Search results

W kontekście wyzwań wynikających z nasilających się następstw zmian klimatu oraz wzrostu międzynarodowego znaczenia regionu Arktyki pojawia się istotne zagadnienie specyfiki relacji zachodzących współcześnie między naukowcami a dyplomatami oraz politykami w zakresie kształtowania oraz realizowania polityki zagranicznej państwa. W artykule w oparciu o koncepcję dyplomacji naukowej oraz analizę wybranych przykładów interakcji pomiędzy światem nauki oraz polityki zagranicznej w Arktyce wskazuje się na dwuwymiarowy charakter dyplomacji naukowej. Z jednej strony jest to wymiar narodowy – ukierunkowany na realizację partykularnych interesów państw, z drugiej zaś wymiar międzynarodowy – służący rozwojowi współpracy regionalnej i rozwiązywaniu wspólnych problemów. Ta specyficzna natura dyplomacji naukowej oznacza, iż stanowić może ona we współczesnych stosunkach międzynarodowych zarówno instrument rywalizacji, jak też mechanizm współpracy.

W artykule podjęto rozważania dotyczące znaczenia oraz badania wpływu niepewności oraz ryzyka na funkcjonowanie współczesnego środowiska międzynarodowego. Korzystając z analizy rozwoju sytuacji międzynarodowej w regionie Arktyki na początku XXI wieku wskazano na czym polega oddziaływanie zmian klimatu jako źródeł niepewności oraz w jaki sposób współpraca międzynarodowa coraz częściej zarządzania ryzykiem.

Arktyka staje się regionem o coraz większym ogólnoświatowym znaczeniu, co sprawia, iż Unia Europejska od 2008 roku stara się rozwinąć swoje zaangażowanie w tej części świata. Nasilające się wielowymiarowe następstwa zmian klimatu w połączeniu z nowymi możliwościami rozwoju gospodarczego Arktyki stanowią główne przesłanki przemawiające na rzecz aktywnego, ale też odpowiedzialnego włączenia się Unii Europejskiej wraz z jej arktycznymi partnerami w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu. W niniejszym opracowaniu rozważone zostały główne kroki podjęte przez instytucje unijne w kontekście regionu arktycznego w latach 2012–2014. Przeprowadzona analiza wskazuje, iż w obliczu stałego kwestionowania zasadności zaangażowania się Unii Europejskiej w Arktyce przez niektóre państwa (oraz niektórych przedstawicieli arktycznych ludów rdzennych) działania podejmowane przez Unię Europejską należy uznać za niewystarczające, zaś treść najnowszych inicjatyw unijnych nie wydaje się oferować szansy na wzmocnienie roli Unii w regionie Arktyki w najbliższych kilku latach.

In the context of the challenges posed by the intensifying effects of climate change and the growing international importance of the Arctic, the question about relationship between scientists and diplomats and political decision-makers in process of shaping and implementing foreign policy has been emerging. This article – based on the concept of scientific diplomacy and analysis of selected examples of interactions between the world of science and world of foreign policy in the Arctic region – indicates the two-dimensional nature of a scientific diplomacy. On the one hand, there is a national dimension – oriented towards the realization of state's own interests and on the other there is an international dimension oriented towards developing regional cooperation and solving common problems. This specific nature of scientific diplomacy means that it can be perceived both as a instrument of rivalry and a mechanism of cooperation in contemporary international relations. ; W kontekście wyzwań wynikających z nasilających się następstw zmian klimatu oraz wzrostu międzynarodowego znaczenia regionu Arktyki pojawia się istotne zagadnienie specyfiki relacji zachodzących współcześnie między naukowcami a dyplomatami oraz politykami w zakresie kształtowania oraz realizowania polityki zagranicznej państwa. W artykule w oparciu o koncepcję dyplomacji naukowej oraz analizę wybranych przykładów interakcji pomiędzy światem nauki oraz polityki zagranicznej w Arktyce wskazuje się na dwuwymiarowy charakter dyplomacji naukowej. Z jednej strony jest to wymiar narodowy – ukierunkowany na realizację partykularnych interesów państw, z drugiej zaś wymiar międzynarodowy – służący rozwojowi współpracy regionalnej i rozwiązywaniu wspólnych problemów. Ta specyficzna natura dyplomacji naukowej oznacza, iż stanowić może ona we współczesnych stosunkach międzynarodowych zarówno instrument rywalizacji, jak też mechanizm współpracy.

The article contributes to a better understanding of the role of research in the policies of the states that are scientifically engaged in the High North. The research covers 17 European states: six are Arctic and 11 non-Arctic, which were selected according to the following (at least one) formulated criteria: having an established tradition of carrying out scientific research in the Arctic region; having issued Arctic policy documents and/or Arctic research strategies; participation in the activities of the Arctic Council; and having gained membership of the International Arctic Science Committee (IASC). In the analysis we have applied a mixed research method, since it incorporates elements of both qualitative and quantitative approaches and offers a more comprehensive review of the scrutinised texts. The qualitative analysis relies on a discourse analysis (predicate analysis). The quantitative part of the analysis utilizes the instruments of a software research tool – The AntConc. In the end, the outcomes of both methods are merged and compared. The study reveals that conducting scientific research is not a top priority for all Arctic states. However, it has the highest similarity in terms of applied approaches among Arctic states as compared to other fields (e.g. the economy, security or pollution). At the same time, the environment and climate change are perceived to be the most important drivers behind Arctic research as defined in the Arctic states' strategies. Moreover, there are major differences among both Arctic and non-Arctic states in terms of the level of accuracy in the presentation of their research activities, particularly with regard to the implementation of scientific programmes and research aims. Finally, the research indicates that all states highlight that international scientific cooperation stimulates cooperation also in other areas and that research provides information that supports decision making and policy creation.

Given the multidimensional transformation taking place in the Arctic, it is timely to redefine and develop Poland's engagement in the region. Although Poland has neither vital nor direct political and economic interests in the Arctic, the state's multi-faceted involvement in international cooperation in that region may improve national security as well as enhance Poland's international standing, especially in the EU, European and transatlantic dimensions. A clearly defined and comprehensive Arctic policy should be the foundation for further Polish engagement in the region. How this policy should look may be determined on the basis of the previous achievements, current potential, and identification of key rationales and of the areas for future activities.