolności praktyk religijnych, szeroko pojętej praktyki religijnej, liturgii, stanu i rozwoju katechizacji, kaznodziejstwa, homiletyki etc. Karta tytułowa publikacji została opatrzona fragmentem z filozoficznego dialogu o wróżbiarstwie Cycerona : "Quam ob rem, ut religio propaganda etiam est, quae est iuncta cum cognitatione naturae, sic superstitionis stirpes omnes eligendae" ("Toteż o ile religię, która łączy się z poznaniem wszechświata, należy krzewić, o tyle wszelkie odrośle zabobonu trzeba wyrwać wraz z korzeniami"). Autorem niniejszej publikacji jest Johann Heinrich Friedrich Ulrich ( 1751-1798).

Druk zawiera jedenaście tez oracji uczniowskiej autorstwa Wawrzyńca Krzysztofa Somnitza (1612-1678) – ucznia gimnazjum toruńskiego, dotyczącej istoty państwa i prawa. Poruszone są m. in. kwestie arystotelesowskiej politei – modelu państwa idealnego, trzech wyróżnianych w starożytnej Grecji form ustrojowych – tyranii, oligarchii i demokracji, kontrastu między tyranią a republiką (jako przykłady rządów tyranów przywołuje Somnitz m. in. panowanie Licyniusza, Nerona, Tarkwiniusza Pysznego, Kaliguli i Karakalli), możliwości dziedziczenia przez kobiet tronu oraz – szerzej – rządów kobiet (ginokracji) (za przykład przywołane są tu m. in. mityczne Amazonki, Pulcheria – cesarzowa bizantyjska, święta, wywierająca duży wpływ na życie polityczne i religijne cesarstwa, legendarna Wanda, królowa Palmyry Zenobia, walcząca z Rzymem, a także kobiety biblijne, słynące z rozumu i męstwa, uczestniczki wydarzeń politycznych – Debora, Judyta, Estera i Abigaile). Z literatury powołuje się Somnitz na prace politologiczne Justusa Lupsiusa – jednego z wybitniejszych znawców języka, historii i kultury starożytnego Rzymu. Respondent nie uwzględnia stosunków polskich, ale wspomina o ustroju moskiewskim, jest przy tym zwolennikiem demokracji. Po ukończeniu studiów Wawrzyniec K. Somnitz był (od 1655) kanclerzem zarządu Pomorza i piastował szereg innych funkcji, co umożliwiły mu na równi koneksje i staranne wykształcenie. Popis oratorski Somnitza, wygłoszony 15 stycznia 1631, przygotowany był pod kierunkiem wymienianego na karcie tytułowej druku Bazylego Zölnera z Lipska (1580-1658) – konrektora w gimnazjum w Toruniu. Druk 6 kart. Na odwrocie karty tytułowej dedykacja dla księżnej Jadwigi Brunszwickiej (1595-1650), która zasłynęła jako fundatorka gimnazjum w Szczecinku (ojciec respondenta był sędzią grodzkim i radcą na dworze księżnej rezydującej w tymże mieście). Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.7.II.5637- Pol.7.II.5666. Format bibliograficzny: 4°. Pieczątki: 1, 10, 11, 18. Dawne sygnatury: H.6.Miscell.3. Zewnętrzne oznaczenia: DT, DS. Typ oprawy (materiał) – biały pergamin (oprawa z japem) ; obleczenie - karta z rękopisu ; oprawa - niewielkie deformacje, średnie zabrudzenia ; niewielkie ubytki spowodowane przez owady. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu "Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej".

Leipzig und Budissin ; Druk w 5 częściach uzupełniony dużą iloscią kart rękopismiennych, grafik, druków okolicznościowych, rysunków i malarstwa.

Dokument wydany w Lipsku w 1777 roku zawierający zbiór rozpraw i esejów o tematyce prawniczej i historycznej. Autorem materiału jest Karl Gottlob Anton, od 1802 von Anton (1751-1818) – niemiecki prawnik, polityk, historyk oraz członek a od 1817 do 1818 prezydent Górnołużyckiego Towarzystwa Naukowego (niem. Oberlausitzische Gesellschaft der Wissenschaften). Tematyka rozpraw dotyczy m.in. oblężenia Wiednia w 1529 roku, konfliktu jagiellońsko – habsburskiego o koronę czeską z 1438 roku, funkcjonowania westfalskiego Vehmgerichte rozwiniętego ze średniowiecznych "wolnych sądów" oraz przejawów tej aktywności na terenie historyczno-geograficznej krainy - Łużyce Górne (niem.Oberlausitz), konfliktu militarnego Karola Śmiałego (1433-1477) – księcia Burgundii w latach 1467-1477 określanego mianem wojny szwajcarsko-burgundzkiej etc. Jak zaznaczono w treści dokumentu autorem rozprawy dotyczącej "wolnych sądów" był Johann Carl Christian Crudelius (?-1777) a jej treść umieszczona w niniejszej publikacji została w kilku miejscach nieznacznie zmieniona i zmodyfikowana przez von Antona.

Geschichte von Großbritannien und Ireland… ( Witerthur, 1794) - trzeci tom niemieckojęzycznego przekładu dzieła, opublikowanego w czterech tomach na przestrzeni 1792-1795, którego autorem jest szkocki sędzia, autor i publicysta John Dalrymple (1726-1810). Czterotomowe opracowanie jest kompleksowym ujęciem historii Wielkiej Brytanii i Irlandii II połowy XVII wieku (dokładnie do 1702 roku). Tom pierwszy (1792) obejmuje ostatni okres burzliwych rządów syna Karola I Stuarta - Karola II (1630-1685) - króla Anglii i Szkocji w latach 1649-1685 (de iure) lub 1660-1685 (de facto). Tom drugi (1793) dotyczy krótkiego okresu panowania (1685-1688) brata i następcy Karola II - Jakuba II (1633-1701). Jego niepopularne rządy trwały do 1688 roku kiedy to został obalony przez chwalebną rewolucję (Glorious Revolution) i zmuszony do ucieczki do Francji. Dwa ostanie tomy (1794, 1795) prezentują historię Wielkiej Brytanii i Irlandii pod rządami Wilhelma III Orańskiego (1650-1702). Czwarty i ostatni tom dzieła wieńczy szczegółowy opis bitwy morskiej w zatoce Vigo - starcia zbrojnego, jakie odbyło się 23 października 1702 roku u galicyjskich wybrzeży Hiszpanii pomiędzy okrętami floty angielsko-holenderskiej admirałów George Rooke'a i Filipa van Almonde, a siłami francusko-hiszpańskimi, którymi dowodzili François-Louis Rousselet, marquis de Châteaurenault i Manuel de Velasco. (Warto w tym miejscu nadmienić, że dla upamiętnienia tego wydarzenia i zdobycia francuskiej i hiszpańskiej floty, emisje monet angielskich z 1703 roku, wybitych z części zdobytego złota i srebra, oznaczano dodatkowo napisem VIGO). Wilhelm III Orański niestety nie dożył tej bitwy. W 1702 roku podczas jazdy konnej jego koń potknął się, a król spadł tak nieszczęśliwie, że złamał obojczyk. Wkrótce zachorował na zapalenie płuc i zmarł 8 marca 1702 roku. Autorem tłumaczenia z języka angielskiego jest szwajcarski teolog, pedagog, historyk, publicysta i polityk Johann Georg Müller (1759-1819).