Suchergebnisse

Constitutional review of legislation is the power to examine statutes for their conformity with the constitution. This competence is performed by the judiciary. The origins of this institution date back to XIX century and since that time constitutional review of legislation has became an important institution in most democratic states. In the paper, the author answers the most important charge raised against constitutional review – that it lacks democratic legitimacy. According to Jeremy Waldron, there is always a loss to democracy when a majoritian decision is overruled by a politically unaccountable court. As an answer to Waldron's objection, the author introduces three arguments for the democratic status of constitutional review. These arguments point to three different sources of legitimacy for constitutional review: democratic will of the people, the principle of respect for the democratic reason, and substantial democratic values. ; 5 ; 1 ; 170 ; 186 ; 9 ; Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna

The author presents three selected types of situations depicting the participation of persons with disabilities, their caregivers and supporting non-governmental organisations, in designing and monitoring the public policy towards disability in Poland. The first type of situations concerns supporting inclusive education. The second type concerns the support system for the caregivers of the persons with disabilities, while the last one refers to the alternative report prepared by NGOs, dealing with Poland's implementation of the U. N. Convention on the Rights of Persons with Disabilities. In each of these cases, the author examines the reasons behind the decision to participate, the process, and the final results of participation. The results show that - although the NGOs of the persons with disabilities have the possibility to participate in the discussion on disability policy - their influence on that policy is insignificant and limited to exceptional situations.

In the face of the proposed reforms encompassing industrial R&D units in Poland the author makes attempts to show how the functions, status, organisation and forms of activities undertaken by those units evolved in response to changes in policy, in the outside environment and the units' own strategies. Those issues are analysed in the comparative context of non-university public research institutions in countries of 'old Europe', and the author makes use of (mutually complementary) notions of path dependency and path creation, known from analysis of institutional change. ; W obliczu planowanych reform pionu jednostek badawczo-rozwojowych w Polsce, autor podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jak zmieniały się ich funkcje, status, organizacja i formy działalności w następstwie zmian polityki rządowej i otoczenia zewnętrznego oraz zmian ich własnych strategii. Analiza przeprowadzona jest na tle porównawczym pozauczelnianych jednostek badawczych sektora publicznego w krajach tzw. starej Europy, z wykorzystaniem (uzupełniających się) koncepcji "zależności od szlaku" oraz "tworzenia szlaku", stosowanych w analizie zmian instytucjonalnych.

The author presents the current limitations and developmental requirements of higher education against the context, that the higher education institutions in Poland are situated in, due to the systemic transformation taking place in the country. On the ground of the evaluation of the situation, the author presents the general directions of the higher education change, also he proposes actions, that should be undertaken at the individual institutions. Accepting the postulate concerning the necessity of the higher vocational education development, the author formulates the postulate regarding its universality. This signifies, that the vocational courses have to be introduced to the autonomous institutions of higher education as well. In such the context, the unique model of combining the vocational and M.A. degree courses within the same department, described as the flexible Y model, is presented. In the final paragraphs, the postulate to introduce to higher education institutions, so called, rationalization programs of II level, adjusted to the local specifics, was presented. The adjustment and development programs should form the basis of the pro-effectiveness changes continuation in the higher education. The author emphasizes however, that the range of desired transformations is determined by the proper policy of the Ministry of National Education, supported by the budgetary decisions of the Parliament. ; Autor przedstawia aktualne ograniczenia i uwarunkowania rozwojowe szkolnictwa wyższego na tle sytuacji, w jakiej znalazły się szkoły wyższe w Polsce w wyniku trwającego okresu transformacji systemowej w państwie. Wychodząc z oceny tej sytuacji, przedstawia warunki oraz generalne kierunki zmian w szkolnictwie wyższym, a także proponuje posunięcia, które powinny być podejmowane w uczelniach. Przyjmując założenie o konieczności rozwijania wyższego kształcenia zawodowego, autor formułuje postulat jego powszechności. Oznacza to uznanie potrzeby wprowadzenia studiów zawodowych także do szkół autonomicznych. W tym kontekście zaproponowana została oryginalna koncepcja modelu łączenia studiów magisterskich i zawodowych w ramach tego samego wydziału szkoły wyższej (tzw. model elastyczny Y). W końcowej części artykułu sformułowany został postulat wprowadzenia w uczelniach tzw. programów racjonalizacji II poziomu, dostosowanych do lokalnej specyfiki. Takie programy dostosowawcze i rozwojowe powinny stać się podstawą do kontynuowania przemian proefektywnościowych w szkołach wyższych. Autor podkreśla jednak, że skala pożądanych przeobrażeń uwarunkowana jest odpowiednią polityką Ministerstwa Edukacji Narodowej, wspartą decyzjami budżetowymi Sejmu.

