Suchergebnisse

Bankacılık krizleri, ekonomik istikrarın önündeki engellerden birisidir. Bankacılık ve finans piyasalarının düzgün bir şekilde işlemesi hem politikacılar hem de dış yatırımcılar açısından dikkatle ele alınması gereken bir husustur. Bu çalışmanın temel amacı bankacılık krizinin temel belirleyicilerini analiz etmektir. Bu amaçla Dünya Bankasının Küresel Finansal Gelişim veri tabanı kullanılarak, tek değişkenli lojistik modeli tahmin edilmiştir. Böylece, hangi değişkenlerin bankacılık krizi olasılığını arttırdığı ve hangi değişkenlerin bu olasılığı azalttığı bulunmaya çalışılmıştır.

Özet olarak, bankacılık krizlerinin yirmi yedi değişkenden pozitif ve on üç değişkenden ise negatif yönlü olarak etkilendiği bulunmuştur. Bankacılık krizlerinin olasılığını arttıran değişkenler: banka maliyeti gelir oranı, banka kredileri banka mevduatları oranı, banka mevduatları gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) oranı, banka borç verme ve mevduat faiz oranı farkı, banka faiz dışı gelirlerinin toplam gelirlere oranı, banka takipteki kredilerin brüt kredilere oranı, banka sabit maliyetlerinin toplam varlıklara oranı, merkez bankası varlıklarının GSYİH'ya oranı, mevduat bankalarının varlıklarının GSYİH'ya oranı, özel sektöre verilen yurtiçi krediler (GSYİH'nın %'si), finansal sitem mevduatlarının GSYİH'ya oranı, GSYİH, kişi başına GSYİH, Gayrisafi Milli Gelir, ödenmemiş toplam uluslararası borçlanma tahvillerinin GSYİH'ya oranı, hayat sigortası prim hacminin GSYİH'ya oranı, likit yükümlülükler, likit borçların GSYİH'ya oranı, bankalar dışı finansal kurumların varlıklarının GSYİH'ya oranı, hayat-dışı sigorta primlerinin GSYİH'ya oranı, ödenmemiş uluslararası özel borçlanma senetlerinin GSYİH'ya oranı, ödenmemiş uluslararası kamu borçlanma senetlerinin GSYİH'ya oranı, mevduat bankaları ve diğer finansal kurumların özel kredilerinin GSYİH'ya oranı, hisse senedi piyasasında toplam işlem hacminin GSYİH'ya oranı, borsa devir hızı oranı, hisse senedi fiyatlarının oynaklığı ve toplam faktöring hacminin GSYİH'ya oranıdır. Bankacılık krizlerinin olasılığını azaltan değişkenler: 5-banka varlığı yoğunlaşması, banka sermayesinin toplam varlıklara oranı, banka yoğunlaşması, bankanın net faiz marjini, varlıklar üzerinden banka getirisi (vergi sonrası), özsermaye üzerinden banka getirisi (vergi sonrası), banka Z-puanı, yabancı banka varlıklarının toplam banka varlıkları içindeki payı, Lerner endeksi, likit varlıkların mevduat ve kısa vadeli fonlara oranı, 1 milyon kişi başına listelenen firma sayısı, havale akışının GSYİH'ya oranı ve borsa kapitalizasyonun GSYİH'ya oranıdır.

Bu çalışmanın amacı, kurumsal kalite faktörlerinin finansal gelişmişlik üzerindeki etkisini İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinde incelemektir. Finansal gelişmişliğin göstergesi olarak yurtiçindeki finansal sektör tarafından özel sektöre kullandırılan kredilerin GSYH'ye oranı; finansal gelişmişliğin belirleyicisi olarak gelir düzeyi, para arzı, yabancı sermaye net girişi, ticaret açıklığı, tasarruf oranı, enflasyon, işsizlik, döviz kuru, devlet harcamaları ve dış borç; kurumsal kalite düzeyinin göstergesi olarak yolsuzluk endeksi ve ekonomik özgürlük endeksinin dört alt unsuru kullanılmıştır. 1995-2018 yıllarına ait panel veri kullanılarak elde edilen doğrusal dinamik panel veri tahmin sonuçlarına göre; yolsuzluğun azalmasının ve hukukun üstünlüğü, mevzuat etkinliği, piyasaların açıklığının finansal gelişmişliği pozitif, devlet büyüklüğünün ise negatif etkilediği bulunmuştur.

Gelişmiş ve gelişmekte ülkeler arasındaki en önemli farklardan birisi de ihracatın yapısıdır. Gelişmiş ülkelerde özellikle ileri teknoloji ihracatının payının diğerlerine göre daha fazla olmasıdır. Bu çalışmada temel amaç araştırma geliştirme (Ar-Ge) harcamaları ve ileri teknoloji ihracatı payı arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Diğer çalışmalardan farklı olarak OECD ülkelerinin ileri teknoloji ihracatının toplam içindeki payı bağımlı değişken şeklinde ele alınmıştır. 1998-2017 yılları arasında 35 OECD ülkesi Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi (General Method of Moments GMM) türü dinamik panel veri analizi ile incelenmiştir. Ar-Ge harcamaları, Ar-Ge'deki araştırmacı sayısı, ülke GSYİH'sinin toplam OECD içindeki payı, kişi başına reel GSYİH, genel hükümet toplam tüketim harcamaları, eğitime yapılan toplam hükümet harcamaları, net doğrudan yabancı yatırım girişi ve reel döviz kuru değişkenleri ileri teknoloji ihracatının belirleyicileri olarak kullanılmıştır. Çalışma sonucunda OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamalarındaki artışın ileri teknoloji ihracatının payını arttırdığı saptanmıştır.

Sürdürülebilir kalkınma dünyadaki tüm ülkelerin sürdürdüğü ekonomik ve sosyal politikaların temelini oluşturmaktadır. 2018 yılında dünya nüfusunun %55,3'ü kentlerde yaşamaktadır ve 2030 yılında da bu oranın %75'i aşması beklenmektedir. Bu bağlamda kentsel büyümenin denetlenmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir. İleriye dönük bir kent politikasından yoksun büyüyen kentler afetler karşısında çaresiz kalmaktadırlar. Kentsel yaşam kalitesinin arttırılmasıyla birlikte kentin doğa ile uyumunun sağlanması gerekmektedir. Sürdürülebilir kentler, insanın doğa ile uyumunun sağlanmasını ve afetlere karşı kentlerin hazır olmasını sağlarken akıllı kentler ise bilgi iletişim teknolojilerini kullanarak afetler sonrasında kentlerin daha planlı bir şekilde toparlanmasına yardımcı olacaktır. Bu sayede de afetler karşısında şehirler çaresiz kalmayacaktır. Türkiye'de ulusal ya da sektörel afetle mücadele politikası izlemektense, bir niş olarak kent ortaya çıkmaktadır. Türkiye tarihinde afet kaynaklı en büyük kaybı yaşadığımız 1999 Marmara Depremi bu kavramlar dâhilinde incelenecektir. Türkiye'de sürdürülebilir ve akıllı kentler kapsamında kaderci, iyileştirici, reaktif bir devletten, kendine güvenen, koruyucu ve pro-aktif devlete dönüşümün sağlanması gerekmektedir. Kentlerin afetlere karşı hazırlıklı olabilmesi için hem sürdürülebilir hem de akıllı olması gerektiği aşikârdır.