Suchergebnisse

W tekście podjęto próbę odpowiedzi, jakie koncepcje urzędu prezydenta przedstawiano w latach osiemdziesiątych w ramach toczącej się dyskusji dotyczącej kierunku reformowania państwa, oraz jakie były ich podobieństwa i różnice między nimi. W tym celu dokonano klasyfikacji koncepcji według trzech kryteriów: kompetencji prezydenta, rodzaju systemu politycznego, w którym przewidywano utworzenie tego urzędu oraz według funkcji, które miał realizować. Uwzględniając pierwsze kryterium można wyróżnić prezydenturę silną (takie koncepcje przeważały) i słabą, z punktu widzenia drugiego umiejscowienie prezydenta w istniejącym systemie, systemie przejściowym oraz w systemie przyszłym (demokratycznym); według tego podziału tekst został skonstruowany. Na drugą klasyfikację nakłada się podział według funkcji, których realizacji oczekiwano od tego urzędu – legitymizacji systemu, strażnika ustroju, mniej lub bardziej istotnej części systemu demokratycznego. Wykorzystano analizę dokumentów, metodę porównawczą, elementy metody historycznej.

Pojęcie kultury politycznej, podobnie zresztą jak pojęcie kultury, jest bardzo niejednoznacznie rozumiane i w różny sposób definiowane. Mimo że od dawna jest obecne w dyskursie naukowym – w Polsce wielu autorów odwołuje się do jego wykorzystania przez Józefa Siemieńskiego w 1916 roku – brak dotąd jakiegoś szerzej uzgodnionego jego rozumienia, nie mówiąc o zastosowaniu w badaniach empirycznych...

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie działań wpływających na status mediów w Polsce, podejmowanych na forum Sejmu w latach 2015–2022.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem badawczym jest określenie, w jakim kierunku zmierza polityka medialna ugrupowania rządzącego w Polsce w latach 2015–2022, oraz w jakim stopniu postępowanie to jest zgodne z zasadami systemu demokratycznego i założeniami programowymi PiS. Jako podstawową metodę badawczą obrano analizę dokumentów (stenogramów z posiedzeń sejmowych), natomiast w celu udzielenia odpowiedzi na zasadnicze pytanie wykorzystano analizę porównawczą założeń normatywnych (programowych) i modelu rzeczywiście realizowanej w Sejmie polityki medialnej.
PROCES WYWODU: Omówione zostały następujące kwestie, będące istotnymi elementami polityki medialnej PiS: reforma mediów publicznych i utworzenie Rady Mediów Narodowych, spór o finansowanie mediów publicznych, próba zmiany ustawy o radiofonii i telewizji mająca na celu eliminację TVN z polskiego rynku medialnego.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Działania podejmowane przez PiS na forum sejmowym odbiegały od założeń programowych tej partii i w praktyce zmierzały one do podporządkowania mediów publicznych interesom partii lub do zneutralizowania działań innych mediów – tych, które nie sprzyjały ugrupowaniu rządzącemu.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Należy uważnie obserwować dalsze działania dotyczące mediów podejmowane na forum Sejmu.

W tekście, na podstawie opracowań m.in. Giovanniego Sartoriego, Larry'ego Diamonda, Philippe'a Schmittera i Juana J. Linza, zawierających przedstawienie kluczowych potencjalnych wewnętrznychsprzeczności i paradoksów systemów demokratycznych, zostanie podjęta próba odpowiedzi na pytanie, jakie zasadnicze antynomie i problemy można wskazać w aktualnym funkcjonowaniu polskiego systemu politycznego. W odpowiedzi uwaga zostanie zwrócona m.in. na możliwości istnienia autonomicznej opinii publicznej, przyzwolenie dla realizacji modelu demoautorytarnego oraz sprzyjające temu cechy kultury politycznej, zakres oligarchizacji władzy, głębokość podziałów i konfliktów politycznych, a także zakres autonomii rządzących i państwa wobec Kościoła (jako instytucji względnie niezależnej od opinii publicznej).

Polish society's demands on the political system in the period of systemic transformation It has been widely accepted that the demands which accompanied the systemic transformation, with regard to the political system, concerned above all the shape of democracy, the scope of the state's functions, organi­sation of the state authorities and the relations between them, the scope and the constitutional guarantees of the civic rights, the foreign policy priorities, establishment of the territorial self-government as well as the relations between the state and the Catholic Church. In the economic sphere, the demands concerned primarily privatisation, implementation of market economy and the principles of equitable distribution of wealth. The paper discusses views within the Polish society concerning these issues and indicating the desirable development trends. In general, it can be stated that these trends were consistent with the trends of the reforms implemented by politicians, albeit not without some differences and doubts.

W tekście podjęto próbę charakterystyki świadomości politycznej społeczeństwa polskiego w okresie poprzedzającym transformację systemową i odpowiedzi na pytania, czy, a jeśli tak, to w jakim zakresie na podstawie wyników badań świadomości społecznej można było przewidzieć nadchodzące zmiany i ich kierunek, jakie zmiany społeczeństwo akceptowało oraz w jakim stopniu było przygotowane na późniejszą transformację. Uwzględniając ówczesną sytuację ekonomiczną i polityczną, czyli sytuację głębokiego kryzysu gospodarczego oraz ostrego konfliktu politycznego, przedstawiono poglądy, oceny i przekonania dotyczące sposobu postrzegania stron konfliktu i odpowiedzialności za kryzys, istniejącego ustroju politycznego i pożądanego kierunku jego zmian oraz preferencji odnoszących się do sposobu reformowania gospodarki. Wnioski, które można sformułować, opierając się na wynikach badań, można ująć w zdaniu, że ogólne kierunki zmian (czyli demokracja, choć nie bez zastrzeżeń oraz gospodarka wolnorynkowa obejmująca m.in. sektor prywatny) były dość silnie obecne w myśleniu społeczeństwa, ale późniejsze zmiany okazały się bardziej radykalne niż postulowane przez społeczeństwo, szczególnie w sferze gospodarczej.