The author analyses the factors that weaken the influence of the principles of meritocracy on the institutions and public policy. He indicates that a meritocratic approach to governance in the programming of public actions has become a resource for obtaining legitimacy of power in Poland to a limited extent. The advantages of meritocracy (the "efficiency" and "justice") have not been exploited on a significant scale. As a result, there is a significant illegitimacy of the democratic system, as well as the weakening of the society identification with the state. This phenomenon is characterized by low prestige of politicians and a poor voter turnout. The author draws attention to the fact that meritocratic management mechanisms of public institutions in Poland are significantly reduced due to numerous factors - the appropriation of the state by political parties, institutional nomadism of the elite, the rules of political capitalism, a soft state and the institutionalization of non-responsibility or activities of various interest groups and backstage actors of politics.

The purpose of this paper is to analyze the conditions behind Polish participation in the European Union's military operations in Africa. The author attempts to describe the evolution of the Polish position on the concept of the Common Security and Defence Policy. The text presents the Polish experiences, gained during operations, and assessments of the outcomes of Polish involvement, against the declared priorities of Polish foreign policy. The author also points out the main causes of changes in the Polish stance against further involvement on the African continent. She draws attention to the transformations within the EU and their reception by the Polish government. ; Celem artykułu jest analiza uwarunkowań udziału Polski w afrykańskich operacjach wojskowych Unii Europejskiej na tle ewolucji polskiego stanowiska wobec koncepcji realizacji Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. W tekście przedstawiono polskie doświadczenia z udziału w operacjach, a także ocenę jego konsekwencji w odniesieniu do deklarowanych priorytetów polskiej polityki zagranicznej. Autorka wskazuje także na główne przyczyny zmiany stanowiska polskiego wobec dalszego zaangażowania na kontynencie afrykańskim. Zwraca uwagę na przekształcenia wewnątrz Unii oraz ich odbiór przez stronę polską.

Celem artykułu jest analiza uwarunkowań udziału Polski w afrykańskich operacjach wojskowych Unii Europejskiej na tle ewolucji polskiego stanowiska wobec koncepcji realizacji Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. W tekście przedstawiono polskie doświadczenia z udziału w operacjach, a także ocenę jego konsekwencji w odniesieniu do deklarowanych priorytetów polskiej polityki zagranicznej. Autorka wskazuje także na główne przyczyny zmiany stanowiska polskiego wobec dalszego zaangażowania na kontynencie afrykańskim. Zwraca uwagę na przekształcenia wewnątrz Unii oraz ich odbiór przez stronę polską. ; The purpose of this paper is to analyze the conditions behind Polish participation in the European Union's military operations in Africa. The author attempts to describe the evolution of the Polish position on the concept of the Common Security and Defence Policy. The text presents the Polish experiences, gained during operations, and assessments of the outcomes of Polish involvement, against the declared priorities of Polish foreign policy. The author also points out the main causes of changes in the Polish stance against further involvement on the African continent. She draws attention to the transformations within the EU and their reception by the Polish government.

