Þema Ritsins 3/2019 er umhverfishugvísindi og samtími. Í inngangi sínum að þemanu fjalla ritstjórar um brýnt erindi umhverfishugvísindanna við samtímann og hvernig það birtist í ólíkum greinum heftisins. Á tímum hamfarahlýnunar er dýpri skilningur á nánd okkar við jörðina mikilvægur. Einnig er fjallað stuttlega um tilurð og þróun umhverfishugvísinda og þá þverfaglegu sýn sem einkennir þau oft á tíðum.
Publisher's version (útgefin grein) ; Glacial mountain environments are changing rapidly as a result of climate change and the expansion of nature-based recreation. Anticipatory planning to adapt to such changes is a key management challenge. The aim of this study was to explore how adaptation planning for recreation sites in these areas can be supported using participatory scenario planning (PSP). For this purpose, a study area in southeast Iceland was chosen where management is likely to be heavily impacted in the near future. PSP involves local stakeholder workshops in which participants generate maps reflecting plausible glacial land cover and land use in the near future. This process takes place in stages, including the identification of potential drivers of land-use change, development of multiple land-use scenarios, and examination of the potential consequences of these scenarios and options for adapting to them. The study demonstrates that PSP can be a valuable tool to support recreational land-use planning in glacial landscapes, and to improve anticipatory adaptation to potentially undesirable future changes. PSP also has the potential to provide salient and usable knowledge for local stakeholders, stimulate stakeholders to elaborate on long-term changes and associated uncertainties through scenario construction and visualization, provide insight into the adaptive capacity of current recreational planning systems, and reframe stakeholders' guiding assumptions to encourage a more future-oriented mentality. This approach could be valuable in other glaciated mountain areas and in recreation areas where there are multiple significant future changes in landscape attributes, processes, and uses at play simultaneously. ; This work is a part of a larger project supported by the European Union Interreg Northern Periphery and Arctic Programme (Interreg-npa.eu), titled BuSK (Building shared knowledge capital to support natural resource governance in the northern periphery). It also received financial support from Kvískerjasjóður research fund. We would further like to thank all workshop participants for their enthusiastic and productive cooperation. Thanks are also to our anonymous reviewers for their valuable comments and suggestions, which led to significant improvement of this paper. ; Peer Reviewed
Vægi umhverfismála í íslenskri þjóðmálaumræðu hefur aukist á undanförnum áratugum. Fram til þessa hefur ekki verið unnt að kanna með empirískum hætti hvort þessi aukna umræða endurspegli þróun í átt til breyttra viðhorfa á meðal íslensks almennings. Gögn Íslensku kosningarannsóknarinnar (ÍSKOS) sýna skýrar langtíma breytingar í viðhorfum til umhverfismála á síðastliðnum þrjátíu árum (1987-2017). Hér er fjallað um niðurstöður tveggja spurninga úr þeirri könnun sem varða annars vegar viðhorf til þess að aðgerðir í umhverfismálum ættu að hafa forgang fram yfir aðgerðir til að auka hagvöxt og hins vegar viðhorf til þess hvort ríkisstjórnin ætti að leggja mikla eða litla áherslu á orkufreka stóriðju. Í báðum tilvikum sjást hliðstæðar breytingar yfir tíma; hlutfall þeirra sem vilja leggja áherslu á umhverfismál eykst ár frá ári (með einni undantekningu strax eftir Hrunið) samhliða því að hlutfall þeirra sem vilja að ríkisstjórnin leggi mikla áherslu á stóriðju lækkar. Niðurstöður síðustu mælinga (2017) voru þær að 65% svarenda vildu leggja áherslu á umhverfismál fram yfir hagvöxt og 80% vildu að ríkisstjórnin legði litla áherslu á orkufreka stóriðju. Þeir sem styðja vinstri flokka voru líklegri til að leggja áherslu á umhverfismál á meðan stuðningsfólk hægri flokka var líklegra til að leggja áherslu á stóriðju.
Das International Social Survey Programme (ISSP) ist ein länderübergreifendes, fortlaufendes Umfrageprogramm, das jährlich Erhebungen zu Themen durchführt, die für die Sozialwissenschaften wichtig sind. Das Programm begann 1984 mit vier Gründungsmitgliedern - Australien, Deutschland, Großbritannien und den Vereinigten Staaten - und ist inzwischen auf fast 50 Mitgliedsländer aus aller Welt angewachsen. Da die Umfragen auf Replikationen ausgelegt sind, können die Daten sowohl für länder- als auch für zeitübergreifende Vergleiche genutzt werden. Jedes ISSP-Modul konzentriert sich auf ein bestimmtes Thema, das in regelmäßigen Zeitabständen wiederholt wird. Details zur Durchführung der nationalen ISSP-Umfragen entnehmen Sie bitte der Dokumentation. Die vorliegende Studie konzentriert sich auf Fragen zu Umwelt, Klimawandel und Umweltschutz.