W tekście podjęto próbę określenia, jakie warunki muszą zostać spełnione (uwzględniając kilka ujęć teoretycznych), żeby występujące w przestrzeni miejskiej formy aktywności mieszkańców można określić terminem "ruch społeczny" oraz "nowy ruch społeczny". Na podstawie poczynionych ustaleń wyodrębniono, kierując się obecnością w przekazach medialnych (co można uznać współcześnie za warunek konieczny dla zaistnienia ruchu), kilka nowych ruchów społecznych istniejących aktualnie w Krakowie oraz poddano je analizie porównawczej, z wykorzystaniem m.in. typologii Manuela Castellsa. W efekcie porównania opisano podobieństwa i różnice pomiędzy tymi ruchami, ale najistotniejszym wnioskiem jest stwierdzenie, że mimo istnienia różnych ruchów społecznych poziom aktywności mieszkańców podejmowanej z innych powodów niż obrona swoich partykularnych interesów pozostaje niski.

W tekście podjęto próbę diagnozy poziomu partycypacji obywatelskiej dotyczącej spraw lokalnych w ramach trzech istniejących możliwości: poprzez procedury demokracji przedstawicielskiej, instytucje demokracji uczestniczącej oraz mniej czy bardziej zinstytucjonalizowane formy społeczeństwa obywatelskiego. Punktem wyjścia było założenie, że być może sposobem aktywizacji obywateli, którzy w większości nie uczestniczą w procedurach silnie upartyjnionej demokracji przedstawicielskiej, będzie wprowadzenie elementów demokracji uczestniczącej czy też ukształtowanie się słabo zinstytucjonalizowanych ruchów społecznych składających się na społeczeństwo obywatelskie. W oparciu o zgromadzone dane można jednak stwierdzić, że z obecnego punktu widzenia nic nie wskazuje na możliwość zmiany istniejącego stanu rzeczy i podniesienia poziomu uczestnictwa Wydaje się przy tym, że istnieje niechęć większości społeczeństwa do aktywnego uczestnictwa w sprawach publicznych, niezależna od istniejących możliwości instytucjonalnych, której przyczyny nie są do końca jasne – jednymi z możliwych może być utrzymujące się niskie zaufanie do innych ludzi oraz brak okoliczności zmuszających do podjęcia działań. ; The paper attempts to diagnose the level of civic participation in local issues by means of the three existing possibilities: applying the procedures of a representative democracy, participatory democratic institutions and more or less institutionalised forms of civil society. The starting point is the assumption that, perhaps, the way to stimulate citizens, most of whom do not participate in the procedures of a strongly party-dependent representative democracy, will be based on the introduction of elements of participatory democracy, or the formation of loosely institutionalised social movements that constitute a civil society. On the basis of the collected data, it can be said that from the current point of view there is no indication that the status quo might be changed and the level of participation raised. In addition, it seems that the majority of society are reluctant to actively participate in public affairs, regardless of the existing institutional opportunities, the reasons for which are not entirely clear – they may include a persistent low level of trust in other people, and a lack of circumstances, forcing them to take action.

W tekście podjęto próbę diagnozy poziomu partycypacji obywatelskiej dotyczącej spraw lokalnych w ramach trzech istniejących możliwości: poprzez procedury demokracji przedstawicielskiej, instytucje demokracji uczestniczącej oraz mniej czy bardziej zinstytucjonalizowane formy społeczeństwa obywatelskiego. Punktem wyjścia było założenie, że być może sposobem aktywizacji obywateli, którzy w większości nie uczestniczą w procedurach silnie upartyjnionej demokracji przedstawicielskiej, będzie wprowadzenie elementów demokracji uczestniczącej czy też ukształtowanie się słabo zinstytucjonalizowanych ruchów społecznych składających się na społeczeństwo obywatelskie. W oparciu o zgromadzone dane można jednak stwierdzić, że z obecnego punktu widzenia nic nie wskazuje na możliwość zmiany istniejącego stanu rzeczy i podniesienia poziomu uczestnictwa. Wydaje się przy tym, że istnieje niechęć większości społeczeństwa do aktywnego uczestnictwa w sprawach publicznych, niezależna od istniejących możliwości instytucjonalnych, której przyczyny nie są do końca jasne – jednymi z możliwych może być utrzymujące się niskie zaufanie do innych ludzi oraz brak okoliczności zmuszających do podjęcia działań. ; The paper attempts to diagnose the level of civic participation in local issues by means of the three existing possibilities: applying the procedures of a representative democracy, participatory democratic institutions and more or less institutionalised forms of civil society. The starting point is the assumption that, perhaps, the way to stimulate citizens, most of whom do not participate in the procedures of a strongly party-dependent representative democracy, will be based on the introduction of elements of participatory democracy, or the formation of loosely institutionalised social movements that constitute a civil society. On the basis of the collected data, it can be said that from the current point of view there is no indication that the status quo might be changed and the level of participation raised. In addition, it seems that the majority of society are reluctant to actively participate in public affairs, regardless of the existing institutional opportunities, the reasons for which are not entirely clear – they may include a persistent low level of trust in other people, and a lack of circumstances, forcing them to take action.