The main objective of this article is to present the history, background and goals of the European Union Socrates/Erasmus programme and to accentuate the immense importance of this programme for the unifying Europe in the past and at present. Moreover, the author devotes considerable attention to the degree of participation of European HE schools and Poland's academic centres. Notably, the author attempts to review the progress of Polish HE institutions in implementing the Erasmus/Socrates goals the most commonly undertaken types of activities. The number of students going to partner universities in other countries within the Socrates/Erasmus programme has been increasing each year. On the other hand, young Europeans show little interest in studying in Poland, which is one of the greatest weaknesses of the educational programme implemented by Polish academic centres. The author concludes her discussion by presenting possible reasons behind the relatively low popularity of Polish academic centres abroad and suggests some possible steps to promote Poland and Poland's academic community in other countries. ; Głównym celem artykułu jest przybliżenie historii, założeń i celów edukacyjnego programu Unii Europejskiej Socrates/Erasmus oraz zwrócenie uwagi na kolosalne znaczenie, jakie program ten miał i nadal ma dla jednoczącej się Europy. Ponadto autorka wiele miejsca poświęciła przedstawieniu zakresu uczestnictwa w programie Socrates/Erasmus zarówno uczelni europejskich, jak i polskich ośrodków akademickich. Szczególnie istotna wydaje się próba prześledzenia, w jakim zakresie polskie uczelnie realizują założone cele programu oraz jakie działania, w ramach programu, są najczęściej podejmowane. Wiadomo, że z roku na rok coraz więcej polskich studentów wyjeżdża, w ramach programu Socrates/Erasmus, na zagraniczne uczelnie partnerskie. Z kolei jednym z najsłabszych ogniw w realizowaniu przez polskie ośrodki akademickie unijnego programu edukacyjnego jest małe zainteresowanie młodych Europejczyków studiowaniem w Polsce. Konkluzję artykułu stanowi próba prześledzenia przyczyn stosunkowo małej popularności polskich ośrodków akademickich za granicą, a tym samym sugerowanie zmian, które należy wprowadzić, by promować Polskę i polskie środowisko akademickie.

The first part of the article is dedicated to the classic approach to security in three areas: the security of the individual, the state and on the international stage. Then the author conducts an analysis of the interdisciplinary approach to security. He characterised the behavioural as well as sociological and economic theories. The author analyses the government policies pertaining to internal security in the last fifteen years. He explained the legal and constitutional rules of the government administration in Poland and then characterised the system of institutions responsible for security within the country involving a critical analysis of internal security policy, i.a. its effectiveness and efficiency. The author formulates the thesis which holds that within the last fifteen years the governments have failed to design an effective policy of internal security, so far. The postulated concepts and governmental proposals have been designed as temporary measures and under political pressure without much consideration for systemic solutions. The policy of internal security lacks the systemic approach deriving from the theory of organisation. Keywords: state, politics, security, internal security, police, special forces. ; W pierwszej części artykułu przedstawiono trzy płaszczyzny klasycznego ujęcia bezpieczeństwa, mianowicie: bezpieczeństwo jednostki, bezpieczeństwo narodowe i bezpieczeństwo międzynarodowe. Następnie autor poddał analizie interdyscyplinarne podejście do bezpieczeństwa. Scharakteryzował teorie behawioralne, socjologiczne i ekonomiczne. Przeanalizował także programy rządów w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego w ostatnim piętnastoleciu oraz przedstawił prawnoustrojowe zasady funkcjonowania administracji rządowej w Polsce. Następnie scharakteryzował system instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w państwie, w tym przeprowadził krytyczną analizę polityki bezpieczeństwa wewnętrznego, m.in. jej efektywności i skuteczności. Autor postawił tezę, że w ciągu ostatnich 15 latach kolejnym rządom nie udało się stworzyć w Polsce skutecznego systemu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Przedstawiane koncepcje i propozycje rządów miały charakter doraźnych działań, uwarunkowanych względami politycznymi, a nie merytorycznymi.

The author undertakes to establish the legal title to performing the creative function by the two chambers of Polish Parliament as a representative of the nation. The article describes the competence of the Sejm and the Senate as the constitutional authorities of the State that perform the creative function. The creative function of the Parliament may be considered as a result of the activities of this institution for other institutions as well as the functioning of the whole system. Voters' crisis of confidence in the both chambers of Polish Parliament may also be understood as a crisis of its functions. ; The author undertakes to establish the legal title to performing the creative function by the two chambers of Polish Parliament as a representative of the nation. The article describes the competence of the Sejm and the Senate as the constitutional authorities of the State that perform the creative function. The creative function of the Parliament may be considered as a result of the activities of this institution for other institutions as well as the functioning of the whole system. Voters' crisis of confidence in the both chambers of Polish Parliament may also be understood as a crisis of its functions.

Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad możemy obserwować wyraźny wzrost znaczenia regionalnych i etnicznych tożsamości, prowadzący do powstawania coraz większej liczby ugrupowań etnoregionalnych i regionalnych. Mimo to – podobnie jak w przypadku wielu innych, istotnych i aktualnych współcześnie zjawisk społecznych – zdania badaczy w kwestii przyczyn reetnicyzacji systemów partyjnych, funkcjonowania partii etnoregionalnych, ich typów czy relacji z demokracją pozostają podzielone. Celem artykułu jest przybliżenie toczącej się w tym zakresie dyskusji oraz zaprezentowanie na jej tle wstępnych wyników badań dotyczących funkcjonowania wybranych ugrupowań etnoregionalnych w Serbii i Chorwacji. S ; The author carries out an analysis of the functioning of ethnoregionalist parties in Serbia and Croatia in relation to the theoretical principles presented in the paper and pertaining to the activities of ethnoregionalist parties (ERP). The paper aims to shed some light on the discussion on this topic and present the results of preliminary research into the functioning of selected ethnoregionlist groups in these two countries. The author believes that parties of this kind are changing both their postulates and strategies. Changes to the strategies of ethnoregionalist parties are significantly influenced by the policy of the state towards the minorities that reside in its territory and the policy of their respective native states.

The author points out the exceptionally low level of R&D funding in Poland in comparison with new EU member states. He analyses reallocation of those modest funds on the country scale and on the example of a higher education institution. He identifies two distinctive phenomena, described as asymmetries. The first one concerns the allocation of funds among higher education institutions, industrial R&D units, development and research institutions operating as part of the Polish Academy of Sciences. The second one refers to the structure of R&D costs and is presented on the example of a HE institution. The author describes the evolution of in the institution's structure of revenues earmarked for R&D showing a visibly growing share of international funding. He also discusses the use of R&D funds in different organisational units and presents an allocation algorithm applied by the institution in question to funding for in-house research. In conclusion the author states that 'dual asymmetry' does not facilitate effective utilisation of R&D funds in Poland so HE institutions should increasingly endeavour to obtain international funds for this part of their activity. ; Autor zwraca uwagę na wyjątkowo niskie finansowanie działalności B+R w Polsce na tle innych krajów nowo przyjętych do Unii Europejskiej. Przeprowadza analizę redystrybucji tych skromnych środków w skali Polski oraz na przykładzie konkretnej uczelni. Dostrzega dwa charakterystyczne zjawiska, określone jako asymerie. Pierwsze - dotyczące podziału tych środków między szkoły wyższe, jednostki badawczo-rozwojowe, jednostki rozwojowe i placówki naukowe PAN. Drugie - dotyczące struktury kosztów działalności badawczo-rozwojowej, zaprezentowane na przykładzie wybranej uczelni. Wskazuje ewolucję struktury przychodów przeznaczonych na działalność B+R w wybranej uczelni w kierunku wyraźnie rosnącego udziału środków międzynarodowych. Omawia również wykorzystanie środków na działalność B+R przez poszczególne jednostki organizacyjne oraz przedstawia algorytm podziału środków przeznaczonych na badania własne w wybranej uczelni. W konkluzji formułuje tezę, że "podwójna asymetria" nie sprzyja efektywnemu wykorzystaniu środków przeznaczonych na działalność badawczo-rozwojową w Polsce, a szkoły wyższe powinny coraz intensywniej zabiegać o środki międzynarodowe przeznaczone na tę działalność.

Introduction. Military operations are associated with high health risks, and loss of life. The aim of this study was to analyze the influence of military missions on quality of life, health, family and social situation of Polish veterans. An additional aim was to examine how often they suffered from injuries, as well as their subjective evaluation of physiotherapy after returning to the country. Material and methods. The study involved 60 people: in the study group there were 30 soldiers - veterans (28 men and 2 women) and in control group there were 30 soldiers, who had not participated in missions (28 men and 2 women). The age of the group of veterans was 22 to 58 years, mean age 33.45 ± 11.04 years. The age of the control group was 43 to 21 years, mean 25.10 ± 4.41 years. The test was performed with the use of authors' own surveys and with two questionnaires: Rolland-Morris and WHOQOL Bref. Results. The reasons that motivated the soldiers to go on a mission was mainly their desire to improve their financial situation and to take the opportunity to gain experience. Injuries were experienced by 10 soldiers (33%) soldiers. Soldiers' physical activity, fitness, quality of life and health deteriorated after mission. Return to the home country was related to changes in the psychosocial environment. Conclusions. 1. Participation in military missions contributed to negative changes in behavior of soldiers and in relationships with relatives and strangers. 2. Despite these, the veterans evaluated their the quality of life and health as well. ; Wstęp: Wyjazdy na misje wojskowe wiążą się z dużym ryzykiem utraty zdrowia, a nawet życia. Celem pracy było przedstawienie wpływu misji wojskowych na jakość życia polskich weteranów oraz ocena przyczyn wyjazdów, poziomu aktywności fizycznej, częstotliwości urazów i bólów kręgosłupa po powrocie do kraju. Materiał i metody: W badaniach wzięło udział 60 osób: w grupie badanej 30 żołnierzy - weteranów (28 mężczyzn i 2 kobiety) i 30 żołnierzy nieuczestniczących w misjach, stanowiących grupę kontrolną (28 mężczyzn i 2 kobiety). Średnia wieku w grupie weteranów to od 22 do 58 lat, średnio w wieku 33,45±11,04 lat. Średnia wieku w grupie kontrolnej to od 21 lat do 43, średnio 25,10±4,41 lata. Badanie wykonano z wykorzystaniem autorskiej ankiety i kwestionariuszy Rolland-Morris oraz WHOQOL Bref. Wyniki: Przyczynami wyjazdu na misję była głównie chęć poprawy sytuacji finansowej i możliwość zdobycia doświadczenia. Urazom uległo 10 (33%) żołnierzy. Stwierdzono niekorzystne zmiany dotyczące aktywności fizycznej, jakości życia i zdrowia po powrocie z misji. Sprawność i aktywność fizyczna żołnierzy po powrocie z misji zmniejszyła się. Powrót do kraju wiązał się ze zmianami w środowisku psychospołecznym. Wnioski: 1. Wyjazd na misję wpływa na aktywność fizyczną, relacje z bliskimi i w wielu przypadkach stan zdrowia fizycznego żołnierzy. 2. Wyjazd na misję wojskową nie wpływa na obniżenie jakości życia żołnierzy.

The Author discusses dilemmas, difficulties and effects of the higher education and scientific institutions reform, that was launched two years ago. First, he points out the differences of solutions accepted by higher education and scientific institutions in Poland after the Second World War, as compared to the Soviet model. Having outlined the basic assumptions of the reform, the Author discusses the controversial issue of the scope of the state interventionism in both areas. He pays attention to the external obstacles, i.e., obstacles localized outside the system of scientific and higher education institutions, which influence formulation of policy toward such institutions. Also, he examines internal constrains of structural, organizational, societal and financial character. Next, the Author presents the genuine function of various financial mechanisms, their methods of application and coherence ratios. Also, dilemmas concerning applicability of competition rules in case of scientific activities and the question of research evaluation are discussed. He discusses the issue of transformation of scientific and educational institutions, examines factors hampering or keeping back the transformation process. The last paragraph of the paper presents issues concerning research and teaching staff - limits to the personnel management, selection procedures, barriers to young employees flow and aging of academicians. ; Autor omawia dylematy, trudności i konsekwencje reform zapoczątkowanych przed dwoma laty w Polsce w sferze nauki i szkolnictwa wyższego. Na wstępie pokazuje, w jakim stopniu kształtowane przez 40 lat po wojnie polskie rozwiązania w dziedzinie szkolnictwa i nauki różniły się od radzieckiego pierwowzoru. Po zarysowaniu podstawowych założeń reform autor przechodzi do omówienia kontrowersyjnego problemu - zakresu interwencji państwa w obu sferach. Zwraca uwagę na trudności zewnętrzne - tkwiące poza samą nauką - tworzenia polityki naukowej, a także na ograniczenia strukturalno-organizacyjne, społeczne i finansowe zawarte w systemie nauki. W dalszej części artykułu autor ukazuje rzeczywistą rolę mechanizmów finansowania nauki i szkolnictwa wyższego, sposób ich stosowania, stopień spójności, a także kłopoty związane z realizacją zasad konkurencji i oceny badań naukowych. Omawia problemy przebudowy instytucji badawczych i edukacyjnych oraz czynniki utrudniające lub opóźniające proces restrukturyzacji. W końcowej części artykułu przedstawia zagadnienia dotyczące personelu badawczego i nauczającego - ograniczenia polityki kadrowej, mechanizmów selekcji, bariery dopływu młodej kadry i starzenie się personelu.

The main objective of this paper is to initiate a discussion on the system of quality evaluation of HEIs (Higher Education Institutions) in Poland. The author of this article points out that the current solutions applied within the field of Polish higher education concerning the assessment of the quality of HEIs are built without a reference to a strategic (long-term) vision. So it seems necessary to answer the following questions: 1) What is the profile of PKA (Polish Accreditation Committee)? Should it be the office controlling the HEIs? Or an expert unit enhancing the process of teaching at universities? 2) If PKA would became an expert unit, would it become a dangerous gap in the control system of HEIs that will increase the number of "diploma mills"? 3) Who within the Polish higher education system should take care for the control and quality assessment? The author presents the idea of creation of an unit that would deal professionally with the quality control in higher education - similar to the Financial Supervision Commission or the Office of Competition and Consumer Protection. The article uses ethnographic research conducted by the author. This article has been written with reference to the legal status of November 1st, 2016. ; Głównym celem tego opracowania jest zainicjowanie dyskusji nad kształtem systemu oceny jakości w Polsce. Obecne rozwiązania w obszarze szkolnictwa wyższego dotyczące oceny jakości kształcenia budowane są bowiem bez strategicznej, tzn. długookresowej wizji. Konieczne tym samym staje się udzielenie odpowiedzi na nastepujące pytania: 1) Jaki ma być profil działalności PKA? Czy ma to być urząd kontrolujący uczelnie, czy też ekspercka jednostka doskonaląca procesy kształcenia na uczelniach? 2) Czy w momencie przejścia PKA na poziom jednostki eksperckiej nie powstanie niebezpieczna luka w systemie kontroli uczelni, co spowoduje zwiększenie liczby uczelni "sprzedających dyplomy"? 3) Kto w naszym systemie szkolnictwa wyższego powinien zająć się kontrolą, a kto zarządzaniem jakością? Warto także rozważyć pomysł stworzenia jednostki, która profesjonalnie zajmowałaby się kontrolą w szkolnictwie wyższym – analogicznej do Komisji Nadzoru Finansowego czy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W artykule zostały wykorzystane etnograficzne badania własne. Uwzględniono w nim stan prawny z dnia 1 listopada 2016 r.